Vísir - 12.10.1955, Blaðsíða 6

e
VÍSIR
Miðvikudaginn 12. október 1055
yytfyUWWWyVWWVWWWV^WV^VWWVWtfWWWWW
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1&60 (fimnoi línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausa'^ala 1 króna.
Félagsprentsmíðjan h.f.
Vinstri samvinna.
íslenzkir fulltrúar á þingi
Aijsisðakvenréttindafélassiiis.
Það var lialdið á Ceykn.
Tveir fulltrúar frá Kven-
' réttindafélagi Islands sátu ný-
, lega 50 ára afmælisJþing Al-
þjóðakvenréttindafélagsins,
International Alliance of
VVomen, sem haldið var dagana
17. ágúst til 1. sept. s.l. í Col-
ombo á Ceylon.
Fulltrúar þessir voru frú
Sigríður J. Magnússon^ formað-
ur Kvenréttindafélags íslands
og Hólmfríður Jónsdóttir cand.
mag. frá ísafirði.
Um 36 lönd eru í I.A.W. en
sátu 108 konur
"VTii er þing komið saman, og þess vegna rétti tíminn til að
-*■ ’ ræða nokkuð um vinstri samvinnu, sem er keppikefli ýmissa afmælismótið
manna hér á landi — og raunar víðar. Það eru einkum kom-jfrá 26 löndum. Stofnandi fé-
múnistár, sem tala mjög um það, að nauðsynlegt sé að koma lagsskapar þessa var frú Carrie
-á samvinnu vinstri aflanna, eins og komizt er að orði í Þjóð- j C. Catt og var hún formaður
viljanum í gær. Er-það raunar eðlilegt, að kommúnistum sé’hans í 20 ár en núverandi for-
mikið áhugamál að koma slíkri samvinnu á laggir, því að þeir maður er dönsk kona, frú Est-
hafa tapað fylgi undanfarin ár, og það verða þeir að leitast við her Graff.
að vinna upp með einhverjum hætti, og þegar aðrar leiðir! Aðalumræðuefni þingsins
bregðast, er ekki nema rétt og sjálfsagt að reyna þessa. voru hagsmunamál Austur-
Kommúnistar gera vitanlega ekki ráð fyrir að vera í slílcri (landakvenna og voru í því
samvinnu lengur en brýnas a þörf krefur, en þeir gera ráð fyrir, sambandi flutt mörg fróðleg
að þegar upp úr henni slitni, muni þeir hafa ruglað menn í ( erindi og margar ályktanir
hinum samstarfsflokkunum svo í ríminu, að einhverjir verði gerðar.
eftir hjá þeim, en fylgi ekki sínum fyrri flokki aftur. Hefur j Meðal málefna þeirra er bar
það raunar komið fyrir áður, að kommúnistar hafa hagnazt á góma voru uppeldismál aust-
þannig á samstarfi við aðra flokka, og getur gerzt enn. rænna kvenna en mikill hluti
þeirra er algjörlega ólæs og
En hvað mundi alþjóð græða á því, að tekin yrði upp sam- skrifandi. Var samþykkt
vinna vinstri aflanna eða umbótamanna, eins og sumir fram- ag stuðla að því að reyna að
sólcnarmenn taka til orða, þegar þeir kveinka sér undan stjórn- autía aimenna fræðslu þeim til
arsamvinnu við „íhaldið“? Hvað mundi verða aðalverkefni eða handa og gefa þeim tækifæri
fyrsta hlutverk þeirrar stjórnar, sem mynduð yrði, ef kommún- til þess að njóta hennar.
istar fengju að ráða og vilji þeirra yrði fyrsta boðorðið? Jú voru einnig rædd rétt-
.sennilega yrði ísland þá látið segja upp herverndarsamningnum jndamál austrænna kvenna
við Bandaríkin og ganga úr Atlantshafshandlaginu. Það yrði sv0 serrl) ag þær hafi sama rétt
gert undir því yfirskyni, að íslenzku þjóðerni stafi hætta af tiJ hjónabandsins, að þær hafi
veru vamarliðsins hér, og svo friðvænlegt sé orðið í heiminum, sömu réttindi í hjónabandinu
að óþarfi sé að hafa hér hersveitir eða yfirleitt nokkurn við- og eiginmaðurinn og einnig
húnað til landvarna.
sömu réttindi til að slíta hjóna-
bandinu sem hann.
Einnig var samþykkt að
vinna á móti allri þrælasölu í
Saimleikurinn er samt sá, að enginn er þess umkominn, að
íullyi'ða neitt um það, hversu friðvænlegt sé í heiminum.
Mönnum virðist í fljótu bragði, að kommúnistar sé ekki al'veg ...
■eins hneigðir til ofbeldis þessa stundina og að þeir vilji hafa heiminum a hvaða e.iundvelli,
samvinnu við lýðræðisríkin. En hver getur sannað, að hér sé
um einlæga hugarfarsbreytingu að ræða og ekki aðeins aðrar
starfsaðferðir, sem gripið er til, þegar giámulaust ofbeldi hefur
«kki borið annan árangui’ en að þjappa lýðræðisþjóðunum,
saman? Mun nokkur vera fús til að taka fullyrðingar íslenzkra I
kommúnista um þetta gildar? Það er harla ósennilegt, en hitt
er enn ósennilegra, að alþjóðakommúnisminn hafi misst sjónar-
á endanlegu marki sínu, heimsdrottnun.
sem hún er rekin. Svo var sam-
þykkt að vinna að því að konur
fengju allsstaðar' sömu laun
fyrir sömu vinnu.
Rædd var hagnýting kjarn-
orkunnar á sviði heimilanna
og sýnikennsla var haldin á
jvegum UNESCO á uppfræðslu
að nokkur innlendur aðili gæti komið í veg fyrir það. Hlut-
íeysi mundi ekki verða virt frekar en áður, þegar kommúnistar
lafa átt hlut að mál. Mundi ekki íslenzku þjóðerni stafa ein-
hver hætta af slíkri heimsókn, sem vafalaust mundi verða me'ð
■oðrum hætti, en þegar varnarlið er hér samkvæmt samningi
við vinveitta þjó-5, sem hefur hin sömu mannréttindi í heiðri
og aðrar lýðræðisþjóðir?
Og hversu mikið mundu hinar vinnandi stéttir hagnast á
því, að hér yrði komið á laggirnar vinstri samvinnu, sem 'vitan-
iega er fyrst-og fremst ætluð þeim til hagsbóta? Er nokkur
trygging fyrir því, að atvinna yrði meiri eða arðvænlegri í
landinu, þótt vinstri stjórn tæki við völdum? Hærri laun
byggjast. á því, að hægt sé að fá hærra verð fyrir útflutnings-
sfurðir landsmanna, því að þær verða að standa undir öllu
öðru í efnahagslífinu þjóðarinnar.'Múndi vinstri stjórn geta
haft •meiri' áhrif á marKaðsverð úti í’ heimi en hver onnur?
Þvi má hver trúa sem >v-ill, en hingað til hafá þeir menn, sem
snestu mundu ráða í Vinstfi stjórn, ekki haft æfingu í að selja
annað en gannfæringu sína, en hún yrði varla þung á metunum
j útflutningi landsmanna.
atvinnugreinar á ný eftir að
hafa eingöngu unnið við heim-
ilisstörf um ár'abil. Var þess
getið að í nokkrum löndum.
svo sem í Danmörku væru
haldin námskeið til þess að
koma konum þessum inn í störf
þeirra á ný.
Að lokum má geta þess að
rædd voru kosningaréttindi
kvenna og var samþykkt að
hvetja svissneskar konur til
þess að oðlast kosningarrétt.
Þing Alþjóðakvenréttinda-
félagsins eru haldin þriðja hverí
ár og’ er þetta í þriðja sinn sem
frú Sigríður sækir þau. Síðast
var þingið haidið á Ítalíu.
UNESCO styrkir félagsskap
þennan að talsverðu leyti fjár-
hagslega.
Faulkner kom
í gærkvöldi.
Bandaríski Nobelsverðlauna-
höfundurinn William Faulkner
kom liingað í gærkveldi og mun
dvelja hér í xiokkra daga.
Hingað kom hann frá Lund-
únum með Gulífaxa Flugfélags
íslands, en undanfarið hefur
liann verið á ferðalagi um- |
Bergmáli hefir borizt bréf með
hugleiðingum um hvort réttara
sé að kalla Reykjavík borg eða
bæ. Um þetta atriði hefir reynd-
ar oft verið rætt áður, bæðiíþess-
um dálki og víðar, en það er ekk-
ert á móti því að heyra raddir
sem flestra um málið, því sann-
ast sagna er mikill ruglingur á
þessu i daglegu máli. Reykjavík
er ýmist kölluð borg eða bær í
f jölmörgum samböndum, og væri
sjálfsagt rétt að þar væri meira
samræmi, hvernig sem það
myndi takast að fá fólkið til þess
að venja sig við þá málvenju,
hvor sem valin yrði.
Borg eða bœr ?
H. B. segir í bréfi sínu: „Er
ekki Reykjavík orðin borg? Við
eigum að minnsta kosti borgar-
stjóra. En svo tala menn um bæj-
arráð, bæjarstjórn og sitthvað
fleira. Aldrei er sagt borgarfe-
lag, og gerir það málvenjan. Mér
virðist, að blöðin eigi sökina, því
að hjá þeim er mikill ruglingur
á nafngiftunum og svo hjá hinu
opinbera líka. En blöðin gætu
líka breytt málvenjunni, ef þau
legðust á eitt. Væri samræmi
haldið hjá þeim, myndi almenn-
ingur fljótlega taka það upp. Þvi
má ekki alveg eins segja borgar-
ráð i stað bæjarráðs, borgarfélag
í stað bæjarfélags.
BorgarJcosningar.
Og svo síðast
en ekki sizt:
hverfis hnöttinn á vegum.. Það er talað um bæjarstjórn-
bandaríska utanríkisráðuneyt-1 arkosningar. En þvi má ekki
isins, og er þetta síð'asta áfang- seSÍa> e*n-s °S hggur beinast við,
inn á leið hans heirn aftur til
Bandaríkj anna.
' lamaðra barna og hvernig
' Ef hér væru eugar vamir, mundi ísland verða enn girni-f maetti kenna þeim allskyns
legra mark fyrir kommúnista, og það yrði þeim auðunnið, þegar hagnýt verkefni.
allur viðbúnaður væri úr sögunni. Flugvellirnir mundu startdaj Þá var rætt um hvað gera
■epnir og óvarðir, svo að hver sem væri gæti lent hér, án þess mætti fyrir þær eldri konur,
borgarkosningar eða borgar-
stjórnarkosningar, borgarráðs-
kosning, borgarstjórakosning?
Eg endurtek það, að þarna held
ég að blöðin eigi mikla sök,
því að þar er mesti rugl-
ingur á, og ekkert samræmi. Þau
tala alltaf um bæjarráð og bæj-
arstjórnarkosningar. En lika um
i Reykjavík sem borg, en ekki bæ.
Þegar aftur á móti maður er
spurður hvort hann telji Reykja-
vík borg eða bæ, er svarið alltaf
borg. Fólkið, sem býr I Reykja-
vík, hugsar alltaf um hana sem
borg, en þó heldur það málvenj-
unni, því ekkert er gert til þess
að samræma borgarheitið í ýms-
um samböndum. H. B.“ —■ Þetta
var nú kafli úr bréfinu frá H. B.
og hugleið.ingar hans um þetta
efni. Kannske vilja fleiri leggja
orð í belg. — kr.
sem þurfa að fara að stunda
Mænuveikin
breiðist hægt út.
Samkvæmt tilk.ynningu frá
skrifstofu borgarlæknis breið-
ist mæhuveikin hægt út, en
alls er vitað xnn 32 manns, sem
iiafa veikzt, en þar af hafa 15
lamazt^ en einn látizt.
Danir hafa mikla i*eynslu í
sambandi við mænuveikifar-
aldur, og í gær: kornu hingáð
til lands dr. Sund KriStensén,
frk. Eva Andersen hjúkrunar-
kona og frk. Ella Andersen
nuddkona. Þá er og liingað
kominn dr. med. H. C. A. Las-
sen prófessor, yfirlæknir far-
í
Hér hefur fátt eitt verið nefnt, sem til athugunar kemur,
jþegar rætc er í alvöru um vinstri stjórn en ekki verið með sóttasjúkrahússins í Höfn og
bollaleggingar út í bláinn. Niðurstaðan verður óhjákvæmilega mun hann dvelja hér 2__________3 daga.
sú, að vinstri stjórn mundi ekkert geta eða gera betur en aðrar gf nýn- sjúklingar bætast
stjórnir, sem ekki hafa kennt sig við „vinstri“. Hún mundi vtg verða þeir lagðir inn á
s.ðeins færa valdagráðugum mönnum aðstöðu til áhrifa, enda hjúkrunarspítalann í Heilsu-
mun tilgangurinn aðeins vera sá. En þjoðin í heild fengi að verndarstöðinni. Yfirlæknir þar
•*úpa af því seyðið. er dr. med. Óskar' Þ. Þórðarson.
1 -i >. -.íuí-; i jt>,' lúi . ;>iu ). il jj.it. ,<j n. .. ivv;:; '• ' .
William Faulkner er 58 ára
að aldri, fæddur í New Albany
í Mississippifylki í Bandaríkj-
unum.
Faulkner hefur ritað fjölda
skáldsagna, og einkum hefur
hann valið sér yrkisefni frá
suðurríkjunum. — Af verkum
hans má nefna sagnabálkinn
um. Sartoris-ættina, The Sound
and the Fury, Sanetuary, In-
truder in the Dust og fleiri.
Árið 1949 var Faulkner
sæmdur bókmenntaverðlaun-
um Nobels, en auk þess hefur
harrn, hlotið margvíslegan sóma
í heimalandi sínu, m. a. hlótið
Pulitzer- og Ho-vvell-verðlaun-
in. ;-- ■ !,
William Fauikner er búsett-
ur í Mississippi. Þar rekur
hann bú og unir hag sínum vel,
enda kallar hann sig oft bónda.
Ljósberinn,
8. tölublað 35. árg. er komið út.
Efnisyfirlit: Þýdd smásaga er
nefnist „Guð getur líka notað
litið barn í sína þjónustu",
Hvað er heimilið, Sögurnar
hennar mömmu, niyndir 6. m. fi.
-a - Wi;r:úi
VíðskiptasamniiHiur
| mllli BsSand og Kúbti
| Hinn 3. þ. m. var undirritað-
ur í Washington viðskipta-
I samningur milli íslands og
Kúbu, þar ,sem bæði löndin
skuldbinda sig til að Veita hvort
öðru beztu kjör, sem þau veita
öðrum löndum, að því er snertir
tolla og önnur aðflutningsgjöld
af vöruinnflutningi frá hinu
landinu.
í samningnum er :ennfremur
,gert ráð fyrirj að íslendingar
kaupi strásykur- og nokkrar
aðrar vörur frá Kúbu, en selji
þangað saltfisk, lýsi og fleiri
afurðir.
Samninginn undirritaði fyrir
fslands hönd Thor Thors, sendi-
herra, og fyrir hönd Kúbu
Miguel Angel Campa, sendi-
herra í Washington.
Samningur þessi tekur gildi
hinn 18. þ. m. (Frétt frá utan-
ríkisráðuneytinu)... ,,, >••;•.
Í :\IU tíli ’■'» • ' '