Alþýðublaðið - 09.05.1958, Qupperneq 12

VEÐRIÐ: NA gola. bjartviðri.
Föstudagizr 9, imaá 1958
Alþúímbloöið
Enskir sjónvarpsmenn komnir
IhínpS fi! aS fafca kvikmynd
Safna efni í sjónvarpsþátt héðan
HÉR Á LANDI eru stadd,ir um þessar mundir ‘tveir menn'
á vegum ITV sjónvarpsstöðvarinnar bnez-ku til að taka íkvik
mj nd fi á íslandi er sýna á í dagskrá stoðvarinnar þánn 22.
þessa mánaðar. í ?ær fóru þeir tii Krýsuvíkur og Hveragerð s
til ícð ná nokkrum mýndum af liverasvæðum, en næstu daga
muriu }>eir ferftast meira uin landið og taka anyndir fyrir dag
Þegar vorar fara grásleppukarlarnir á stjá og setja sinn
skemmtilega svip á bæinn, þegar þeir af afloknum róðri fara
með atla sinn á sölutorg og selja húsmæðrunum rauðmaga í há
degismatinn. Nú kvað einhver embættismaður bæjarins vera
farinn ?ð amast við þessu fyrirkomulagi og vill flæma grá-
sleppukarlana burt af götunum með varning sinn. Yrði þa<5
skaði og myndu árdiðaniega margir sakna þeirra
Aðstoð aSmennings nau ðsynieg við
samningy orðabókar
Unnið að viðbót orðabókar Blöndals
rig fram til aðstoðar, og ættu
krária.
'Þessir tveir menn eru James
Morris, sem jiafníramt er fréttg
rnaður Manehester Guardían og
William James King. Er hinn
síðarniefndi kvikmyndatökumað
ur.
Hefur Morris verið hér siðán
i síðustu vifeu og aflað sér ým-
iss efnis um land og þjöð, en
hann er víðförui[ fréttamaður
og hefur áður verið með svona
kynningardagskrá frá ýmsum
öðrum löndum.
King kom aftur á mótí til
landsins í fyrrakvöld með tæki
sín til myndatökunnar, en kvik
rnyndin mun verða uppistaðan
í þætti þeirra félaga,
1 stuttu viðtali við þá félaga
í gær, áður en þeir lögðu í
Krýsuvíkurferð sína, sögðu
þeir, að þeim litist mjög vel
á iand og þjóð og.þá alveg sér-
staklega veðrið. Voru þeir undr
andi yfir að ékki skuli gert
mikið meira en gert er til að
auglýsa landið sem ferðamanna
land. Sögðu þeir að t. d. yrði
það mkil auglýsing að þessi
þáttur mundi birtast á dag-
skránni hjó ITV,
Þeir félagar munu dveljasí
London, fi'mmtudag,
I5REZKI sanigdngumá 1 aráð-
Iterrann lan MaeLeod gerði i
áag ráðstafanir fil að koma í
s eg fyrir verkfall á ríkisjárn-
Iiraiitunum n. k. sunnudag. —
Kann stefndi á sinn fund full-
tiúum félaganna þriggja, seir.
450.000 járnbrautarstarfs-
maanna eru í, til fnndar við
sí jórn járnbrautanna á niorgun.
]í'(‘.ifttogar starfsmannanna ætí-
MÖu í dag að taka afstöðu til
\ erkfalls, sem fundarboðið þýð-
ái’, að ákvörðun verði frestað.
Ekkert gerðist í verkfaiii
s crætisvagnastanfsmanna í
London, sem nú hefur staðið
fióra daga. Um 50.000 manns
eru þar í verbfalli. R'úmlega
8000 verkamenn á kjötmörk-
uðum Lúndúna samþykktu í
d?.g að hefja verkfall á sunnu-
dag, þar eð ekkí hefur verið
fallizt á launakröfur þeirra. —
Táknar þetta, að kjötflutningar
handa tíu milljónum Lundúnar
húa stöðvast.
Fulltrúi þriggja milljóna
verkamanna við skipasmíða-
stöðvar í Bretlandi samþj'kkt.u
í áag, að setja fram launakröf-
ur, þegar samningstímabil
þeirra rennur ú+ í lok maí.
Hætta er á. að verkfa.'Jið í
hér út næstu viku og taka mynd
ir og ræða við menn. Verður
vonandí góður árangur af land
kynningu þeirra.
RÉTT fyrir miðjan aprílmán
uð vakti Seðlabanknn sérstaka
athygli ahnennings með auglýs
ingum og á annan hátt á vísi-
íöJubréfum þeim, sem veðdeild
Landsbanka Islands gefur út.
Var meðal annars á það bent, að
3. flokkur vísitölubréfá yrði til
sölu með sérstaklega hagkvæm
um kjörum út apríhnánuð. Vel
hefur verið undir þessa við-
leitni Seðlabankans tekið, því
að á rúmum hálfum mánuði eða
til aprílloka seldust vísitölubréf
3. ílokks fyrir rúmlega 4,5 millj.
kr., en J»ó mun enn eitthvað af
pöntunum ókomið utan af landi.
Verður að telja, að þetta sé við-
unandi árangur, og hafa þá vísi
tölubréf iað upphæð um 25
I.ondon breiðist út til neðan-
jórnbrautanna, er vólamenn á
Verkstæðum brautanna feng.u
neitun við kröfu sinni um
hærri laun, 40 tíma vinnuviku
og þriggja vikna sumarleyfi
með launum.
Júgósfavar undirbúa ailf,
ef ske kynni aS
Yoroshiiov kæmi á
sunnudag
Belgrad, fimrr.tud.ag.
HÉR eru nú lagðar síðustu
hendur á undarbúninginn að
móttöku Voroshiliovs, forseta
vSorrétríkjanna, sem væntanleg-1
ur er í opinbera heimsókn n. k.'
sunnudag. Enginn veit þó enn
hvort Voros'hiloy kemur eða
ekki, en síðustu dagar hafa ein ;
kennzt af árásum á Júgóslavíu !
frá öllum kommúnistískum
Löndum. Er talið, að miðstjórn
sovézka kommúnistaflokksins
ráðgist nú um, hvort Voroshilov
e:ga að fara eða ekki.
milljón kr. verið seld almenn-
ingi frá því sala 1. flokks hófst
síðast á árinu 1955,
í tilefni þessa áfanga er á-
stæða til að skýra nokkuð frá
þeirri reynzlu. sem þegar er
fengin af vísitölubréfum. Verð-
ur þetta bezt gert með dæmi.
Fyrsti flokkur vísitölubréfa
var að mestu seldur seinast á
árinu 1955 og vorið 1956. —
Segjum svo að maður hafi
keypt bréf 1. janúar 1956 og
bréfið hafi verið dregið út í
vetur og innleyst á gjalddaga
I. marz s. 3, Vísitöhrappbót að
upphæð 10,4% hefði þá verið
greidd, en auk þess hefði eig-
andi notið 5%% vaxta frá
kaupdegi til gjalddaga, eða
samtals 11,9%, ef vaxtavextir
eru ekki reiknaðir, AUs hafa
því tekjur af bréfumim numið
22,3% á þessum 26 mánuðum,
Berum þetta svo saman viii
verðlagsþróunina.
Vísitala framfærslukostnað-
ar hækkaði á þessu tímabili úr
175 stigum 1. janúar 1956 í
191 stíg 1. marz 1958 eða um
9,1%. Á þessu tímabili jókst
niðurgreiðsla vísitölunnar um
8,5 stig. Ef þéssu væri bætt við
vísitöluna 1. marz 1958 yi’ði
hún 200 stig og öll hækkunirn
frá 1. janúar 1956 25 stig eða
14,3%. Auk þess að bæta fylli
lega upp þessa vísitöluhækkun
Framhald á 2. síðu.
STARFSSVIÐ orðabók Há-
skólans miðar stöðugt áfram og
cr nú orðtöku prentaðra rita
fyrir 1840 ,að mestu lokið, og all
mörg rit sem yngri eru hafa
einnig verið orðtekin, en þó er
þar enn miikið ógert. Úr hand-
ritum hafa aðeins verið tekin
orftasöfn frá 17.—19. öld. Upp
úr miðri 19. öld fjölgar prent-
uðum bókum svo ört að ekki
kemur til mála að orðtaka ann-
að er úrval riía, en æskilegt er
að það verði sem fjölbreyttast.
Starfið við orðabókina komst
í fasta skipan á árinu 1947, þag
ar f járveiting frá ALþingi fékkst
til verksins, en áður hafði verið
unnið að undirbúningi orðabók
arannar um nokkurt skeið á veg
>.m Háskólans. Frá áramótum
947--48 urðu fastir starfsmenn
irðabókarinnar þrír, og hefur
',vo verið lengstum síðan. Búist
r við að orðasöfnuninni verði
okið eftir 5—6 ár, og vevóur
>á byrjað á endanlegri röðun
■>g skipulagningu.
AÐSTOÐ NAUÐSYNLEG.
Orðasöfnun og skipulagning
orða'bókarinnar er mjög um-
fangsmikil og tímafrekt star.f,
er ekki von til að starfsmenn
hennar komist vfir það án að-
stoðar áhugasamra manna, sem
>enda þeim sjaldgæf orð og orð-
tök. En betur má ef duga skal,
og hefur stjórn orðabókarinn-
ar í huga að skrifa 100 mön.n
um, víðs vegar á landinu, bréf
cg biðjast aðstoðar við orðasöfn
unina og orðtaka ákveðin,ar bæk
ur. Ekki er hsldur ólíklegt að
ábugasamir menn vi'ldu gefa
þeir sem vilja leggja sinn sicerf
til orðabókarinnar, að hafa sam
band við ritstjóra hennar, Jak •
oh Benediktsson og mun banni
segja þeim hvaða bók þeir eiga
að orðtaka. Vitað er að ýmsir
menn eiga orðasöfn, myndi þaS
koma sér mjög vel ef þe'r lán-
uðu orðabókanefndinni söfn sír.
VIÐBÓT VIÐ B.LÖNDALS-
BÓK,
Undanifarin þrjú ár hefur
Árni Böðvarsson cand. mag.
unnið að þv£ að safna efni úr
bókmienntum síðustu 30 ára i
viðbótarbindi við orðabók
Framhald át 2. aía<r».
milli Islaitds
og Frakklands
1 HINN 30. apríl s. 1. var undir
ritaður í Reykiavík samnmgur
um viðskipti milli íslands og
Frafeklands fyrir tímabilið frá
1. apríl 1958 til 31. marz 1959,
í samningnum er gert ráð fyr
i r útflutning'i til Frakklands að
allega á fiski og fiskafurðum
og innflutningi á frönskum iðn
aðarvörum til íslands á svipuð
um grundvellí og verið hsfur.
Samninginn undirritaði fyr-
ir íslands hönd Guðmundur L
Guðm undsson, ut anríkis ráð-
herra, og fýtrir hqnd Fra'kk
lands ambassador H. Voillery.
Sýning Félaas íslenzkra myndlistarmanna í Listamannaskál
anuin hefur nú staðið síðan á laugardag, hefur aðsókn verlið
góð og nokkrar myndir seist. Á sýningunni eru 34 verk eftir
35 listamenn bæði málara og myndhöggvara. Myndin hér að
ofan er á sýningunni og er eftir Hafstein Austmann.
Macleod boðar fulltrúa járnbrautasiarfs*
manna á fnd iil al afsffra vockfalli
Verkameim á kjötmörkuðum í London í verkfalii á
sunnudag. Hætta á stöðvun neðanjarðarkrauta og
skipasmiðir undirkúa kaupkröfur
Vísffölubréf fyrir 25 milljénir hefur Lands
bankinn self síðan í árslok 1955
4,5 millj. hafa selzt í vor á nokkrum vikutn