Vísir - 14.03.1955, Blaðsíða 3

Mánudagimíí 14.' mara 1055"
■.uuá<—
VÍSIR
®g
Ný lyf reynd á
sjúklingum vestra.
Ilaiút iii.a. verið reyntl a sjáklíng-
ains ineð oisóknara1 úi.
í Bandaríkjunum er. nú mik-
ið ra-tt um tvö ódýr lyf, sein
’reynd hafá veriS á geðveiki-
sjúklingum, og telja sumir, að
notkun þeirra boði byltingu á
sviði geðveikilækninga, en
margir þeirra, er halda þessum
Iyf jum fram, telja, að þau lækni
í rauninni ekkert, heldur greiði
fyrir þvi, að aðrar lækninga-
aðferðir komi að betri notum.
Lyf. þessi eru „chlorproma-
zine“ og ,,represine“. Bæðj hafa
verið fýrir hendi í Bandaríkj-
unum frá 1953, en sams konar
efni eða lyf, óhreinsuð, munu
hafa verið hotuð. öldum saman
til lækningu á Indlandi. —
Læknir að nafni dr. . Heinz
Edgar Lehmann, fæddur í Ber-
lín, varð fýrstur til að prófa
chlorpromazine í Bandaríkj.un-
um við brjálaða sjúklinga. Er
.sagt frá því í Time, að inn-
■ spraútanir þessa lyfs hafi borið
furðulegan árangur. Karlar og
konur, sem hafi stöðugt og ár-
-um saman verið haldin brjál-
semi, hafi róazt og. söfið mikið
— rólegum svéfni. Væri sjúk-
lingurinn vakinn rólega, hafi
hann, vaknað. þegar og svarað
fyrirspumum . skynsamlega.
Þeir.i fengu góða mataiiyst og
neyttu máltjða af sjálfsdáðum,
og áframhald var á því, að þeir
'svæfu vel, en árangurinn var
•nokkuð misjafn. Ekki var um
margra dvínaði svo, að þeir
fengust til að tala um vand-
ræði sín. Því lengur sem menn
hafa verið geðveikir, því minni
em líkurnar fyrir bata. —- I
Bandaríkjunum eru um 300.000
eða helmingur geiðveikisjúk-
linga haldnir „schizophrenia"
(sem lýsir sér i mikilli hugar-
æsingu, ofsóknaræði o. s. frv.)
og eftir tveggja ára sjukrahúss-
vist hafa fæstir slikra sjúklinga
haft miklar líkur fyrir fullum
bata, en hin nýju lyf hafa þegar
breytt viðhoi-finu i þessum efn-
um.
Samræmdar aðgerJfr
gegn lömunarveiki.
Baráttunni gegn lömunarveik-
inni er haldið áfram af fulluin
kxafti á vegum heilbrigðlsstofn-
unar Sþ.
Hefir stofnunin komið á fót
rannsóknarstöðvum í ýmsum
löndum til þess að rannsaka
sýkla, ekki aðeins lÖmunar-
veikisýkla, heldur og sýkla, sem
valda svipuðum sjúkdómum.
Verður leitast við að samræma
og hagnýta þá vitneskju, sem
fæst með þessu móti, og herða
þannig baráttuna gegn þessari
skæðu veiki.
Ör félksfjöiguit ersakar,
að vandamálum fjölgar
— m.a. á sviði heilbrigðis-
og skéSamái^.
Eisenhower forseti er lasinn
af inflúenzu og verður af
þeim sÖkum ekki af því, að
hann ra?ði við blaðamenn,
eins og venja er vikulega.
60% geðveikisjitklingar
Þar vinna á 9. millj. manns
að áfengisframleiðslu.
60% af sjúklingum í geð-
veikrahælum Frakklands cru
þangað kornnir vegna of-
drykkju, að því er sálfræðing-
urinn dr. Marcel GuMain þing-
maður hefir uppiýst;
Þá herma skýrslur, að Frakk-
ar eyðj helmingi hærri upphæð
en fæst af skattlagnmgu áféng’is
til þess að reka geðverkrahæli,
Lausiega er áætlað, að franska
þjóðin eyði árlega sem.. svarar
2.7.700 millj. kr. í áfenga drykki,
-algerlega neikvæðan árangur ’ en á mánuði hverjum bætast
að raeða í 77 tilfellum, sem Leh-
■mann hafði með höndum, 27
fengu nokkurn bata, 9 nægileg-
an til að fara heim, þótt þeir
hefðu ekki fengið fullan bata,
og 37 fengu að fara heim, lækn-
aðir af meini sínu. M. a. kom
500 slíkir sjúkíingar í hópinn,
og eru þá ekki meðtaldir um 40
millj. lítra af alkóhóli, sem vín-
yrkjubændur mega framleiða
til eigin nota skattfrjálst.
Árið 1900 munu um 4.3 millj;
manns hafa umrið við áfengis-
'lyfið að gagni við sjúklinga framieiðslu í Frakklandi, en í
-haldna ofsóknaræði. Ótti dag mun tala þessi vera helrn-
ingi hærri. Ríkissjóður Frakka
fær um 2550 millj. kr. árlega
sem skatta af áfengissölu, en
það kostar nær helmingi meira
að reka geðveikrahæli lands-
ins, eins og fyrr getur. Þykja
tölur þessar harkalegar stað-
reyndL".
Samkæmt skýrslu sálfræð-
ingsins, sem fyrr er nefndur, eru
57% lögbrjóta landsins og 95%'
þeirra, sem misþyrma börnum
og komast undir manna hendur,
alkóhólistar ' (áfengissjúkling-
ar). Þá er tálið að úm 56% um-
ferðarslysa og 17% slysa’ á
vinnustöðum stafi af áfengis-
nautn.
I skýrshinni segir að lokum,
að 60% þeirra, sem eru í geð-
veikrahælum landsins, séu á-
fengissjúkiingar. Einn af hverj-
im þrem géðtrufluðuln mönn-
í fyrra fæddUst rúmlega 4
millj. barna í Bandaríkjuman
og er það í fyrsta skipti £ sögu
þeirra, sem svo mörg börn fæð-
ári, en þau voru 1.5 millj. árið
sem leið.
Samtímis fer dauðsföllum
fækkandi. Af hinni öru fólks-
fjölgun leiðir óteljandi vanda-
mál á öllum sviðum, ekki sízt
av því er varðar heilbrigði og
hoilustuhætti og uppeldi.
Frá því Eisenhower varð
forseti hefir íbúatal a Banda-
ríkjanna aukizt um 5.496.000.
Hinn 1. jan. var íbúatalan
163.930.000 — og hafði íbúun-
um fjölgað um 38.3 millj. frá
því Hoower lét af forsetastörf-
dauðsföll eru 2.6 millj. á ári
um 1933. Fæðingar umfram
eða jrfir 700 á dag.
hefir meira en tvöfaldazt á
íbúatala Bandaríkjanna
seinustu 50 árum. íbúunum
um meira en nemur íbúatölu
hefir á þessum tíma fjölgað
Bretlands.
Vandamálum
fjölgar.
verða erfiðari viðfangs, þeg:ar
Vandamálum fjöfgar og þau
fólksfjölgunin ér ör, og víð'-
um í Frakklandi er áfeúgis-
jsjúklingur. Lánartala karl-
jinanna milli tvítugs og þrítugs
í Frakklandi ' er helmingi
hærri en í Bretlandi. 75% af-
brota-æskumánna hafa orðið
það vegna áfengis og 60% fá-
vitabama eru afkomendur á-
fengissjúklinga. í Frakklandi
kemur ein vínstofa á hverji 90
íbúa, en til samanburðar má
geta þess, að í Þýzkalandi er tal-
an 286, Bretlaiidi 430 og í Nor-
egi 3000.
tækari á öllu félagsmálasvæð*
inu. Og það er hlutvesk sveitar-
og borgarstjóma, fylldsstjóma
og sambandsstjómariimar, ací
fást við þessi mál, en félög og
einstaklingar verða þar einnig
Vegna fólksfjölgunarinnar þarf
að leggja hönd á plóginn.
að sjá fjTÍr fleiri skólum, fleirí
kennurum, fleir ibúðum, at-
vinnu, nýjum sjúkrahúsum,
fleiri læknum og hjúkrxmar-
konum, bættu vegakerfi, svo að
eitthvað sé talið, og þessi mál
haaf úrlausn á ýms vandamál,.
sem á döfinni eru, kröfur verka
lýðsins um tryggingu fyrir lág-
marks , árstekjum, aukna vél-
væðingu í iðnaði, tryggingamál-
in o. s. frv.
Því er hald.'ð fram af stjórn-
'intíi, að á árinu 1955 verði setfc
nýtt met í frameilðslu og kaup
fyrir virinú samtals komist upp
í nýtt hámark, en atvinnuleys-
ingjum f jölgar, skortur er skóla
og íbúða o. s. frv„ en þótt mikið'
sé framleitt og vinnandi fólkii
fjölgi er vöxturinn ekki eins
hraður á neinu sviði, að í sam-
ræmí sé við fólksfjölgunina.
Eins og sakir stánda bætast
750.000 raenn árlega við hinn.
mikla fjölda stárfandi fólks £
Bandarikjunum, en um leið og
framleiðslan eykst er stöðug
framföf á sviði vólvæðingar, og
æ færri hendur þarf til ac>
| framleiða sama magn og áður.
! Sambandsstjórnin teiur, að
| öll þessí vandamál megi Ieysa.
j með því að fara sömu leiðir og
’ fanrar hafa verið, en demókrat-
| að ræða, að þörf sé miklu stór-
j ar að hér sé um slika „byltingu"
felldari átaka til lausnar vanda-
; málunum. — Á vettvangi stjóm
málanna er fyrir höndum
! „stórorusta“ um þessi mál.
Stutt fravnhaldssaga:
. *
Astmey írá
l
Eftir Robert
Standish. I
Gistihúsið var byggt í hinum ’
íyrri tíð
en Pastorelli undraðist það, að,var með erfiðismunum að
lafði Gallstone hefði ekki kom-j týggja vöðvamikið hanalæri;
ið ofan til hádegisverðar. j haiði sá verið 7 ára, en hafði
„Konan mm er enn að' reyna þó, þrátt fyrir æfingu í að' forða
sólríku hlíðum bak við Cannes aðmelta kan-ýið fráí gær,“sagði j sér, ekki getað' riknað rétt út
og kallaðist „Sjávarborg", þó hershöfðiginn hvellri röd.du,1 ferð og' stefnu bifreiðar, sem
að Miðjarðarhafið væri alls sem heyrðist út i hvert hom á ók hjá.
ekkj sjáanlegt þaðan. Eigandi
þess hét Pastorelli og var af
'frönskum og ítölskum ættum;
hann rólaði hér um meðal gesta
sinna, vingjamlegur á svip; en
þeir sátu við hádegisverðinn
og.gæddu sér á karry-rétti, en
stofnunin var fræg fyr'ir karrý-
ið sitt. Gestimir voira flestir
embættismenn frá Indlandi eðá
nýlendum Bneta og hættir störf-
urn, en voru vanir brennandi
karrý-réttum og öðm hvítgló-
andi kryddi.
Pastorelli stanzaði augnablik
við .borð, sem stóð.út yið glugg-
mm. Þar -saí: „ f3dr,: Humphre.v
Gallstone hershöfðingi aleinn.
borðsalnum. „Það er svo sem
gott, að hún kemur ekki, því
að karrýið í dag myndi líklega
drepa hana; — ég er þegar bú-
inn að finna þrjú gúmbönd í
því, Hvað á eiginlega að vera í
þessu?“
„Þetta er kjúklingur í karrýi,
hershöfðingi. Þér eruð gaman-
samur að vanda.“
„Úr hverju dó kjúklingur-
inn?“
„Ég skal spyrja matreiðslu-
manninn um það,“ sagði gest-
gjafinn, fór heldur hjá sér og
gekk frá.
Við: nálægt borð sat. £yrr\:er-
endi dómari á áttræðisaldri og
inn og leit af matarskammtin- j
um. „Það er mjög ljúffengt að,
sjá.“ j
Lafði Gallstone lokaði augun-j
um og anzaði þessu engu. —
„Hvað ætlar þú að gera í dag?“
spurði hún síðan.
„Ég ætla að fara út að
ganga,“ svaraði hershöfðinginn.
„Og þá man ég það, að ég þarf
að fá peninga, — ég þarf að
láta klippa mig.“
Lafði., Gallstone þreifaði nið-
ur í tösku sina og gróf þar upp
100 franka, sem eru lítils virði
í annarra gjaldeyri.
Þetta er ekki nærri nóg,“
Gallstone fékk sér glas af
heitu vat.ni og hrærði út í það
góðum skammti af sodadufti,
og famast gestgjafa, að hann
léti óþarflega mikið á því bera. j
Hershöfðinginn fór síðan uppi.sagði hershöfðinginn daufur
til konu sinnar, en liún starði-
með ólyst á svoittia slettu af
hökkuðu kálfskjöti.á tvíbökuðu
brauði og undirskál með soðn-
um fíkjum og gervirjóma. Á
matarseðlinum var einnig'
spjald með prentaðri áletrun: jfremur ætla ég að láta þig vita,
Matur, sem borinn er í herbergi sagði hershöfðinginn. „Enn
gesta, kostar 50 franka auk- að ég kann ekki við það, að
reitis. peningar séu tíndir svona í mig
„Ætlaröu ekklað tíorða petta, í smáskömmtum, ,eins og ég
góða mín?“ sagði hershöfðing- væri óvita barn eða fávitiý
dálkinn."
„Jæja — nú geíurðu þá klippt
þau bæði,“ sagði hinn hræðilegi
kvenmaður hvepsin og rétti
honum aðra 100 franka.“
,Mig vantar líka vindlinga,"
„Hegðaðu þér þá ekki eins og
óvita barn eða fáviti. Ef ég
leyfði þér að hafa sjálfum fjár-
tíiálastjórnina hértíá, þá veiztu
það eiiis vél og ég, að þú myndii'
sóa hverjum eyri í spilavítinu.
Þá mundum við verða að hverfa.
aftur til Englands, og veturinn
,á Englandi myndi drepa okkur
bæði.“ ■
„Þú hefir engan rétt til að á-
líta að ég myndi tapa,“ saði
hershöíðingitín í æsingi, „þegar
sannleikurinn er sá, að spila-
kerfj. mitt hefur oft gefið mikiS
í aðra hond. Það er. féleysið
eitt, sem hefir komið í veg
fyrir það, að ég ynni of f jár.“
„Ég neita þvi að i-æða þetta
mál frekar við þig,. Daddles.“
;sv«iraði frúin ákveðnum rórni.
„Eg vona, að þú hai'ir ánægju
af því að viðra þig svolítið, —
en-mér er þao fullkomin ráð.-
gáta, hvers vegna þú ætlar að
sóa 200 frönkum í hárklippingú,
þegar þú hefur ekkert hár á
hö(oinu:.“ ■
- „Og.-'ég. ypna.y.að .hafir
■mikla ánægju af að tíoröa mat