Alþýðublaðið - 29.05.1958, Page 3

Fimmtudagur 29. maí 1958
AlþýSublaðiS
7
Aiþýúublaöið
Útgefandi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Au glýsingast j ór i:
Ritst j órnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
AlþýSufiokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson,
Emilía Samúelsdóttir.
1 4 9 0 1 og 1 4 9 0 2.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgðtu 8—10.
Pögnin er líka svar
A10RGUNBI.AR1Ð hefur ekki fengizt til að svara þeirri
spurningu, hvernig Sjálfstæðisflokkur.nn myndi leysa efna
hagsmálin, ef hann færi msð stjórn landsins. Á alþingi hafa
'heldur ekki bomið fram ne'.nar upplýsingar foringja Sjálf-
stæðisf’.oikksins um þessi atriði. Aðeins liggur fyrir, að
Ólafur Thiors iátar, að hann haí'i ekki aðstöðu til að gera
neinar tillö.gur. Jafnframt hefur hann misskilið frumvarp
ríkisstjórnarínnar, og er því líkast, að þjóðarbúskapur ís-
lendinga sé honum óttalegur leyndardómur. Slíkur og því-
líkur er miál.staður þessa stærsta stjórnmiálaílokks landsins,
þegar alþingi. er að f jalla um þann vanda, sem ckkur er lífs-
nauðsyn að leysa.
Tillögur rikisstjórnarinnar eru auðvitað umdeilan-
legar, En jþær hafa þann mikla kost, að þær le.vsa efna-
hagsmálin úr drómanum. Og þeim verður ekki á neinn
hátt líkt við bráðabirgðaúrræði og neyðarráðstafanir
Sjálfstæðismanna, þegar þeir voru við völd. Þetta ættu
málgögn Sjálfstæðisflokksins að muna. Þau leggja ríka
áherzlu á að túlka sjónarmið þeirra aðila, sem gjalda
varhuga við tillögum ríkisstjórnarinnar. Sú gagnrýni er
þó smámunir samanborið við afstöðu alþýðusamtakanna
og launastéttanna, þegar Ólafur Thors og Bjarni Bene-
diktsson áttu að heita landsfeður. Þá fannst Morgun-
blaðinu ekki fiásagnarvert, þó að fjölmennustu samtök
landsmarma væni andvíg ráðstöfunum stjórnarvald-
anna í efnahagemálunum. En nú telur það stórtíðindum
sæla, að allir skuli ekki á einu máli um tillögur og fyrir-
ætlanjj- núverandi ríkisstjórnar.
Og aðalatriðið er svo sú vöntun, að Sjálfstæðisflokikur-
inn skuli ekkert hafa t.l málanna að leggja. Hann vill rík-
isstjórnina frá völdum. Vafalaust vakir þá fyrir honum að
koma í hennar stað. En til hvers? Hvernig ætlar hann að
leysa efnahagsrr.álin? Þeirr; spurningu fæst hann ekki til
að-svara. Iiann þegir eins og steinn. En þögnin er líka
svar. Hún staðíest'r, að Siálfstæðisflokkurinn hefur ekk-
ert til málanna að Isggja af því að hann er stefnulaus.
ÞJÓÐVILJI'NN heldur áfram í gær æs’skrifum og blekk
ingum um landlhelgismálið rétt eins og honum sé kappsmál
að gera sig að sem mestu viðundri. Þetta mun stafa af
heimilisböl; Alþýðubandalagsins og á ekkert skylt við af-
greiðslu málsins. Hitt er furðulegt, ef sj'ávarútvegsmála-
ráðiherra stend-ur á bak v.ið þá viðleitni Þióðv.lians að
halda áfram ágreiningi um landlhelgismálið eftir að náðst
hefur um það samkomulag, Lúðívík Jósepsson ætti að biðja
forsjónina að hiífa sér við skrifum Þjóðviljans.
Alþýðublaðið hefur birt samanburð á reglugerðartil-
lögu Lúðvíks Jósepssonar og tillögu Alþýðuflokksins
varðandj lausn landhelgismálsins. Lúðlvík lagði til, að
landhelgin yrði tólf sjómílur, reglugerðim gefin út strax,
en tæki gildi 1. júlí, grunnlínum yrði EKKI breytt og
íslenzk togveiðiskip yrðu UTAN VIÐ tólf mílna land-
helgina. Tillögur Alþýðuflokksins voru liins vegar, að
landhelgin yrði tólf sjómílur, reglugerðin gefin út 30.
júní, en tæki gildi 1. septemher, grunnlínum yrði
BKEYTT og íslenzk togveiðiskip yrðu INNAN VIÐ tólf
mílna landhelgina. Síðan getur hvér heiivita maður
borið þessar staðreyndir saman við samkomulag allra
stjórnarflokkanna um lausn landhelgismálsins.
Þjóðlviljanum er sannarlega ekk; of gott að halda áfram
æsingum sínum og rangtúlkun. Þjóðin veit sannleik máls-
ins, og hún unir því mætavel, að ifarið var að ráðum Al-
þýðufkikksins. En hverj;r aðrir en blindir kommúnistar
ætli óski, þess, að afgreiðsla málsins hefði orðið með þeim
hætti, sem Þjóðv.ljinn heimtaði dag eftir dag? Og nú
virðist honum mest í mun að hrella Lúðvík Jósepsson
m,eð því að halda vitleysunni áfram.
Bandaríkjadeildin á
Á HEIMSSÝNINGUNNI í
Brússel, sem opnuð var 17.
apríl s.L óg stendur yfir til 19.
október næstk. hefur vísind-
unum verið skipað í æosta
sess. 15 þjóðir standa að þeim
hluta sýningarinnar, er að vís-
indum lýtur, og er hann til
húsa í einni byggingu, svo-
nefndri . A'þjcðavísindahöll.
Sýningardeildum þessum hef-
ur verið skipað í fjóra. megin-
flckka undir heitunum atóm,
sameind, kristall og lifandi
frumur, og er tilgangurinn
ekki aðeins sá, að gefa heild-
aryfirlit um þá þekkingu, sem
við nú búum yfir í þessari
grein, og sýna, hvernig við
höfum öðlast þá þekkingu,
heldur er einnig lögð áherzla
á, að það eru þegar ákveðnar
markalínur mill'i (þessara
f.okka.
Undir atómflokkim^ heyra
um það tírl 100 défld'ir.
Að tíu þeirra standa Banda-
ríkin, og eru þær m. a. eftir-
farar.di: Þokuklefi, þar sem
sýnmgargestir geta séð hvítar
gufurákir, sem kjarnaeindir
mynda. Þokuklefinn er tæki,
þar sem jónun kjarnaeindanna
verður sýnileg vegna rákanna,
sem þær skilja eftir sig. og
þannig geta vís'indamenn at-
hugað hegðun þeii’ra. Þoku-
klefinn starfar viðstöðulaust
fyrir tilver.knað mettaðs alkó-
hólgufulags, sem er sífellt
endurnýjað á svæðinu milli
efra yfirborðs klefans, en það
er úr gleri og er .upphitað, og
neðra yfirborðs hans, sem er
kælt.
Óbundin nevtrína heitlr
önnur deildin, þar sem lýst er
þessari nýiu up'pgötvun í vís-
indunum, en nsvtrínan er ný
,,kjarnaeind“, sem hvorki hef-
ur þyngd né hleðslu. Meira en
100 000 000 000 000 nevtrínur,
sem koma frá sólinni einni,
fara í gsgnum iíkama manns
á hvsrri sekúndu, nótt og dag.
Það kennur varla nokkurn
tíma fvrir á allri ævi manns,
að nokkur þeirra verði eftir í
Hkamanum eða hafi á nokkurn
hátt áhrif á hann. En þrátt
fyrir þannan eiginleika nev-
trínanna, getur verið, að þær
geymi lykilinn að mörgum
leyndardómum alheimsins, sem
við lifum í.
í deildinni um gagnprótónu
og gagnnevtrcnu er lýst að-
ferðinni, sem notuð er til þess
að framleiða og greina gagn-
prótónu, en hún er nokkurs
konar g'agnverkandi efni, sem
vísindamenn hafa löngum
glímt við að finna. Einnig er
þarna lýst fundi gagnnevtrón-
unnar sem er miög fræðandi
og merk uppgötvun.
í deildinni um notkun sól-
arorkunnar er sýnt með lík-
önum og öðrum tilheyrandi
útbúnaði, hvernig hægt er að
nota sólarorkuna bæði til þess
að knýia áfram gufuvél og til
þess að vinna drykkjarvatn úr
sjó.
Með sýningardei1dinni um
samhverfulögmálið er verið að
reyna að lýsa og útskýra hina
nýju, fræðilegu uppgötvun
Nóbelsverðlaunahafanna
Yangs og Lees.
Sennilega þvkir mest til
sýningai'deildarinnar með til-
raunakjarnaofninn koma. Þar
er ný gerð af slíkum kjarna-
ofni, sem nefndur er AGN 211,
og er sýnt, hvernig hann vinn-
ur.
í sameindaflokknum eru
einnig kringum 100 sýningar-
deildir. í 16 þeirra eru sýndar
framfarir, sem orðið hafa til
þess að f’ýta fyrir efnafræði- |
heimssýningunni.
rannscikn í Bandaríkjunum, og
teknar eru fyrir nokkrar grein
ar ,,efnafræði framtíðarinnar“
cg sýnd ýmis nýjustu rann-
sóknartæki á þessu sviði.
Þar er einstæður súrefnis-
eldneytisklefi., sem sýnir,
hvernig hægt er að breyta
hinni kemísku orku eldsneytis-
ir,s beint í raforku msð tækni,
sem hingað til hefur verið ó~
þekkt.
Hvað er litur? Þessari spurn
ingu er svarað méð tæmandi
útskýringu á lit frá eðlis- og
efnafræðilegu sjó'narmiði.
Útskýrð eru vísindi þau,
sem fjalla um hinar stærstu
sameindir — risasameindir —-
en það eru sameindirnar, sem
mynda ull, baðmull, silki,
nælon, gúmmí, sem finnst í
náttúrunni, og gervigúmmí og
plastefni.
Hvað eru fúkalyf? Hvernjg
eru þau fundin? Hvaða áhrif
hafa þau gegn sýklum? Hvert
er hið kemíska eðli þeirra?
Þessum spurningum er svarað
á sýningarspjöldum í óvenju-
legri sýningardeild, sem nær
yfir tvær hæðir.
Vísindamenn og' nemendur
þeirra geta séð — og í sumum
tilfellum notað — nokkur nýj-
ustu rannsóknartæki. Meðal
þeirra eru litrófsmælir og
gagnstrey misúrvinnslutæki,
sem kennt er við Craig. o. m.
fl.
Hin skemmtilega oig tiltölu-
Framhald á 8. síðu.
VEGNA þeirrar auglýsingar
frá STEFi, er birtist á öðrum
stað í blaðinu í dag, höfum vér
snúið oss til Sigurðai- Reynis
Péturss.onar hæstaréttarlög-
manns, en hann er lögfræðing'ur
STEFs og veitti hann oss upp-
lýsingar þessar:
„iSkv. 1. gr. laga nr. 49/1943
hefur höfundur eignarétt á því,
sem hann hefur samið eða gert,
þ. á. m. t)il að margfalda verkið
á hvern þann hiátt sem er, og
skv. 18. gr. laga nr 13/1905 er
brot fullframið, þegar eitt ein-
taik er framleitt. Skv, 13. gr.
Bernarsáttmálans, sem hefur
lagagildi hér á landi, hafa höf-
undar einkarétt til að leyfa að
verk þe'lrra séu lögð til vélxæns
flutnings, en með því er átt við
hljóðfestingu verksins (repro-
duction mecanique) á bönd,
plötur eða önnur slík tæki.
í vestur-þýzkum hæstaréttar-
dómi frá 18. maí 1955 er því
slegið föstu, að upptaka verr.d-
aðra tónverka t'.l heimilisai-
nota sé óheimii samkværnt
grundvallarsjónarmiðum höf-
undarrétthafa, þ. e. Stefjanna.
Síðan hefur þýzka STEF inn-
heim.t afnotagjöld fyrir segul-
bandstæíki.
í dómi þessum er sérstaklega
bent á, að með tilkomu segul-
band'stækjanna hljóti ein höf-
uðtekjulind tónskáldanna, þ. e.
hljómplötusalan að minnka
mjög verulega, þar sem segul-
bandið komi að sömu notam og
hljómplatan. Segir m. a. í
dómnum á þessa leið:
„Ein mjög veruleg tekjulind
tónskéldanna er arðurinn (höf-
undagjöldin) sem þeir fá fyrir
sölu á hijómplötum. Nú er ein-
mi.tt hljómplatan að miklu leyti
ætluð til að njóta hugverkanna
í einkaumhverfi. Segulbandið
hins vegar er í eðí, sánu mjög
vel til bess fallið að keppa við
hljómplötuna . . . Þannig er ó-
þarfi og óeftirsóknarvert fyrir
eigendur segulbandstækis að
kaupa hljómplötur . .
í sambandi við framanritað
má benda á, að ein hljómplata
kcstar nú jafn mikið eða meira
en allt árgjaldið, sem STEF
fer fraixí. á.
Út af þe'irri spurningu, hvort
eftirlitsmenn STEFs munj ráðu
ast inn á heimili manna, skal
tekið fram, að félagið hefur önn
ur Lltæk ráð til að afla sér upp
lýsinga um þá, sem nota slík
tæki til tónupptöku. Loks skal
vakin ahygli á því, að réttar-
fc 'ot eru engu betri bóttþauséu
frarrin innan heimdis en utan,
og viðurkennd réttarregla, að
brot er því samnæmara því
meiri leynd sem ér vfir verkn-
aðinum og því auðveldara sem
er að framkvæma hann.