Vísir - 12.04.1955, Qupperneq 3

&riðju<lagÍRtt 12. apríl 19-5Ó ......... ‘ . ...................VfSXR............ ,.........
■um+mmmmmmmrnmmmmm \ ;■ ^-■-mm^mmmmmmmmmmmmmm;--í---^ ' _ mmmmmmmmmmmmmmmmmmtrnfmmmm ~\ \rmmmmmmm^mm^ ^
l2Qy Jari$ 1'9OT heftir. feeim
íjölgaá upp í 220, áiiá 1-340, ei'
talan S34 og - loks eru, þei?
orönir 448 árrð 13ð0. , St-ærð
bátanrta jökst'' einrng að saroá.
skapi: ÁriS Í3J3 var meðat-
staerðúi 22,6 tonir, 24,4 tonn
tonn áríC
árið 1930' og 4-»,l
1950,
Á árunum 1930 lil 1950 jókst cn h
rúmlestatala togaranna úr
tæpum 13 þúsúnd tonnum í 29
þúsund tortrt. Rúmlestatala
vélbátanna jókst á sama tíma 1943
úr 9 þúsund . tonnum í • rúm- t .
Iega'24 þús. tonri. ■. |
Af þeim töhun, sem bér, 1949
hafa verið nefndar, ér ljóst, að
fískiskipastóllinn hefur aukizt -j..
gifurlega, rúmlestatala fíotans
befur meir en- tvöfaldázt á göm
undanförnum 20 árum. , ;

Athuganir á aflabrogðum hér við
land og ágangi á fiskstofninn,
Eftutaxaadi grem hefur birzt í Ægi, tímariti Fiskifélags
Ísiand.v Hefur Vísir tekiS sér það bessaleyfí áS endtirpreirht
hana, þ*4 að hún á erindi til enir fleiri etnjidm, seirr kaupa
Ægi. • : 6
- Landgruímid unjhverfis ís-
larvá er eitt þýöingarmesta
•veiðisvaeöi I . öllu Noröur-
•• 'v... ••
AiLantshafi. S«n .dæmi * jná
»efna, að -á árunum 1930—
1936 veiddUí Evrópuþjóðir 9,6
„öfluðust 3,7 millj.' ionn éða
t-aeplega 40Ti á Íslandsmiðturr.
tæplega 2a«& af, beiklar.veiö-
inni. Töltir þessar gefa greini-
lega til kynna hina miklu sókn
metið hana mun nákvæmar,
tölulega eftir fiskiskýrslum
■hinna einstöku þjóða-; er • vei&r
ar stunda í Korðurhöfum. -
Til eru greinargóðar upplýs-
iiigar um ferðaf jolda 'enskra óg :
þýzfera togara á eirtstök imrð-
tírmið á þessari öld- ©g mega
þær teljast allnáftvaemur mæli.
kvarði um álagið á hin ein-
stöku veiðisvæði.' - Eftirfarandi
íafla-sýnk sameiginlegan Éerða- |
íjoídá. ensfera og þýzkna togara
á veiðisvæði - við ísUmd, Noreg,,
Baruntshaf og.Sva-lbai'ða—
er alvég öruggt, að stofninn.
þófdi ekki þetta gífurlega álag .
og var árlega tekið meira en
við bættist. Þetta tímabil er á.
inargan hátt ákaflega þýðing-
armikið frá fiskifræðiiegu
sjónarmiði, því að það sýnir
oftkur, hvemig gifurlegt álag'
ntikils flota g-etur eytt mikluiu
stofnj á stuttum tíma. '
'' Á stríðsárunum- tðk ’að mestu
fyxir t>crtnvörpirveiðar útlend-
inga hér viðTand. Heildarsókit
togara; á íslandsmiðum ,var á
strfðsárunum aðeins af því;
sem' var fyrir -stríð. SajTrfara:
kvæmt dagbóftum Þersteins
Jónssonar frá 'Laufási 'í ‘¥ést-
mammeyj-um. -var; meðaiöngla-
fjöldh í róöfi hjá, honunr eftir-
farandi: 190á —1,6 þús. c.ngiar,
1910- 3,5.þús._ öngiar,.. 1920
— 5 þus. öirglar og 1930 —- 6
þús„ö«glar. Eftii- öðrum tsekiv-
ildum var meðaiöngláfjöldi í ‘ þessari friðun tniðaana; jóftst
róðri í . Vœtmannaeyjum lO.ö^þórsftafli ísíendinga úr 137
þús. árið 1940 og sá saœi árfð 1 ppsund tormurn árið 1939 í 312
1950. í verstðövuxn við Faxa- ■> þústuvi torur árið, 1945-og- dag-
fló-a er línan enn lengri og; yeiði togara (ísfiskur). jóftst á
kemsí upp í 1-8 .þúsuhd örrgia sama tíma úr 4,5 tonmun í 9,3-
seinni hhrta vertíðar. tonn.
.milljirtpna af þorskigog -þar ;af á: íslandsraið. en við getum þó Bjamarey • ■,'á.r,- ^ .’ .,, , . .Uppiýsingar tim þátttöku yel j' ÁrfS. 19Í6 foru enskir togai’2
bátaflotans í veiðinni eru'áí ar 470 veiðiferðir á íslandsmiff
1935 1938 1948 195« heldur skornum skanuBti feá og fengu þiað .ái' að meðaúalt
2 >%.!•. ••''.' :% '■■■'■ !'•' ’ V-,. : FjöJdi % Ejöidi ' % FjöJdi % FjðMi % fyrri áxvuri,' en til eru góðái' '54 fena af þocski á lQOtogtím-
ísland .................. .. 4454 63.8 ;f795 48.6 - r73ð 42,3 • 2614 53.7 skýrshar um þetta atriSR, á • uln) og er það meiri aíli en þeir
Barentshaf .... .........,.. .'. 1005 14.4 • Mdl 184 1142 27.9 í. H62: • 289 seiuustu árum, Okkuar' hieÉíir -'bðíiSu' fengið . nokkúrn 'límtL
- Bjarnarey-—-Svalbarði .... i.. 904 1-2.9 . 164-1 21.0 ■ 539 129 518 10C 5- tekizt að rekja árlegan feriSa-’ áður hér viðland. Næstu árin
• Norfka- slröndiri' .« . -.-..:. ..' 622 „ 8.9 968 .-12.3 • m> 16.8- . á 575 :: - 11.8 fjölda íslénzftu togaranna til eykst ferðafjöldi tpgaranna óð-
Samtals á Noröurmiðuhi . . . ... 6995% " 7815 , 4-892 .. 48-64 ‘ ársins 1927. Um veíðar útlendra ftuga og. er harm orðinn yfir togara við ísíand höfum 3 þús.; árið- 1950. Afli Eng-
Feróirnar til íslands ertt yf-
irgnsKfandi öil árin, ÁrfðL .1935-
.lóru t. &. togarar þcssara stór-
þjóða 64 ^ferðir af , hyerjúm'
hiindxað á Islandsmið og hefur;
sóknin á lsiandsmið farið vax-
andi eftir .siðustu heimsstyrj-
Ö4d. • •
\ errsku fisiciskýrsiurit.im,.
sem eru mjög nákvæmar, „er
getið vun áriegan togstunda-
ijölda enskra togai-a- á hevrju
veiðisvasði.. MeðáitogstutídaÁ
fjölda ensfcra togara á hverju
árunum 1929—1938 var um 314
;þúsund,.:í .Barentsháfi 72-- þús-
und, 51 þúsxurd við Bjarriaréy
og. aðelns 8. þúsund. við norsku
sti-öndina. Á ' þessu tímabili-
■ uiðu íslenzku fiskimiðin því að
þýla 70% af heildarsókn Eng-
lendingá í Norðuröfúm.
Af því, sem að framan getur,
ætti að vera augljóst, að ís-
• lenzku fiskistofnamir hafa orð-
ið að. þola mun meirá álag en
aðrir fiskistofnar í Norðurhöf-
um. ‘
Botnvörpttveiðar
landsmanna.
Þessu. næst skulum við at-
huga nokkru nánar sókn inn-
lendra og útlendra veiðiskipa á
íslandsmiðum á þessari öld.
Botnvörpuveiðar íslendinga
hófust fyrir alvöru 1906. Árið
1911 áttum við 10 togara, en :..ú
tala tvöfaldaðist næsta ár og
var meðalstærðin þá 216
brúttótonn. Hélzt þessi fjöldi
nokkuð jafn fram til ársins
1921, en það ár fjölgaði tog-
urunum upp í 28. Árið 1924
voru þeir orðnir 40 og 1925 var
tala þeirra komin upp í 47 og
ei' þá meðalstærðin orðin 330
brúttóto-nn. Árið 1930 hefur
þeim fækkað niður í 39 og
hélzt sú tala nokkuð jöfn fram
fil ársins 1939. Á stríðsárun-
um fækkaði togurunum jafnt
og þétt, og árið 1946 voru að-
eins 24 eftir, en árið 1947 hófst
endurnýjun flotans og. komu
þá til sögunnar mjög fullkom-
in ski.p, 650v—700 brúttótonn.
Á þessu tímabili átti sér
einnig stað ör þróun vélbáta-
flotans* Árið 1912 voru til að-
eing! 8 i.vélbátar stærrii.en: 12'
tonri. Árfð: 1920' ef.u.. þeir örðiiir
■hins vegar góðai' upplý'singar 1-endlnga er þá komirm niður
alll fram undir síðustu alda- ,j 41 tonn á 100 togtírriam',
dagveið'i gömlu og nýju tog-
'•aranna (ísfiskur.) á þessu tima-| mót: , !'þrátt fyrir márgá nýja og'eridú
•bili og kemui’ sá ■sarosmburður Áríð 1906. þegár ú?i«izk urhætfe togara. .Dagveiði is-
* eftirfa-randi -töflu, sem tógara-útgerð ' var áð hefjást, lenziiu teíeáránria ér éftirfar-
sýnh’. þorsteveóðina i tonmim fóru éíSkir ög þýzkir tógarar nndi (dregið 'frá 25% af ailL
pi. fjai vyrudag (þó ekki með- j-újril'eg'a 2 þúsund velði&arSír nýjú tógaratíria vegna a'ukinnár
talinn ,sá. tími. sejn fer í að á íslandsmið og helzt sú sókn ver&ibæfni):'1946 — 12,4 tonri,
sigia,með fiskinnþ: Meéalstærð'nokkuð jðfn frarn úndir fyrri
gömlw togara iin-a var ,336 - tonn
en hinna nýju 650 tonn.
1947 — 8,3 loun, 1943 — 9.3
heimsstyrjö-ld. i strfðinu fengu ''töhn, 1-949 —. 7,2 tonn og 1950
Afjj stórra og
litilla tögara. :
Þáð er ekki vafámái,
fjölgun skipanna hefur.
að
för
'miðiri góðá hvíld, en eftir sfrtð- j _ 6,9 toii-n: ‘
ið j-ukust véiðiferðir á Ísíaœfa- j Árið 1950 gefur stófninú.
triiö til tnikilla muna. Ánðj-þannig af sér álíka mikið og
1925 voru véiðiferðir þessara 1.940 óg ber enskru fiskiskýrsl-
tveggja þjóða ' orðnar yfir 3 ututm og þeim íslenziru saman.
1,00 þúsund, eH hárnarki náði heild- , um þetta atriði. Aukning sú ér
„arsókrt -fogararina árið 1931, en j'vaið á stofuinum vegna frið-
það ár fóru to-garar allra þjó»5a tmar strifsáranna, er þannig
5192 veiðíferðir á íslaödsmið ýr söguhni. 1'
(islenzftir 571 ferð). Fei-ða- i Ef við segjum, að þorskstofn'-
fjóldínn hélzt nokkuð j-afh á inn ísienzki hafi 'verið 100-9
árunum 1928—1937, eða frá fiskar árið 1932, þá fækkar
4700 til 5200 ferðir áriega. eri •' þessum 'fiskum • jafnt og þétt á
1938 lækkaði harin til mikiila 1 næstu áruift og eru orðnir 311
méð sér aukið álag á stofninn, j anna Q„ 11919
en veiðir t. d. stór vélbátur hinna nýju.
milli 72%- og 76% af dagve.iði j muna, eða niðúr í tæpléga 4200 árið 1937. Frá 1938 fer þeim
hinna nýju. Þess skal getið, að ferðir.
þessi samanbyrður byggir á
4398 veiöidögum gömlu togar-
veiðidögum
meira én. lítll?
Ég gerði í þessu sambandi
athugun á afla línubáta á
vetrarvertíðunum 1949—1951.
Er hér um að ræða báta, er
ger.ðir voru út .frá Keflavík,
Hafnarfirði og Akranesi. Bát-
unum er skipt í flokka eftir
stærð, t. d. 10—19 tonn, 20—29
tonn o. s. frv. Eftirfarandi
tala sýnir þennan samanburð-
Örsakir hinnar auknu veiði-
tækni nýju togaranria eru ýiri-
iss konar, en verða ekki hér
gérðar a'ð nánári umtalsefni.
Lína vélbát.
anna lengist.
Samtímis stáekkun vélbát-
anna getum við- sýnt fram á
síaukna lengd línunnar. Sam-
i heidur að fjöiga ög végna' frið-
juriar’ " stríðsáranná 'erú þeit-
• orðnir 605 árið 1944. Þá fei-
: aftur að síga á ógæfuhliðina
Afli farið
minnkaadi.
íslenzki þorskstofninn náði \ °S ^ 1950 el'u bara 196 orðn'
hámarki rét-t eftir 1930 og var
ársaflinn um hálf mi'Hjón tonn
ir eftir.
Brúttó- Róðrar- Tonn
tonn fjöldi í róðri
l'O—19 186 6,414
20—29 206 6,504
30—39 2104 6,137
40—49 1245 5,099
50—59 3475 6,131
60—69 2992, . ,5,927
70-—79 901 5,970
80—89 157 6,676
10—89 11266 5,970
Þessi athugun, sem byggis
á rúmlega 11 þúsund véiði
ferðum, gefur ekki til kynn
að meira afSist á stóra bát
en litla.
Árið 1947 fóru nýju togar
arnir að koma til landsins-og á Það er eklci ncnia von. að þcssi lögregiumaður í Paris stöðvi
árunum 1947—1949 voru bæði j umferðina,. þvú vað: gfúlltui-nar, sem hér eru að „ónáða'4 hann
nýir; og ígámlir togarar að 1etu. „Ori'gTijíi JiV.iUkanxí 1935', Verpni'que .Zub.er, „L'ngfi-ú Sviss ve-'Surr að gera c
véiðúm: Ég'héf-'Íérrathúgun á1 1955,| CÍr.:u4e Ivry„og „Ungfrú Evf«5þa 1955“, Danielle Geamt. s£Kíima°mð í sjó
á árunum 1930—1933. Eftir SkammgóSur
1933fer þorskafliinn minnkandi vermii'.
ár frá ári og er kominn niður í | pv; ^ki neitað, að hép
tæp 300 þúsúnd tonn árið 19o7. jíoma til greina sveiflur i
Miðað við árið 1933 heíui gtærð hinna einstöku árganga,
veiðin minnkað um 43 %, en ; g<3m va]{ja mikju um fiskmagn-
fjöidi veiðiferca er svo til hinn en v;^ okkur blasir samt sú
sami eða tæpum 2% lægri. Það sol-giega staðr.eynd, að hin
gengdarlausa sókn á íslenzu
fiskimiðin gat eytt mjög stór-
| um stofni á nokkrum árum, og-
j var sá stofn sennilega fjórura
til 'fimm sinnum. stærri en sá,
! sem við byggjum afkomu okk-
| ar á. Friðun stríðsáranna var
: aðeir.s skammgóður vermir og
hin aukna sókn á árunum eftir
stríð át upp vexti hennar á
fjórum árum.
Ég efast ekki um, að við eig-
um eftir að fá gcða árganga í
þorsstofninum, sem eiga efti'r
að hleypa nýju blóði í útgeihí-
okkar. Það er þó varla ástæða
til að halcla, áð við gétum aflað
meir en á.hirium rniklu aflaár--
um kringum 1930, því a£- saffi-
tímis okkar eigin tækni eykst
tækni keppinauía .okkar. V:3
okkur l.ióst. að
Sjónum er