Vísir - 17.01.1955, Blaðsíða 9

Mánudaginn 17. janúar 1955
yts»
t

lliil
11111
• ‘"g
>
'+SBi
3s> m- m<-
fcsiál:
Kvennasveitir eru til í nær öllum
heims,
Ráðleggingar um það? hvemig ná
megi flestum tegundum bletta úr
fötum.
Þegar fatnaður er sendur í
hreinsun, er sjaldnast þörf á
©Igjörri hreinsun. Oftast er um
að ræða bletti, og þá geta flest-
ar húsmæður ráðið við ef þær
fá sér „húsapótek“ fyrir bletti.
Þess háttar apótelr er .aðeins
fjórar flöskur. (Þegar um fín
og yiðkvæm föt er að ræða er
þó ætíð hyggilegast að leita til
þeirra, sem lcunnáttuna hafa).
Þau efni, sem nota þarf eru
ódýr. í fyrstu flöskuna er þetta
látið: Sápulögur er búinn til
úr volgu vatni og einhverjum
hinna nýju þvottaefna, Vz tesk.
þvottaefna í Vz líter af vatni.
Á flöskuna er skrifað: Nr. 1.
Fljótandi sápa.
í næstu flösku er lceypt 50
gr. af pepsindufti (í apóteki eða
málningarvörubúð). Miði á
flöskuna: Nr. 2. Pepsin.
í •apóteki fáið þér líka 50 gr.
af oxalsýru, (sýrusalt). 3 mat-
skeiðar ex-u látnar leysast upp í
% 'lítér af volgu vatni og á
flöskuna er settur miði: Nr. 3
Oxalsýra. Eitur.
Ög í apótekinu kaupið þér
líka tetraklorkolefni (benzíno-
form). Látið glugga standa
opinn er þér notið það. Og
gætið þess að það komi ekki á
hörundið. Nr. 4. Eitur.
Það eru til ýmis holl ráð,
sem hafa verður í huga áður en
byrjað er að hreinsa bletti. Þá
á að hreinsa strax ef mögulegt
er, því þá nást þeir oft úr auð-
veldlega: Þegar þeir eru orðnir
gainlir og þornaðir er stundum
þörf á svo sterkum efnum til
að ná þeim, að það getur
skemmt fataefnið.
Aldrei skal nota bletta-
hreinsunarefni fyrr en það er
víst að fataefnið þolir það. Bezt
er að gera tilraun innan til við
saum og sjá hvort efnið upp-
litast eða breytist. — Koma
blettir? Fara vefnaðarþræðirn-
ir í sundur? Þessari \’arúðar-
reglu má aldi-ei gleynxa!
Notið ekki mikið af hreins-
unarleginum. Það á ekki að
gegnvæta fataefnið og láta það
svo liggja fyi-ir til að jafna-sig.
Sti-júkið yfir blettinn fljótt og
létt, það er bezt.
Blettinn á ekki að nudda!
Það slítur efninu og venjulega
kemur nýr blettur í staðinn
fyrir þann gamla. Létt og gæti-.
. lega þarf að fara að, höndin
j þarf að vera létt og strjúka eða
bursta blettinn.
I Bezt má forða því að skellur
komi með því að klappa
hreinsileginum ójafnt í kring-
um blettinn, til dæmis í
stjörnu lögun. Bursta skal
utan frá, að blettuxium
og bursta laúflétt. Strax
þegar búið er að hreinsa, á að
skola blettinn vel með ylvolgu
vatni og síðan á að láta þetta
þorna eins fljótt og hægt er.
Hvítan þerripappír má nota til
þess, eða blása á blettinn með-
an verið er að vinria að hon-
um, eða halda honum fyrir
framan rafmagnsvifíu.
Hvers konar blettur er það?
Ef tekinn er skakkur hreinsi-
lögur getur farið svo að blett-
urinn festist í og að sxðar verði
alls ekki hægt að ná honuin
burt. Fyrst og frerxxst er riauð-
synlegt að vita hvers konar
blettir er á fatnaðinum og ekki
taka til við -hreinsuriina fyrr
en það er vitað.
Ef það er ekki fitublettur er
Þessari myad er ekki ætlað að auglýsa bifhjólið, þótt ýttxsir
gætu ætlað það. Myndin ér frá heimssambandi ullarframleið-
cnda, er efndL nýlega til samkeppni tízkuteiknara, sem áttu að
teikna smekklegar flíkur úr ull. Fyrstu verðlaxm fékk kona sú,
sem teiknaðx fatnaði þá, er stúlkurnar á myndinni klæðast.
bezt að reýna
fyrst og það er:
Heitt vatn getur fest blettina,
svo ekki sé unnt að ná
úr). FHkin er lögð á hreint
stykki og snúi bletturinn nið-
ur. Svo er strokið léttilega á
röngunni með mjúkum votum
klút. Þá þrýstist bletturinn
ekki inn í efnið, en leysist upp
og fer niður í stykkið, sem lagt
var undir.
Sé bletturinn fitublettur og
liturinn á efninu ekta, rná fyrst
grípa til flösku nr. 1, þ. e.
sápuvatnsins. Sé það gagns-
Iaust er bezt að láta blettinn
þorna og taka nr. .4, tetraklor-
kolefni. Ef fataefnið þolir ekki
þvott má bara nota tetraklor-
kolefni. Það tekur allskonar
fitubletti. (Sósu, smjör, lýsi
og fl.).
Sömu efni (nr. 1 og nr. 4)
má nota.við bílolíubletti, tjöru,
rauðan farða, varalit stearin,
línolíu, olífuolíu og sót.
Öllum þessum blettum má
venjulega ná með því, sem er í
flöskunum 1 og 4 er og er það
þá notað til skiptis í þessari
röð; 4—1, 4—1. En efnið á að
þorna á milli, í hvert sinn.
Stundum getur verið nauðyn-
legt að taka eitthvað verkfæri
til hjálpar við stearinbletti. —
Má þá taka bitlausan hníf, eða
skeiðai’blað, til þess að brjóta
upp blettinn áður en hreinsi-
lögurinn ér notaður.
Innihaldið úr flöskumxi, sem
merkt er Nr. 2. — Pepsin —
má nota til að ná úr fitu-
blettum sem ekki nást úr með
1 eða 4. Pepsin er meltingar-
efni, unnið úr svínamögum og
það „gleypir" bókstaflega
suma bletti. Það er sérstaklega
gott á bletti, sem í er eggja-
hvítu-innihald. T,d. egg, mjólk,
gelatine blóð, lím og ýmiskonar
lyf. Jafnvel þó að blettirnir sé
gamlir og . hafi kannske orðið
fastir ;af því ,að farið hefur
verið yfir tauið með heitu járni
eða heitu vatni, má venjulega
uppleysa þá með pepsini, og
þvo þá síðan úr' efninu.
Aðferðin: Efnið er vætt með
vatni, síðan er pepsin-duftið
stráð á og er það klappað
mjúklega inn í efnið. Skolað
með köldu vatni og látið liggja
kyrrt % tíma. Bletturinn er
vættur aftur með köldu vatni
ef i.xann þorn.ar pf fljótt.
Öxalsýra (flaska m-. 3) er
notúð a bletti, sem hafa litað
efnið. T.d, á , blekbletti, ryð-
bletti, tóbak,, kaffi, te, súkku-
Iaði, ketchup, sinnep, sítrónu-
og appelsínusafa, gosdrykki, öl
og brennivínsbletti.
Oxalsýru riiá. líka nota á
bletti, sem setjast í þræði á
vefnaði, svo sem hita- og
pottöskubletti og sviðnaða
bletti.
Þess konar blettir eru mjög
erfiðir viðfangs ,og, þarf helzt
að ná þeim strax á meðan þeir
eru riýir. Bezt er að reyna
fyrst sápuvatnið nr. 1 og sé
það gagnslaust þá ' er að taka
til oxalsýrunnar. Hún bleikir
og verður því að nota hana með
gætni, sérstaklega á mislitum
efnum — ,svo er skolað ræki-
lega á eftir.
Oxals'ýrúna má nota á þenn-
an veg: Efnið með blettinum
í er lagt yfir vatnskál og
stréngt vel. Síðan er sýrari lát-
in leka í dropátali á blettinn,
má nota til þess augnsprautu.
Eftir 1 ,eða 2 minútur er blett-
að ofan er ungfrú Joan Mansell, sem er liðþjálfi í brezku
kvennasveitunum. Hefir engin ensk kona fengið eins marga
heiðurspeninga fyrir vel unnin störf, en myndin var tekin, eor
hún fékk The British Empire Medal. Tvíburasystir hennar er
að óska henni til hamingju með heiðurinn.
Allt samræmt og samstillt
hjá vinstúlkunum.
Það er eins 09 ósýnileg hönif stjérnl fffi
Þegar Rita Farrow var 9 ára
kynntist hún Jean Walker, sem
einnig var 9 ára.
Jean átti heima í Sussex-
þorpinu Sompting, sem er
skammt frá Worthing. Þær
urðu stallsystur og síðan er eins
og allt þeirra Hf hafi verið
samstillt og samræmt af ósýni-
legri hönd.
Þær voru í sama skóla og
luku þar námi sama daginn og
tóku þar næst til starfa í sömu
verksmiðjunni. Fjórum árum
rwvvbofwwvwywv'wyvNivvvvv'wv
urinn skolaður í skálinni. Og
á eftir er hann skolaður í vatni,
sem blandað er með svolitlu
salmíaki, eða natron, til þess
að vinna á móti sýrunni. Síð-
ast er skolað úr vatni eingöngu.
Til eru blettir sem illt er að
vinna á með þessum ráðum,
sem hér eru nefnd. T.d. þrúgu-
safi og kúlupennablek, Á þá
má nöta bleikivatn og eiga
hlutföllin að vera þessi: Bleiki-
vatn 1 hluti á móti 5 hlutum
af vatni. Bleikivatn má þó ekki
nota á ull eða silki.
Fernis-, málmngar- og lakk-
blettir nást venjulega með
terpentínu. Á shellak og joð er
notað þynnt spritt. Naglalakki
má ná burt með aceton. En
aceton má -aldrei nota á gerfi-
silki. Það uppleysist þá.
Þvagblettir eru erfiðir við-
fangs og óútreiknanlegir. Við
þá má reyna rnjög daufa salm-
íak blöndu og skola vel á eftir.
Eru efni þessi, sem hér er
bent á (nr. 1„,2„ 3., .4) hættu-
leg í notkun? Þeim fylgir engin
eldhætta eins og sumum öðrum
blettavötnum. En bæði tetra-
klorkolefni og oxalsýra eru
eitur, sem fara verður með af
mestu gætni. Tetraklorkolefni
á helzt að nota úti við, eða
fyrir opnum glugga. í illa loft-
ræstu herfaergi gæti gufur frá
einum bolla af tetraklorkolefni
nægt til þess að verða nianni
að bana. Bæði þessi efni tetra-
klorkolefni og oxalsýra erta
auk þess hörundið. Þau á því
að sjálfsögðu að geyma í lokuð-
um skáp, þar sem börn geta
ekki náð í þau. (Þýtt).
síðar fengu þær báðar starf við
afgreiðslu í veitingastofu I
Worthing. Þær fóru saman á
dansleik í Worthing og kynnt-
ust þar bræðrum tveim, Ron-
ald og Dennis Langridge, og;
báðar urðu ástfangar, samtímis,
en sem betur fer hvor á sínunj
bróðurnum. Rita í Ronald, Jean
í Dennis.
Sameiginleg hjónavígsla fór
fram í sóknarkirkjunni í Somp-
ting í apríl í fyrra, og auðvitað
fóru þau öll saman í brúð-
kaupsferð, en hún var farin tiL
Wight-eyjar.
En það, sem furðulegast er
af öllu, þær eignuðust böm í
sömu fæðingardeildinni sama
daginn. Rita eignaðist son, en
Jean dóttur.
Eiginmenn þeirra beggja era
vélsmiðir. Báðar fjölskyldum-
ar búa í Sompting, og það er
ekki 100 metra vegarlengd miH:
húsanna.
Bræðurnir eru löngu hættir
að vera hissa á því, að allt virð-
ist samræmt og samstjllt í lífi
eiginkvenna þeirra. og þeirra
sjálfra. „Þó“, sagði Dennis,
„var. eins og þetta mundi rask-
ast, er þær fóru ekki sama
daginn í fæðingardeildina, en
svo fæddu þær báðar böm sín
sama daginn.“
Bræðurnir sóttu þær — þau
óku öll heim í sarna bílnum. ■—
Og á giftingardaginn stendur
til að skíra. Þá verður sam-
éiginleg athöfn, sem fram fer í
sóknarkirkjunni í Sompting.
• Sænski k vennaflokkuriiui
sem vann gullmedalíuna á
olympisku leikunum 1952 í
Helsinki, er nú á ferðalagi
1 um Bandaríkin og Kanada
og sýnir fimi sína í 31 borg .
— Karlaflokkurinn, sem
képpti einnig í Helsinki
1911, er á þessu ferðalagi
með stúlkunum.
■ j ■. .
O Hinn 15. þ. m. varð ægilegt
jámbrautarslys nálægt
Barra de Pirai, um 100 km.
norðvestur af Rio de Jane-
iro. 15 menn biðu bana, en
40 meiddust alvarlega.