Vísir - 14.03.1956, Blaðsíða 6

9 '
VÍSIR
r“
WXSX3B.
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Herstelnn Pálsson
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F
Lausasala 1. króna
Félagsprentsmiðjan h/f
Sementverksmiðjan.
Það voru iiaria góð tíðindL sem sagt var frá um helgina, að'
tekizt hefði að fá lán til að kaupa vélar til sementsverk-
smiðjunnar. Eru það 38 milljónir króna, sem teknar eru að
láni af bandarísku fé í Danmörku, og vélar til vérksmiðjúnnar
munu verða keypíar þar í landi. Verður nú hægt að halda
framkvæmdum áfram af fullum krafti, því aS margt er ógert,
þótt unnið hafi verið' nokkurn veginn, jafnt og þétt á undanförn-
um árum, en vélamar mun verða tilbúnar til afhendingar að
ári, svo að verksmiðjan ætti að geta tekið til starfa eigi síðar
en 1958.
Ekki þarf að ótíast það, að verksmiðjan muni ekki fá næg
verkefni, er hún verður tekin til starfa. Svo mikil er bygging-
arþörfin bæði í bæjum og sveitum, að enginn hörgull verður á
kaupendum á framleiðslu liennar, ekki sízt þar sem hún á að
geta framleitt sement fyrir mun lægra verð en það fæst fyrir
írá útlöndum. Það verður líka að vera krafa til iðnfyrirtækja
hér. á landi, að þau framleiði sem mest úr innlendum. efnum,
eins og sementsverksmiðjan mun gera, eðá geti a. m. k. tekið
lægra verð fyrir yöru sína en útléndir aðilár. Þegar hvor.t
tveggja fer saman, eins og hér verður um að ræða, er það harla
gott. ,
Annars mim verksmiðjan vafalaust verða að framleiöa sem-
ent til vegagerðar innan tíðar, þvi að nú eru háværar raddir um
að við verðum að gera helztu vegi úr varanlegra efni, en gert
hefur verið. Það þarf þess vegna ekki að kvíða, aö verksmiðjan
hafi ekki nóg að gera, og stofnuii hennar verSur mikilvægur
■'áfangi í þeirri sókn. að gera atvinnulíf landsmanna sem f jöl-'
þættast og jafnffamt að gera landsmenn óháðari innflutningi en
Þemt hefur tekist það.
*í fyrradag voru fjÖrtíu ár liðirt frá því að Aiþýðuflokkurinn
; \:ar stofnaður og mínntust flokksmenn þess með ýmsu
;móti, eins og við var að búast. Alþýðublaðið birti til dæmis
j dóma um flokkinn efíir fjölmarga framámenn hans, þar sem
þeir lifu yfir farinn veg og athuguðu einnig, hvað verkefni biðu
nú flokks þeirra, þegar hann væri búinn að ná þessum virðu-
: Jega aldri.
En perlan í þessum bókmenntum kom ekki fyrir sjónir al-
xnennings fyrr en. í gær, þegar Hannes á horninu gefur mönnum
skýringar á því, sem fyrir stofnendunum vakti endur fyrir
löngu. Hann segir meðal annars: „Við mynduðum upphaflega
ekki þenna flokk til þess eins að hafa hann stóran. Þvert á
móti rnynduðum vio. hann til þess að' berjast fyrir hugsjón-
um.. . . Við erum ánægðir með árangurinn."
Já, þcir ætíu sannarlega aS vera ánægðir, því að þeir
hafa komið því fyrir, að flokkurinn yrði ekki stór. En það
mun vera svo, að þeim mun. stærri, sem flókkar eru, þeim
mun auðveldara veitist þeim að komá hugsjónum sínum í
jframkvæmd, svo að varla geta alþýðuflokksmenn verið ánægð-
fr í alla staði, því að ferill ílokksins. hefur saimarlega ekki verið
til að stæra sig af síðustu árin. Hræðsla hans við kommúnista
ftefur gert þjóðinni meira ógagn á fáum undangengnum árum
je>: hægt Ver.ðúr að bæta á enn lengri thna. Ög hræöslan.hefúr
verið ógæfa hans og einn mesti styrkur kómmúnista.
II
K
omdu nú
a
J hveíaót d ...
ít
Komdu nú að kveðast á. .. ..
í þessum dálki sl. rúiðvikú-
dag var birt bréf frá Einari
[ Guðmundssyni ásamt fyrri-
■ parti, sem var óskað eftir botni
| við. Fyrriparturinn var svona:
„Hrefna byltisl í bárum.
Bátur er knúiun. árum.....
Mjóikin hækkar.
Tt/J'jólk og mjólkurafuröir hafa hækkað síðustu daga, og er
-^'-“.hækkunin vegna aukins drejfingar- og vinnslukostnaðar,
sem hlaupið hefur upp síðustu mánuðina vegna kauphækkan-;
Enna, sem hér .hafa átt sér stað og ekki er ástæða til að rekja
nánar. Mönnum finnst þessi hækkun eðlilega bagaleg, ekki
sízt þeim, sem hafa mannmörg heimili og nota þar af leiðandi
mikið af þessum lífs-nauðsynjum, en hinu er ekki að neita, að
foændur eíga rétt á hækkun eins og aðrir, og er því ekki viðj
þvi að búast, -að afurðir þeirra standi í stað á þessum verð-
bólgutímum.
En þessi hækkun mjólkur og mjólkurafurða er enn ein á-
bending um það, að tími er kominn til þess að stinga við fótum
©g gera bragarbót. Tillaga ráðherra Sjálfstæðisflokksins um
fiíöðvun vísitölunnar er spor í rétta áít, og fyrr eða síðar
Vcrður gripið til þess ráðs.
Nokkrir. botnar hafa borizt,
en enn verður gefinn frestur til
næsta miðvikudags. Verða þá
botnarnir birtir, svo og botn
höfundar fyrripartsins.
En í dag birtum við fyrri
hluta bréfs frá „Ásu“ og fer
hann hér á eftir:
„Eg lofaði að eg skyldi senda
meira handa þættinum og loi'-
! orð verður að halda. En úrri leið
og eg sendi nú dálitla viðbót,
skora.eg á aðra lesendur að láta
ekki sitt eftir liggja. Þeir ís-
lendingar eru ekki margir, sem
ekki hafa ánægju af kveðskap
o-g þann áhuga, er þeir hafa
jafnan sýnt fyrir honum, þarf
nú að glæða. Við. verðum að
. viiina' samanv
Ekki mun eg að þessu sirúii
j seilast langt ti) fanga; bara
: leita ti.l kunningjanna. Einn
þeirra (yið skulum kalla hann
Geir, þó ekki sé það hans fulla
nafn) kvað í tilefni a£ visna -
þættinum:
Ef að Arúpir dróttin hljóð,
daufíeg jóykir vakan;
þú átt faseigu, þjóðin góð,
það er gamla stakan.
Annað varð honum tilefni til
þessara tveggja vísna:
Okkuf köllum, ungu menn,
er það gjaldið skapað
að við föllum allir scnn,
okkar vafd er tapað.
Á það minna þvi er þörf,
þó að meti engir,
að þið vinnið ykkar störf
okkur betur, drengir.
Já, þáð þarf að brýna ungu
kynslóðina. En hér er vísa, sem
hann kvað við fráfall ágæts
skálds:
Hrökk þar strengur hörpu á,
hörð mun þrenging vakna.
Þú varst drengur þín og má
þjóðín Iengi sakna.
Fyrir nálægt fimm árum
dreymdi þjóðkimnan mann hér
í bænum, að hann væri staddur
uppi á Kolviðarhóli í svarta
myrkri. Heyrir hann þá kveðið
í fjallinu uppi yfir sér með1
djúpri ög raunalegri rödd:
Þau eru köld hin rauðu ráð,
raun mun á því gefast;
af ilíra völdum illu er sáð,
ill skulu gjöldin þjaka Iáð.
Styrjar eldur austan fcr;
aJira milli hafa.
Rússa veldis rauður her,
raunum seldur lýður er.
Vísurnar sem hann heyrði,
voru fimm eða sex, en hann gat
ekki rifjað upp nema þessár
tvær, bara brot úr hinum. Hann
hrökk upp skyndilega við mik-
inrt dynk í fjallinu. En hann
hafði sofnað út frá bók, sem
hann var að lesa (Beboede
Verdener), en hún hafði nú
runnið niður af sænginni og
skollið flöt á gólfið.
Piltur og stúlka, rúmlega
tvítug bæði, felldu hugi saman,
!en engin ástamál höfðu þau enn
rætt. Svo varð stúlkan ráðskona
jhjá gömlum manni ríkum, og
eftir nokkra mánuði giftist hún
honum. Þá var kveðið:
Þó að jhraðan henti seinn.
hér, er hað sér kvönar,
orkuglaður yngissveinn
er 'þó maður vonar.
Þetta minnir mig á hann
gamla vin minn, sem eg hefi
áður sagt frá, og æskuástina,
sem hann gleymir aldrei. Skal
eg nú í síðasta sinn bæta við
tveim eða þrem vísum hans:
Örð þó mælum aldrei neitt
á er niætumst vegi,
' ]>ig að líta þrái eg heitt,
, þrái á hverjum degi.
‘ Þéssi er önnur:
Lítt þarf úndra að löngum þig
leiði um fougans gáttir:
frá mér sjálfum frelsa mig
fann eg cin þú máttir.
Þetta kalla ég athyglisverða
vísu; það er ekki yfirborðsleg
hugsun í heimi. Ætli ekki marg-
ur þyrfti að frelsast af sjálfum
sért ef hann gerði sér það ljóst?
Lengra komumst við ekki í
dag í bréfi Ásu, en margar góð-
ar vísur eru eftir.
SamiÍ um viÖskipti
við Pótiand.
Hinn 6. þ. m. var undirritai
í Varsjá samkomulag um við
skipti milli íslands og PóRand
á tímabilinu 1. marz 1956 til 28
fgbrúar 1957.
Samkvæmt íslenzka vöru-
listanum, sem samkomulagini
fylgir, er gert ráð fyrir útflutn-
ingi íslenzkra afurða til Pól-
lands á tímabilinu, sem héi
ségir: Fryst síld 2000 smál.
saltsíld 1000 smál., fiskimjö
1500 smál., meðalalýsi 60(
smál., iðnaðarlýsi 200 smál. of
saltaðar gærur 100 smál.
Á pólska vörulistanum en
stærstu vöruflokkarnir eins 0{
áður: Kol^ járn- og stálvörur
vefnaðai-vörur, sykur, niður-
soðnir ávextir og grænmeti
eirvörur, búsáhöld o. fl,.
Samningagerðina önnuðusi
fyrir íslands hönd þeir Dr
Oddur Guðjónsson, forstöðu-
maður Innflutningsskrifstof-
unnar, og Sveinbjörn Frí-
mannsson, aðalbókari Lands-
faankans. (Frá utanríkisráðu-
ney tinu).
Miðvikiidaginn 14. marz 1956
1 .. jt"..i.
Tvisvar. á ári, alveg reglulegá,
berast Bergmáli bréf frá íúörg-
um uin sarna efni. Þetta skeður
venjulqga uju þetta leyti árs, og
svo aftur að haustinu. Þessi bréf
fjalla unf liringlið með klukk-
una, cn það virðist vera almenu-
astá orðálagið um það, þegar
klukkunni er flýtt og seinkað til
þess að græða einhverjar ímynd-
aðar birtustundir. Og nú mun
fara að Jíða að þvi, samkvæmt:
þingsályktun, að klukkunni
verði flýtt.
Vorið og vitlausá klukkan.
Og það lét lieldur ekki á sér
standa fyrsta bréfið, sem sjáíf-
sagt er táknrænt fýrir það, íive.
ahnenningi er líiið um þennan
hringlandaliátt gefið. „Vorið og
vitlausa klukkan. Nú erum við
enn einu sinni búin að þreyja af
skammdegið, myrkrið og kulcl-
an. Fögnum hækkandi sól með
birtu og yl. En kemur þá ekki
þessi óhugnanlega rödd i útvavp-
inu, ásamt blaðaauglýsingum?
Flýtið klukkunni, þið sem vinnið
uti skuluð nauðugir aftur á bak.
i morgunkuldanum. þegar hann er
fyrir hendi. Við höfum oft óskað
þess, að þeir, sem þessu stjórna,
væru komnir snemma morguns
á bersvæði eða upp á liúsþök tit
vinnu, og vita hyort fyndist ekki
betra að sólin væri komin liærnt
á loft, þegar morgunnepjan ér
sem nöprust.
Hvers vegna?
Vreri hægt að fá þeirri spurn-
ingu svaráð. Til hvers ef verið að
þessu liringli eða fyrir hvcrja?
Þessi hringlandaháttur cr lítt
skiljanlegur. Þ. F. E.“ — Þessu
er fljótsvarað, ogjskal eg gei-á
það upp á cigin ábyrgð að svará
því. Þettá þótti nefnilega á-
gætis hugmynd, einu sinni, en
siðan, er það kom í ljós, að hug-
myndin var ekkert góð, hafa
menn samt ekki nennt að afnema
Yitleysuna, og þess vegna sil-
ur allt við það sama. En aftur
á móti finnst mér, að bæjarmenrt
svona yfirleitt verði lítið variý
við þessar breýtingar á klukkl
unni, og menn geri of mikið útf
þessari klukkustund. Það er hefel
að börnin vilji ekki viðurkenmi
breytinguna i nokkra daga og
ýmist sofa lengur eða vekja riianii
klukkustundn of snemma, eftir
því hvort cr vor eða haust. Og
svo jafnast allt, þegar frá líður.
En það væri lieldur ekkert gam-
an að lífinu, ef maður fengi ekki
að nöldra endrum og eins, Og
hringlandaiiátturinn með Idukli-
una er fyrirtaks ástæða, og þess
vegna legg ég til, að engin breyt-
ing verði gerð. — kr.
Hve mikið er skrifaö
um áfengismál?
Áfcngisvarnaráðunauturin n
hefir samið skrá um fjöldst
blaðagreina um áfengis- og
bindindismál, érbirzt hafa frá
1. okt. f54 til 1. okt. 55. — Fcr
hún jhér á eftir:
Úr Alþýðubl., Rvk. 55 greinar.
Alþýðumanninum, Akureyri 4.
Austfirðingi, Neskaupstað 2.
Austurlandi 1. Degi, Akureyri
21. Framsóknarbl., Vestm.eyj-
um 4. Frjálsri þjóð, Rvík 4. ís-
lendingi, Akureyri 12. Mánu-
dagSBlaðinu, Rvík 12. Mjölni,
Siglufirði 1- Morgunblaðinu,
Rvík 88. Tímanum, Rvík 53.
Verkamanninum, Akureyri 1.
Vesturlandi, ísafirði 1. Vísi,
Rvík 154. Þjóðviljanum, Rvík
58. — Samtals 471 gTein,