Alþýðublaðið - 19.03.1958, Blaðsíða 3

Á
JÆiðvikudagur 19, marz 1958
^
Alþýöubiaöiö
Otgetandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson,
Auglýsingastj óri: Emilía S a m ú e 1 s d ó 11 i r.
Ritstj órnar símar: 1 4901 og 14902.
Auglýsingasimi: 1 4908.
Afgreiðslusími: 14900.
Aðsetur: AlþýöuhúsiB.
Prentsmiðja Aiþýðublaðains, Hverlisgötu 8—10.
L . <
Framfíðu rla umin .
MORGUNBLAÐIÐ heldur áfram að ásaka núverandi
ríkisstjórn fyrir að.hafa ekki léyst vanda efnahagsmálanna,.
Sá rnálfiutningur ,er aí skrýtnu áróðursskyni, þar eð Morg-
uniblaðið játaði á dögunum, að varanleg framtíðarlausn
myndi ekki fyrir hendi og lét þess getið, að Sjálfstæðis-
menn kynnu engin töfrabrögð í þessu efni. Morgunblaðið
, œtlast því til þess, að núverandi ríkisstjórn leysi várida,
sem það iátar, að sé Sjálfstæðisflokknum ofraun. Og svo
heldur -Tjarni Benediktsson, að þessi áróður muni hafa á-
hrif á ísiendinga og verða til þess, að þeir efli og styrkii
Sjálífstæðisfiokkinn. Er ekki til of mikils mælzt að ætlast til
þess, að þeir, sem aldrei kunnu ráð, eigi að taka við stýri
þjóðarskútunnar og ráða siglingunni? Svo mun flestum
t þykja nema auðvitað strandkapteininum. Hann vill láta líta
á sig sem sigurvegara á strandstaðnum.
Framtíðarlausn efnahagsmálanna er auftvitað fyrir
hendi. Hún er isú aft reisa fammar skorftur við verftbólg-
unni og dýrtí&inni, koma atvinnurekstrinuin á heilbrigð
an grundvöll og mifta fjármálastjórnina við afrakstur
hans. Engum hugsandi manni dettur í hug, aft þjóð, sem
sennilega iá heimsmet í aflabrögftum og framleiftslu [mið-
að við í'ólksf jöida, þurfi að una tvísýnu ií efnahagsmálun-
nm, ef rétt er á haidift. Núverandi ríkisstjórn hefur reynt
að stöðva óheillaþróun undanfarinna áratuga o-g orðið
mikift ágengt í því pfni. Mestu máli skiptir, að tekizt hef
ur isamstarf með henni og vinnustéttunum til sjávar og
sveita, en ón þess er lausn ®fnahagsmálanna óhugsanleg.
Hitt er annað omál, að fleiri ráðstafanir þurfa til að koma
en orðið er. íslendingar verða að binda enda á braskið
og ævintýramennskuna, láta vítin sér að varnaði verða
og i'inna riýjan og betri grundvöll. Núverandi níkisstjórn
á að hafa betri laðstöftu til þess en fyrirrennarar hennar
af því að Sjálfstæðisflokkurinn er kominn á réttan stað
í íslenzkum stjórmniáium.
Óheillaþróun. verðibólgunnar og dýrtíðarinnar er fyrst
og fremst SjálifstæðisfLokknum að kenna. Og' nú segir hann,
að engin varanleg lausn muni fyrir hendi af því að honum
er rricti s'kapi, að skorin verði upp her’ör gegn dýrtíðinni og
verðbólgunni. Flokkur jóns heitins Þorllákssonar vill, að
íslenzk efnahagsmlál einkennist af sem hæstum blóðþrýst-
ingi. Hann kýs sjúklegt ástand efnahags og atvinnuvega af
því að þannig getur hann komið í veg fyrir þær varanlegu
ráðstafanir, sem hann óttast, að núverandi ríkisstjórn beiti
sér fyrir.
Út af fyrir sig er athyglisvert að binda vonir við
aukna framleiðslu. Hún skiptir vissulega jmiklu máli. En
þar fyrir er ekki hægt að fresta því að inarka og fram-
kvæma nýja stefnu .í efnahagsmiálunum. Aframhaldandi
vöxtur dýrtíðarinnar og verðbólgunnar leiðir fyrr eða síð
ar til atvinnuleysis og hruns. Sú skoðun Olafs Thors, að
dýrtíðin sé helzt í ætt við blóðrásina í mannslíkamanum,
er hættulegur misskilningur. Og hann má sízt af öllu
móta afstöðú þeirra, isem vilja stjórna landinu með hag
og heili verkalýðsinis fyrir augum. Engum yrði áfallið
þungbærara «n alþýðunni til sjávar og sveita. Hún á
raunverulega allt á ihættu, ef ábyrgðarleysi strandíkap-
teinsiris kallar hrua og atvinnuleysi yfir ísland og Is-
lendingæ
Morgunblaðið ætti að ræða éfnaíhagsmáliii varlega, méð-
an SjáTifstæðisfliokkurinn hefur enga stefnu í því efni aðra
en trúna á verðbólguna og dýrtíðina — blóðþrýstinginn í
þjóðarlíkamanum. Núverandi liíkisstjórn á við að gjíma
þá erfiðleika, sem stafa af of mikluim völdum og áhrifuim
Sjiálfstæðisflokksins undarifarin ár. En í samstanfi við
vinnustéttirnar til sjávar og sveita á hún að geta markað
og framjkvæmt ný.ja stefnu í efnahagsmálunum og forðað
þjóðinni frái hruni og atvinriuleysi, sem áreiðanlega yrði
afleiðing þess, ef Sjéifstæ-ðisflokkurinn fengi að ráða.
Auglýsið í Alþýðublaðinu,

AlþýðublaSlS
>
( Utan úr heimS )
UPPASTUNGA franska for
sætisráðherrans varðandi hern
aðarbandalag Vestur-Miðjarð-
arhafslanda er enn eitt skemmti
legt dæmi um laumuspil, Þar
með væri bundinn endi á þá
von, að lost það, sem sprengju
árásin á Sakiét olli bæði Frökk
um og almenningi víðs vegar
um heim gæti stuðlað að því
að nokkur straumhvörf yrðu í
Alsírpólitík Frakka. Útlitið er
nú myrkara en npkkru sinni
fyrr hvað það snerlir.
Þegar franski fiúgherinn lét
bandaríska flugvél varpa niður
sprengjum á eina af borgum í
því eina Arabalandi, sem enn
var vinveitt Frökkum, þótti
mörgum sem nú væri sannar-
lega tíminn til þess kominn að
binda endi á styrjöldina í Al-
sír. Fyrir bandamenn Frakka
var vandinn sá að finna ein-
hverja ástæðu til að grípa fram
í, bar sem Frakkar halda því
enn fram að Alsír sé hluti af
franska ríkinu. Dulles datt það
snjallræði í hug að Frakkland
og Arabaríkin þrjú skyldu
mynda ríkjasamband í líkingu
við brezka heimsveldið, en þá
hefði Alsír orðið að nokkru
leyti sjálfstætt sambandsríki.
Hét hann slíku ríkjasambandi
hernaðarlegum stuðningi Banda
ríkjamanna og Breta ef það
kæmist á laggirnar.
Ekki er neinum vafa bundið
að Dulles hafði þessa hugmynd
frá framámönnum um stofnun
annarra Arabaríkjasambanda,
og er það furðulegt að hann
skyldi ekki sjá hvílík fjarstæða
þetta var. En nú hefur franski
forsætisráðherrann haft enda-
Salan hershöfðingi, sem fyrir-
skipaði lofíárásina á Sakiet.
skipti á þessari hugmynd hans,
og um leið neyðir hann Dulles
til ákvarðana, sem ekki er víst
að verði honum sem þægileg-
astar. Það bandalag, sem Gail
lard styngur upp á, er hreint
og beint hernaðarbandalag, sem
Spánn og Ítalía, auk Marokkos,
Tunis og' Lybíu, er ætlað að
taka þátt í, og „þar mundi
franska Alsír, sem nýtur víð-
tækra sjálfstjórnarréttinda,
auðvitað hljóta sinn sess“, svo
notuð séu orð forsætisráðherr-
ans.
Með því að útiloka þann
möguleika að Marokko verði
talið sjálfstætt ríki, þar sem
Spánn er eitt fyrirhugaðra þátt
tökuríkja, en Spánverjar standa
nú í einkastyrjöld við uppreisn
armenn í Ifni, smánýlenduna
spænsku á vesturströnd Mar-
okkos — getur Gaillard verið
yiss um að Arabaríkin neiti
bátttöku í slíku bandalagi. Þar
með yrði bandalagið nefnilega
aðeins stofnað til samvinnu um
nýlendukúgun eins og Nasser
koirist svo hnyttilega að orði
ekki alls fyrir löngu. Það er
meira að segja vafasámt að
Ítalía láti blekkjast til að taka
bátt í slíku bndalagi, enda þótt
henni verði heitið hlutdeild í
vinnslu Saharaolíunnar, þar
sem ítalir virðast hafa í nógri
olíuvinnslu að snúast við Persa
flóa, og hljóta því að vilja
halda sem beztu samkomulagi
við Arabaríkin.
Þá eru Bretar beinlínis and-
snúnir þessari bandalagshug-
mynd. Enda þótt ekki væri
deila Frakka við Alsír myndu
þeir vera bað fvrst og fremst
vegna andúðar á hernaðarsam-
vinnu við Spán, sem Bretar
telja siðgæðisbrot að ófyrir-
synju. Og loks er það hið ei-
lífa Gibraltar-vandamál, sem
Bretar hafa í huga. Sú er því
mfest hættan nú, að Dulles, sem
kunnur er að miHum áhuga á
stofnun hernaðarbandalaga,
komi ekki auga á hvernig hug-
mynd hans hefur verið rang-
snúið. Enn er sú hætta að
bandaríski flugherinn, sem
lengi hefur verið mjög í mun
að samningar yrðu gerðir við
Franco, geri sér skakkar hug-
myndir um bað sem þarna er
á döfinni og telji að slíkt banda
Framhald á 4. síðu.
í HINUM víðtæku undirbún-
ingsumræðum að æðstumanna
fundinum hafa Bandaríkja-
menn gert að tillögu sinni að
þýzka samieiningarmálið verði
tekið þar á dagskrá, en Sovét-
sam-veldin hafa svarað því til
að nær lsegi að ganga frá frið-
arsamningunum við Þýzkaland.
enda tími til þess kominn, - en
þá auðvitað við ríkisstjórnir
bæði Austur- og Vestur-Þýzka-
lands.
Ekki lítur út fyrir að þessar
tillögur hafi neina raunlxæfa
þýðingu fyrir væntanlegan
æðstumannafund, og sömiu nær
að þær séu fyrst og fremst á-
róðursatriði. Það kemur æ skýr
ar í ljós, að hugsanlegur árang
Ur af slíkum fundi er eingöngu
bundinn við þröngt svið afvopn
unarmálanna.
Engu að síður verður að telj
ast næsta eðlilegt að samninga
málið skjóti upp kollinum í
umræðum varðandi alþjóða-
stjórnmál.
Það er aðeins rökrétt afleið-
íng af umræðunum varðandi
afvopnun vissra svæða í Mið-
Evrópu, en þær tillögur hafa
vakið meiri athygli en nokkuð
annað í sambandi við alþjóða-
mál að undanförnu. Tilgangur-
inn með slíkri svæðisafvopnun
hlýtur að vera sá að draga úr
stjórnmálalegum viðsjám og
átökum, og bá hlýtur að vakna
sú spurning hvort þarna sé
ekki einmitt um að ræða tæki-
færi til að leysa eitthvað af
þeim vandamálum Mið-Evrópu,1
sem lengi hafa verið á döfinni,
— og sameining Þýzkalands er
áreiðanlega þeirra viðurhluta-
mest.
Já, það gæti beinlínis haft
hina mestu hættu í för með sér
að láta það mál lengur bíða af-
greiðslu. Dragi úr átökunum
getur það orðið til að vekja
þann vonarneista í leppríkjum
kommúnista er hleypi þar öllu
í bál og brand. Það gerðist í
Ungverjalandi þegar rofa virt-
ist til eftir hina frægu ræðu
Khrustjovs. Hættan á slíku er
einmitt mest í Austur-Þýzka-
landi, en úr þeirri hættu mætti
draga með bví að taka samein-
ingarmálið til athugunar og
umræðu á alþjóðlegum vett-
vangi.
Það eru því gildar orsakir til
að ræða um Þýzkalandsmálið
einmitt nú. En þó væri með öllu
þýðingarlaust að taka það á dag
skriá ef raunhæfur grundvöllur
er ei fyrir hendi. Sá grundvöll-
Ur er fyrir hendi í tiilögum
brezka verkalýðsflokksins, sem
vill gera sameininguna að eins
konar skilyrði fyrir afvopnun-
inni.
En eins og á stendur virðast
hvorki þeir í Washington né
Moskvu undir það búnir. Þeir
virðast merkilega á eitt sáttir
hvað það snertir, þótt þeir séu
yfirleitt ósammála um flest.
Moskva óttast sameininguna og
afvopnunina, þar sem þetta
gæti orðið til álitshnekkis í
kommúnistaríkjunum, en
Bandaríkjamenn óttast að það
mundi draga úr öllum áhrifum
A.-bandalagsins í Evrópu. Þann
ig virðist margt benda í þá átt
að enn sé ekki tími til þess
kominn að ræða um samein-
ingu Þýzkalands og að jafn-
vel gæti það haft skaðleg áhrif
að taka það til meðferðar á
fundi æðstu manna.
En slík gagnrök, þótt á raun
sæi byggist, geta ekki komið í
veg f.yrir að mál þetta leiti á
og krefjist bráðrar úrlausnar.
Hinar miklu umræður, sem nú
eru hafnar í Þýzkalandi, benda
ótvírætt í þá átt að stórveldin
komist ekki til lengdar hjá því
að láta það mál í alvöru til sín
taka.
Það er nefnilega ný stefna í
þessum umræðum að ef-til vill
muni nú nokkur ástæða til að
ætla að Austur- og Vestur-
Þýzkaland geti nálgast hvört
annað hvað úr hverju, en til
þessa hefur það verið ófrávíkj
anlegt sameiningarskilyrði
Framhalð á 4. síðu.