Morgunblaðið - 19.10.1930, Page 12

12
MORGUNBLAÖIe
Rugltslngadagtiðk

Uppfinningar.
Smávægilegar uppfiimingar gera
menn oft ríka.
„Blússur“ af fínasta efni, ýmsiv
Htíþ, ódýrastar, bestar. Afgr. Aie-
fodb, Laugaveg 44. »Sími 404
Ýmis afskorin blóm. Kaktusar o.
fl teg. af pottaplöntum. ETeHu-
eutfdi *6, sími 230.
*
«4 Viauim. V
HúDsauma. Amtmannsstíg 4 —
Sigrí?úr Gruðbjarts.
Tilkynningar.
Tökum eins og að undanförnu
kjpt tii reykingar. Reykhúsið, —
Gfiettisgötu 50 b.
SNSKU og DÖNSKU kennir
Frtðrik Bjömsson, Lokastíg 9
íqppi), Ahersla lögð á talæffngar,
fyrir þá. sem lengra eru komnir.
T
8 8**»* 96»
Silvo
silfurfeegilögur
er óviðjafnan-
legur á silfur.
plet, niokei og
aiumineum
Fæst í Sikim
helstu verslun-
um.
VetnrkÉoir
«•
M f - ý-.r ..
1 og kjóiar, ný sendiftg
teítín wpp í gœr.
Verslunin Vík.
Úrvals kj6t
trá BorgarnesL
Klein,
B it^uísgötu 14. Sími 73
og JJreins þvottadnft er jafn
og það besta erlenda,
erfjjo ódýrara, og þess vegna
er jjálfsagt að nota það í all-
an þyett.1
Miljónir manna í heiminuiu gera
árlega nýjar uppgötvanir. Menn
tnka einkaleyfi á þoim, en auÖur-
inn kemur elcki. Nokkrir rekast
þó nf hendingu á uppgötvanir —
oft smávægilegar að sjá — en þær
gera þá vellauðuga á fáum árum.
eða þann, sem kaupir einkaleyfið
aí þeim.
Sá, sem fann upp á því að setjá
strokleður á blýantsenda. lxefir
grætt 300 þxis. 4<róna á því.
Maðurinn, sem fann upp örygg-
isnælurnar, varð miljónamæring-
m — hann græddi nimlega sex-
miljónir á uppgötvtm sinni.
Ameríkumanni nokkrum, Georg
Yeaton hjet hann, datt fyrstum
í hug að búa til strástóla og önnur
húsgögn xir stráum. Hann stofnaði'
hlutafjelag með 4 miljóna doll-
ara höfuðstól, til þess að hagnýta
þessa uppfinningu og það fjelag
hefir grætt fje, sem ekki verður
tölum talið.
Enskur læknír, Dunlop að nafni,
fann upp á því að nota loftfylta
hringa á hjólum. Hann átti son
og hafði gefið honum reiðhjól, en
þau voru þá að byrja að koma á
markaðinn. Voru þá hafðir á hjól-
unum gúmmrhringar, eins og á
hjólum barnavagna. En reiðhjólin
voru afar höst, þrátt fyrir það.
Þá datt Dunlop í hug að hafa
í stað hringanna útblásna gúrnrní-
slöngu. Hann tók gúmmíslöngu,
sem notuð var við vökvnn í garð-
intim hjá honum, bjó til hjól-
hringa úr henni og dældi í þá
lofti. Viðbrigðin voru ótrúleg —
og enn í dag græða risavaxnar
verksmiðjur um allan lxeiin of fjár
ái'lega á þessari uppfinningu Dun-
fops.
í Dresden var fyrir mörguni
ánim maður, sem lxjet Sfherbel.
Honum gramdist það að hom á
ýmsum áhöldum, sem voru gerð
úr pappa, brotnuðu stöðugt og
kantarnir snjáðust og slitnuðu. —
Fjöldi manna hafði árangurslaust
revnt að ráða bætur á þessu, en
honum tókst það. Og ráðið var
afar einfalt. Það var að brvdda
pappabrúnirnar með örþunnu
pjátri, eins og er t. d. á brjefa-
bindurum. Á þessari uppfinningu
græddi Scherbel 700.000 krónur.
Maðurinn, sem fann upp flibba-
hnappa, sem opna má og loka,
varð miljónamæringur. Á upp-
finningu stálteinanna í regnhlíf-
um, græddust 7 miljónir króna.
Þannig mætti nefna óteljandi
hluti, sem vjer notum dagsdaglega
og finst, ekkert um. En einu sinni
voru þeir þó ekki til, og þeir sem
fundu þá upp, urðu ríkir menn.
Svo er t. d. um stálpennann, títu-
prjóna með glerhausum, fjaðra-
klemmur og hundruð smáhluta.
Uppfinning beygjanna á hárnálum
gaf af sjer miijónir, þótt hún
virðist, ekki merkileg, en nú eru
hárnálar úr sögunni síðan kven-
fólkið fór að klippa sig.
Menn mnnu ef til vill halda að
flestar uppfinningar hafi verið
gerðar af tilviljun. Edison, sem
á fleiri einkaleyfi en nokkur ann-
ar, var einu. sinni spurður að
þessu. Hanu sagði- að um 2% af
þeim uppfinningum, sem nokkurs
eru nýtar, hefði komið af til-
viljun, en 98% eftir rækilega og
langvarandi umhugsun. Og sá sem
ætlar að bíða eftir því, að tíminn
færi sjer einhverja uppfinningu
af tilviljun, er geri sig auðugan,
má bíða eftir þyí alla æfi.
II vör uppfinning byggist á ein-
liverri hugmynd, en hvort liún er
nokkúrs virði, og hvort liún færir
manni fje, er alt annað mál. Oft
þurfa menn að verja mörgum ár-
um í umhugsun og tilraunir, þangað
til hugmyndin er frambærileg. En
til þess að hægt sje að græða á
lienni, þarf liún að vera nytsöm og
eftirspurð. Það er sá einfaldi gald-
iu' við allai' þxer uppfinningar, sem
gefið hafa af sjer stórfje.
Menn þektu loftskeyti mörgum
árum áður en útvarpið kom, en
engum kom þá til hugar að hægt
væri að senda frjettir og hljóð-
færaslátt um óravegu í loftinu
og inn á hvert einasta heimili. En
svo var haldinn lmefaleikur í
Ameríku og voru menn óvenjulega
„spentir“ fyrir úrslitunum. Þá
kom snjöllum manni það ráð í hng,
að senda jafnharðan loftskeyti
um alt sem gerðist í lmefaleiknum.
Hver, sem keypti sjer ódýrt mól-
tokutæki og kunni með það að
fara, gat setið lieima og fylgst
með öllu sem gerðist. Þetta varð
til þess að menn óskuðu að fá
f-leiri frjettir á sama liátt, og upp
af þessu spratt útvarpið, upp-
finning, sem nú hefir lagt allan
hinn mentaða heim undir sig.
Eitirmæli.
Tengdamóðir mín, Sigríður Jó-
hannesdóttir, andaðist 24. f. m. að
heimili sínu, Karlsminni á Skaga-
strönd. Hún var fædd 17. desem-
ber 1847 í Naustavík við Skjálf-
anda. Bjuggu þar foreldrar henn-
ar, Jóhannes Þorsteinsson og Sig-
urbjörg Sveinsdóttir. Yar Jóhann-
es liinn mesti búhöldur, og af-
burðamaður að dugnaði. Maður
Sigríðar var Páll Ólafsson, ætt-
aður úr Reykjadal, vitur maður
og góður drengur. Bjuggu þau
lengst á Syðri-Leikskálaá í Köldu-
kinn. Hann dó 27. janúar 1908.
Eftir það dvaldist Sigríður með
börnum sínum, og oftast með Guð-
mundi, en börn þeirra Páls og
liennar eru þessi á lífi:
Ingibjörg, kona mín. Kristín,
kona Frímanns Finnssonar fiski-
n.atsmann á Skagaströnd. Jóhann-
es útvegsmaður í Höfðakaupstað,
giftur Helgu Þorbergsdóttur frá
Sauðárkrók. Jakob og Guðmundur
búendur í Karlsminni, eru þeir
tvíbúrar, og Karítas, ógift kona,
er vinnur við ölgerðina „Egill
Skallagrímsson“ hjer í Reykja-
vík.
Um Sigríði er það að segja, að
hún var hverri konu*hugmeiri og
drenglyndari, mun jeg nú finna
þessum orðuin stað, og geta þess
að hún var fáorð kona og fá-
skiftin, hnýstist ekki um hag ann-
ara- manna.
Þau hjón dvöldust nokkur ár í
Húnaþingi, er Sigríður var á
ungum aldri, var Sigríður þá,
sumar eitt, selráðskona í Þingeyra-
seli, og mjólkaði 150 — eitt, hundr-
að og fimmtíu — ær, sá fyrir
mjólkinni og rakaði allan miðhlut
dagsins.
Um drenglyndi Sigríðar fer jeg
ekki mörgum orðum, en get þess
eins, sem ærið er til þess að sanna
það. Hún var, eins og áður er
sagt, tengdamóðir mín, og breytti
ávalt við mig svo sem væri jeg
barn liennar, og liygg jeg að jeg
megi fullyrða, að hún liafi komið
eins fram gagnvart hinum tengda-
börnum sínum.
Mjer þótti Sigríður vera móðir
mín.
Ritað 10. okt. 1930.
Árni Árnason,
frá Höfðaliólum.
Guðmundur Gfsluson
hreppstjóri aC Staðarbakka.
Minningarorð.
Þ. 18. sept. síðastl. andaðist á
sjúkraskýlinu á Hvammstanga,
Guðmundur Gíslason hreppstjóri
að Staðarbakka í Ytri-Torfastaða-
hreppi í Miðfirði. Hann var fædd-
ur 6. mars 1874.
Að Guðmundi heitnum er eftir-
sjá hin mesta. Mun hans verða
sárt saknað af öllum sem þektu
hann, en sárast af þeim, sem stóðu
honum næstir í lífinu. Því Guð-
mundur heitinn var mikill mann-
kostamaður, sem í öllu vildi láta
gott af sjer leiða, enda virtur og
vel látinn af öllum sem áttu saman
við hann að sælda.
Áhuga- og atkvæðamaður var
hann um öll framfaramál sveitar
sinnar, tillögugóður og samvinnu-
þýður. Hann var og búhöldur í
besta lagi, hagsýnn og framsækinn
en jafnframt raungóður og sjer-
lega gestrisinn. Var þó oft margt
gesta samankomið á Staðarbakka,
þar eð jörðin er í liinni fjölförn-
ustu þjóðbraut.
Auk hreppstjórastöðunnar hafði
Caðmundur ýms önnur opinber
störf á liendi. Hann var sýslu-
nefndarmaður, formaður búnaðar-
fjelags sveitar sinnar og oddviti
sóknamefndar um langt skeið. —
Hann var og eitt sinn hreppsnefnd
aroddviti Fremri-Torfastaðahrepps.
Yfirleitt var hann meira og minna
riðinú við ÖU opinber mál sveitar
sinnar.
Kona hans, Margrjet Beuedikts-
dóttir frá Bjargarstöðum, lifir
mann sinn, iisamtW) mannvænleg-
um börnum.
Blessuð sje minning hans.
Miðfirðingur.
Flugslys.
Þýska farþegaflugvjelin ,D 19301
fórst hjá Dresden 6. þ. m. Híin
var í förum milli Vín og Rerlín og
átti að koma við í Dresden og
kom þangað líka á rjettum tíma.
Flaug hún lágt og var sýnilega
viðbúin að setjast. En alt, í einu
bilaði hreyfillinn og hún steyptist
beint niður í skóg. Ætla menn að
sviftivindur hafi kollsteypt, henni.
í flugvjelinni voru 7 farþegar,
flugm. og vjelamaður. Fórust allir
nema einn. Það lcom í Ijós, þegar
líkin Coru dregin út úr rústum
flugvjelarinnar, að höfuðin á öll-
um farþegunum voru brotin. Hafa
þeir reki.st, svona hastarlega upp
undir loftið í farþegaklefanum,
þegar flugvjelin skall á jörð.
H.P. BRIÓSTSVKUROERÐIN „NÓI"
bakstnr.
Fjallkonu gljávðrurnar
gagna mest og fegra best. Biðjið
því kaupmann yðar um:
Fjallkonu Skósvertu,
Fjallkonu Skógulu,
Fjallkonu Skóbrúnu,
Fjallkonu Hvítu,
Fjallkonu Fægilöginn og
Fjallkonu CRjávaxÍð góða
Þessar gljávörur þola allan saman-
burð, hvað gæði og verð snertir,
við samskonar útlendar vörur, sem
kallaðar eru þær bestu.
Það besta er frá
H.f.Efnagerð Reykimilkur.
Ódýru undirfðtin
og barnakjólamir eru komnir
aftur.
Athugið verðið annarstaðar, og-
komið síðan í
Tísknbúðina,
Grundarstíg 2.
Orelðubrelnsarar
komia aftur í
Hjúknmardeildina
Austurstræti 16.
Sím&r 60 og 1060.
Til
KeflaTfknr og
Grindavíknr.
daglega. Bestar ferðir
Frá Steindári.
Best að auglýsa í Morgnnblaðinu.