Morgunblaðið - 24.03.1929, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
11
Fri Steiidir
til Vífilsstaða
kl. 12-3 og 8.
Til Haiaarfjaröar
á hverjiim klnkkntíma.
50 anra gjaldmælisbif-
reiðar ávalt til leign.
Landsins bestn bifreiðar.
Simar 581, 582 og 973.
Sterling
reiðhjðl
ern best og ódýrnst hjá
Rafvirkjav. lún Sigurðsson,
Austnrstræti 7.
Sími 836.
Wngtidlndi.
Gold-Dnst
þvottadnft er
það feesta,
sem fæst til
að ieggja f
bleyti i. Fast
alstaðar.
Stýflng krónnnnar.
Til páska
seljum við
telpnkápnr
og
telpnk jóla
með miklum afslætti.
— Verslnn
Amnnda Árnasonar.
Rúgur,
Rúgmjöl,
Hestahafrar.
Bygg.
Hænsnafóður „Kraft“,
do. „Kvik.“
Kartöflur, danskar
fyrirliggjandi hjá
C. Behrens.
Hafnarstræti 21. Sfmi 21.
Neðri deild.
Enn er 1. umr; þessa máls
ekki lokið. A föstudag talaði
Magnús Jónsson mjög ákveðið
á móti frumvarpinu og verður
hér á eftir drepið á það helsta
sem hann sagði. í gær töluðu
þeir Har. Guðmundsson, Sig.
Eggerz og Magnús Torfason.
"Haraldur og Sigurður eru á
jnóti stýfingu, en Magnús með.
fcessari 1. umr. varð ekki lokið
og heldur hún áfram á morgun.
Ræða
Magnúsar' Jóúisondr. ’
Er verið að leika sjónleik?
Alvaran í þessu máli sýnist ekki
vera nema í meðallagi. Málið er
margimdirbúið, síðast af flm. sjálf-
um í útlöndum. Sjálfur segir flm.
líka, að málið sje nauða einfalt og
vandalaust. Hefði mátt búast við
stjórnarfrumvarpi þegar í þing-
byrjun. í stað þess kemur málið
fyrst frani þegar margar vikur eru
af þingi, og sýnist ekki sjerlega
hraðað. Er þetta alt leiksýning?
Á að lienda málinu á milli sín, og
nota það svo í kosningum? Jeg vii
nú gera þá kröfu, að þetta þing
geri út um málið.Er það beint „ka-
binett“-spursmál, því ef þingið vill
ekki afgreiða málið, þá lýsir það
óbeinlínis hækkunarvilja. — Vilji
stjórnin ekki beygja sig fyrir því,
ætti hún að víkja fyrir þeim, sem
eru í samræmi við þingviljann í
þessu.
Þá talaði ræðumaður um, að
ruglað væri saman hugtökunum
,.stýfing“ og „verðfesting“ í gíg.
frv., lijer farið fram á að breyt'a
myntlögunum og minka lirónuna,
en það er stýfing; aðrir hafa talað
um að fara verðfestingarleiðina.
Þá er og ruglað saman kaupmætti
krónunnar og gullgildi hennar;
enginn hækkunarmaður fer' fram
á meira en það að endurreisa gull-
gildi krónunnar. Hitt hefir enginn
farið fram á að endurreisa fornan
kaupmátt hennar.
um, þegar hann lagði fjeð til lilið-
ar. Þetta „rjettlæti" er þverbrotið
með frv. Þetta er að rninsta lcosti
hægfara „rjettlætiu.
Fje það, sem á fullan rjett til
hækkunar, vil jeg fullyrða, að sje
miklu meira en sú tæp ein miij.,
sem flm. viðurkennir í greinargerð-
inni. Mjög mikið fje hefir verið
tekið út úr sparisjóðsbókum og
lánað til ýmsra fyrirtæltja, án þess
að það hafi „mist rjett sinn til
hækkunar við það að verða hlut-
takandi í hinum miklu verðlags-
breytingum,“ eins og segir í grg.,
því að þessi lán hafa verið greidd
með sömu krónuuppliæð. Þetta
mun nema mörgum mijjónum, sem
þannig hafa verið „hreyfðar“, án
þess að missa rjett til hækkunar.
Alt þetta sýnir, að tal um „rjett-
læti“ kemst lijer ekki að.
Nauðsyn atvinnuvegaoma.
Langsterkasta ástæða stýfingar-
manna er nauðsyn atvinnuveganna
Hækkun krónunnar 1925 virtist
koma þyngra niður vegna verð-
hrunsins, sem ltom strax á eftir;
kendu menn gengishækkuninni því
um miklu meira, en hún vav í
raun og veru váldandi, og gaf
þetta stýfingarmönnum byr í segl-
in. —‘
í greinargerðinni eru erfiðleikar
atvinnuveganna taldir tvennskon-
ar: Fyrst stundar örðugleikar, sem
flutnm. játa að hverfi „á löngum
tíma“. Telja þeir verðlag jafnvél
ekki enn hafa lagað sig eftir nú-
verandi gengi krónunnar. En verð-
vísitalan er hjer ekki öruggur
nælikvarði. Svo margt hefir breyst
hjer á landi, meira en í öðrum
löndum, siðan 1914, að sennilegt
má te.lja, að núverandi vísitala
svari til gengisins. Vinnudeilur og
annað slíkt er engan veginn bund
ið við gengisbreytingar; síðasta
vinnudeila t.d. orsakaðist af kaup
hækkunarkröfu, og stóð því ekki
í sambandi við hækknn á verS
gildi krómmnar, enda vinnudeilur
algengt fyrirbrigði á venjulegum
Frá Landssímanum.
Frá 1. april verður landsstöðvargjald loftskeyta lijer á landi 30
aurar fyrir orðið, bæði í viðskiftum við innlend og erlend skip, án
nolckurs lágmarksgjalds.
Skipsgjöld öll eru nú ákveðin eft.ir oi’ðafjölda eingöngu án
nokkurs lágmarksgjalds. Emifremur verður ritsímagjaldið í loft-
skeytaviðskiftuni frá 1. apríl líka talið eftir orðafjölda, án lág-
marksgjalds.
Til dæmis ber að reikna 4 orða skeyti frá eða til skipa Eim-
skipafjelags fslands þannig:
Skipsgjald 4 orð á 10 auia = 40 aura
Landsstöðvargjald 4 — á30 -»-■=* 120 —
Ritsimagjald 4 — á 10 — = 40 —
Ails Kr. 2.00
Fjrrir skeyti með sama orðafjölda til eða frá íslenskum togurum
yrði gjaldið aðeins kr. 1,60, þar eð togararnir taka ekkert skips-
gjald. Gjaldið til erlendra skipa verður talið á sama liátt, að við-
bættu skipsgjaldi, sem f'er eftir því, hve hátt skipsgjaldið er í
hverju eínstöku tilfelli.
Reykjavík, 21. mars 1929.
Gísli J. Ólafson.
Morgun-
kjólatan
f mörgnm
fallegnm lftnm.
5. lóhannesdóttur
Austupstrcatl 14.
ÍBeint á móti LandsbankaauM
Slml 1887.
Higlisiig n skattseKtlr.
Fjármálaráðuneytið hefir tjáð mjer, að ákveðið hafi
verið að reikna skattsektir svo út í ár, að vangoldinn
skattur hvers árs, skuli margfaldaður með tölu þeirra ára,
er liðið hafa síð&n upphæðin var dregin undan skatti. Verð-
ur sekt fyrir undandrátt árið 1928 því jöfn skatti þeim, er
undan var dreginn það ár. Sektin fyrir 1927 verður tvö-
faldur skattur sá, sem undán var dreginn árið 1927, fyrir
1926 þrefaldaður skattur sá er undan var dreginn það ár
o. s. frv. Eftir að skattskrá er komin út, verður 1929 talið
fyrsta sektarárið, 1928 annað, o. s. frv.
Er því skorað á þá, er kynnu að vilja leiðrjetta eitt-
hvað í framtölum sínum, að gera það nú þegar, og senda
Skattstofunni, Laufásveg 25 skriflega leiðrjettingu fyrir
lok þessa mánaðar. Eru leiðrjettingar við framtölin í ár,
er koma innan þess tíma, vítalausar.
Skattstjórinn í Reykjavík, 23. mars 1929.
Helgi P. Briem.
settur
„Rjettlætis“-skraf stýfingar-
manna.
Ein aÖalástæÖan fyrir frv. er
það ,,rjettlæti“, sem ná megi með
stýfingu. Þetta er yfirskynsástæða,
því að rjettlæti næst aldrei í þessu
máli. Á árunum 1920—24 var ísl.
króna í 50—60% af gullgildi. —
Hvaða „rjettlæti“ næst þá með
því að láta þá menn, sem þær krón
ur tóku að láni, endurgreiða þær
með 82 gullaurum? Flm. hefir sjálf
ur skilgreint „rjettlætið“ þannig,
að sá, sem dregur saman fje, safn-
ar kaupgetu til síðari tíma, eign-
ast rjett til jafnmikilla lífsgæða
síðar, sem hann hefir neitað sjer
tímum.
Skuldir lággengisáranna.
Miklu alvarlegri eru þeir örðug-
leikar, er flm. kallar langvarandi.
Stafa þeir örðugleikar af skuldum
þeim, sem safnast hafa á lággeng-
isárunum. — Töluvert af þessum
skuldum er þannig til komið, að
erlent fje hefir verið tekið að láni
og veitt- út til atvinnuveganna.
Ekkert af þessu fje veldur örðug-
leikum þó krónan hækki, því að
uppliæðin minkar í ísl. krónum að
sama sltapi sem krónan hækkar,
og má því lækka skuldina að
krónutali, sem því svarar. Örðug-
Honfektgeriln ..Fiðia"
Vesturgötu 29.
Páskaegg úr súkkulaði. — Einnig pappaegg.-
Fjölbreytt úrval. Fást einnig á eftirtöldum stöðum:
Verslunin Foss, Laugaveg 25.
Verslunin London, Austurstræti 1.
Verslun Gunnlaugs Jónssonar, Fálkagötu 13.
Verslim Aðalsteins Magnússonar, Framnesveg 56.