Vísir - 08.05.1957, Blaðsíða 3

Vísir - 08.05.1957, Blaðsíða 3
Miðvikudaginn 8. maí 1957 VÍSIR n * Fj RA. IVJ [] FAl 111 [] K C )( * f iW I 'A S] K] N I Sahara-draumurinn“ á rætast. V Frakkar stofna tíl þungaiðnaðar í Alsír, reisa stáliðjuver og olíuhreinsunarstöðvar. OlíuframlcidslaEi ■ Saliara gdur itiiniii} 10 inillj. losía árið 1000. Frakkar hafa. eins og kunnugt er miivií áform varðandi hagnýt- ingii auölinda Sahara. Fau ái’orm grundvallast á margra ára víðtækum athugunimi, sem hafa leitt í ljós, að þar finnist mikið af málmgrjóti í jörð og oiía. Leitin að þessrnn auði var erfið, enda er hér um námur sandi . orpnar að ræða, sumar a. m. k., og til þess að finna olíuna varð að bora djúpt í jörðu á mörgum stöðum. Náthirulegt gas finnst í'jörðu í Sahara. Nú stendur fyrir dyrum að hefja undirbúning að liagnýt- ingu auðlindanna, og til byrjun- arframkvæmda hefur þjóðþingið samþykkt að verja upphæð sem svarar til 14-15 milljarða kr. á næstu íimm misserum. > Verður fénu einkum varið til að framleiða margskonar vélar, koma upp vinnslustöðum, leggja wgi og olíuleiðslur o. s. frv. Ennfremur verður reist stál- framleiðsluver. Hér er með öðrum orðum verið að stofna til þúngaiðn- aðar í Alsír, en sumstaðar eru skilyrði fyrir hendi til framkvæmda fljótlega, og er búist við, að á næsta ári nemi olíuflutningar frá Sahara til Frakklands liálfri milljón smálesta frá aðeins einu af mörgum fyrirhuguðum olíu- svæðum, en árið 1960 er gert ráð fyrir, að olíuútflutningur frá Saliara geti nimiið 10 millj. smálesta. Vei-kfræðingar segja, að án nokkurs vafa megi margfalda magnið, ef nægilegt fjármagn fáist. Mauriee Lemaire aðstoðar- ráðherra hefir lýst yfir, að olíusvæðið muni vera á við hálft olíusvæði, Bandaríkjanna og 1/3 olíusvæðis hinna nálægu Austur- landa. Erient fjármagn? Franskir rúðherrar iiafa nú til athugunar hvort seilst skuli eítir erlendu fjármagni, en eins og stendur er nóg franskt fjár- magn fyrir hendi. Meðal þess, sem fyrst verður gert, er að hagnýta hinn mikla olíufund í Adjele oh Hassim Messaoud og leggja olíuleiðslur frá Adjele til Gabes í Tunis og Tripoli í Libyu og frá Hassim Messaud til Bougie (Bone) á Alsírströnd. — Komið verður upp olíuhreinsun- arstöð, hinni fyrstu í Norður- Afríku, þar sem hægt verður að hreinsa 2 millj. smálesta af olíu árlega. — Stáliðjuverið verður reist á Alsírströnd. Franskir embættismenn segja, að „draumurinn um Sahara“ sé að rætast. Orkunotkun óx um 82% á 20 árum. Orkuframleiðsla í heiminum reyndist 82% meiri 1955 en hún vav 1937. Svaraði orku- notknn mannkysnins til þess, að hver maður á jörðinni not- aði að meðaltali árlega 1.29 sniál. af kolum. Orkunotkunin skiptist þann- ig milli heimsálfa, segir í hag- skýrslum Sameinuðu þjóðanna: Bandaríkjamenn notuðu 40% af allri orku, sem framleidd var í heiminum, Evrópuþjóð- irnar 23 %, Sovétríkin, Austur- Evrópa og Kína 22.5% í sam- einingu, önáur Asiulönd 1.75%. Mesta aukning á orkunotkun reyndist á þessu tímabili vera í Suður-Ameríku, þar sem hún jókst um 221 % a árunum 1937—1955. í Afríku var aukningin 161%, í Vestur-Ev- rópu 34%, í Sovétríkjunum, Austur-Evrópulöndum og Kína 158%. Nýtt eidneytis- kerfi bíla. Nýlega hefir verið fundið upp í Baudáríkjunum nýtt eldsneytiskeTfi í bíla. Þetta nýja kerfi stjórnast af raf- eindum. I því er enginn biöndungur, þr.ð nýtir ehls- neytið betur og veitir rnciri crku cn úður. MeginregJur þcssa nýja kerfis eru þær, að það veitir jafnmiklu magni af eldsneyti til allra strokka vélarinnar, og sparar þannig á aukinn liátt gangorkuna. Eldsneyti, sem rennur eftir leiðslum, sem eru tcngdar við benzín- geymi bílsins, er veitt inn í vélina með sérstökum út- búnaði. Aður var benzíni veitt til vélarinnar með því að íþröngva því inn með hjálp blöndungsins. Hægt mun verða að fá þetta eldsneytiskerfi í Chev- rolet bifreiðar, sem fram- leiddar verða á þessu ári og eina gerð Cadillac. Mýr Ford-bíli vænfanlegur. Næsta haust er von á nýrri gerð Ford-bifreið, sem á að lieita Edsel. Verður bílategundin látin heita eftir einkasyni Fords gamla en sá hét Edsel B. Ford, og var um 20 ára slceið forseti Ford-fyrirtækisins. Ekki hefur enn verið tilkynnt gerð hins nýja bíls, en hann verður hvað verð snertir í milli- flokki og á að vera að gæðum til einhversstaðar á milli Mer- curys og Lincolns. Þótt árlega séu gerðar breyt- ingar á hinum ýmsu bílateg- undum eiga þær langa sögu að baki sér. Til dæmis var byrjað að undirbúa smiði Edsc Is árið 1948. Undirbúningurinn hefur kostað 100 millj. doliara. Kjarnorkuver fyrir litlar borgir. Brezkt fyrirtæki hefir hafið undirbúning að framleiðslu á litlum kjarnorkustöðvum, sem, hæfa aðeins 20—4000 íbúum. j um. j Það er Humphreys og Glas- jgow Ltd., sem hér er um að jræða. Tíu mega watts töðvar þuría ekki landrými, að því er-j talið er, nema á stærð við tenn- isvöll. Þessar stöðvar munu kosta um 2 millj. stpd. og eris ætiaðar til rafmagnsframleiðslu. Búizt er við, að aðalmarkaður verði fyrir pær þar sem elds- neyti e.r dýrt vegna langs að- flutnings. Útflutningur á brezkum flugvélalireyflum nam á fyrsta fjórðungi þessa árs S millj. stpd. Er þaö nýtt árs- fjórðungsmct. Á niyiitínim sést Iikan at cldllaug þcirri, sem BandariKjamenn ætla að láta flytja gervihnött þann, sem síðan á að snúast í kringum jörðina í 300 til 600 km. hæð. Eldflaugin er þrisett, þ. e. að eldhólfin cru þrjú. Neðsti hluti flugunnar er hlaðinn eldsneyti, sem mun duga til að skjóta flugunni uppi í 50—60 km. hæð. Þcgar eldsneyti í þessu liólfi er þrotið, fcllur neðsta liylkið til jarðar, en næsta hleðsluhólf tekur við. Síðasta elds- neytishleðslan knýr flaugina með um 28000 km. hraða á klst. Þessi Iuaði nægir til að vega upp á móti aödráttarafli jarðar, svo að hnötturinn fcllur ckki til jarðar fyrst um sinn. Gert er þó ráð fyrir að smátt og sinátt dragi svo úi hraðanum á tveim vikum að aðdráttaiaflið nái yfirhöndinni og héfst þá „heim- ferðin“. I fallinu mun Iinötturinn hitna svo mikið af núnings- mótstöðunni að hann mun að lokum splundrast í gufuhvolfinu og falla sem ryk eða bíða sömu örlög og loftsteinar, sem ekld ná að falla til jarðar, nema þeir scu allstórir. — Sjálfur gcrvi- lmötturinn verður ekki mcira en 50 sm. í þvermál og þyngd lians um 10 kg., og er hann þó búinn margvíslégum tækjum, sem senda ýmsar uppýlsingar með táknmáli til jarðar. Eld- flaugin er alls um 22 m. á lengd. — Til hægri á myndinni sést gervihnötturinn og efst brennsluhylkið. Neðst sjást þrír hlutir eldflaugunnar hver fyrir sig. Furðulegastastríðssagan! Maðurinn sem var ekki fii en það er 400 km. vegarlengd! Þetta er nú sarnt ekki eins slæmt eins og það sýnist.' Ströndin er strjálbyggð, ef undan eru skildar nokkrar! borgir, eins og Algeciras, Cadiz,' La Linea, Tarifa, Chiclana, San Lucar og Huelva. Á 80 km. löngu svæði er engin byggð. Yfirvöldin í Gibraltar höfðu enga skrá fyrir grafir brezkra' manna þar um slóðir og sögðu,' að hver ræðismaður um sig hefði skrár um þau mál, erj snertu hans svæði. Þetta þýddi,' að eg varð að leita uppi alla kirkjugarðana á strandlengj-j unni og það er þolinmæðiverk að ferðast um Spán, ekki sízt ef xnaður ætlar að leita þeirra dauðu fyrst og fremst. Eg skoð- aði öll leiði og krossa í kirkju- garðinum í Gibraltar, en ekki bar það neinn árangur. Það var fagur dagur og sólin helti brennandi geislum sínum yfir klettavirkið. Eg settist á bekkinn fyrir framáii setuliðs- bókasafnið í Gíbraltar með bók Sir Samuels Hoares „Ambassa- dor on Special Mission" (Sendi- herra í sérlegum erindum) og fór að blaða í henni. Þar rakst eg á frásögn af merkiiegu at-j viki. Það átti að hafa gerzt árið 1942. Catalina flugbátur, sem var á flugi yfir sundinu hrap-J aði í sjómn og skömmu síðar rak lík tveggja brezkra sjóliða á land við Cadiz. Síðan segir frá því í bókinni, að á líkunum hafi fundist allar áætlanirnar um landgöngu bandamanna á Norðurafríkuströnd, en sú hernaðaráætlun var nefnd „Operation Torch“ (blysáætl- unin). Hvað var nú rétt í þessu? Það, sem Rommel marskálkur sagði, eða frásögn Sir Samuels Hoars? Er um eitt lík eða tvö að ræða? Eða var hér um tvo atburði að ræða? Voru líkin þá orðin þrjú? Eg flæktist nú með ferju og áætlanabil, unz eg kom að húsi einu í nágrenni Barrosa, skammt frá ströndinni, þar sem líkin áttu að hafa fundizt. Hús þetta er eign Guy Williams, brezka vararæðismannsins í Jerez. „Því miður, senor,“ sagði garðyrkjumaðurinn, ,.Don Guido er farinn inn í bæ. Hann á annað heimili inni í Jerez.“ En garðyrkjumaðurinn lýsti hinum merkilega atburði fyrir mér. Fyrst heyrðu þeir drrm- urnar í flugvélinni þar sem hún flaug skammt undan landi, en ^ siðan kvað við ægileg spreng-, ing. Það fannst ekki svo mikið t 'sem brak úr flugvélinni. Það eina sem fannst, voru tvö lík, i sem hafði relað á land. j Eg var orðinn hálfrugláður, lagði þó af stað til Chiclana og, jráfaði þar um kirkjugarðinn. j Það var mikill munur á því, j þessi kirkjugarður var óvist- jlegri en kirkjugarðurinn í Gí-i braltar, en hvaða mun gerði j það fremur en fyrir þá, sem hér! ^höfðu verið lagði til hinztuj hvíldar, úr því sem kornið var?. Loks rakst eg á mann nokkurn, sem tók mig með sér til Jerez. Eg fann Williams í íbúð hans í höfuðborg sherrylandsins. Williams er hluthafi í stóru fyr- irtæki, sem flytur út Sherry og samtímis er hann brezkur vara- ræðismaöur í héraðinu. Hann bauð mér að drekka rneð sér te og sagði mér um leið frá at- burðinum, sem gerðist þenna örlagaríka dag í nóvembcr 1942, þegar Catalina-flugbátur- inn hrapaði skammt undan ströndinni, þar sem húsið hans stendur í Barrosa. Já, það. rak tvö lík á land — það var mikið i'étt. Sjóliðarnir höfðu verið með margskonar skjöl á sér og þau lágu hingað og þang- að í fjörunni. Verkamennirnir, scm unnu í niðursuðuverk- smiðjunni, sem er þarna í ná- grenninu, höfðu- flutt líkin upp í verksmiðjuna og tínt saman

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.