Vísir

Dagsetning
  • fyrri mánuðurnóvember 1957næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    272829303112
    3456789
    10111213141516
    17181920212223
    24252627282930
    1234567

Vísir - 25.11.1957, Blaðsíða 6

Vísir - 25.11.1957, Blaðsíða 6
6 VÍSIR Mánudaginn 25. nóvember 1957 WKSX3S. D A G B L A Ð Vífilr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíSur. Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson. Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3. Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00. Aðrar skrifstofur frá kl 9,00—18,00. Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,Q0. Sími: 11660 (fimm línur). Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F. Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði, kr. 1,50 eintakið í lausasölu. Félagsprentsmiðjan h.f. Getur ísEand hafið frjálsa verzlun ? Flestum kemur saman um það, að frjáls verzlun sé eitt höfuðskilyrði fyrir góðri afkomu almennings i öllum löndum. Þar sem viðskiptin | eru bundin með leyfisveit- ingum, skömmtun, rikis- J rekstri og sérleyfum, eru ; iífskjör alþýðu kröpp og ■ bágborin. í engu landi ' Vestur-Evrópu hafa kjör 1 almennings tekið svo mikl- j um stakkaskiptum síðustu ] árin, eins og í Vestur- Þýzka- Jandi. Þessa breytingu má að f verulegu leyti þakka meira viðskiptafrelsi en í öðrum löndum Evrópu. Á árunum 1950—54 var gert mikið átak til að koma hér 1 á viðtæku viðskiptafrelsi. 1 Þessi tilraun varð að engu ! gerð með stórkostlegum ! kaupkröfum, verkföllum og I of mikilli fjárfestingu und- anfarin ár. Nú er hér á : landi ekkert verzlunar- i'relsi. Ástandið í þessum efnum er verra en í nokkru 1 öðru landi, sem þátttakandi 1 ei- í greiðslubandalagi Ev- rópu. Verzlunarástandið hér á landi liefur færst 20 ár aftur í tímann og er nú eins og þegar verst stóð á árunum milli 1930—40. Allur inn- flutningur er nú bundinn og háður leyfum, annað hvort innflutnings eða gjaldeyris- ] leyfum. Hlutdrægni í leyfis- veitingum er þegar farin að ' koma í ljós, eins og var hér Unidi ai Ijósmyndun handrita Landsbókasalnsins. 1 handritasafninu eru nú um 10500 bindi. i áður fyrr, þegar framsókn- arflokkurinn drottnaði yfir leyf isveitingunum. Afgreiðsla leyfisveitinga í inn- flutningsnefnd og böukum j er að verða óviðunandi vegna seinlætis. Bankarnir svara ekki beiðnum svo vik- um og mánuðum skiptir. Sumir fá aldrei svar við beiðnum sínum. Þetta á- stand sýnir hversu þjóðin er djúpt sokkin í fen ó- stjórnar og opinberrar. ski'iffinnsku. Nú er mikið rætt um það, að- ísland gerist aðili að frjáls- um markaði Vestur-Evrópu, sem þýðir, að viðskipti okk- ar við þessi lönd verði alveg frjáls. En þegar iitið er til hins ömurlega verzlunar- ástands í landinu nú og þess sem gerst hefur í yiðskipta- málunum síðustu tvö árin, er varla furða þótt menn spyrji livort íslendingar hafi þroska til þess að halda uppi frjálsri verzlun. Þjóð sem hefur framleiðslumál sin, gjaldeyrismál peninga- mál og fjárfestingu í slíku öngþveiti og vanskipan sem íslendingar, getur aldrei haldið uppi frjálsum við- skiptum. Hún getur ekki orðið hluttæk í félagsskap þeirra þjóða, sem hafa stöð- ugar gætur á því að þjóðar- búskapurinn haldist í jafn- vægi, nema því aðeins að hún breyti háttum sínum gersamlega. Hvað þarf tii? Til þess að þjóðin geti haft frjálsa verzlun og hagkvæm viðskiptin þarfyrst og fremst tvennt: — rétt gengi og fast 1 verðlag. En það er þó ekki ! einhlítt ef ekki kemur ann- að til. Kaupgjaldið í land- inu þarf að vera í samræmi ; við afkomu atvinnuveganna. Alþingi verður að stilla í hóf útgjöldum ríkissjóðs og fjárkröfum á hendur lands- mönnum í sköttum og toll- um. Opinberar framkvæmd- ir verður að miða við eðli- ' legt gjaideyrisþol ríkisins eða aðflutt lánsfé. Allt þetta er nauðsynlegt til að við- halda efnahagslegu jafn- r vægi, sem er undirstaða frjálsrar verzlunar og góðr- ar afkomu almennings, En í þessu reikningsdæmi hins efnahagslega jafnvægis er ein óþekkt stærð. Það er á- hrif stjórnmálaflokkanna og verkalýðshreyfingarinnar á efnahagslífið. Þessi öfl, sem ráða nú orðið mestu um hvcrt stefnt er í þessum efnum til vansældar eða farsældar, verða því að gera upp við sig af raunsæi í eitt skipti fyrir öll, hvort þau vilja heldur róa öllum árum að efnahagsjafnvægi eða láta reka á reiðanum og loka augunum fyrir afleið ingunum. Byrjað hefir verið á því að gera mikrófilmur af handrita- safni Landsbókasafnsins, en til þess var veitt nokkurt fé á fjár- lögum Alþingis fyxir skemmstu. í greinargerð um starfsemi Landsbókasafnsins 1955—1956, skýrir Landsbókavörður, Finn- ur Sigmundsson frá því, að haldið muni verða áfram að gera mikrófilmur af helztu handritum safnsins eftir því, sem fé verður fyrir hendi. Landsbókavörður kvað það hafa verið til atliugunar, að gera neðanjarðargeymslu við Safnhúsið fyrir dýrmæt hand- rit og skjöl. En nú hafi verið horfið frá þessari hugmynd, þar sem sýnt þyki, að í náinni framtíð verði eigi hjá því kom- izt, að reisa bókhlöðu á öðrum stað. Segir Landsbókavörður, að þrengt hafi verið að Lands- bókasafninu á undanförnum árum með því að reisa stórhýsi á næstu grösum og loks hefir Safnhússlóðin verið tekin undir bifreiðastæði. Árin 1955—’56 hefir bóka- öflun Landsbókasafnins verið með svipuðum hætti og undan- farin ár, eða alls aukizt um 10 þúsund bindi á þessum tveimur árum. Sérstök áherzla hefir verið lögð á að fylla ýms skörð í hinum erlenda hluta safnsins, einkum í tímai'itum og ritröð- um vísindastofnana. Þá hefir Landsbókasafnið verið aukið eftir föngum og áskriftum tíma rita fjölgað. Handritasafnið mun nú vera samtals um 10.500 bindi og eykst smám saman. í prentun er aukabindi II af Handrita- skrá, sem Lárus H. Blöndal bókavörður hefir samið. Er þar skráður handritaauki safnsins síðustu 10 árin. í sama bindi er skrá um skinnblöð í Lands- bókasafni eftir dr. Jakob Bene- diktsson. Prentun bindisins verður væntanlega lokið á þessu ári. Aðsókn að lestrarsal hefir verið svipuð og áður, oft hvert sæti skipað. Notkun handbóka telur landsbókavörður vera mikla, einnig blaða og tímarita, ekki sízt hinria eldri. í lestrar- sal liggja frammi um 125 ný tímarit og blöð og nota margir þau að staðaldri. Notkun hand- rita ier vaxandi. Þá má að lokum geta hinnar veigamiklu ákvörðunar sí&asta Alþingis um sameining'u Há- skóla- og Landsbóksafnsins, svo fljótt sem því yrði við komið. Heimsvandamáíiii — Framh. af 1 i síðu. óttast að fyrir Bretum og Banda riíkjamönnum vaki, ;að grafa undan þeim efnahagslega í N.- Afríku, en þessu er algerlega neitað á Bretlandi. Málamiðlunin, Hér við bætist, að taugar frönsku þjóðarinnar eru í ólagi út af Alsír. Byrðar Alsírstríðs- ins sligandi, horfurnar óviss- ar — gjaldþrotshætta ríkisins á næsta leyti, ef ekki rætist úr Ekki virðist þó úr sögunni, að reynd verði málamiðlun. — Pineau hafnaði tilboði kon- ungsins í Marokkó og Bour- giba forsætisráðherra Tunis um málamiðlun, en franska stjórn- in hefur ekki rætt tilboðið. Það var rætt á fundi radikala flokks ins í Strassbourg. Niðurjöfnunarnefnd kjörin á Akureyri. Frá fréttaritara Vísis. Akureyri. í gær. — Niðurjöfnunarnefnd fyrir Akureyrarbæ var kosin á síð- asta bæjarstjórnarfundi. Nefndin var endurkjörin og skipa hana eftirtaldir menn: Gunnar H. Kristjánsson, Hallur Sigurbjörnsson, Sigurður M. Helgason og Þorsteinn Jón- atansson. Bæjarstjóri er sjálf- kjörinn formaður nefndarinn- ar. — q í september s.l. komn 109.000 erlendir ferðamenn 111 Bret- lands og nam aukningin 8% miðað við sama mánuð í fyrra. 53.000 komu frá Evrópu löndiun. Fyrstu 9 mánuði árs- ins koniu 1.007.000 ferðamenn til Breílands, Sírassborgarsigur Mendes-France, Þar varð stefna M. F. oían á Hann gagnrýndi, að tilboðinu væri hafnað án athugunar og vildi, að stjórnin tæki það til athugunar. Gaillard gagn- rýndi Mendes-France harðlega. Hann spurði hann hvort hann vildi sjálfstæði Alsír eða að Al- sír yrði sjálfstætt áfram. Og hann spurði hver væri sá aðili í Alsír, sem koma ætti fram er miðlað væri málurn? Upp- reistaiTnenn? Aðrir þjóðernis- sinnar, sem berjast við upp- reistarmenn? Enn aðrir Alsír- menn, sem fylgja Frökkum, en hafa ekki skipað sér í fylking- ar hinna? Eða alþýða innbor- inna manna, sem verður margt illt að þola, en tekur ekki virk- an þátt i neinu? Eða Alsífmenn af frönskum stofni og franskir landnemar? En M. F. sigraði með 60% atkvæða, en þa'5 er engan veginn víst að ráðherrar flokksins í stjórn Gaillards fari að þessari samþykkt. Konungurinn í Marokko. er nú á leið til Bandaríkj- anna flugleiðis í opinbera heim sókn. Hann ræðir málamiðlun- artilboð sitt og Bourgiba við ráðandi menn í Washington, að því er áreiðanlegar heimildir telja. 1 hinu glögga yfirliti Runólfs heitins Sveinssonar, sem kaflar hafa verið teknir upp úr í grein- um hér í blaðinu, í tilefni af hálfrar aldar afmæli sandgræðsl- unnar, er — auk þess, sem getið hefur verið — og margs, sem ó- getið er, — rætt um áhrif veðr- áttunnar á gróður landsins. Fer hér á eftir kafli, sem hefir margt að geyma, sem þeir er nú lifa, mættu gjaman vera minnugir á: Veðráttan, eins og hún er á einstökum árstíðum, frá ári til árs og ára- raðir í senn, veldur mestu um þann gróður, sem þrífst í land- inu. Gildir þetta þó einkum um hinn náttúrulega og villta gróður landsins. Möguleikar á ræktun nytjajurta eru einnig háðar loft- slagi og ekki síður veðráttunni eins og hún reynist á hverjum tima. Aðaleinkenni íslenzkrar veðráttu er, að hún er óstöðug og misjöfn, oft frá degi til dags, árstið til árstíðar og frá ári til árs. Hún er óút- reiknanleg, jafnvel til næsta dags, hvað þá lengur. Hún fylgir ekki annarri reglu en þeirri að vera óstöðug. Þó er Ijóst, bæði úr 1000 ára sögu landsins og af stað reyndum 100 ára veðurathugana hér á landi, að nokkuö reglu- bundinn mismunur er hér á loftslagi og veðráttu alda og ára- tuga milli. Skal nú vikið að þessu nokkru nánar og áhrifum veðr- áttunnar á gróðureyðingu og uppbiástur landsins. í 1000 ára árferðissögu Þorvalds Thoroddsens er að íinna mikinn íróðleik um veðr- áttu hér á landi í 10 undangengn - ar aldir, frá 900—1900. Ef þessar heimildir, sem Þorvaldur styðst við í riti sínu, eru teknar bók- staflega hefur loftslag hér á landi verið mildara og veðrátta hagstæðari fyi'stu aldir Islands- byggðar er siðar varð. — Ýmsir veðurfræðingar og jarðfræðing- ar, einkum á Norðurlöndum, telja, að frá 1600—1900 hafi loftslag á norðurhveli jarðar verið mun kaldara en það áður var. Hið sama má fá út úr ár- ferðissögu Þ. Th. og ennfremur, að veðráttan fer versnandi þess- ar þrjár aldir. Ilarðir vetur eru íleiri á 18. öld en þeirri 17. og flestir á 19. öld. Alveg sérstaklega hefur verið kalt og erfitt tíðarfar hér á landi 100 J árin' frá 1740—18-10. Þá eru a.m.k. I fleiri vetur harðir en mildir. Tuttugu árin frá 1820—1860 voru fremur mild, eða mildir vetur nokkru fleiri en þeir hörðu. Eftir 1860 kólnar aftur, og var afleitt harðindatímabil til 1890, líklega eitt hið versta, sem verið hefur á Islandi síðan það byggist. Veðurathuganir hafa verið gerðar hér á landi í rúml. 100 síðastliðin ár, lerigst i Stykkishólmi, þar á meðal dag- legar hitamælingar. Enda þótt árshiti segi ekki ýkja mikið um veðráttuna yfirleitt, því að margt fleira kemur þar til, þá er vitað, að litlar breytingar á meðalárs- hita, t. d. 1 st.C til eða frá geta liaft úrslitaþýðingu um gróður- far og ræktun nytjajurta. Meðalhiti áranna 1860 til 1890 reynriist í Stykkishólmi 2.8 st.C, en árin 1920—1940 er meðalhili áranna þar yfir 4 st.C.

x

Vísir

Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
1670-0872
Tungumál:
Árgangar:
72
Fjöldi tölublaða/hefta:
22953
Gefið út:
1910-1981
Myndað til:
25.11.1981
Útgáfustaðir:
Efnisorð:
Lýsing:
Dagblað. Fréttir, greinar um innlend sem erlend málefni
Styrktaraðili:
Fylgirit:
Síðar útgefið sem:

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað: 277. tölublað (25.11.1957)
https://timarit.is/issue/83731

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

277. tölublað (25.11.1957)

Aðgerðir: