Vísir - 11.12.1957, Qupperneq 3

Miðvikudaginn 11. desember 1957
VÍSIE
3
Hneyksli á Keflavík-
urflugvelli.
Ríkið setur met varðandi bygging-
arnar fyrir opinbera starfsmenn.
Eitt af afreksverkum fyrrver-
andi utanrikisráðherra, Kristins
Guðmundssonar, var að þóknast
áróðurssprautum kommúnista í
að koma starfsmönnum islenzka
rikisins á Keflavíkurflugvelli út-
af vallarsvæðinu. Var það gert
til að „forðast óþjóðholla sam-
búð íslendinga og Ameríku-
manna“, eins og það var túlkað
á þeirra máli.
Ákvörðun þessi er nú að kom-
ast í framkvæmd, með því að
langt er komið byggingu þriggja
húsasamstæða ofan við svokall-
aða Landshöfn í Ytri-Njarðvík.
Þjónusta á vellinum.
Þegar Bandaríkjaher kom til
íslands 1951, höfðu Islendingar
formlega tekið við rekstri Kefla-
vikurflugvallar. Hafði þá verið
sett upp á vellinum islenzk starf-
ræksla, svo sem stjórn flugmála,
löggæzla, tollgæzla, póstur og
sími, o. fl. Að sjálfsögðu þurftu
starfsmenn þessarra starfs-
greina húsnæði og þá sem næst
vinnustöðum sínum, eins og al-
menn gerist.
í vamarsamnigi Islands og
Bandarikjannaerþaðákvæði,að-s.tt f — bros> er þær leiða | ekki tekið með í þessari útgáfu.
hvenær sem varnarliðið fæn af gest. gína m stofu móti ælgan Ég mætti þessum gamla kunn-
hættu og hávaða frá þrýstilofts-
flugvélum, enda munu víðast
hvar vera settar reglugerðir um
það, hversu nálægt flugvöllum
má reisa slík hús. Þai’na þókn-
aðist nú samt hinum alvitru ráða
mönnum að byggja húsin, enda
ekki talið sig þurfa um það efni
að sækja vit til þeirra smælingja,
sem áttu að búa í húsunum.
Fyrirkomulagið í hverri ibúð
er slikt, að engin hliðstæða mun
finnanleg hér á landi, nema þá
helst ef farið væri aftur til þess
tíma, er mikill hluti þjóðarinnar
bjó á palli yfir bústofninum, til
að sameina notagildi hita og hús-
rýmis. Þvottahús fyrirfinnst t.d.
ekkert. Það er þeim' mun baga-
legra, sem enginn bæjarlækur er
til á öllum Suðurnesjum, svo
ekki er hægt að búa að þeim
þægindum frumbyggjans.
Geymslan
unni.
í setustof-
Eina geymslan, sem fylgir
hverri ibúð er staðsett i einu
horni setustofunnai’. Veit ég, að
húsmæðurnar munu setja upp
sem dagað hefur uppi á heiðar-
brún.
Kostar ekkert smáræði.
Hvert sem verðið kann að vera,
sem pressað hefur verið út úr
Bandaríkjastjórn fyrir húsin,
sem hún áður gaf, þá er það
víst ekki á margra vitorði. Hins
vegar gengur sú saga staflaust
syðra, að verð hverrar íbúðar
fyi’ir sig, sem þó er undir 100
ferm. að flatarmáli, fari allveru-
lega yfir hálfa milljón króna,
þegar liúsin eru fullgerð, sem
væntanlega verður um n.k. ára-
mót.
Getur hver sagt sér sjálfur,
sem nokkuð hefur komið nálægt
byggingamálum, að slík smáíbúð
i samstæðuhúsi er fjari’i því að
vera nálægt sannvirði. Má vera,
að einhvers staðar hafi verið
smáleki!!!
Þeii’, sem búa ennþá í húsun-
um inni á vellinum hafa frá því
fyrsta búið þar í svokallaðri við-
haldsleigu, sem á sínurn tima
var ákveðin af húsaleigunefnd.
Var leigan við það miðuð, að
stofnkostnaður húsanna var eng
inn. Sama hefði átt að gilda um
leiguna á hinum nýja stað, þar
sem húsin eru byggð fyrir það
fé, sem fékkst fyrir þau, sem
menn búa enn í. Hinsvegar hef-
ur þeim nú verið tjáð bréflega,
að húsaleiga þeirra við flutning-
inn muni hækka um rúmlega
tvö hundruð prósent. Gei’i aðrir
betur!
Það er margra álit, að með því
að hafa íslenzka rikisstarfsmenn
búsetta inni á vallarsvæðinu
ættu þeir hægra með að fylgjast
með öilu, sem þar fer fram. I
stað þess eru þeir — eftir áróð-
urspöntun kommúnista — hrakt-
ir nauðugir út fyrir vallarsvæð-
ið með það veganesti, að íslcnd-
ingar séu slíkar vanþroska sálir,
að þeir þoli ekki búsetu við hlið
Bandaríkjamanna.
x+y.
Hann er greindur, minnug-
ur og skemmtinn.
Ævisaga Sigur5ur á Balaskarði.
Ævisaga Sigurðar Ingjaids-
sonar frá Balaskarði. Bókfells-
lítgáfan. Reykjavik 1957.
Fyi’sta bindi ævisögu Sigurðar
írá Balaskarði kom út 1913, ann-
að bindi árið eftir ög hið þriðja
20 árum síðar eða 1933, en það
er miklu bragðdaufara og er
landi burt, yrðu fasteignir, sem
það léti í’eisa á vellinum, svo
sem hús, eign hins íslenzka rík-
is, án þess að gjald kæmi fyrir.
I skjóli þessa ákvæðis varð það
að samkomulagi, að 1951 afhenti
bandaríska rikið því íslenzka
þrjár húsasamstæður með 24
ibúðum handa starfsliði ís-
lenzka rikisins á vellinum. Var
húsnæði þetta afhent, án þess
að greiðsla kæmi fyrir.
Þeir kaupa gjöfina.
Þegar Kristni Guðmundssyni
var skipað að láta undan áróðri
kommúnista, (sem nú er vitað
af reynslunni, að var einn liður
inn í að undirbúa núverandi
stjórnarsamstarf) kom hann því
til leiðar, að Bandaríkjamenn
keyptu af islenzka ríkinu húsin,
sem þeir höfðu áður gefið, svo
að hægt yrði að byggja yfir Is-
lendinga utan hinnar frægu girð-
ingar, sem varð eitt af hnappa-
gatsblómum doktorsins — með
reglugerðum, vegabréfum og
öðru, sem því fylgdi og minnis-
stætt er með þjóðinni.
Að sjálfsögðu þótti ekki taka
því að leita álits starfsmannanna
sjálfra þar um, enda sæmd Is-
lands og heiður undir því komin,
að þeir kæmust út fyrir girðing-
una.
Staðarval og hyggindin!
Húsunum var valinn staður,
svo sem áður er getið, á hæðar-
dragi norð-austan i heiðinni ofan
við Ytri-Njarðvík.
Húsin standa svo til beint und-
ir enda stærstu flugbrautarinn-
ar (Braut no. 12.) á vellinum.
Óhætt er að fullyrða, að hvergi
í heiminum — annars staðar en
á íslandi — hefði nokrum manni
dottið í hug að reisa ibúðarhús
á slíkum stað, bæði vegna slysa-
af súru slátri, saltfiski og hangi-
kjöti, svo hákarlinn sé ekki
nefndur. Svo er fyrir að þakka,
að enn sem komið er, ann land-
inn innlendri fæðu og þrífst vel.
Stórt svæði er tekið úr stof-
unni fyrir svalii’, sem ganga inn.
Stóreflis skápur er til hliðar i
stofunni. Á hann að afmai’ka
innganginn í svefnheibei’gi og
smáherbergi við hliðina á því.
Þar sem skápurinn nær ekki til
lofts, virkar hann, þá inn er
gengið í stofuna, eins og tröll,
ingja urn dagínn svo uppdubb-
uðum, að ég ætlaði varla að
þekkja hann. Sú var tíðin, að
ég þekkti vel hann Sigurð minn
frá Balaskai’ði. Hann var lesinn
upphátt i baðstofunni einn vetur,
þegar ég var strákur, og þótti
mér mikið koma til sjómennsku
hans og annarsgarpsskapar. Mik
ið var um bókina rætt, sumir
Sti’andamenn þekktu meira að
segja til söguhetjunnar og höfðu
ixaft spurnir af svaðilförum hans.
Ekki heyrði ég dregna í efa
sannsögli Sigurðar, en það man
ég, að mönnum þótti ótrúlegt,
að hann skyldi muna eftir 20 til
30 ár, hvað hann fékk að boi’ða
á hinum eða þessum bænum. Köll
uðu sumir gárungar sögu hansaf
þessum sökum matarsöguna".
Ekki fældi slíkt skop mig frá
Sigurði og fékk ég mér margan
aukabita af ævisögunni, þvi að
bæði þótti mér seint ganga lest-
urinn, og eins er góð vísa sjald-
an of oft kveðin. Ég las suma
kaflana aftur og aftur og lærði
margar vísur hans og man ég
þó, að menn töldu skáldskap-
inn láta Sigurði einna sízt af
heimslistunum.
Tíminn ieið og ævisaga Sigurð-
ar gleymdist mér svo, að ég hef
ekki lokið henni upp i meii’a en
þriðjung aldur. Það var því með
nokkurri eftirvæntingu að ég
opnaði bók hans á ný og fór að
lesa hana. Skyldi ég verða fyrir
vonbi’igðum?
Nei, vissulega ekki. Ég fann
hann þarna aftur, gamla mann-
inn, fui’ðu líkan þvi eins og hann
hafði geymzt í minningu minrii.
Hann er ósvikinn fulltrúi al-
þýðufólks, sem ég þekkti vel á
uppvaxtarárum mínum, greind-
ur, minnugur, sannfróðui’,
skemmtinn i viðræðum, blátt á-
fram, en gei’ði þó sinn hlut sízt
lakai’i en efni stóðu til.
Ævisaga Sigurðar frá Bola-
skax’ði þarf engi’a gi’iða að biðja.
Hún er án efa í tölu merkari
sjálfsævisagna, sem íslenzkir al-
þýðumenn hafa samið. Stálminni
hans er dæmafátt og lýsingar
hans á daglegum háttum og
vinnubrögðum manna eru eins
og frekast verður á kosið. Flann
cr hvergi með uppgerðarspeki
eða heimspekilegar vangaveltur,
sem hann ræður ekki við, og
sannar það bezt eðlisgreind
hans. Málið á bókinni er líka
merkilegt fyrir þá sök, að það
er gei’samlega laust við allan
í’embing og tilgerð, það er
óvenjulega hreint, hann ritaði
eins og hann talaði. Af þessum
sökum kemst Sigui’ður Nordal
að orði eitthvað á þá lund i for-
mála að lestrai’bók sinni, að hann
saknaði þess að Hafa ekki getað
vegna rúmleysis komið með sýn-
ishoi’n þess, hvernig óbreyttir al-
múgamenn rituðu, og nefndi þar
til þá Eirík frá Brúnum og Sig-
ui’ð Ingjaldsson.
Ein fi’ásögn Sigurðar er mei’ki-
leg frá sálfræðilegu sjónarmiði,
nefnilega frásaga hans um leiki
hans við huldufólksbörnin (bls.
15 til 16). Bendir þetta til þeæ,
að hann hafi verið sjónmuna
(eidetiker), en fram í elli hefur
hann haft fi’ábært sjónminni,
eins og viða kemur fram af frá-
sögn hans.
Freysteinn Gunnarsson skóla-
stjóri hefur séð um útgáfuna og
ritar að bókinni gi’einargóðan
formála. Kemst hann m.a. svo
að oi’ði: „Bai’nslegur einfaldleiki
og óbifanlegt traust á æði’i
máttarvöldum eru sterkustu
þættirnir í þessari lífssögu hins
íslenzka alþýðumanns."
Allur 'frágangur bókarinnar er
gerðarlegur og vandaður og án
efa á hún eftir að skemmta mörg
um í sínum nýja og glæsilega
búningi.
Símon Jóh Ágústsson.
lunaróslr Hjálmars
Vegna veikinda Eisenhowers forseta að undanförnu hefur verið um það rætt, að liann ætti að
segja af sér og láta Richard Nixon varaforseta taka við. Myndin er af varaforsetanum, konu
hans og tveim dætrurn þeirra hjóna.
Hjálmar Þorsteinsson skáld
frá Hofi hefur sent frá sér nýja
vísnabók.
Eru það hundrað stökur og
heitir vísnabókin Munarósir.
Hjálmar er, sem kunnugt er,
meðal þekktustu vísnahöfunda
landsins og hefur gefið út ljóða-
bækur áður, sem hafa notið
vinsælda. Hjálmar er nú rúm-
lega sjötugur að aldri, en enri
þá eru honum ljóðin létt á
tungu, eins og sjá rná í eftir-
farandi vísu:
Ljóðin eru ljósaskipti úr lífi
mínu.
Gleðibros, sem glepur elja
geislabrot á milli élja.
Bóki ner mjög smekklega út-
gefin, prentuð í Prentverki
Akraness.