Forvitin rauð - 01.12.1980, Síða 4

4

Þarft
þýðingarverk
Þá er hin umtalaða bók
The Wanen's Roan eftir
Marilyn French, kanin út
hjá bókaútgáfunni Iðunni
í íslenskri þýðingu
Elísabetar Gunnarsdóttur
Segja má, að þessi bók
sé dænigerð fyrir svo-
kallaðar kvennabókmenntir
síðari ára; höfundurinn
er kona og bókin auðvit-
að skrifuð af sjónarhóli
konu, hún segir frá kon-
um, lifi þeirra, samtöl-
un og hugsunum og skiln-
ingi þeirra á sjálfum
sér og umhverfinu, en
hann vaknar ekki síst
með aukinni þekkingu
þeirra á öðrum konum og
hlutskipti þeirra.
Sagan skiptist í þrjá
meginþætti: 1. Ung
kona að leita að sjálfri
sér í andsnúnum heimi og
finnur elcki, en lendir i
hjónabandi sem eru einu
dyrnar san virðast standó
opnar. 2. ung eiginkona
og móðir í útborg, hluti
af þvi gleymda samfélagi
barna og kvenna san þar
grær og 3. fullorðinn
stúdent kaninn i háskóla
eftir skipbrot hjóna-
bandsins til að fullnuma
sig i fræðunum sem hún
hafði raunar alltaf haft
áhuga á og föndrað við
upp á eigin spýtur i
tónstundum.
Svið þessarar sögu er
vissulega Bandarikin á
árunum 1948-1975 eða svo,
en eigi að siður sýnir
hún okkur i hnotskurn
svo mikið af þvi san mér
finnst eólilegt að kalla
saitmannleg (eða samkven-
leg) vandamál, að ég tel
að erindi sögunnar sé
ekkert minna hér og nú
en þár og þá. Þvi er
ekki að leyna að saga
þessi er bæ5i löng og
þung i hendi, en ég geri
ráð fyrir að flestan, a.
m.k. mjög mörgum þyki
þeir hafa haft erindi
san erfiði að loknum
lestrinum. Hún geymir
ekki i sér einurgis sögu
einnar konu, heldur má
likja henni við kistil
Steinars i Hlióum að þvi
leyti að þar leynist viða
saga innan i sögu.
Vera má að einhverjum
þyki nærri sér höggvið i
lýsingum Marilyn French á
eigirmannastéttinni. Þei
Þeir eru margir hverjir
ótrúlega leiðinlegir,
ógeðfelldir, óáhugaverðir
ómerkilegir, tillitSlaus-
ir, skilningslausir, mis-
kunnarlausir og náttúru-
lega heimskir, frekir cg
latir. Getur veruleikinn
verið svona? Auðvitaó er
erfitt að öðlast yfirsýn,
einkum þar san hver kona
á yfirleitt einn eigin-
mann eða engan og víðtæk-
ur samanburður þvi haapinn
nana helst í gegnum góóar
skáldsögur. Ýmsa hef ég
heyrt hafa það út á bók-
ina að setja, að karllýs-
ingar séu þar of grunnar
og einhafar, en geta má
þess að hún segist sjálf
ekki leggja mikið upp úr
júpun og margþættum karl-
lýsingunr,' hér sé hún að
lýsa kvennaheimi og saga
karlanna san kana við
þann heim sé e.t.v. allt
önnur, t.d. segir hún um
eigirmann söguhetju,
Miru, að þann mann hafi
hún eiginlega aldrei
þekkt almennilega (þ.e.
Mira) heimur hans hafi
verið allt annar og heim-
ar þeirra tveggja hafi
aðeins snerst lausl-ega.
Auk þess segir Marilyn
French, að kvenfólkið
veki áhuga hennar uififram
það sem karlmenn geri
og þar að auki sé stöðugi
verið að gera karllýsing-
um skil í skáldverkum.
Ekki vil ég fjölyrða um
efni bókarinnar, lestur
hennar er svona allt að
þvi nauðsynlégur fyrir
þá sem vilja vera með á
nótunum í kvennamálaum-
raaðunni þessa dagana.
En nokkur arð um þýðingu
Elísabetar Gunnarsdóttur
á þessari stóru skáldsög-
u. Texti MF er viða
snúinn og talsvert við-
kvænur, sannarlega ekk-
ert hismi sem hægt er að
þýða af fingrum fraæ
umhugsunarlítið. Ég fæ
ekki betur séó en það
jaðri vió þrekvirki að
snúa þessum texta á lif-
andi mál, mál sem ekki
er litlaust og dauft,
heldur lifandi og hlýtt,
cg það finnst mér henni
hafa tekist.
V.S.
Kristín Bjarnadóttir
Maríuljóð
1 stóibogum
er lítið um gras sem grætur
en fólkið
grætur þvi rneir
þennan vetur sá ég mörg tár
\erða að engu....
María var lítil
læknisdóttir með bláar kinnar
rauósokka með rautt nef
stálgrá augu og litlar hendur
hún lagði aldrei leyndarmálin frá sér
nema einhver tæki við þeim
hún nætti stundum seint
stindum blá og rauð
af barsmíðum
Hún átti irann sem hét Morten
og var í nöp við leikhús
og blaðinu sem hann vann við
var í nöp við ham
eða honum í nöp við það
því....harm varð að halda sér fljótandi
Því rreira sem Morten drakk
þv£ minni varð María
Að lokum gat María ekki orðið itrikið minni
ef hún átti líka að.stunda vinnu
og að lokum farm Mbrfcen ekki annað ráð
en sjálfsmorð
sem hann hótaði á hálfsmánaðar fresti
Eftir hálfan \etur í óvissu
milli alvöru og sjúkrahúss
flutti María að heirran
Eftir arman hálfan \etur
milli alvöru og dauða
skrifaði Morfcen sína síðustu ástarjátningu
til Maríu
María fékk frí í viku
og jafnaði sorg sína
við jörðu
Hélt síðan áfram að virma
um borð
Leikhúsið flaut á síkinu
Kristín Bjarnadóttir
Þá heldur fólk. .
ég er svo skrítin suma daga
sagðún
þá man ég ekki neitt
en ég man ég var héma um daginn
man ég sá héma bók eftir hann
þama þú veist nei það er ég sem er skrítin
sagðún
það stendur bara svo illa á surra daga
ég veit bara ekki hvort það er svoleiðis dagur
í dag
því ég fór I bankann og lagði inn
og næ því ekki aftur út
fyrr en eftir þrjá mánuði
og þá er svo sniðugt að hafa þá sex
en maður er bara að þykjast
ég held það sé ekkert sniðugt
þegar illa stendur á
en það er bara suma daga
af því ég dó einu sirrni
sagðún
já ég veit nú alveg hvernig það er
að svífa þama um
mikið -weri það spennandi fyrir ffivar og alla þessa
ég segi það bara engum
því þá heldur fólk að maður sé skrítin
sagðún
já sagði ég og afgreiddi þann næsta