Alþýðublaðið - 29.12.1957, Qupperneq 8

AlþýSublaðið
Sunnudagur 29. des. 1957.
Gó$ar
JÓLAGJAFIR
fyrir telpur og drengi:
Húfur .......... 85.00
Vettlingar ..... 27.00
Peysur......frá 113,00
Skyrtur ........ 49,00
Buxur........... 125,00
Blússur ........ 164,00
Úlpur ......... 226,00
Nærföt .... 19,60 settið
Sokkar ....... 12,00
Fyrir dömwr:
Prjónajakkar .... 440,00
Golftreyjur .... 208,00
Peysur ......... 55,00
Úlpur, skinnfóðr. 778,00
Gaberinebuxur .. 253,00
Fyrir herra:
Silkisloppar .... 515,00
Frottesloppar .. 295,00
Gaberdrnefrakkar 500,00
Húfur .......... 56,00
Treflar, ull ... 36,00
Skyrtur .........40.00
Buxur.......... 253.00
Noprföt, settið .... 31.60
Sokkar ...... ..12,00
Leiðir allra, sem ætla að
kaupa eða selja
B I L
liggja til okkar
Bílasalan
Klapparstíg 37. Sími 19032
Fisehersundi.
Laugavegi 2
önnumst allskonar vatns-
og« hitalagnir.
Hitalagnir s.f.
Símar: 33712 og 12899.
KA UPUWI
prjór atuskur og vað-
malstuskur
hæsta verði.
Álafoss,
Þingholtstræti 2.
Sigurður Ólason
Hæslaréttarlögmaður
Austurstræti 14
Sími 15535.
Viðtalst 3—6 e h
IVSiimiiigarsplöici
D. A. S.
fást hjá Happdrættj DAS,'
Vesturveri, sími 17757 — j
Veiðarfæraverzl. Verðanda,
simi 13786 — Sjómannafé
lagi Revkjavíkur, sími 11915
— Jónasi Bergmann. Háteígs
vegi 52 sfmi 14784 — Bóka
verzl Fróða, Leifsgötu 4,
'símj 12037 — Ólafi Jóh anns j
Rauðagerði 15. sími ;
3309f. Nesbúð, Nesveei 29
Guðm. Andréssvni gull
smið, Laugavegi 50. sími
13769 — f Hafnarfirði í Póst
búsinu. sími 50267
Úrval
þjóðlegra jólagjafa
í Baðstofunni
Feröaskrifstofa
ríkisins
Samúéarkort
Slysavarnafélag fslands
kaupa flestir. Fást hjá slysa
varnadeildum um land allt.
t Reykjavía. í Hannj ðaverzl
uninni í Bankastr. 6, Verzl.
Gunnþórunnar Halldórsdótt
ur og í skrifstofu félagsins,
Grófin 1 Afgreidd í síma
14897. Heitið á Slysavarnafé
lagið. — Það bregst ekki. —
Vitastíg 8 A.
Símj 16205.
Sparið auglýsingar og
hlaup. Leitið til okkar, ef
þér hafið húsnæði til
leigu eða ef yður vantar
húsnæði.
og
Kríslján Eiríksson
hæstaréttar- og héraðs
dómslögmenn.
Málflutningur, innheimta,
samningagerðir, fasieigna
og skipasala.
Laugaveg 27. Sími 1-14-53.

LEIGUBÍLAR
Bifreiðastöðin Bæjarleiðir
Sími 33-500
Síminn er 2-24-40
Borgarbílastöðin
inar i Nesi
Framhald a£ 7. síðu. þessu þjóðskáldi, en flestir eða
allmildð prentað efni, en mjögallir, sem taka þátt í þessum
misjafnt að gæðum. Tiltölulega kappleik, munu leita frumheim
fáir menn þrautlesa ævisögur, ildanna í bók Matthíasar Þórð-
þó að góðar séu, ef höfundarn-arsonar, sem hlaut fremur
ir hafa þurft mörg bindi til ao harða dóma, þegar hún kom út,
ganga fyllilega frá heimildum en hefur samt varanlega þýð-
um söguhetjur sínar. Stórar ingu í framtíðinni.
ævisögur hafa á allan þorra Nú mun mega líta svo á, að
manna sómu áhrif eins og háir hver einasti fullorðinn íslend-
fjallgarðar, sem göngumönnum ingur hafi mjög glögga mynd
þykir óárennilegt að klifra yfir. af Jónasi Hallgrímssyni.. Sú
Það má ef til vill komast svo fræðsla, sem öll þjóðin nýtur í
að orði, að stórar ævisögur, ef þessu efni, er ekki til þeirra
þar er mikið efni og trúlega komin beint úr frumheimild-
samanborið, séu mikil forða- um, heldur frá þeim óteljandi
Bifrtíiðastöð Steindórs
Sítni 1-15-80
Bifreiðastöð Reykjavíkm
Simi 1-17-20
SENDIBÍLAR
Nýja sendibílastöðin
Sími 2-40-90
Sendibílastöðin Þröstur
Sími 2-21-75
áfelfyndyr Félags
framrelðslymasnið.
AÐAI.FUNDUR Félags fram
reiðslumanna var haldinn 22.
des. sl. Á fundinum var skýrt
frá úrsiitum allsherjaratkvæða
greiðslu um stjórn félagsins fyr
ir næsta ár. í stjórn voru kjörn
ir: Form Janus Halldórsson,
varaform. Gestur Benediktsson,
ritari Tíheódór Ólafsson, gjald-
keri Sigurður E. Pálsson og
varagjaldkeri Páll Arnljótsson.
í varastjórn: Vilhjálmur Schrö
der, Einar Olgeirsson og Símon
Sigurjónsson. FuUtrúi i íðnráð
var kosinn Páll Arnljótsson og
til vara Símon Sigurjónsson.
Endurskoðendur: Símon Sigur-
jónsson og Henry Hanseii. Full
trúi í sambandsstjórn SMF var
kjörinn Guðmundur H. Jóns-
son. í veitingaleyfanefnd var
kjörinn Janus Halldórsson. í
skólanefnd matsveina- og veit-
ingabjónaskólans var kosinn
Janus Halldórsson. Fulltrúar á
aðalfund Sambands matreiðslu
og framreiðslumanua voru
kiörnir: Sigurður E. Pálsson,
Páll Arnljótsson, Janus Hali-
dórsson, Theódór Ölafsson,
Gestur Benediktsson, Henry
Hansen og Vilhjálmur Schröd-
búr, en ekki líkar dagstofum á
góðum heimilum. í þessi forða-
búr er hægt að sækja efnivið
margháttaðan um daglegt líf.
Ævisögur Tryggva Gunnarsson
ar og Einars í Nesi ná yfir veru
legan hluta af félagsmálasögu
Þingeyinga í áratugi. Þar er
auk þess mikil búnaðar- og at-
vinnusaga alls landsins. Úr
báðum þessum heimildum mun
berast sögumyndir inn í bún-
aðar- og sjómannaskóla lands-
i.ns til uppfræðslu síðari kyn-
slóða. Undir vissum kringum-
stæðum geta hinar stóru ævi-
sögur orðið eins og haagur, sem
orpinn, er yfir jarðneskar leyf-
ar mikilla frægðarmanna. Til
stuttu ritgerðum, sem þjcðar-
sálin skapar. Heimildarrit-
gerðir eru mismunandi stór og
góð forðabúr, þar sera geymd
er í hálfluktum húsum mikil
og meira eða minna gagnleg
þekking. Skáid og rithöfundar
ganga í þessi forðabúr og færa
þjóðinni þaðan viðráðanlegar
myndir, fyrir dagleft líf í land
inu. Her er um að ræða sam-
vinnu milli fræðimanna og ritr
höfunda. Hver hefur sitt hlut-
verk að vinna, en verkaskipt-
ing nauðsynleg.
Nú er gott þess að minnast,
að saga Einars Ásmundssonar
tilheyrir að verulegu leyti
sögulegum bókmenntum, auk
þess að hinar miklu ævisögur þess sem hún er mjög mikil
njóti tilgangs og verðleika heimild. Framtöl b.ænda um
verða þær að vera til í bóka
söfnum almennings og í, bóka-
hillum fróðleiksþyrstra manna.
En þá er eftir að sjá fyrir dag-
legum þörfum hinna önnuro
köfnu borgara, sem ekki hafa
tíma, kringumstæður eða löng-
un til að lesa ævisögur í mörg-
uffl bindum, jafnvel þó að þær
séu um lífsbaráttu merkra.
manna. Þá er eftir að rita ævi-
sögur skörunganna í breytilegu
formi og ekki viðameiri en svo,
að þær geti náð til allra les-
andi manna. í landinu. Slík ævi-
söguritun heyrir fremur til lista
en vísinda. Þar er vandinn sá
að marka nógu Ijóst og nógu
rétt meginlínur í skapgerð og
hæfileikum söguhetjumar,
þannig að sem flestir einstalc-
lingar í þjóðfélaginu geti eign-
azt réttar og eftirminnilegar
myndir af merkismönnum í
sögu landsins. Ef til vill má
lýsa þessari aðstöðu bezt með
bví að minnast á bækur og rit-
gerðir um Jónas Hallgrímsson.
Fyrir allmörgum árum gaf
Matthías Þórðarson þjóðminja-
vörður út í nokkrum bindum
rit skáldsins og ævisögu hans.
miðja 19. öld í Grýtubakka.-
hreppi og útsvar þeirra eru
heimild, en ekki skemmtilegl
fyrir þá, sem búa utan þess-
arar sveitar, eða eru þar ókunn
ir. í þessum skýrslum er nyt-
söm fræðsla um fjármála- og
atvinnuhætti íslendinga fyrir
einni öld. En sú mynd, sem á
áð geymast í hugum íslendinga
á ókomnúm tíma um bóndann
í Nesi, verður að vera mótað i
viðráðanlegu formi, líkt og nú
er fengin reynsla um þjóðskáld
ið úr Öxnadal. Til er eftir einn
af fyrrverandi kennurum há-
skólans prýðileg ævisaga, sem
er rituð með þeim hætti, að þar
er ofin saman frumheimild og
bókmenntir. Þegar árbækur
Espolins voru gefnar út ljós-
prentaðar samdi Árni Pálsson
prófessor ritgerð um höfund
árbókanna. Hún er fyrirmynd
um ævisögur, sem hafa til að
bera alla þá kosti að verða eft-
irminnilegar hverjum greind-
um lesanda og skilja eftir
slögga og sanna mynd af spgu-
hetjunni í hugum lesgefinna
íslendinga. Síðar meir munu
slíkar ritgerðir verða samdar
Það var ástar- og alúðarverk, um Einar Ásmundsson. Enginn
bví að enginn útgefandi hafði væri betur undir það búinn,
er.
formaður fluttí
störf félagsins, á
Fráfarandi
skýrslu um.
liðrm starfsári. Reikningar fé-
lagsins f;uir umliðið ár lagðir
fram og samþykktir.
bá efni á að borga ritlaun fyrir
listaskáldið. En í þessari út-
gáfu Matthíasar Þórðarsonar
eru geymdar nálega allar heim
ildir, sem eru til um þjóðskáld-
ið. Hins vegar hafa fáir menn
lesið þetta viðamikla og merki-
lega rit. Þjóðin hefur öSlazt
myndir af sínu. ástsæla. skáldi
með öðrum hætti. Skömmu eft-
heldur en höfundur þessarar
miklu ævisögu. Þá hefði hann
gert Einari í Nesi fU.ll skil,
b»ði sem fræðimaður og rit-
höfundur. En þó að svo kunni
að fara, að Arnóri Sigurjóns-
syni þyki nóg að semja fræði-
mannaverk sitt, sem hann nú
mun hafa. lokið við, þá er auð-
velt fvrir skáld og listamenn
ir dauða Jónasar ritaði vinurjað gefa þjóðinni sögu Einars
hans, Konráð Gíslason, stutta, | Ásmundssonar með nýjum
en glögga ævisögu, sem fylgdi hætti og auka þannig meir en
ljóðabók hans. Mannsaldri síð-
ar voru ljóð Jónasar gefin aft-
ur út. Þá ritaði Hannes Haf-
orðið er frægð bóndans í Nesi,
sem sýndi með yfirlætislausri,
en gagngerðri heimamenntun,
stein, aðra ævisögu, glögga og hvermV hægt er, og hefur verið
skemmtilesa. Síðan hafa ótal hægt frá upphafi íslandsbyggða
menn, skáld og rithöfundar, ort að öðlast óumdeilanlega há-
um listaskáldið góða, eða reynt menntun á Islandi í dreifðum
að móta mynd hans í óbundnu býlum á ströndum fram og
máli. Fyrir 50 árum ritaði Guð-
mundur Finnbogason skemmti
lega og ljósa ævisögu skálds-
ins. Aðrir rithæfir menn í tuga-
tali hafa leitazt við að kynna
Jónas Hallgrímsson fyrir þjóð-
inni. Þessu starfi mun verða
haldið áfram. Þjóðin mun öld
eftir þld fá nýjar myndir af
roilli hárra fjalla.
Jónas Jónsson
frá Hriflu.
'llbreiiSiS AlfctMaffii