Morgunblaðið - 08.12.1931, Qupperneq 3

MDKGli N fiLAfllg
3

1
Otgef.: H.f. Arvakur, Reykjavlk. E
Rltatjörar: Jön Kjartansaon. =
Valtýr Stef&naaon. |
Rltstjöm og afgreiOala: =
Auaturstrœtl 8. — Slaal 100.
AuKlýalngaatJórl: E. HafberK. =
AUKlýslngaakrlfatofa: =
Auaturatrœti 17, — Slaai 700. Helanasímar: 1
Jön KJartansson nr. 741.
_ Valtýr Stefánsaon nr. 12X0.
E. Hafberg nr. 770. =
Áakrlftagjald:
Innanlanda kr. 2.00 i. mánuSI. i
Utanlands kr. 2.50 A minuOL i
t lauaaaölu 10 aura elntaklO. =
20 ura meO Leabök. =
wiimmiiiiiiiiimmmiiiitiiiiiimiiiimiiiiiiiiuiHnuuiiiR
Bruni í Uiðey.
Hús verkafólksins brennur
til kaidra kola.
I fyrrakvöld kom upþ eldur í
liúsinu „(flaumbíte“ í Viðey. Þetta
var stórt tvílyft timburhús með
kjallara undir, bygt á tímum
Miljónafjelagsins, en seinna iiafði
"verið gert við það viðbygging. -—
Það stóð hátt og eitt sjer. Þarna
var bústaður verkafólksins lijá
Viðeyjarstöðinni, þess er átti heim-
ili í eynni. Var þarna oft margt
um manninn, aðallega ungt fólk,
-og var þar stundum gflaumur mik-
111. Þess vegna var liúsið kallað
„Glamnbær" og nafnið festist við
það.
Eldurinn magnaðist skjótt svo
að ekki varð við neitt ráðið og
brann húsið til kaldra kola á
stuttri stund. Éitthvað bjargaðist
þó af húsgögnum úr útbygging-
unni, þar sem var íbúð Kjartans
Xiárussonar bókara hjá Kárafje-
laginu. En fátt annað mun hafa
bjargast úr húsinu og er sagt að
ráðskonan, sem bjó uppi á lofti,
hafi mist alt sitt, og var það óvá-
trygt. Húsið mun hafa verið vá-
trygt, sjerstaklega, en ekki er
blaðinu kunnugt live mikflu su
uppliæð nemur.
Talið er að kvikuað hafi út frá
■ofni.
Hernaðarskaðabœtumar
"Verður dregið úr þeim að mun?
Basel, 7 des.
United Press. FB.
Sjerstök ráðgjafarnefnd kom
saman á fund í gær til undir-
búnings undir fund þann, sem í
rauninni er þriðja ráðstefnan
um hernaðarskaðabæturnar.
Talið er líklegt, að nefndin
muni bera fram víðtækar tillög-
ur á núgildandi samningum í
þessum efnum og m. a. að dreg-
ið verði að miklum mun úr ófrið-
arskaðabótúnum. Er ekki búist
við, að þessi mál verði að fullu
til lykta leidd í þessum mánuði,
•en framhaldsráðstefna verði
baldin í janúar.
Um leið og Baselfundurinn
verður haldinn, kemur Jiggin-
nefndin svokallaða á fund í Ber-
lín til þess að ræða skuldamál
Þýskalands. í nefnd þeirri eiga
sæti alþjóða-bankamenn.
Stúkan Verðandi heldur fund >
kvöid klukkan 8. Eftir fund verð-
xir kökubögglauppboð og kaffi-
drykkja. Allur ágóðinn rennur í
‘gjúkrasjóð.
Uerður 5ílðareinkasalan
afnumin nú þegar?
Á laugardaginn var sneri Tryggvi
ÞórhalLsson forsætisráðherra sjer
til formanns Sjálfstæðisflokksins,
Jóns Þorlákssonar, og spurði hann
að því, hvort miðstjórn flokksins
niúndi vera því fylgjandi, að
numin yrðu úr gildi lögin um
einkasölu á síld, og hvort þing-
menn Sjálifstæðisflokksins mundu
á þinginu í vetur greiða atkvæði
með bráðabirgðalögum, sem gefin
yrðu út um þetta efni.
Á. fundi mið.stjórnarinnar á
ýsunnudag var það ákveðið, að
svara þessari fyrirspurn frá Tr.
Þórhallssyni, þannig:
Að það væri vilji miðstjórnar, i
að flögin um Sildareinkasöluna!
'i
yrðu afnumin sem allra fyrst. —
Miðstjórnin mundi stuðla að því, i
að þingmenn Sjálfstæðisflokksins
greiddu atkvæði með bráðabirgða-
lögum um það efni, er til kæmi.
Morgunblaðið hefir ekki fengið
að vita', hvenasr von er á bráða-
birgalögunum um afnám Síldar-
einkasölunnar. Vonandi verður
ckki löng' biðin eftir þeim.
En þá er eftir að vita, hvaða
nienn verða valdir í skilanefnd-
ina, tifl þess að gera upp þetta
mikla þrotabxi.
Er mikið undir því komið, að
vel takist valið á þeim mönnum,
svo útför þessa afsprengis hins
pólitíska banclalags Fi’amsóknar
og sósíalista, verði ekki dýrari en
nauðsyn ber til.
Brotalöm á utanríkisstjórn
Kínverja.
Shanghai, 6. okt.
United Press. FB.
Settur utanríkismálaráðlierra, W.
Koo, hefir beðist lansnar. Sze að-
alfulltrúi kínversku stjórnarinnar
í Þjóðabandalaginu liefir símað
lienni og beðist lausnar frá starfi
Wellington Koo,
hinn nýi utanríkisráðherra
Kínvei'ja.
sinu, en Uhiánfi-kai-shek liefir
svarað lionmn og lagt fast að hon-
mn halda át’ram starfi sínu, enda
úafi liann hið fyflsta traust stjórn-
axánnar. Einnig er lagt fast að
Koo að taka aftur lausnarbeiðni
sína.
Tollamál Breta.
Engir samningar um tollmál
að svo stöddu.
París, 7. des.
United Press. FB.
För frakknesku nefndarinnar,
sem fara átti til London til þess
að ræða innflutningstolllamál við
bresku stjórnina, lxet’ir verið frest-
að, þar sem breskir ráðíherrar hafa
látið ákveðið í ijós í ræðum, sem
þeir hjeldu í gær og fyrradag, að"
eig'i geti komið til mála að nokk-
urir samningar verði gerðir um
tollamál að svo. stöddu.
Lonclon 7. des.
TJnited Press. FB.
Hymans, utanríkismálaráðh erra
Belgíu, kom hingað í gær, til þess
að ræða innflutnmgstolflamál við
bresku stjórnna.
fltvinnub ötavinnan
er byrjuð.
I gærmorgun var byrjað á
atvinnubótavinnunni, en varð lítið
úr sakir óveðurs framan af clegi.
Tfckin verða fyrir þessi verk:
Framræsla í Breiðholtsmýri. Þar
eiga 50 menn að komast að vinn-
unni. Við holræsi inni á Kirkju-
sandi verða 20. Þá verður unclir-
búin götugerð á Barónsstíg frá
nýja barnaskólanum, að Lands-
spítalanum og á Vitastíg, frá
barnaskólanum yfir Skóllavörðu-
torgið. Við gatnagerð þessa verða
um 40 manns
Bráðlega verður byrjað á að
gera grjótgarð frá Grandagarðin-
■iim og vestur að Vestm'götu. Á
hleðsla sú að verða ytri brún
Hringbrautar þarna. Sjór hefir
bi'otið land þarna undanfarin ár.
Einnig verður grafið fyrir vatns-
ug gasæðum í ÁsvaJllagötu, og
Ilringbraut beggja vegna við hina
nýju verkamannabústaði, þar
verða um 40 manns í vinnu.
AIIs er búist við að 200 manns
verði teknir í atvinnubótavinnuna
á næstunni. TTnnið er 6 ltlukku-
stundir á dag, fyrir venjulegt
kaup. Dagkaupið er rúmlega 9 kr.
Stór farþegaskip.
Camden, New Jersey, 5. des.
United Press. FB.
„Manhattan“, stærsta farþega-
skip, sem smíðað hefir verið í
Eandaríkjunum, var hleypt af
stokkunum í dag. Skipið er smíð-
að af ,,New-York Shipbuilding
Company“, og er 30.000 smálest-
ir. Annað skip, af sömu stærð, er
aformað að smíða hjer. „Man-
hattan“ er 705 fet á lengd og
getur flutt 1300 farþega. Áætl-
aður hraði skipsins er 20 hnút-
ar. Kostnaður við smíði skips-
ins mun vera um 10 miljónir
dollara. „Manhattan“ er fyrsta
farþegaskip, sem smíðað er í
Bandaríkjunum síðan árið 1897,
til siglinga á norðurleiðum At-
lantshafs. — ,,Manhattan“ brenn
ir olíu. —
Sjómannakveðja. FB, 7. des.
Farnir til Englands. Kveðjur.
Skipverjar á Andra.
HBlmiIísiðiiaðarfiBlag
Is ands.
Að loknum bæjarstjóruarfundi
á fimtudaginn kvaddi frú Aðal-
björg Sigurðardóttir sjer hljóðs.
Kvaðst hún vera með skilaboð til
bæjarstjórnarinnar frá Heimilis-
unaðarfjelagi íslands. Fjelag þetta
hefði fengið húsnæði hjá bæjar-
stjórn í nýja barnaskólanum til að
hafa þar námskeið og kenna hús-
mæðrum að hagnýta gömul föt og
á'lla afganga til þess að gera ixr
nýja klæðnaði fyrir börn sín. Nú
væri þessu námskeiði lokið og
vildi fjelagið mælast til þess, að
bæjarfulltrúarnir kæmi þangað
upp eftir á föstudagskvöldið og
sæi það með eigin augum hver
árangur liefði orðið af þessu nám-
skeiði.
KI. 8 á föstuclagskvöldið áttu
bæjarfuiltrúai'nir að koma þangað,
en svo uudaiflega brá við, að eng-
inn þeirra kom nema þær könum-
ar frú Aðalbjörg og frú Guðrún
Jónasson. Sýnir slíkt allmikið á-
hugaleysi, þar sem um jafn-þýð-
ii’.garmikinn fjelagsskap er að
ræða og Heimilisiðnaðarfjelagið,
fjelagsskap, sem bærinn hefir sjálf
ur viðurkent að væri góður og
þarfur, með því að greiða götu
lians. En þegar fjelagið býður bæj-
arfulltrúunum að sjá livert það
starf sje, sem bærinn hefir stutt,
þá vilja þeir ekki sjá það. Þetta
er ekki rjett.
Námslceið það, sem Heimilisiðn-
aðarfjelagið hefir nú haldið, var
eingöngu fyrir húsmæður, eins óg
áður er sagt. Frumkvæðið að því
átti formaður fjelagsins, frú Guð-
rún Pjetursdóttir, Skólavörðustíg
11, og lxafði hún allan veg og
vanda af því hvernig það fór úr
hendi. Stóð námskeiðið í þrjár vik-
m* samfleytt, eða rjettara sagt 21
kvöld frá ld. 8—10 og var kent
5 kvöld í viku. Kenslukonur voru
tvær, frú Gunnfríður Jónsdóttir,
kona Ásmundar Sveinssonar mynd
höggvara og frú Guðrún Ásmunds-
dóttir, .Njálsgötu 4.
Ileimilismæður þær, sem sóttu
námskeiðið voru um 20. Þeim var
kcnt að sniða föt, kent að bæta
alls konar fafnað og kent að. liag-
nýta alt sem til felst á heimili af
gömlum og slitnum fatnaði, flík-
um, sem börn eru vaxiu upp úr, og
nothæfum pjöt-lum úr fuilorðinna
fötum, sem eru svo slitin, að ekki
er llengur hægt að ganga í þeim.
Það er heimskunn og viðurkend
hagfræði, að nýtni er eins góð eða|
betri heldur en fjáröflun. Og gam-
all málsháttur segir, að ekki sje
minni vandi að gæta fengins fjár
en afla þess. En nii er það svo, að
öllum fjölda húsmæðra hjer í bæ
ríður á því að fara sem drýgst með
alt, er þær fá hauda milli. Og eigi
á það síst við nú á þessum aðsteðj-
andi vandræðatímúm. Enginn efi
er á því, að alllur þorri húsmæðra
vill gera sitt besta í þessu efni, n
margar skortir þekkingu til þess
—- auðveld og auðlærð ráð. Með
þessu námskeiði hefir Heimilisiðn-
aðarfjelagið einmitt viljað hæta úr
þessu, og ltonurnar liafa sýnt, að
þær kunna að meta þetta og vilja
færa sjer fræðsluna í nyt. Og má
lijer jafnframt geta þess, að þær
hafa beðið Morgunblaðið að færa
fjelaginu kærar þakkir sínar fyrir
námskeiðið og segja að þær hafi
verið ákaflega ánægðar með það.
Hvennasuliið.
nýjasta og besta sagan
eftir Rafael Sabatini
(höfund skáldsagnanna
Ástin sigrar og Drabb-
ari), fæst nú í bóka-
búðum. — Verð 4 kr.
í barnaskólanum var til sýnis
vmna húsmæðranna á þessnm
tíma. Það voru um 90 munir aljs,
aðallega fatnaður á konur og börn
og flest af því unnið úr gömlum.
flíkum og afgöngum, sem þær
vissu eltki áður iivað þær áttu við
að gera. Það var gaman að sjá
allar konurnar þarna saman komn-
ar og hve ánægðar þær voru. —
Þarna áttu þær ljómandi falllega
jólakjóla lianda telpunum sínum,
regnkápur, frakka og alklæðnað
handa drengjunum, „matrosaföP',
treyjur með rennilás, svuntur,
hversdagskjóla, og ótal margt ann-
að. Þær voru hýrar á svip er þær
litu yfir þetta. Það var skiljan-
legt. Þarna höfðu þær sjálfar búið
til bestu, nytsömustu og iagleg-
ustu föt á börnin sín. Og þær gátu
sagt með sjálfum _sjer: „Þetta hefi
jeg sjálf gert, sniðið og saumað úr
ýmissu, sem jeg vissi ekki áður
hvað jeg átti af að gera. og var
fyrir á heimilinu eins og livert ann
að rusl. En nú hefir mjér verið
kent að nota þetta, og' nú á jeg
nóg og ódýr föt handa börnunuín
mínum fyrst um sinn, og kann
framvegis hetur en áður að hjálpa
mjer sjálf!“
Jeg vilcli að bæjarfulltrúarhir
hefði verið þarna.
Á.
Samsteypnsljórn
f Eistlandi.
Riga 5. des.
United Press. FB.
Eftir samningaumleitanir sem
stóðu yfir í vikutíma, heíir for-
maður demokratiska miðflokks-
ins, Skujeneer; myndað sam-
steypustjórn. í stjórninni taka
þátt: Kristilegir jafnaðarmenn,
bændaflokkurinn, einnig lett-
neski frjálslyndi flokkurinn, og
kaþólski flokkurinn. Skujeneer
er stjórnarforseti, en Karl Sarin
utanríkismálaráðherra. — Þing-
ið hefir samþykt traustsyfirlýs-
ingu til stjórnarinnar með 63 :51
atkvæði. Jafnaðarflokkarnir og
smáflokkarnir eru mótfallnir
stjórninni og telja, að hún muni
eiga skamt líf fyrir höndum.
Fjallheimtur í Noregi.
Norðmenn reka ekki fje sitt á
fjall og láta það vera þar eftir-
litslaust alt. sumarið, eins og ís-
lendingai' gera. Menn hafa þar enn
i seljum, og þangað er alt kvikfje,
kýr og kálfar, kindur og geitur,
rekið uni Jónsmessuleytið og þess
gætt fram á haust. En það kemur
þráfaldlega fyrir, að smalarnir
ndssa sauðfje út úr höndunum og
verður refum, úlfum og björnum
að bráð. t haust liafa heimtur orðið
með verra móti frá norskum seljf
um, sjerstaklega í Guðbrandsdöl-
um. Eftirleitarmeun, sem sendlj;
hafa verið upp um fjöll og firn-
indi þaðan, hafa fundið nokkura
ræfla. sem tófan liefir fjallað um.