Vísir - 19.01.1955, Qupperneq 6

VÍSIR
Miðvikudaginn 19. janúar 1955
D A G B L A Ð
Kitstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm lmur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Höfðatala og íistir.
Mjög er nú deilt um listir í landi voru, en þó einkum um
það, hverjir vera skuli fulltrúar íslenzkra lista á erlendum
vettvangi. Fyrir dyrum stendur, að mikil og fróðleg sýning á
norrænni list verði haldin í Rómaborg, þar sem ætlunin er að
sýna þróun lista í þessum löndum á undangenginni hálfri öld.
Hefur íslendingum sem öðrum verið gefinn kostur á að taka
þátt í sýningu þessari, sem tvímælalaust mun verða mikill við-
burður þar syðra, ekki a'ðeins fyrir heimamenn, heldur og
þann mikla ferðamannafjölda, sem jafnan leggur leið sína til
borgarinnar eilífu. Það er því fyrir miklu, að vel sé til þátt-
töku okkar vandað, því að þarna á að sýna nokkum hluta
menningar þjóðarinnar.
Féiag íslenzkra myndlistannanna hefur talið sig eitt rétt-
borið til ríkis, að þv: : r sýningu þessa snertir. Þó hefur það
sýnt það veglyndi, að það hefur viljað leyfa nokkrum helztu
meisturum íslenzkrar listar að sýna nokkrar myndir, enda
ógerningur með öllu að ganga fram hjá þeim, þótt vilji
væri fyrir hendi. — Dæmir stjórn FÍM aðra menn úr leik,
og skal list þeirra einskis virt, af því að þeir eru ekki
í eldra félaginu, heldur í öðru, sem þeir stofnuðu, er þeir vildu
ekki una yfirgangi abstraktmanna í FÍM. Sér hver heilvita
maður, að ekki er hægt-að dæma list þeirra ómerka á slíkum
forsendum, en allt virðist hey í harðindum hjá þeim mönnum,
sem tögl hafa og hagldir í Félagi íslenzkra myndlistarmanna.
Það skiptir meginmáll við undirbúning sýningar af þessu
tagi, að tjaldað sé því bezta sem til er. Stjórn Félags íslenzltra
myndlistarmanna viðurkennir þetta, þegar hún býður Ásgrími
og öðrum að sýna nokkrar myndir í Rómaborg, en hún hélt
jafnframt, að hún mundi sleppa við gagnrýni með þeirri til-
hliðrun. En íslenzk myndlist er ekki sýnd í réttu ljósi, ef þeir
eiga að ráða mestu, sem fylla FÍM, því að þar er all-stór hópur,
sem hefur fengið iistamannanafn af því einu, að tekizt hefur að
rugla dómgreind manna að ýmsu leyti í listunum, svo að hver
skussi kallast listamaður, ef hann hefur með einhverju móti
getað dregið strik á blað og komið myndskrípum sínum á sýn-
ingu.
Því er líka haldið fram, að Félag íslenzkra myndlistarmanna
eigi að ráða mestu um val á sýninguna, af því að félagsmenn
sé svo margir. Er það ný kenning, að einhver hópur öðlist meiri
hæfileika á sviði listanna af því að í honum sé fleiri menn en í
einhverjum öðrum tilteknum hóp. Er þó borin fram í Þjóð-
viljanum í gær tillaga um slíka höfðatölureglu í listum við
undirbúning Rómaborgarsýningarinnar, og verður ekki annað
séð, en að tillaga sé fram bórin í fyllstu alvöru. Almennmgur
mun þó líta svo á, að ekki sé allt komið undir f jöldanum, heldur
sé hæfileikarnir meira virði, svo að höfðatöluregla eigi þai-na
ekkl við, þótí vel megi notast við hana við önnur tækifæri.
Vafalaust hefðu . fé.lagar Nýja myndlistafélagsins getað
áukið; fjöldann innan vébanda sinna, ef þeim hefði verið fyrst
og frernst umhugað að félagið yrði sem stærst og þeir stæðu
þess vegna betur að vígi en nú við notkun „höfðatölureglunnar“.
Og engum blöðum er um það að fletta, að margir vildu ganga
í það félag, ef það stæði öllum opið. En Nýja myndlistafélagið
og meðlimir þess bera svo mikla virðingu fyrir list, sinni, að
þeir hugsa ekki fyrst og fremst um að geta bent á háar tölur
eða stóra félagsskrá. Slíkt á ekkert skylt við list, og.félagið
lætur öðrum eftir að. helga sig listinni samkvæmt höfðatölu-
reglunni.
Vísir vill svo að endingu endurtaka það, sem skrifað var á
þessum stað síðast liðinn fimmtudag, þegar deila þessi var
fyrst háð fyrir opnum tjöldum: „Ef ísland á að taka þátt í
yfirlitssýningu erlendis, er bregði upp mynd af þróun íslenzkrar
myndlistar undanfarin fimmtiu ár, hljóta verk himia rosknu
meistara að verða þyngst á metunum. Abstraktmenn kunna að
vera góðir, „út af fyrir sig“, og enginn ætti að amast við vinnu-
brögðum þeirra. En þeir, sem gert hafa garðinn frægan á sviði
myndlistar íslenzkrar eru vissulega ekki abstraktmálarar — um
það verður ekki deilt, hvaða skoðanir, sem menh annars kunna
að hafa á listum“.
Konungsríki fyrir 160.000 kr.
sem
í Mexikó er frá því sagt, að
stóratvinnuveitandi eiim hafi
boðið starfsmönnum símim
nokkuð sérstæð vildarkjör.
Saga bessa manns, sem byrjaði
með lítið fyrirtæki er vissu-
lega frásagnarverð.
Það var árið 1935 að unÉr
mexikanskur verkfræðingur
Alfredo Medina að nafni varð
fyrir einstakri heppni. Eftir
að ríkistjórnin hafði þjóðnýtt
aðalrekstur byggingarfyrirtæk-
is hans varb hann gjaldþrota og
hvarf á brott. Fyrir síðustu
peningana sína keypti han-n
sér farseðil til endastöðvar
Yukatanjárnbrautarinnar og
þaðan fór hann ríðandi asna
inn í frumskóginn. Og þar
inni í þéttasta frumskóg-
inum fann hann timburbirgðir,
er skildar höfðu verið eftir.
Hér liggur framtíð mín, sagði
Medina við sjálfan sig. Banki
einn í Kanada vildi selja hið
víðáttumikla landssvæði, þar
sem viðarbirgðir lágu fyrir
160.000 kr.
Medina hafði ekki svo mikia
peninga svo hann bsuð bank-
anum ágóðahluta af .tekjum
sínum.
Nokkrum mánuðum r seiniia
keypti Medina fyrsta -viðinn.
Fjórum árum seinna framleiddi
sögunarverksmiðja hans svo
mikið af rauðviði (mahoni) og
sedrusyiði að hann gat keypt
allt landssvæðið. Verðið var á
tímabili þessu stigið upp í 4
millj. kr.
Nú flytur Medina trjávörur
sínar á eigin skipum víða.
Árið 1952 greiddi hann mexí-
kanska ríkinu 8.000,000 króna
í folla eingöngu. Fyrir tilmæli
Alemáns fqrseta stehdur hon-
um til boða, landsvæði sem
er 1.500.000 ferkílómetrar að
stærð og það þýðir að Medina
hefur þá fengið heimsins
stærsta skógarhérað í sína
eign.
Medina byggir hús handa
verkamönnum sínum og lætur
þá búa þar ókeypis gegn því
eina skilyrði að þeir máli þau
árlega. Pensla og málningu
leggur Medina til sjálfur. Það
hefur enginn við mexíkanskan
timburiðnað jafn háar tekjur
og hann.
. „Maderera del Tropico" en
svo kailast fyrirtæki Medinas
'flytur nú út bæði hráviði, girð-
ingaviði, húsgagnahráviði og
fleiri viðartegundir. Hann und-
irbýr nú vinnslu á gerfiefnum
úr þeim afgangi sem fellur frá
viðarframleiðslunni. „Af mín-
um trjám skál ekkert fara til
ónýtis“, segir hann, en 500,000
ný rauðviðartré hefur hann
gróðursett aftur á höggna svæð-
inu.
i Óendanleg skógarflæmi með
ágætustu trjátegundn- eru nú í
| eign Alfredo Medina. Hann er
ekki einungis skógarhöggs-
konungur Mexíkó heldur auk
þess einn hinn auðugasti mað-
'ur veraldar.
Hinar ómetanlegu eignir
hans eru að méstu leyti risa-
stórir frumskógar langt inni í
landi, og þar liggja stórai
birgðir a.f höggnum trjám
og er sérhver viðarhlaði
ríki út af fyrir sig. Þessi tré
hafa verið lögð af velli með
margra ára erfiði og miklum
tilkostnaði. Þessi dýrmæti við-
,.ur verður unninn þarna á
staðnum og fluttur til strand-
,ar á eigin brautum. Sjálfur
flýgur Medina með einkaflug-
vél sífellt yfir viðarbreiðurnar.
Jafnvel á ferð í flugvél sinni
er hann aldrei óstaríandi.
KSI samþykkir nýtt
keppnifyrirkomulag.
Á auka-ársþingi Knattspyrnu
sambands íslands, sem..!haldið
var s.l. laugardag 15. janúar,
var samþykkt nýtt skipulag á
keppnifyrirkomulagi og skipt-
ingu 1. aldursflckks i knatt-
spyrnu.
Næsta sumar verður keppt í j
2 deildum. í 1, dgild verða þeir
sex aðilar, er þátt tóku í ís- .
lándsmótinu 1954, þ. e. Reykja- !
víkurfélögin og íþi-óttabanda-
lag Akraness. í 2. deild verða
þeir aðilar, er þátt tóku : I.
flokks landsmótinu 1954 og
ekki áttu lið í meistaraflokki
það ár, svo og aðrir þejr áðilar,
er óska að taka þátt í mótinú ög
ekki eiga lið fyrir í deUdunum.
Keppni í 2. deild yerður
hagað svo, að landinu er skipt
í þrjú svæði og keppa félög
fyrst á hverju svæði fyrir sig,
en sigui-vegarar á hverju
hinna þriggja svæða keppa síð-
an til urslita um rétt til þátt-
töku í 1. deild á næsta leikári,
Neðsta lið í 1. deiid feliur :
staðinn niður í 2. deild.
í bráðabirgð.a skýrslu stjórn-
ar - K.S.Í. er formaðurinn,
Björgvin Schram, flutti á auka-
þinginu, kom fram að stjórhin
stendur nú í samningum við
ýms lönd várðandi landsleiki á
iræstu árum, svo sem við Finn-
land, Austurríki, Sviss, Banda-
ríkin o. fl. Hinn 3. júlí n. k.
verður landsleikur við Dani hér
i Reykjavík.
Þá hefir K.S.Í. tilkynnt þátt-
töku íslands í undankeppni. í
knattepyrnu fyrir næstú Ólym-
piulejlía. Sú keppni verður háð
í Evrópu næsta haust, en Olym-
píuleikarnir fara hinsvegar
fram 1956 í Ástralíu.
K.S.Í. mun mjög* bráðlega
ráða þjálfara fyrir landsliðið,
svo og til að annast jkerinjslu
víðsvegar .um landið næsta ýor
cg. sumat. ■: rý 'r !.■-
Kenrislukvikmyndir fyri r
knattspymu mun K.S.Í fá til
iandsins á næstunni.
Forseti aukaþingsins var Frí-
tnann Helgason, en ritari Sigur-
geir Guðmannsson.
Hér kemur pistill frá „nöldr-
ara“, sem skrifar á þessa leið:
„Óskiljanlegrar ónálcvæmni hef-
ur gætt hjá-dagblöðunum í frétta
pistlum af rannsókn á því hörmu
lega slysi, sent varð þegar bátur
frá Súgandafirði varð fyrir á-
rekstri nteð þeint afleiðingum,
sem kuhriar eru, að tvö mannslíf
töpuðust.
Frá 1,3 upp í
3,2 millj. kr.
í . slórri fyrirsogn i Morgun-
bláðinu frá 15. þ. m. stendur aS
bótakröfur vegna slyssins hafi
eftir úrskurði dómsins verið á-
kyeðriar 3,2 millj. kr. í sömu
grein, nokkrum línum neðar,
stendur „að bornar hafi veriS
fram í réttinum vegna manntjóns
og báts, alls að upphæð 2,3 millj.
ki-.“ Sama dag kemur Tíminri með
fréttiná og þar stendur: „Brezki
togarinn farinn — setti 1.3 millj.
kr. trggingu." Svo seinpa sama
dag kemur Vísir með sömu frétt,
an þar steridur: „Skiþstjórinn
sétti fryggingu, sem nám 2,3
millj. kr.“
Hvað er rétt?
Þéssar missagnir skipta , að
vísu ekki miklu máli fýrir óvið-
komandi, hver upphæðin er rétt,
en þær sýna frámunalega óná-
kvæmni i fréttaflutningi. Les-
endurnir yerða að geta sér til,
Iivað muni vera rétt, og ver.ður
það þá senniléga fréttin í. Visi,
og önnur fréttin i Morgunblaðinu,
se:n eru samliljóða, sfeiri sé 2,3
mitlj. kr.“
Vísir getiu- upplýst, að blaðið
blrti rétta tölu, sem þvi var
skýrt frá af einum starfsmanni
bæjarfógetans á ísafirði, en vill-
urna.r í hinum blöðunum mu.nu
stal'.i al' þvi, að prófai-kir hafi
ekki verið lesriar af eins mikilli
íiáftvæmni og sjálfsagf væri.
nöturnar.
Þá kemur liér fyrirspurn frá
.iFáýisíimri, scin segir: „Eg hef
veitt þvi eftirtekt, að Bergmál
iiei'ur við og vi.ð verið að mirin-
í ,á lir'einsun gatnanna í baén-
•>!,'og Visir h'cfur cihnig dreþiS
á jiað á ö'ðnim stað, að rétt væri
að atjiuga, h vort ekki sé.hægt'að
t'á vélar til þessara verka að ein-
liverju leyti — ef slíkt borgar
sig, Mig langar þess vegna til að
spyrja þá, sém þessum máliun
stórna, cftirfararidi spurninga:
Hei'ur bæriun ekki athugað, livort
þær vélar, sém riotáðar erii við
j gíifúahreinsun víða érlendis, geti
ekki konii'Ö að notum liér? Ef
þettá hét'íir vcrið atliugað, hver
hefur niðurstaðan þá orðið? En
; cf það iiefur ekki yerið atbugað,
livað velilui* því þá?“ '
Bergmál kenuir fyrirspurnum
þessúm: áleiðis, 'p'g er rúm * að
s.jáíl'sögðu heimilt fyrir svör.
\ Ponds bréf-vasaklötar |
•* 100 stk. í . kassa ‘Og Eonds
í . snyrtivörur.
Boðin var út smíði á leiðsl- |
um (olíupípum) í banda- j
rískar herstöðvar á Spáni. I
Leiðslurnar verða um 800
km. Lægsta tilboð var frá
brezku fyrirtæki og var því
tekið.
Verzlunin
Runólfut* Ólafs h.f. ■!

Vesturgötu 16.