Vísir - 16.01.1957, Blaðsíða 4

A
VÍSIR
Miðvikudaginn 16. janúar 1957
Jónas Kristjánsson:
Rétt eða rangt manneldi.
Neyzla dauðra fæðuíegunda hefur hrörn-
unarkvilla í för tneö sér.
Elvað ber að forðast í matarœði?
Grein þessi birtist nýlega
í tímariti N.L.F.Í.. og ley'fir
Vísir sér að birta hana, svo
að hún komi fyrir sjónir
sem flestra.
Rétt manneldi varðar meira
en nokkur veit. Líkaminn er
byggður úr þeirri fæðu, sem
maðurinn neytir og skiptir það
því miklu, hvort hann fær rétta
og lifandi fæðu, eða hann neyð-
ist til þess að gera sér gott af
því sem miður er hollt.
Nú er það svo, að hver líf-
tegund er sérfræðingur fyrir
sjálfa sig um val sinnar fæðu.
Sauðkindin; kýrin, hesturinn og
geitin eru gras- blóma- og
jurtaætur. Rándýrin; eins og
ljón, tígrisdýr, hundar og tófur,
eru kjötætur. Maðurinn er
jurta- og áyaxtaæta og hráæta.
En hann hefur gert sig að alætu
og etur soðna fæðu bæði úr
jurta og dýraríkinu, og þar með
hefur hann brugðizt eðli sínu
og orðið krankfelldasta dýr
jarðarinnar. Þannig fer hverju
því dýri, sem brýtur í bága við
lögmál þau, sem tegundin er
háð.
Meltingarfæri
dýranna.
Kindint kýrin, hesturinn og
geitin eru öll grasætur og líf-
færi þeirra sérstaklega til þess
útbúin — maginn er stór,
þarmarnir langir og sérstaklega
langur ristill, til þess að ná
sem bezt næringunni úr þeirri
fæðu, sem náttúran hefur ætlað
þeim. Rándýrin hins vegar hafa
meltingarfæri, sem eru sérstak-
lega til þess gerð að melta kjöt,
þó hundur og köttur hafi að
nokkru leyti orðið alætur í fé-
lagsskap manna. Það er sér-
staklega ríkt í eðli kattarins
að lifa rándýrslífi. Hann hefir
ekki enn þá sleppt hvöt sinni til
að veiða dýr og fugla. Það er
gaman að sjá, hvernig læðurn-
ar kenna afkvæmum sínum,
kettlingunum, að veiða fugla
og mýs. Þær sleppa þeim með
lífsmarki, til þess að kenna
kettlingunum að verða djörf
veiðidýr.
Ráridýrin hafa vígtennur,
sterkar og hvassar, til þess að
drepa veiðidýrin með og halda
þeim föstum, hvassar og sag-
myndaðar tennur, sem klippa
sundur fæðuna og stérka jaxla
aftast til þess að bíta sundur
bein og mylja þau í smátt.
Þegar þau hafa drepið fórnar-
dýr sín, rífa þau sundur mag-
álinn ofan til og stækka það
gat, svo þau komi hausnum
inn og svelgja í sig mörinn,
klippa gallblöðruna og skirpa
henni út úr sér; eta því næst
lifrina, hjartað, lungun og nýr-
un og gleyma ekki nýrmörn-
um; í honum eru einhver kosta-
mestu efni dýrsins, þar sem
eru nýrnahetturnar; því næst
éta þau nokkuð af kjötinu, urz
þau byrja á beinunum.
Þau kunna
að velja.
Þessi dýr hafa sterka eðlis-
ávísun um val fæðu sinnar, eins
og villt dýr yfirleitt, en hjá
manninum hefur hún sljófgast,
og svo er um húsdýr hans. Rán-
dýr hafa kúlumyndaðan maga;
stutta þarma litlu lengri en frá
trýni aftur á bak, og úrstuttan,
spannarlangan ristil. Gerð þess-
ara líffæra sýnir glöggt nær-
færni náttúrunnar í sköpunar-
starfi; slíkir þarmar hæfa ein-
mitt kjötætum; ef rándýrin
hefðu haft lengri þarma, myndi
rotnun kjötsins í þörmunum
hafa orðið tegundinni að bana.
Maðurinn lítur á sjálfan sig
sem alætu. En þetta er ekki rétt
mat. Maðurinn er eins og áður
segir jurta- og ávaxtaæta, og
uppháflega hefur hann einnig
verið hráæta og neytt allra á-
vaxta, korns og jurta 1 ósoðnu
ástandi, unz hann lærir að nota
eldinn. Af því er merkileg frá-
saga í alkunnri grískri goðsögn,
sögunni um Prómeþeif, sem
stal eldinum frá guðunum og
faldi hann í holu priki. En guð-
irnir reiddust honum fyrir
tiltækið bundu á fjalli uppi og
settu örn til þess að kroppa úr
honum lifrina. En Pandóra
verður til þess að færa mann-
kyninu allskonar sjúkdóma
fyrir misnotkun eldsins. Sagan
áf Prómeþeifi minnir annars
nokkuð á það, hvernig Æsir
bundu Loka.
Krömun og
úrkynjun.
Nú er maðurinn orðinn alæta,
Hinn sérlegi sendiboði.
Dr. O. leit hvasst á Mayer.
„Það er hægt að fá meira af
svo góðu frá sama stað.“ Rödd-
in var dimm og róleg. „Eg er
aðeins sendur hingað og sá,
sem sendi mig, starfar sjálfur í
utanríkisráðuneytinu í Berlín.
Sem stendur er þessi vinur
minn staddur hér í Bern. Hann
kom hingað í gær í erindum
ráðuneytisins, sem sérlegur
sendiboði, á annan hátt hefði
hann ekki getað komizt hingað
frá Berlín. Hann leitar nú eft-
ir því að komast í samband við
bandamenn. Eg hefi þekkt
þennan mann í mörg ár. Eg get
fullvissað yður um, að hann er
fivarinn andstæðingur Hitlers
og hefir ákveðið að leggja sig
í þá hættu, að berjast gegn hon-
um. Hann óskar eftir að fá að
tala við yður sjálfur. Með því
að senda yður þessi skjöl, vill
hann sanna yður að honum er
treystandi og hann getur látið
yður í té meira af þessu tagi.
Gildran!
Mayer bað nú dr. O. að ganga
yfir í fremra herbergið og biða
sín þar og flýtti sér síðan inn á
einkaskrifstofu Dulless og
skýrði honum frá málavöxtum
og afhenti honum skjöln. Slíkt
tilboð, að taka upp leynisam-
band við utarníkisráðuneytið í
Berlín, gat ekki verið annað en
gildra.
jurta- og ávaxtaæta og ekki
síður kjötæta, og hefur auk þess
eldborið mat sinn og soðið um
langan aldur. Þetta hefur verið
meira en hann þyldi til lengdar.
Afleiðingar þessara tiltækja
allra eru hinir mörgu og miklu
hrörnunarkvillar og úrkynjun-
arsjúkdómar, allt frá tannveiki
og þrota í kokkirtlum til maga-
sárs og sjúkdóma í öllum melt-
ingarfærum. Maðurinn er orð-
inn krankfelldasta lífvera jarð
arinnar, þar sem ekkert líffæri
hans sleppur við sjúkdóma af
einhverju tagi. Og allt þetta
getur hann sjálfum sér um
kennt, þar sem hann hefur
reynt að komast undan lögraál-
um, sem móðir náttúra hefur
sett öllu lífi.
Hvað þýða svo þessir sjúk-
dómar, sem vestrænar þjóðrn
hafa tileinkað sér, með lifnað-
arháttum sínum? Þeir eru á-
minning um það, að vér höfum
brotið lögmál lífsins og verð im
a ðgera annað tveggja, að hverfa
aftur til réttrar lífsstefnu eða
verða þurrkaðir út að cðrum
kosti; svo alvarlegir eru þeii
kvillar er vér höfum bakað oss.
Vér getum séð það og þreifað á;
því á hverjum degi, að þar ssm
þróunarlögmál lífsins eru broí
in, þar eru þeir þurrkaðir út af
vettvangi þess, sem ekki sjá að
sér. Krabbamein er síðasta og
alvarlegasta viðvörunin af þessu
tagi, hið síðasta SOS, eða á-
minning til vor um það, að
hingað verði farið, en ekki I
lengra. j
Sjúkdómsorsaka
er ekki leitað.
Þegar vér gefum því gaum,
að því nær allt starf hinna
mörgu lækna fer til þess að
lappa upp á sjúkdómseinkenri-
in, má hverjum manni ljóst
vera, að ekki er stefnt í rétta
átt. Með því er óbeinlínis stefní
að því að rækta sjúkdóma
í stað þess að leita uppi og taka
fyrir orsakir þeirra.
Vér erum áhorfendur að því,
að þrátt fyrir allt, sem gert er
til þess að lækna krabbamein,
hjartasjúkdóma, sálsýki, gigt
og aðra slíka kvilla, þá vaxa
þeir einungis með ári hverju.
Ætti það eitt að vera nóg til að
vekja menn til umhugsunar um
það, hvert stefnir, og sýna
læknum vorum fram á, að hér
verður að breyta um vinnu-
brögð.
„Það er um tvennt að ræða,“
sagði Dulles. „Þjóðverjar gera
ráð fyrir, að við munum senda
þessar upplýsingar í loftskeyti
til Washington. Þeir hlusta á
öll loftskeyti okkar og jafnvel
viðskiptaskeyti Svisslending-
anna og á þann hátt búast þeir
við, að geta ráðið dulmálslykil
okkar. Líka getur það hugsazt,
að þessi náungi sé gagnnjósn-
ari, og tilkynni svissnesku lög-
reglunni, að við höfum tekið við
upplýsingunum og á þann hátt
geta þeir sEikað ökkur um að
reka njósnir. Samband okkar
við flugumann þenna væri sönn
un, sem gæfi næga ástæðu til
þess að vísa okkur úr landi.
Undir öllum kringumstæðum
Manneldisfræðingar eins og
Dr. Bircher Benner og Sir
Robert MacCarrison hafa fyrir
meira en aldarfjórðungi sýnt
fram á að ónáttúrlegt matar-
æði á aðalsökina á því að
hrörnunarkvillar fara svo hrað-
vaxandi. Þaðan stafa hin mörgu
tár — og dauði fyrir aldur
fram. En hve lengi eigum vér
að fórna svo mörgum mannslíf-
um, svo mörgum tárum, svo
miklum kveinstöfum og fjár-
munum til þess eins að skapa
og viðhalda sjúkri, ímyndaðri
menningu, sem er ekki annað
en ómenning og afmenning?
Vort eigið dæmi
er nærtækt.
Til eru menn í afkimum
heims, og hafa jafnvel verið hér
í Evrópu, sem eru lausir við
alla þá kvilla, sem á oss sækja.
En hafi þeir tekið upp mataræði
og menningarhætti vestrænna
þjóða, þá hafa hrörnunarkvill-
arnir fallið yfir þá jafnskjótt
eins og eftir pöntun. Og nær-
tækt og glöggt er vort eigið
dæmi. Við höfum orðið þessum
sjúkdómum æ auðveldari bráð,
eftir því sem sú fæða, sem vér
fáum frá útlöndum, hefur verið
gerð að meiri verksmiðjuiðnaði
og um leið að dauðri fæðu og
óætri. En svo er um hinn dauð-
hreinsaða hvítasykur, hvíta
hveiti, völsuðu hafragrjón, eld-
hituð í verksmiðjunum til þess
að drepa í þeim kímið, hefluð
rísgrjón o. s. frv. — til viðbótar
þeim 500 smálestum af sælgæti,
sem íslendingar éta á ári
hverju, auk hinna skaðvænn
drykkja, lyfja og eiturmeðala
sem vér neytum.
Vér getum ekki átt von á að
sjúkdómunum linni, fyrr en
þessar plágur eru landrækar,
því þær eru orsök þess að þjóð
vorri miðar nú hraðfara áfram
á braut úrkynjunar og hnign-
unar.
Jnýtir sér. Og af líkamlegum
(leifum þeirra og allskonar
jurtagerla myndaðist síðan
1 gróðurmoldin, og því meiri og
Lífið verður að
nærast á Iífi.
Kjarni þessa máls er sá leynd-
ardómur, að allt líf verður að
nærast á lífi eða lifandi fæðu.
Lífið er lifandi straumur, kom-
inn handan yfir hinar miklu
víðáttur um farvegu sólar-
geislanna. Eins og höfundur
lífsins hefur gefið oss lífið, hef-
ur hann skapað og séð oss fyrir
viðeigandi fæðu — ekki á
skömmum tíma á vorn mæli-
kvarða, heldur á löngu tímabili
framþróunar. Af örsmárri, lif-
andi jurt, eins og arinu í sólar-
geislanum, hafa stærri jurtir
orðið til og þroskazt að vexti og
margbreytni fyrir mátt sólar-
ljóssins, sem blaðgrænan hag-
^fjölbreyttari sem hún varð, því
hraðar gekk sköpun og þroski
, jurtalífsins — og dýralífsins þá
hið sama.
Það væri barnalegt að líta
svo á að sköpuninni sé nú lok-
ið. Hún heldur vissulega áfram
sem eilíf starfsemi, þó að
mannkynið villist út af sinni
þroskabraut. Maðurinn, ekki
síður en aðrar líftegundir, er
háður eilífum framþróunarlög-
um, sem hann verður að hlíta,.
eða þurrkast ella út. Vestrænar
þjóðir hafa snúið inn á braut
sívaxandi sjúkdóma, úrkynjun-
ar og hrörnunar, og ekkert get-
'ur stöðvað þær nema fullkomin
hlýðni við lögmál þau, sem líf
' og þroski eru háð. Kákið kem-
ur þar að litlu haldi. — Það er
til dæmis heimskulegt að ætla
sér að lækna krabbamein, syk-
ursýki, hjartasjúkdóma og aðra.
slíka kvilla, án þess að lagðar
séu niður þær illu venjur, sem
J valda þessum sjúkdómum. Það
' tekst aldrei. En annað ráð er
j einhlítt til að útrýma þessum
sjúkdómum, og það er náttúr-
, legar lífsvenjur og umfram allt
náttúrlegar fæðutegundir til
daglegrar neyzlu.
Dauð fæða.
Mannslíkaminn er byggður
upp af lifandi og starfandi
frumum, sem hverri og einni er
það ríkast í hug að varðveita
heilbrigði líkamans. Meðan
hver fruma fær sína náttúrlegu.
J næringu, vinnur hún sitt starf
j af mestu skyldurækni, og lík-
aminn nýtur heilbrigði eftir
þvi. En sé fruman svipt þessari
j eðlilegu fæðu, er þar með lagð-
ur grundvöllur að hverskonar
sjúkdómum. Það er einmitt
þetta, sem vestrænar þjóðir
hefir' hent, pg oss íslendinga
þar á.meðal. Neyzla soðins kjöts
og fiskjar ásamt dauðri fæðu
eins og hvíts hveitis, hvítasyk-
urs, valsaðra hafra o. s. frv.
hefir óhjákvæmilega langa við-
stöðu og þar af leiðandi rotnun
í þörmunum í för með sér og
afleiðingin verður eitrun lík-
amans og lífefnasvipting, sem
kemur fram í hverskonar sjúk—
dómum. Ef vér lifum hins vegar
að miklu leyti á lifandi jurta-
fæðu og ávöxtum, þá ræktum
vér þar með heilbrigði vora og
sjúkdómarnir hverfa.
Kaupi ísl.
frímerki.
S. ÞORMAR
Sími 81761.
eru mjög litlar líkur fyrir því,
að þessi maður hafi hreint mél
í pokanum.“
Mayer bauðst nú til þess að
taka á sig alla ábyrgðina, ef
illa færi. Dr. O. hafði vakið
traust Mayers þrátt fyrir allt.
Dulles féllst á, að gefa Mayer
frjálsar hendur að minnsta kosti
þangað til þeir hefði talað við
sendimanninn frá Berlín. Hann
gæti þá líka fengið tækifæri til
þess að mynda sér sjálfur skoð-
un um þennan undarlega mann.
Mayer skundaði aftur inn til
Dr. O. og tjáði honum, að hann
væri reiðubúinn til að hitta
sendimanninn. „Hvað eigum við
að segja, til dæmis í kvöld eða
um miðnættið, heima hjá mér?“
Það varð að samkomulagi, að
hittast heima hjá Mayer um
miðnættið, því sendiboðinn yrði
í kvöldmatarboði hjá einum
vina sinna, sem starfaði í sendi-
ráði Þjóðverja í Bern. Jafnframt
var svo ákveðið, að Dulles
skyldi koma til Mayers upp úr
miðnættinu án þess að nafns
hans yrði getið.
Mayer bjó þar sem heitir
Kirchenfeld, en í því hverfi búa
margir stjórnmálaerindrekar.
Hann gaf Dr. O. nákvæma lýs-
ingu á húsinu svo að hann og
hinn ókunni vinur hans gæti
fundið staðinn án þess að vekja
á sér athygli. Að svo búnu
kvöddust þeir.
Frh, á-9. s. ’