Alþýðublaðið - 22.04.1958, Qupperneq 3

Þriðjudag'ur 22. april 1958
Alþýðublaðíð
3
Alþgímblaðið
Útgefandi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritst j ór narsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hiálmarsson.
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
Hu^sað til iortíðarumar
MORGUNRLAÐIÐ skýrði frá því á dögunum, að ríkis-
stjórnin rpyndi ekkl háfa sarnráð við sítéttarsamtökin um
tiilögur sínar í efnahagsmálunum, og þóttist stórhneykslað.
Hér skal sannlei'klsgildi fréttarinnar látið Hggja í lláginni.
Það sannast niæstu daga, þegar tillögurnar verða bornar
fraim og afgrleiiddar. En hsfur Morgunblaðið efni á þessari
afstöðu sdinni, þó að fullyrðingin fengi staðizt?
í tilefni þessa væri ekki ófróðlegt, að Morgunblaðið
rifjaði upp staðreyndirnai- um „saniráð ríkisvaldsins og
verkalýðshreyfingarinnar, þegar Sjálfstæðisflokkurinn
fór með landsstjórnina isem þátttakandi eða forustuaðili.
Slíkt er auðvelt, þó 'að úrslit athugunarinnar vex-ði allt
önnur en ætla unætti af (málflutningi Morgunblaðsins nú.
Sjálfstæðxsflokkurinn gleymdi verkalýðshreyf ingunni
alla stjórnartíð sína, spurði hana aldrei álits eða ráða og
lét jeins og hún iværi ekki til. Nerna |hann hikaði ekki við
að þrengja kost vinwandi stétta með sívaxandi dýrtíð og
verðbólgu og stofnaði þannig vinnufiáðnuin í hættu. Nú-
verandi í'íkisstjórn 'tók góðu heilli upp gerhreytta stefnu
y í þessu efni. Afleiðingarnar hafa líka sagt til sín. Verka-
lýðshreyfingin hefur efcki þurft að óttast, að níkisvaldið
legði drápsklyfjar á iherðar henni. iSamstarf íhefu,r tekizt
með verkalýðshreyfingunni og rlíkisvaldinu. Það á að
halda áfram, því að ella kemur óvissa, tortryggni og bar-
átta til sögunnar.
Morgunblaðið ætti að tala varlega um þiessi mál og hafa „
fortíð Sjálfstæffiitiftokksin's í huga. Það blekkir engan með
því að fulllyrða, að ríkisstjórnin muná fara á bak við verka-
lýðshreyfiniguna. Reynsla næstu daga dæmir þá áróðurs-
viðleitni. Enjþatta rifjar upp fyrir verkalýðshrayfingiunni og
alrj þjóðirmi, hvernig SjíáMstæðijflokkurinn hugsaði til
verkalýðsins í stjómartíð sinni. Ætli Moi'gunb]aði.nu hefði
ekki verið sæimra að þegja?
Sœnska hókasýningin
SÆNSK BÓKASÝNINGi var opnuð í Bogasal þjóðminia
safnsin's á laugardag mieð hátíðlegri athöfn. Getur þar að
líta skemmtileigt isýnishorn sacnskrar bckagerðar, og fer vel
á því, að þau beri fyrir augu íslendi.nga. Svíar eru nvikll
bókmienntaþjóð og sénnilega fremstir Evi'ópuþjóða í bóka-
gerð. SkáM' þeirra, rithöfundar og fræðimenn hafa getið
sér heiimisfræigð að vlerðifeikum. Vegna alls þeissa er sænska
bókasýningin í Reykja'v'ík ærið fagnaðariefini.
íslendingar hafa engan veginn þau kynni a'f sænskum
bó'kmennjtum se'm vera þyrfti. Raunar hafa mörg li'staverk
sænslkra slkálda oig ritShöfunda verið þýdd á íslenzku undan-
farna áratuigi, en sænskar bæ-kur sjást hér allt of sjaldan.
Þó á íislendi'ngum að yera auðvelt að lesa sænisku, og þar er
um auðugan bókmlenntagarð að gresj.a. Honuim ber okkur
að kynnast. Sæniska bókasýnin'gm flýtir vonandi fyrir þeii'ri
heiliiaviæixxlegu þróun.
í tiilefni bókasýnm|garinnar hafa nokkrir á'gæitir sænskir
gestír lagt leið sína til íslands. Er þar fremstur í flokkur rit-
höfundurinn Eyvinid Johnison, slem á sæti í sænlsku akadem-
íunin'i og er lömgu vííðkunnur seim einn snjallasti og list-
rænasti sagnaimaður Svía. í fyrra kcm hingað sænska skáld-
ið Harry Martinfeon til að lelsa upp og flytja fyrirlestra. Er-
indi Eyvinds Johnsons er hið sama. Og hann mun verða
þess var einis og Martinson, hvað í'slendingar meta slíka
■heimiséikn miki’s. Þe'ssi staiifsieimi-treyistir á i’aunhæifan hátt
vinláttubönd Slvía og íslendinga, stærstu oig minnstu nor-
rænu þjóðanna.
Alþýðuhilaðið fagnar sæns.ku bckasýningunni og býður
sænsfc'U gieistina hjartanlíeiga velkoimna.

Kaupmannahöfn 21. marz.
NÚ líður brátt að því, að
Kaupmannahöfn skuli kvödd
og haldið yfir til Englands.
Þessi síðasti dagur í Höfn og
kvöldið í gærkveldi hafa veriö
sérstaklega eftirminnileg, því
að vinir hafa verið kvaddir og
síðustu tækifærin notuð til að
skoða bóka- og skjalasafn verka
lýðshreyfingarinnar, stofnun
sem vissulega ætti rétt á sér
heima.
KVÖLD í HÖFN.
Það er sannarlega úr mörgu
að velja til að eyða einni kvöld
stund í Höfn, og eftir að hafa
ráðfært mig við tvo blaðamenn,
kunningja mína, á „stamkaff-
inu“ eins og Danir kalla það,
sem í þessu tilfelli var „Café
Burriis" við Nörreport stöðina,
var ákveðið að fara fyrst á mat
söluna Galathaekroen, þá á bíó
og loks í Landsbyen Lorry, sem
eftir því sem mér skildist er
vel þekkt meðal íslendinga í
Höfn.
Var nú farið með gestgjöfum
mínum og kunningja sem ég
hafði eignazt á ferðum mínum
á síðastliðnu sumri hér heima,
Bent Petersen, en þegar að
kránni kom reyndist hún vera
svo vinsæl, að ekki var hægt að
fá þar rúm fyrir fjóra gesti til
snæðings. Var því haldið á
ítalskt kaffihxis og þar snædd-
ur fyrirmyndarmatur, sern var
svo ríflega framborinn og ódýr,
að ég mundi ráðleg'gja þeim,
sem leggja leið sína til Hafn-
ar að borða þar, ef þeir vilja
fá mikinn og góðan mat. Næst
var svo haldið í kvikmyndahús
Norræna félagsins í Höfn,
Nörrepoi't Bio og horft á mynd
Húsið þar sem bóka og skjalasafnið *r.
samt öðrum kennara var með
heilan sænskan skólabekk
þarna um kvöldið, sofnaði
undir einleik hans, eða kannski
hefur hún bara lyngt augunum
af tilfinningasemi undir þess-
um undurfagra leik. Leikur
sem þessi er nefnilega sagður
hafa allundarleg áhrif á hið
veika kyn, þótt ekki yrði ég
þess var við borðið það, sem
ég s-at við,
Eftir að hafa eytt kvöldinu
þarna fram yfir miðnæti var
svo haldið heim til að sofa sína
síðustu nótt í Höfn að þessu
sinni.
Að morgni var svo margt að
gei'a. Kveðja nokkra kunn-
ingja, þar á meðal Kirsten
Kjær listmálara, sem bað fyrir
beztu kveðjur til allra kunn-
en þar var enn verra við að
eiga. Skipið var fullhlaðið og
engu hægt að bæta í fragt. Ég
benti ofurvingjarnlega á að
hér væri aðeins um smápakka
að ræða, en það kom að engu
haldi. Þóttist ég nú hafa geng-
ið frá Heródesi til Pílatusar og
þótti hart að hafa enga fyrir-
greiðslu fengið, því mér fannst
að annar ætti að taka við þeg-
ar hinn sleppti. Loks hug-
kvæmdist mér þó það ráð að
senda pakkann í pósti, þá
mundi hann þó fara með Drottn
ingunni hvort sem væri og
fannst mér þá að ég næði mér
að nokkru leyti niðri a.m.k. á
öðrum aðilanum. Þetta reynd-
ist þó nokkuð dýrt spaug, en
hvað um það ekki eins dýrt og
vfirvigtin.
Útlánabækur í hillum á fyrstu hæð liússins.
ina „High Society". Þaðan var
! svo haldið rakleitt í Landsby-
en Lorry, sem er veitingastað-
ur innréttaður eins og sveita-
þorp, það er að segja út úr
veggjum koma húsagaflar og
ljós skína úr gluggum, ennfrem
ur skína stjörnur á hirnni, svo
að minnir á fi’ostbjarta vetrar-
nótt, ef ekki væri hitinn inni
fyrir.
LANDSBYEN LORRY.
Voru þarna á boðstólum alls
konar skemmtiatriði, auk dans-
tónlistar. Það sem sti'ax vakti
athygli okkar er þanxa vorum
samankomin, var að hljómsveit
arstjórinn líktist alvai'lega mik-
íð Jakobi Benediktss., var bar
um svo algera líkingu að ræða
að við urðum undrandi, en ein-
hverntíma hef ég heyrt sagt
að allir eigi sinn tvífara og
þarna var sem sé einn af þeim
Stjórnaði hann hlj ómsveitinni
af prýði auk þess sem hann
söng þolanlega og lék, þó ekki
eins þolanlega, einleik á píanó.
Virtist einna helzt að hann
vlidi stæla Liberace með því
að flögra úr einu í annað, leika
af djúpri og langdreginni til-
finningu. Gekk þetta svo langt,
að sænsk kennslukona, sem á-
ingja heima og skila ég því hér
með.
VANDKVÆÐI.
Auk þess þurfti ég að koma
heim í fragt helzt, nokkrum
kílóum af bókum og ýmsu efni
í greinar, sem hefði orðið nokk
uð dýrt að koma með í yfirvigt
í flugvélinni. Komst ég þá að
því, að þetta var ekki eins ajið-
velt og það leit úr fyrir. Var
fyrst haldið á afgi’eiðslu eim-
skipafélagsins, en þar var það
svar að fá, að ekki borgaði sig
að senda pakkann með þeim,
því að skip færi ekki fyrr en
í næsta mánuði, en Drottning-
in hins vegar á moi’gun. Þar
sem skammt er á afgreiðslu
Sameinaða var haldið þangað,
Horn af vinmiherbergi
Staunings.
Nú var um að gera að hraða
sér, því að ég var boðinn til.há-
degisverðar í Bóka- og skjala-
safni verkalýðshreyfingarinnar,
en var þegar að verða of seinn.
Arbejdei’bevegelsens Biblio-
tek og Arkiv heitir stofnun sú
er nú skal haldið til og hefur
í bókum og tímai’itum að
geyma allt það helzta auk allra
smáatriða úr sögu vei'kalýðsins
í Danmörku. Þarna er einnig
að finna sögu danska Alþýðu-
flokksins skráða, sennilega ná-
kvæmar, en nokkurs staðar
annai's staðar. Það væri því
sannarlega til vinnandi að
reyna að afla sér vitneskju um
þetta hvort tveggja, en hvorki
tími né aðstæður leyfa það að
þessu sinni. Hér er aðeins xxm
stuttu heimsókn að ræða til að
sjá safnið og kynnast í stuttu
máli sögu þess og markmiði og
því hvei'su mikinn þátt það á
í því að geyma sögu dansks
verkalýðs, og þá ekki að svo
litlu leyti sögu Danmerkur
sjálfrar. Hvei'nig hún hefur, síð
an skipulag hófst þar á verka-
lýðshreyfingunni, byggzt upp
af vinnandi höndum, hvort
sem það var í landbúnaði,
iðnaði eða við sjósókn á verzl-
unar- eða veiðiflota.
Þetta er allt saman þarna að
finna, ótæmandi fróðleikur fyr
ir þann sem nánar vill kynna
sér málið. Þarna eru raktir sigr
r alþýðunnar og þá um leið
lþýðuflokksins danska, allt
'á því að hann hóf starfsemi
;na til þess, að fyi’sta stjórn
ans var mynduð, Stauning
+iórnin, hinn 23. apríl 1924.
Síðan hefur um stöðuga vinn-
nga verið að ræða. Ef litið er
x heildina þá er útkoman sú að
frá bví árið 1876, er ílokkuripn
hafði 1,5% atkvæða hefur hann
vaxið upp í að hafa 1947 t.d.
Frambald á 8- síðw