Alþýðublaðið - 06.03.1958, Blaðsíða 3

Fimmtudagíir 6, 'xnarz 1958.
Alþý8abla81«
Aiþýðublaóíö
Ötgefandi
Ritstjóri
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórnarsímar
Auglýsingasírai
Afgreiðslusími
Aðsetur
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson.
Emilía Samúelsdó'ttir.
1490 1 o* 14902.
14 9 0 6.
14900.
Alþýðuhú slð.
Prentsmiðja Alþýðublaðsina, Hverfisgötu 3—10,
( Utan úr heimi )
M3KJL blaðaskrií og umræður manna1 á mleðal liafa að :
ypnum qrðið um kosningar stjórna og trunaðarmanna. í
verkalýðsféiögunum að undanförnu. Hiefur þar sýnzt sitt
h.verjum, eins og gengur, enda hoíur kosningabaráttan ver-
ið ærið hörð í sunaum félögum. Verkalýðsiíéllögin hafa í ;
raun,inni verio klofin í tvær andstæðar fylkingar, ganga
klögurniíl þar á vxxl, engu er eirt í hita bardagans, éinskis
iiátið éifrieistað til aðniá vctldum eða haida þeim;
Enginsi neitar þvi, að í verka'lýðsféJögum á að w’kja ,
fyllsta lýðræði, þar á hver rödd að fiá að mjóta sín, og
stjóm ©g trúnaðarímenn á jafnan að kjósa að vel yfir-
lögðu ráði og skipta um svo oft, sem ástæða þykir til.
En Mtt dylst heldur engum, a® hinir stöðugu flokka-
drættir innan félaganna, þar sem harðsnáin lið etja
kappi, öft aif lítilli forsjá, .hljóta að verða til skaða, þeg-
ar til lengdar lætur. Félag, sem Jklofið er að endálöng-u í
tvær hairaniár fylkingar á hverju áii, cr eldd M'kle-gt til •
að jg®t» unnið friðisamíega að hugðarefnum sinum og
kjaraonáliEin. Óeðlilega imikill tnni fer í það árl<ega að
undirbúa þessa orrahríð, setja taflið npp sem vendilegast
og iinná páð til áð klekkja á andstæðingum. Sjálfur bar-
daginu ersvo bæði hlífðarlaús lo-g næsta Mtáð drengilegur.
Verkalýðísfélag er stcfnað til þess að gæta hagsmuna og
hæta kjör og vimiuskilyrði ákveðins hóps vinnandi fólks.
Sameiginliegir hagsmunir og samsiginlegur áhugi íyrir vel-
ferð viimustéttarinnar eiga aö binda þetta fólk traustum
böndum. Saman á það að vinna að við'fangsiefnum, sjiáDfum
sér til þroska og þjóðfélaginu til hagsældar. T’raust og
þroskuð. verfelýMireyfing er hverju þjóðfélagi íiÉshauðlsyn,
ein:s og nú er kiomiðirr.álum.
Það liggur í augum uppi, hve óheiilavæniegt það er
fyrir samJiug og samtakavilja í einu félagi, þegar innan
vébanda þess slær árlega í harkaliega brýnu œiað tveim
andstæðum höpum. Og margt maetti vafalaust gera til hags-
bóta fyrir féla.ga í heild, meðan annar helmingur er að
hlakka ytfir cförum hins, en hinn að sleikja sárin. Það er
vafamiáíl, hvort nokkurn ttúrna fæst heiEbrigt og ákjósanlegt
félagsstarf í -félagi, sem.þannig er svo að segja æviniegfa, i
hershöndum. Því ber heldur ekki að neita, að félags'störf og
framkvæmdir bera oftast feeim af því ófriðaiástandi, sem
í félaginu ríkir.
Allir sanaigjarnir menn, isein vilja verki,ýðssaan.tökun-
pm-vel,- hljóta-að viðurkenná, að þessi hatrama pólitiska
barátta mnaa félaganna ó Ihverjú ári, er tgengin langt
út ií öfgar. Aidtiei m*á gleyma sjálfri nndirstöðunni. Félög
in vora elkiki istofnuð itii ,að verða v ígv öilur ,og hitbein póli
tískra flokka, heldur til að saineina siarfshópa til átaka
fyrir íbættum kjöruni og ibetra lífi. Eru þessi 'verkefm þá
ekki fjnrir hendi Jengur, fyrst svo iniklum tíma 'er varið
til innoyrðis sundrungar, tortyggni, haturs og bardaga?
Ef tsvo er, eiga félögin haila lítinn réíí á sér lengur.
H»r. er ekki verið að draga úr því, að eðLileg og skjm-
samleg stjórnarskipti fari fram í verkiýðsfélögum eins og
öðum iýðræðislegum samitökum. Það er ekki nema sjélf-
sagt. En, hér er verið að vara við alvarllegum hóska, sem
hlýtuf að leiða af þeim pólitísku hamförum, sem flokkarnir
fara áriega í mörgum verklýðsfélöguni. Það er áreiðaijiega
ekki seirnia vænná, að forustumenn í verklýðshreyfingunni
taki áð úgga að sér í þessum efnumi og spyrna við fótum.
Félögin mega ekki.verða leifesoppur pólitískra spefcúianta
og flokluskyggjumanna, sem á hverjum tíma neyna að nota
þau til að skara eid að sinni póiitfeku köku: Sumtökin verða
að varpa af sér beim illu áhrifum, sem flokksvélar og póli-
tfskir lodáarar hafa verið að þröngva upp á þau á undán-
förnum árum. Það er þióðimii nauðsynlegt að eiga jafnan
hei/lbrigða, sjálfstæða og þróttmikla verklýðbhreyfingu, sem
gerir hvort tvæggjá í senn að halda vöku sinni og vera jafn- ;
an til sóknar og varnai-, si'álfri sér og alþjóð til heilla og|
hagsþóta. Það verður ekki, ef hún, er stöðugt kkxfin í andr
stæðar fylkingar af pólitískum áróðursseggijixm.
SAMKVÆMT fréttum frá'
Bandaríkjunum hefir Ku Kiux
Klan verið leyst upp og er ætl-
unin að félagar Klansins stofni;
nýtt kirkjufélag, sem á að heita
Hin þjóðlega kristna kirkja,
Hvemig túlka skal þessi tíð-
indi er erfitt um að segja. En
allar líkur benda til að endir
sé bundinn á 100 ára ógnaröld (
Ku Klux Klan, riddaranna hvít
klæddu. Ef sú verður raunin,
er ljótur blettur hreinsaður af
bandarísku lýðræði.
Leynifélagið Kú Klux Klan
var stofnað eftir borgarastyrj-
öldina 1861—’65, en henni lauk
með ósigri Suðurríkjanna ög
aínámi þræláhaddsins. Stríðið
veitti hinum auðugu Suðurríkj-
um þau sár, sem seint gréru. ^
Plantekrueigendur flosnuðu
upp og negrarnir inisstu at-
vinnuna og flökkuðu allslausir
um,
Það voru uppgjafahermenn
úr Suðurríkjahemum', sem
stöfnuðu Ku Klux Klan, og íak |
mark þeirra var að knekkja á
hinnm nýifrelsuðu negmm, .—.
Þeir urð-u að vinna á laun, þar
eð aðfferðir þeirra fóru oftast
í bága við lög og rétt. Flóknar
athaínir og ófrávíkjanlegar regl
ur tengdu félagsmenn sterkuin |
böndum innbyrðis. Þeir klædd-
ust hvítum hettukufflum á
fundum og óbreyttir meðlimir
þekktu oft ekki hver annan.
Æðsti yfirmaður reghmnar
neffndist Hinn mikli töfframeist-
ari. Næstir honum að virðingu
voru Drekar, Risar og Kyklóp-
ar og voru aðrir titlar eftir
því. Naffnið Ku Klux Klan er
dregið atf gríska orðinu Cyklos
og skozka orðinu Klan, en þau
þýða bæði hópur, fl-okkur.
Inntaka nýrra tfélaga fór fram
Svona heilsuðu þeir
í Ku Klux Klan
út á viðavangi við skinið frá
brennandi krossi. Urðu alíir að
sverja blóðuga eiða og fram-
kvæma ýmsar helgiathafnir.
Allt hafði þetta mikil áhrif á
þann vesala lýð, sem fýllti flokk
reglunnar fyrstu árin.
N-egrarnir vom óttaslegnir
ytfir þessum dularfulla félags-
skap og hlupu í felur hvenær
sem hvítkuflungar iétu sjá sig.
Brátt höfðu fédagar Ku Klux
Klan náð sterkum ítökum í Suð
urríkjunum, og hinir áköfustu
þeiri'a hugðust jafnvei gera upp
reisn gegn stjórninni i Wash-
ngton. En þá gripu yfirvöldin
taumana og félagsskapurinh,
var brotinn á bak aftur. Eftir
fyrri héimsstyrjöldina reis Kú»
Klux Klan upp aftur. Stefnu-
skrá þeirra var þá sú að vernda
konur og kristna trú. En höfuð
stefna þeirra var þó sii. að
verrida „góða Ameríkana“ fvr
ir ágangi og áhrifum nogra,
indíána og júða og „annars inn-
fljrtiendalýðs.“
192'0 voru nm það bil 5 millj-
ónir félagsmanna í Ku Klux
Klan. Á einu ári frömdu þeir
4 morð, hýddu 41 imann, 27 var
velt í tjöru og fiöur, mörgum
var misþyrmt og 43 vora
tflæmdir frá heimilum sínum. I
flestuan tilfellum sluppu mis-
íriörðamienriirnir við refsingu,
Rieglan hatfði mikil pöb'tísk völd
og mikill fjöldi háttsettra
emlbættism-anna var í henni. En
n-ú virðis Ku Klux Klan hafa
taoað bfiim álhritfum', sem hann
áð-ur hafði,
Átök Indáána og meðlima
Klansins fyrir skömmu hafa
hatft þær afleiðingar, að for-
ingjar hans hafa nú levst unp
regluna. Hinn mikli t-öframeist
ari hennar, Séra Cole, er horf-
inn og lögreglan leitar hans um
öll Suðurríkin. Virð:st nú lok-
ið ógnartímabiJi Klu Klux
Klan, um sinn að minnsta kosti.
Norsk Tidend.
irbúningur siórveldafundar
ALMENNINGUR í öllum
löndum, og þó einkum á Vest-
urlöndum, bíður þess nú með
óþolimnæði og eftirvæntingu,
að til samninga dragi milli Vest
urveldanna og' kommúnistaríkj
anna. Um leið gerir almerming-
ur sér litla grein fyrir því í
hverju slíkir samningar ættu
að vera fólgnir, heldur vona
flestir að bundinn verði endi á
kalda stríðið með einhverju
friðsamlegu og viðunanlegu
móti, eða eitthvað verði frið-
:samlegra umhorfs í heiminum
en nú er.
Rússar gerðu þaö upphaflega
að tillögu sinni að hinn marg-
umtalaði fundur yrði þegar, í
vor, en Vesturveldin halda því
fram að nauðsyn beri til að at-
huga öll mál og málsaðstæður
gaumgæfilega áður; þar var
jafnvel talið nauðsynlegt eða að
minnsta kosti æskilegt að utan-
ríkisráðherrar þátttökuríkj aima
ættu mieð sér undirbúningsfund,
þannig að fyrirfram væri ákveð
ið um hvað rætt yrði á „aðal-
fundinum" og á hvaða grund-
velli. Rússar lögðust eindregið
gegn slíkum undirbúnings-
fundi, ef til vill hefur þeim
fyrst og fremst gengið til að
sýna þannig andúð sína á John
Foster Dúlles hinum banda-
ríska. Nú virðist svo sem vest-
urveldin séu hætt að leggja
jafn mikla áherzlu á undirbún-
ingsfundinn. Krefjast þess þó
eindregið að „aðalfundurinn“
verði mjög vandlega undirbú-
inn -og komið þannig í veg fyrir
að eingöngu verði um nýja
„trúðsýningú‘ að ræða í áróð-
ursskyni. Þykir niörgum sem
nóg sé komið af svo góðu í bili.
Segja iná að undirbúningur-
inn sé begar í fullum gangi að
tjaldabaki. Bæði í austri og
vestri er revnt, að því er virð-
ist, að samræma éftir megni
ýmiss sjónarmið og draga úr á-
tökum. Leiðtogar kommúnista-
veldanna eiga þar að sjálfsögðu
auðveldari leik, þar sem þeir
eru ekki eins bundnir af al-
menningsálitinu eins og' eðli-
legt hlýtur að teljast í lýðræð-
islöndum. Margt bendir þó til
að þeir eigi við nokkra örðug-
leika að etja, ekki sízt Pólverj-
arnir, sem virðast vilja ná
nokkru pólitísku sjálfræði fyr-
ir rapacki-tillögurnar. Það má
áreiðanlega gera ráð fyrir að
sambúð lýðræðisríkjanna og
beirra kommúnistisku verði að
þola ýmisslegt á næstunni í
sambandi við undirbúninginn
að fundinum.
Vesturaeldin vinna. nú að
mestu leyti í gegnum A.-banda
la.gsráðið, sem enn einu sinni
sýnir og sannar mikilvægi sitt
sem umræðna og viðræðnavett-
vangur Vesturveldanna. Það
hefur sýnt sig að rapacki-tillög
unum hefur smám saman unn-
izt fylgi meðal þeirra, en eins
og kunnugt er fjalla þær um
svæði í Evrópu þar sem bönn-
uð verði staðsetning allra kjara
orkuvopna; það er þó ekki lík-
legt að tillögur þessar hlytu
samþykki þeirra eins og þær nú
liggja fyrir, enda búast Pólverj
ar ekki við því. Mikilvægastar
verða sennilega umræðumar,
sem þær tillögur vekja, meðal
annars hvað eftirlit með fram-
kvæmd beirra snertir, þar eð
það er einmitt ó etftirl itinu, sem
allar afvopmmai'tilögur hafa
strandað fyrst og fremst hingað
til.
Gæti samkomulag orðið um
eftirlit með, þótt ekki væri
nema svæðisbundna afvopnun,
væri þar með stórt spor stigið
í réttá átt. Margir munu telja,
að þama hafi gefizt tækifæri
til að koma sammngaumræðun-
um úr þeirri sjálfheldu, sem
þær virðast nú komnar í.
Tellus.