Tíminn - 07.04.1965, Qupperneq 9

MIÐVIKUDAGUR 7. apríl 1965
T8EV8INN
Þar eru spólaðar
tennur I gervi-
fólki af kappi
Kristín Ragnarsdóttir heitir
ung húsmóðir og tveggja dætra
móðir. Reyndar hefur naumur
tlmi gefizt til að sinna hús-
freyjustörfum, því að hún
stundar einnig nám í tann-
læknadeild Háskólans og von-
ast til að taka lokapróf vorið
1966. Ég hitti Kristínu að máli
um daginn og forvitnaðist hjá
' henni um námið og hvernig
hægt væri að samræma langt
og erfitt tannlæknanám, bú-
störfum og barnauppeldi.
Aðstandendum leizt
ekki meira en svo á blikuna
— Hvers vegna datt þér í
hug að leggjá fyrir þig tann-
lækningar?
— Ég veit það nú ekki fyrir
víst, segir Kristín brosandi. —
Ég varð stúdent 1959 og fyrsta
veturinn á eftir sótti ég nokkra
~ tíma í ensku. En mig langaði
til að halda áfram og ég held
ekki, að mér hafi neitt óað
við því hváð námið var langt.
Ég hafði skrifað mig á bið-
lista og vissi ekki, hvort ég
kæmist að. Svo þegar ég kom
heim og sagði frá því, að ég
hefði verið tekin í deildina,
sagði amma blessunin: „Æ, ég
var að vona að þú hefðir ekki
komizt.“ Ég held að fólkinu
tnínu hafi ekki meira en svo
litizt á þetta og yfirleitt gerði
ínginn ráð fyrir, að ég lyki
náminu. En sem betur fer sé
íg nú bráðum fyrir endann á
þessu.
‘ — Hvernig skiptist námið í
deildinni?
S — Það er í þremur hlutum,
fyrsta, mið og siðasta hluta og
er reiknað með frá 6—7% ári
til að Ijúka því. Fyrstu tveir
hlutarnir eru mjög svipaðir
læknisfræðinni. Aðalfögin eru
efnafræði, lífeðlisfræði, _ sjúk-
dómafræði, bakteríufræði og
lyfjafræði. í síðasta hluta eink
um tannsmíðar, króniísmíði og
almennar tannviðgerðir.
Þau spóluðu af kappi
í gervisjúklinga.
— Hvenær byrjuðuð þið að
gera við tennur?
— Það var tiltölulega fljótt,
sem við fórum að spóla í gervi-
tennur í gervifólki og við lærð-
um allt um þau efni, sem not-
uð eru. En með alvörufólk
byrjuðum við eftir fyrsta hlut-
ann. Nú hefur því verið breytt
og er ekki fyrr en eftir mið-
hluta. Það er að mörgu leyti
hagstæðara, fólk hefur iært
meira og er betur undirbúið.
— Hvar fara þessar tann-
viðgerðir fram?
— Tannlæknadeildin hefur
stofu í kjallaranum á nýbygg-
ingu Landsspítalans. Þangað
kemur allt mögulegt fólk. All-
ar almennar tannviðgerðir eru
ókeypis og tannsmíð er á hálf-
virði.
— Fólk veigrar sér ekkert
við að leita til ykkar nemanna?
— Ekki verður þess vart,
enda er reynt að vanda allar
viðgerðir, sem unnar eru und-
ir ströngu eftirliti. Viðskipta-
vinirnir verða oft að taka á þol-
inmæðinni, því að oftast tek-
ur hver viðgerð óralangan
tíma og gengur á ýmsu. En
það eru alltaf langir biðlistar
og færri komast að en vilja.
Vandamál okkar er helzt, hve
mjög hefur fjölgað í deildinni,
þarna á stofunni eru til dæm-
is ekki nema 10—12 stólar, en
nemendur hins vegar um fimm-
tíu. Það er rætt um sérstak-
an tannlæknaháskóla, en
hann á langt í land enn.
Aðsóknin he£ur ver-
ið takmörkuð þangað til í
haust, þá voru teknir fimmtán
nýir í deildina, en auðvitað
heltast ýmsir úr lestinni, sum-
ir falla eða hætta af margvís-
l'egum ástæðum.
— Varst þú ekkert óróleg,
þegar þú fórst að gera við
tennur í lifandi fólki?
— Ég kveið fyrir því allra
fyrst, aðalldga vaf það nú
fyrsta daginn, en allt venst.
Ég hélt mér mundi þykja þetta
óhugnarlegt, nú finn ég ekkert
fyrir því. Þess verður oft vart
að sumum finnst tilhugsunin
óviðfelldin, en ég hef ekki séð
það frá því sjónarmiði
Vinnudagurinn er frá
átta á morgnana til
sex á kvöldin.
— Hvað er vinnudagurinn
langur hjá ykkur í síðasta
hluta?
— Við byrjum í tímum klukk
an átta á morgnana, og þrjá
morgnana í viku erum við í
almennum tannviðgerðum. Svo
er matarhlé frá tólf til tvö og
þá hefjast aftur bóklegir tím-
ar. Tvo eftirmiðdaga í viku er-
um við í tannsmíði og tvo eft-
irmiðdaga í tannréttingum. Oft
erum við ekki laus fyrr en
klukkan 5 eða 6 á daginn, og
ef til vill er þá eitthvert verk-
efni í tannsmíði sem þarf að
vinna heima. í sumar verð ég
á námskeiði í aukafögum,
skurðlækningum. lyflækning-
um og röntgen og eigum við
þá að fylgjast með læknum og
kynnast þessu og síðan er tek-
ið próf að því loknu.
— Hverjar eru helztu grein-
ar í lokaprófinu?
— Það eru tannsmíði, tann-
dráttur og krónusmíði og er
prófið skriflegt. munnlegt og
verklegt í flestum greinum.
Svo tökum við sérstakt próf
í barnatannlækningum og tann
réttingum. Það er eiginlega
ekki fyrr en á síðasta ári, að
við fáumst við barnatannlækn-
ingar og oft er dálítið erfitt
að eiga við krakkana, því að
þau geta ekki alltaf borið sig
hraustlega. Mér finnst blátt
áfram óhugnarlegt að sjá, hvað
tennur í börnum eru illa farn-
ar. Þau koma til okkar alveg
frá fjögurra ára áldri og eru
þá kannski með flestar barna-
tennurnar meira og minna
skemmdar, sem eiga að endast
þeim fram undir tíu ára ald-
ur.
Hún gifti sig ári áður
ei| hún byrjaði í náminu.
f- Þú hefur gift þig i þann
mund er þú hófst tannlækna-
námið?
— Já, eða réttara sagt arinu
áður. Maðurinn minn, Stefán
Már Stefánsson, átti þá eftir
fjögur ár í lögfræðinni. Eldri
dóttir okkar var þá hálfs árs
og var á dagheimili allan dag
inn. í fyrstu tveimur hlutun-
um er námið ekki eins strangt,
þá var hægt að slappa af um
helgar og vinna kannski eitt-
hvað með. Eftir að sú yngri
fæddist voru þær báðar á dag-
heimili þangað til í vetur, að
mamma mín tók þá yngri til
sín á daginn. Sú eldri er í leik-
skóla eftir hádegi, en er hjá
mömmu fram til þess. Þegar
þær voru á barnaheimilinu og
ég þurftí að fara í skólann fyr-
ir klukkan átta, fylgdi pabbi
þeim, því að tilvonandi lög-
fræðingar fengu að sofa dálít-
ið út og þurftu ekki að mæta
í skólann fyrr en klukkan tíu.
Ég vann á skrifstofu
fyrstu þrjú sumrin og maður-
inn minn vann líka altaf.
Hann lauk prófi síðast liðið
vor og vinnur nú hjá borgar-
dómara. Við vorum bæði í
prófum þá, ég var að taka mið-
hlutapróf, og þetta gekk ágæt-
lega. Fjárhagslega erum við
betur stödd eftir að hann gat
farið að vinna- fyrir alvöru.
Annars hefur mér aldrei fund-
izt okkur beinlínrs vanta pen
inga. En við höfum líka feng-
ið góða hjálp bæði hjá foreldr
um og tengdafólki, ókeypis
húsnæði liöfum við haft og ver
ið í fæði hjá þeim að nokkru
leyti. Svo höfum við fengið ým
iss konar styrki og lán. Bærinn
byrjaöi á því fyrir nokkrum
árum að úthluta lánum og hafa
þó nokkrir notfært sér það.
Þau veitast með því skilyrði,
að maður vinni við barnaskól-
ana einhvern tíma að námi
loknu og er það að ýmsu leyti
þægilegt fyrir stúlkur að þurfa
ekki að leggja í þann kostn
að, sem því fylgir að koma
upp eigin tannlæknastofu. Lán
in breytast síðan t beinan
styrk, ef unnið er ákveðinn
tíma. Auk þess hef ég fengið
úr lánasjóði stúdenta, sem út-
hlutað er úr tvisvar á ári. Það
fer eftir því, hvað maður er
kominn langt í námi, hversu
lánin eru há. Fyrsti flokkur er
um 15 þúsund krónur. Ég hef
fengið lán úr þessum sjóði all-
an tímanna frá 3. misseri
mínu í deildinni. Maðurinn
minn fékk líka lán ur sjóðn-
um og er þetta því töluverð
upphæð hjá okkur báðum. En
þessi lán þarf ekki að byrja
að borga fyrr en þremur árum
eftir lokapróf og eru þau vaxta
laus þangað til. En ég kvíði
engu um það. þetta verður
sjálfsagt alveg viðráðanlegt. ,
— Ræður þú giftum konum
að leggja út í langt nám?
— Nei, ég held ég mundi
ekki gera það. Ég hlakka sjálf
mjög til þegar ég verð búin,
þetta verður meira þreytandi
eftir því sem börnin stækka.
gagnstætt við það sem margir
álíta. En væntanlega muhdu
þær ekki spyrja neinn ráða,
heldur demba sér út í það, ef
áhuginn er virkilega fyrir
hendi.
H.K.
Spjallað við Kristínu Ragnarsdóttur tannlæknanema