Forvitin rauð - 01.10.1980, Qupperneq 11

Eg víl ekkí gleyma
þeirri líðan. . .
Viðmœlandi: 44 ára, sex bama móðir
Hjónabönd
Ég opinberaði þegar
ég var 17 ára og svo
eignaðist ég sex börn
á atta árum. Ég var
fyrst og fremst hús-
móðir enda yfrið nóg
að gera heima með öll
börnin og móður mína
sem var líka hjá mér.
Hjónabandið gekk hins __
vegar ekki vel þegar á
leið og entist kannski
fyrst o^ fremst svona ^
lengi, 1 18 ár, af því
að maðurinn minn var
aldrei heima, hann var
á sjónum.
Eg skildi við hann
og ætlaði að reyna að
byrja nýtt líf með öll
börnin, ég var 35 ára.
Ég hafði hvort eð er
alltaf verið ein með
börnin og borið ábyrgð
á þeim ein - en ég
hafði ekki gert mér
fyllile^a grein fyrir
þeim fjarhagslega
skelli sem við fengum
við skilnaðinn. Ég
er ekki viss um að ég
myndi skilja með sex
börn í dagj þrátt fyrir
erfitt hjonaband - enda
er ág eldri.
Ég fór^strax inn í
ánnað hjónaband sem
byrjaði nú svosem ekki
gæfulega. 5að stóð í
tvö ár og eftir að því
lauk liðu næstum tvö
ár áður en ég gifti mig
í þriðja sinn. Keði
seinni hjónaböndin voru
stormasöm og_ enduðu með
hálfgerðum^ósköpum.Auk
£essara hjónabanda hef
ég einu sinni verið í
sambúð.
Þegar ég lít til
baka yfir árin finnst
mér að ég hafi fram til
þessa eiginlega aldrei
spyrnt við fótum, athug-
að minn gang, reynt að
hugsa um sjálfa mig,
persó.nuleika minn og
möguleika. ɧ hef
alltaf verið a leiðinni
inn í nýtt og nýtt par-
samband. Ég^hef alltaf
vaðið áfram án þess að
hu^sa málin. Ég er að
þvi leyti alveg eins og
aðrir alkar - eg er svo
braðlát^ það er eigin-
lega ekki nóg að hlut-
irnir gerist STRAX -
heldur eiga þeir helst
að hafa gerst í G/ER.
Nuna er eg að reyna.
að lifa öðru vísi eða
eins og^við segjum:
Temdu þér að hugsa
fyrst, ákveða svo og
framkvæma síðast.
Drykkjan
Ég byrjaði að drekka.
fyrir alvöru fyrir tíu
árum o^ þá byrjaði ég
strax a túradrykkju.
Ég og annar maðurinn
minn byrjuðum samband
okkar á því að liggja
í því í fimm daga o^
það fyllirí endaði a
því að elsti strákur-
inn minn hringdi í lög-
regluna og lét fjar-
lægja elskhugann.
Börnin voru orðin alveg
vitlaus og samviskubit-
ið hjá okkur var hræði-
legt.
Ég bragðaði ekki vín
í níu mánuði á eftir en
baslið á okkur var mik-
ið og róðurinn þungur.
Við vorum að reyna að
byggja upp sambandið
og vera manneskjur -
en það þarf engum að
segja hvað það kostar
að reka átta manna
fjölskyldu. Þetta fór
smám saman að síga
niður brekkuna og vín-
neyslan fór alveg úr
böndunum. Undir lokin
var þetta orðin sam-
felld martröð fyrir
mig, hann <og börnin -
og svo fór hann.
Ég var illa farin
og slæm á taugum. Hann
hafði skilið eftir tvær
tegundir af róandi
töflum og ég sturtaði
þeim í mig. Ég vissi
ekki hvað þetta var, ef
ég hefði ætlað að drepa
mig hefði ég tekið þær
allar, en ég ætlaði
bara að tryggja það að
ég gæti soflð. Ég lá
í fjóra sólarhringa á,
gjörgæsludeild.
Hrifning og vonbrigði
Einu sinni rakst ég
á tilkynningu í dag-
skrárdálknum í Moggan-
um um AA-fund. Ég fór
í strætó niður í bæ
klukkan níu, alein, og
labbaði bara inn í
þetta ráuða hús á fund.
Ég þekkti engan en varð
svo hrifin að það lá
við að ég strunsaði upp
í pontu - það er í
fyrsta og síðas'ta sinn
sem mér hefur dottið
það í hug. Ég'sótti
heilmarga fundi en
smám saman fór nú áhug-
inn að dofna.
Ég kynntist fólkinu
ekki neitt, maður átti
að koma klukkan átta
ef maður vildi fá við-
tal eða leita hjálpar
- en ég vissi það ekki.
Ég æddi líka burt strax
eftir fundina. Þetta
er annars breytt hjá
AA núna, við tölum við
ogj sinnum sérstaklega
nyju fólki sem er að
koma í fyrsta sinn. En
eg komst sem sagt ekki
inn í hópinn, fannst
mér, og hætti að fara
á fundi þar til ég tók
upp þráðinn nokkrum
árum seinna.
Ég hef orðið vör
við að fólk sem þekkir
ekki AA-samtökin heldur
að^trúarofstæki sé þar
stór þáttur. Þetta er
ekki rétt. Fólk er
mis-trúað í þessum sam-
tökum eins og í öðrum
og í þriðja spori AA-
samtakanna segir: Vér
tókum þá ávörðun að
leita Guðs og reyna að
láta vilja vorn og líf
lúta handleiðslu hans,
samkvæmt skilningi vor-
um á honum.
Þetta er mjög
sveigjanlegt að minu
mati og ætti að gefa
rými fyrir lífsskiln-
ing flestra - er það
ekki?
Sektarkennd
Ég hélt áfram að
drekka í túrum. Þeir
voru frá fjögurra daga
löngum og upp^í 12-14
daga og komu á tveggja
til þriggja mánaða
fresti.
Það var eins og
safnaðist upp innri
spenna sem óx og magn-
aðist, ég gekk frá
fjármálaveseni og hafðl
hreint borð í þeim efn-
um og svo dreif ég mig
og keypti vín. Ég
ætlaði á fylliri.Ekkert
hefði getað stoppa'b
mig. Ég bíanda yfir-
leitt tvö fyrstu glös-
in mjög sterk og þamba
þau, þe^ar það er búið
gleymi eg að borða,
gleymi að reykja,gleymi
öllu nema drykkjunni.
Börnin gleymast,
skipta ekki máll þegar
vínþörfin hellist yfir
mann og ekkert í heim-
inum er mikilvægt nema
lúta henni. Ég faldi
drykkju ekki nema blá-
fyrst. Það þýðir ekkert
fremur en að reyna að
fela sjúkdóm á háu
stigi.
Eftir túrana skalf
ég og nötraði í nokkra
daga og leið ofboðslega
illa. Ég hefði farist
ef ég hefði ekki verið
sívinnandi þessa daga.
Ég þreif allt heimilið
ryksugaði aftur og
aftur og bónaði og
þvoði eins og óð. DÓtt-
ir mín sagði að ég tæki
jafnvel hreinan þvott
og þvoði hann. Maður
er að ganga aftur inn í
húsmóðurhlutverkið og
reyna að gera það verk-
lega þegar maður lætur
svona, þvo sína svörtu
samvisku, reyna að
létta á sektarkenndinni
gagnvart fjölskyldunni
- eða það held ég.
Hitt er svo annað
á fortiðinni - ekki nú-
tíðinni - og mér finnst
það hart að slíkir úr-
skurðir skuli koma frá
hinu opinbera. NÓg er
nú samtT
Á flótta
undan hörðum
- Hvers vegna?
Ég gerði mörg mis-
tök þegar ég var að
skilja og reyna að fá
barnið til mín aftur
og það urðu hörð átök
milli mín og fyrrver-
andi mannsins míns.
Það var hins vegar sama
hvað ég gerði; barna-
verndunarnefnd og allar
þær stofnanir sem fás.t
við svona mál voru
skollnar í lás, það var
ekki hlustað á mig,
málið hafði verið af-
greitt í kerfinu og þó
ég biðji og voni veit
ég ekki hvort ég get
fengið barnið aftur.
Hitt veit ég að hann á
ekki alltaf góða daga
hjá föður sínum.
Ég^talaði við dóms-
málaráðherra og bað
hann að hjálpa mér og
hann gaf mér ráð og
sagði svo: "Ég skal
lofa þér einu. Næsta
manneskja skal ekki fá
sömu meðferð og þú."
É^ vona að^verði spá-
domsorð hjá Friðjóni.
DK.
heimi
Hvar liggur hundurinn grafinn?
"Alls staðar í heim-
inum neyta konur meiri'
lyfja en karlar".Þetta
sagði fulltrúi land-
læknis við mig^þegar
ég bað um upplýsingar
um lyfjanotkun kvenna
hér á landi. Þessi
staðreynd vekur margar
spurningar sem kvenna-
hreyfingin hlýtur að
leita svara við,
kannski vegna þess að
okkur grunar að alda-
gömul kvennakúgun,van-
máttarkennd og'ófull-
naqgja sé meðal orsak-
anna.
En hvar skal byrja?
Fyrst nokkrar stað-
reyndir um lyfjanotkun
á íslandi: Árið 1972
OS 'T3 gerðu fjórir
læknar könnun á notkun
róandi lyfja og svefn-
lyfja til að komast að
raun um hvort um mis-
notkun væri að ræða.
í niðurstöðunum segir
að konum sé almennt
ávísað meiru en körl-
um. Konur á aldrinum
40-59 ára eru sá ald-
urshópur sem neytir
hvað mest róandi lyfja
en^dreifingin er meiri
hjá körlum. Einnig seg-
ir að munurinn á kynj-
unum komi einna helst
fram í ávísunum á einni
tegund lyfja Diazepami
5 mgr. - eða Valium.
Ekki skal farið nánar
út í þessa könnun hér,
en^hægt er að fá hana
hjá landlækni þar sem
hun er til x sérprenti
( Almar Grímsson o.fl.
Ljrf janotkun í Reykja-
vík). Um þessar mundir
er líka unnið að ann
arri könnun og svipaðri
og að sögn landlæknis-
embættisins er ekkert
sem bendir til þess að
fyrri niðurstöður hafi
breyst svo nokkru nemi.
En hverjar eru or-
sakirnar - hvers vegna
þessi munur á milli
kynja - eru vandamálin
ekki svipuð hjá fólki
yfirleitt? __
Okkur býður í grun
að álagið sé jafnvel
enn meira á konunum
en körlunum í þjóð-
félagi eins og okkar.
Og allt byrjar þetta
einhvers staðar ...
Jafnvægið hefur raskast
Það hafa alltaf ver-
ið til mannleg vanda-
mál, einfaldlega vegna
þess að fólk er mis-
jafnt/ þarfir og þrár^
eru ólíkar, en mest þó
vegna þess að^samfélög
ójafnaðar, stéttskipt-
ingar og misskiptingar
auðsins hafa um aldir
verið við lýði.
Það hafa alltaf ver-
ið uppi draumar um
sæluríkið, þar sem all-
ir eru hamin^jusamir og
engin vandamal eru til
og oft ér bent á frum-
stæð þjóðfélög þar sem
fólk er alltaf kátt og
brosandi, allir virðast
hamingjusamir. Þar
ríkir jafnvægi, lífið
er einfalt, hamingjan
felst í því að geta
fullnægt jfrumþörfum
sínum og þurfa ekki að
óttast næsta dag. Það