Vísir - 16.01.1957, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 16. janúar 1957
VÍSIR
7
Irena (Kristín Anna Þórarinsdóttir), Olga (Guðbjörg Þorbjarn-
ardóttir) og Masja (Helga Valtýsdóttir).
/><»//.• Sélstr/ ítvijfcgsivíSiiií' :
Lisl hins hfjóía leiks.
Þrjár systur eftír Ániori Tsekov.
Leikstjóri: Gunnar R. Kansen.
Það var talsverður menning-
arb'agur yfir frumsýningu
Leikfélags Reykjavíkur á leik-
ritinu Þrjár systur, eftir Anton
Tsókov á sextugsafmæli þess
síðastliðið föstudagskvöld, enda
þótt talsvert skorti á nákvæmni
og þó, einkum hraða, en þetta
hvort tveggja mun „leikast
upp“ á næstu svningum.
Leikritið Þrjár systur er að
nokkru leyti ,,ástands“-Ieikrit.
Það gei-ist á heimili í smáborg
úti á .Iandi í Rússlandi, þar sem
fjölskvldan er þrjár systur,
bró'ðir, mágur og mágkona. —
Þvgar leikritið hefst, er von á
hermönnum og því lýkur rétt
eftir að hermennirnir eru farn-
ir. Einsemd hins kyrrláta lífs
er rofin og koma og dvöl her
mannanna dreifir um sinn þoku
grárva daga. Fjölskyldan þráir
að komast úr breytileysi smá-
borgavlífsins í glaum og hring-
iðn stórborgarinnar — til
Moskvu, þar sem það sér lífið
í hillingum fjarlægðarinnar —
en það kemst aldrei. En allt um
j aó boðar leikritið betri daga,
bjartari framtíð.
Þetta leikrit verður ef til vill
aidrei talið snjallasta leikrit
Isikov, en hitt mun sanni nær,
au hann hafi í engu leikrita
s nna gefið irieir af sjálfum sér.
IIj.nn þekkti sjálfur þrána til
I.Ioskvu. Hann var fæddur í
boiginni Taganrog við Asovs-
haf. Þegar hann var í mennta-
skóla þar í borg, fluttist fjöl-
s: ylda hans til Moskvu — en
hann varð eftir. Hann þekkti
]í. a einmanaleikann og dapur-
leikann í brjósti gamla her-
læknisins í leikritinu frá því,
er hann var sjálfur fangalækn-
ir á Skalífneyju austan við Sí- j
beríu. Manngerð menntaskóla- 1
kennarans í leikritinu þekkti
íann frá dvöl sinni í mennta-
skólanum í Taganrog og boðun
ðsveitarstjórans í leikritinu
um betri daga og bjartari fram-
íð er ósk og von Tsékovs sjálfs
-1 handa hrjáðri maniikind.
Tækni Tsékovs felst meira í
iljuðum ieik en hávaða. Hann
otar óspart mótsetningar: ljós
, sku0ga, svárt og hvítt, illt
g gott. Og áhrifabrögð hans
Soljonij (Gísli Halldórsson)
eru jafnt utan sviðs sem inn-
an, og hann nótar jafnt baksvið
)g framsvið. Hann gernýtir
sviðið. Orðsvör hans eru einföld
og Ijós, en hvorki háfleygt fimb-
ulfamb né torskilin djúpvizka.
Og þrátt fyrir hinn hljóða leik,
sem leikritið krefst, eru á svið-
inu lifandi persónur, gæddar
holdi og blóði, sem lifa og þjást,
elska og deyja, en ekki vofur^
eða svipir með rödd úf dauðs
manns gröf. Þegar Tsékov sá
þetta leikrit frumsýnt og komst
að raun um, að það var harm-
leikur, lá við, að hann fylltist
örvilnun. Hann hafði sem sé
álitið, að hann væri að skrifa
gamanleik. Þannig getur snill-
ingum oft skjátlast um sína eig-
in snilli.
Þennan mjög svo vandsýnda
leik tókst Leikfélag Reykjavík-
ur á hendur að sýna á sextugs-
afmæli sínu og heppnaðist von-
j um betur, þótt það reyndi mjög
á þolrifin, og er auðsýnt nú, að
,óhætt er að bjóða Leikfélaginu
j hann brattan eftirleiðis. |
! Systurnar þrjár, Olgu, Mösju
og írenu léku Guðbjörg Þor-'
Bjarnardóttir, Helga Valtýs-
I dóttir og Kristín Anna Þórar- j
j insdóttir. Leikur ungfrú Guð- ■
bjargar var mjög hófsamlegur;
og einkenndist af listrænni tign
og göfgi. í hlut frú Helgu kom'
mikið af hinum hljóða leik
leikritsins og var frammistaða
hennar mjög góð og frábær í
lokin, þegar mest á reyndi.
Leikur frú Kristínar Önnu var
ekki svipmikill, en fullur ynd-j
isþokka og tilgerðarleysis. Hún;
á áreiðanlega eftir að vaxa í list
inni.
f
Bróðurinn. Ancrej Prozarov,
lék Karl Guðmundsson og er
furða, að sá gáfaði listamaður
skuli ekki vera fyrir löngu bú-
inn að eyðileggja sig sem leik-
ara á hermilist. Gervi hans var
afbragðsgott, sambland af Lenin
og Tsékov sjálfum, eins og hann
var um skeið, og tókst honum
prýðilega að tjá umkomuleysi
þess, sem ekkert á eftir lengur,
nema brostnar vonir. Hann hef-
ur spilað húsið ofan af sér og
systrunum og sýndi Karl ágæt-
lega þá manntegund, sem aldrei
kann að skjóta inn trompi á
réttum stað og verður svo að
lokum að gefa öll háspilin í.
Fíins vegar má Karl vanda bet-
ur framsögn sína. i
Natösju, konu hans, leikur
frú Helga Baclimann með mikl-
um tiljýfium og er hún að
verða mjög fjölhæf leikkona.
Ef til vill hefur þó á köflum
gætt ofleiks hjá henni.
Vérsjínin leikur Þorstcinn Ö.
Stephensen. Þennan bjartsýna
og vongóða liðssveitarstjóra
sýnir Þorsteinn á mjög geð-
felldan og elskulegan hátt. Her-
lækninn leikur Brynjólfur Jó-
liannesson röggsamlega og
hressilega að vanda. Steindór
Hjörleifsson kemur með
skemmtilega manngerð í gerfi
menntaskólakennarans. Solonij,
kaptein í hernum leikur Gísli
Halldórsson og er leikur hans
mjög sterkur og magnþrung-
inn. Baróninn leikur Guðmund-
ur Pálsson og tekst vel að ná
hjákátleik hans og feimni, en
ramsögn hans er ekki skýr.
Smærri hlutverk, dyravörð og
fóstru, leika Árni Tryggvason
og Emilía Jónasdóttir bæði
mætavel. Smáhlutverk leika
Birgir Brynólfsson og Knútur
BRIUGEÞÁTTUR y^
♦ ♦
* VISIS *
í þessum þætti ætla eg að
gera blekkisagnir að umræðu-
efni. Sagnir þessar eru það
mikið misnotaðar, að eg held að
ekki sé illa til fundið að athuga
þær að nokkru. Ef þér t. d. er
gefið:
xxx
xxx
xxx
xxxx
og þú í augnabliks geðvonzku
opnar á einu grandi eða ein-
hverju þvílíku, þá fer ekki hjá
því að einhvern tíma villir þú
eitthvað fyrir andstæðingum
þínum. En fyrir hvert skipti,
sem þ'ú platar þá, koma tíu önn-
ur þar sem þú tapar og tapar
miklu. Þetta bendir okkur á
eina regluna, sem til er unx
blekkisagnir þ. e. að færast ekkt
of mikið í fang.
Einn bridgesérfræðdngur hef-
ir lýst blekkisögnum á eftrfar-
andi hátt: „Þær eru tilraun til
þess, að sannfæra andstæðing-
ana um, að þeir hafi ekki þau
spil, sem þeir sjá að þeir hafa."‘
En þetta eru heimskulegar
blekkisagnir og munum vér
ekki ræða þær frekar. Blekki-
sagnir ættu ekki aðeins að hafa
ákveðið takmark, heldur líka
takmarkað. Og að lokum ættu.
þær að líta út fyrir að vera
„ekta“.
Hér er spil, sem er gott dæml
um vel hugsaða og vel heppn-
aða blekkisögn. Suður gaf, aust-
ur og vestur voru á hættu 02
spilað var eftirfárandi:
* A
V Á D 10 9 xx
♦ D x
A K xxx
A K G 10 xxx
V xx
♦ G 10
♦ G 10 x
A ....
V K G xxx
♦ Á K xxxx
A Á x
A D 9 xxxx
V ....
♦ 9 xx
A D 9 xx
Sagnir höfðu gengið:
SP — VIH — NIS — A3T
S4T — V4S — N6S — A?
Við skulum nú athuga spil
austurs og muna að hann sér
ékki hinar þrjár hendurnar.
Hann hugsar eittvað á þessa
leið: „Fjögra spaða sögn vest-
urs sýnir^ að hann hefir góðan
hjartalit, sennilega tígulstuðn-
ing og sterk spil. Alslemma er
því mjög líkleg, nema að suð-
ur hafi sagt 4 tígla vegna þess,
að hann hafi engan tígul átt,
sem getur vel verið. Þá tromp-
ar hann tígulspil í hjartasögn,
en ef við spilum ,7 grönd eða 7
tígla, þá stranda þeir sennilega
á tígulstoppi norðurs. Eg hugsa
því, að betra sé að dobla og
taka það sem fæst, því að
þrjótarnir náðu fórninni.“ Og
það gerði hann. Hinum megin
voru spiluð 7 hjörtu.
Það Sértsaka við fjögra tígla
sögn suðurs er það, að han:v
hefði líka sagt 4 tígla, ef hami
hefði engan tígul átt. í þessar:
stöðu hefðu eflaust margir sagt
3 grönd á suðurs spil til að villá
fyrir austri og vestri og er það
táknrænt dæmi um tilgangs-
lausa blekkingu.
Að endingu er þetta um
blekkisagnir að segja. Það er ot
vægt til orða tekið að segja, að
eini mælikvarðinn á blekki-
sagnir sé, hvort þær heppnast
eða ekki. Jafnvel þó að blekk-
ingin heppnist, þá kemur fram
nokkuð, sem ekki sézt á skor-
blöðuum. Ef þú blekkir oft, þá
missir makker áreiða'nlega eitt-
hvað af trausti sínu á sögnum.
þínum. Enginn stundarsigur er
þess virði.
BEZT AÐ AUGLYSAI VIS
Magnússon snoturlega.
Leikstjórn Gunnars R. Han-
sen bar vott um mikla smekk-
vísi.
Það var einkar vel tilfundið
af Leikfélaginu að sýna þetta
leikrit á sextugsafmæli sínu.
Það þráir sjálft að komast úr
smáþorpinu til stórborgarinn-
ar, Taganrog til Moskvu — Iðnó
upp á Skólavörðuhæð. Við von-
um, að því takist það.
Karl Ísícld.
M.s. Reykjafoss
fer frá Reykjavík föstudag-
inn 18. þ.m., til vestur- og
norðurlands.
Viðkomustaðir:
ísafjörður,
Siglufjörður,
Dalvík,
Akureyri,
Hósavík.
Vörumóttaka til mið-
vikudagskvölds.
H.f. Eimskipafélag Islands.