Morgunblaðið - 02.07.1933, Blaðsíða 6

6
MORGUNBIAÐIÐ
Reykjavíkurbrjet.
24. júní.
Veðrið.
Vilcan sem leið, sem var 10.
sumarvikan, hófst með bjartviðri
um alt land og góðum þurki. —
Stóð svo til mánurlagskvölds en
gekk þá í SV-átt með þykkviðri
og smárigningu eða skóirum og
hefir það veðurlag haldist síðan
á Vesturlandi; en austan lands
hafa verið því nær óslitnir þurk-
ar og sama gildir um mikinn
hluta af Norðurlandi.
Loftþrýsing er lág yfir Græn-
landi en hærri um Bretlandseyjar
og hafið hjer suður undan. Er
vestan átt á öllu svæðinu milli
Bretlandseyja og fslands, enda
veður dumungslegt og rigninga-
samt.,
í Reykjavík hefir hiti orðið
hæstur 17.4 þessa viku, en lægst-
ur 6.9 st. Úrkoman varð samtals
3.3 mm.
Síldarútgerð.
Kveldúlfur hefir tekið á leigu
sildarstöðina á Sólbakka og ætl-
ar að reka hana í sumar, ásamt
Hesteyrarverksmiðjunni. — Kaup
sjómanna við síldveiðarnar það
sama og í fyrra, nema hvað há-
sctar nú eru undanþegnir þeirri
skyldu að hreinsa skipin að síld-
veiðnni loknum.
Togarar fjelagsins leggja út a
síldveiðar eftir nokkra daga.
Línuveiðarinn Pjetursey kom í
gær með 700 tn. síldar inn á Siglu-
fjörð, sem skipið liafði veitt í
snurpinót á Húnaflóa.
Flug ftalanna.
f morgun kl. 5 lagði flugsveit
Balbo flugmálaráðherra upp frá
flugvellinum við Orbetello í ftalíu.
Margoft hafði það fr.jest, að nú
væri flugsveitin á förum, en síðan,
að fluginu væri frestað. Voru ýms
ar orsakir tilgreindar. Fyrst var
ís á höfninni í Julianehaab. En
þar á að vera þrautalencling ef
flugsveitinni tekst ekki að fljúga
hjeðan í einni lotu til Labrador.
Síðan var ís við Labrador er
hamlaði. Svo kom góðviðriskaflinn
í fyrri viku hjer. Þá var sterk-
lega búist við, að mú kæmu ítalir.
En þá höfðu verið sífeldir þoku-
bakkar yfir Alpafjöllum, en erfitt
að fljúga vfir háfjöll í þungum
vatnaflugvjelum.
Meðan á þessari bið hefir staðið
hafa heimsblöðin birt miklar fregn
ir af undirbúningnum. HefirBalbo
ráðherra og fararstjóri ítrekað það
við blaðamenn, að svo vel væri
frá öllum undirbúningi gengið, og
svo mikil áhersla væri á það lögð
að fara varlega, að hjer myndi í
raun og veru um enga hættuferð
vera að ræða.
Kreppan og skólarnir.
Meiri aðsókn er nú að mörgum
skólum landsins, en dæmi eru til
áður. Svo er um Mentaskólann á
Akureyri og hjer í Reykjavík.
Gagnfræðaskóla Reykvíkinga og
A-afalaust marga fleiri.
Rektor Mer.taskólans hjer gat
þess er hann sagði skólanum upp,
að svo væri að sjá sem aðsókn að
skólum ykist vegna kreppunnar.
Þegar með minna móti væri um
atvihnu, þá notaði ungt fólk tím-
ann til þess að fara á skóla, og
undirbúa sig sem best undir lífið.
Búnaðarfræðslan.
En frábrigðilegt er þetta með
bændaskólana. Svo liroðalega liefir
samvinnublöðunum Tímanum og
fylgifiskum hans tekist, með sí-
feldu barlómshjali og styrktarkröf
um, að draga úr trú unga fólksins
á framtíð sveitanna, að aldrei, síð-
an bændaskólar voru hj"er stofn-
settir, hefir aðsóknin að þeim ver-
ið jafn dauf og á síðastliðnu ári.
Tíminn flónskar sig á því, esm
mörgu öðru, að ætla sjer að punta
npp á Steingrím á Hólum, sem
þingmannsefni vegna búfræðiþekk
ingar hans. Norðlensk bændaæska
metur þá kunnáttu svo mikils að
hiin forðast að sækja skóla Stein-
gríms, svö áliöld eru um livort
hærri er þar höfðatala kennara eða
nemenda.
Reykholtssamþyktin.
7. ágúst 1932 er merkisdagur í
sögu Framsóknarflokksins. Þá var
gerð Reykholtssamþykt. Þar sam-
þykti fulltrúaráð og stjórn Fram-
sóknarfjelags Borgfirðinga, fyrir
sitt leyti, að eyða skyldi liahlreipi
því, sem traustast styrkir íslensk-
an landbúnað. Landið alt ríkis-
eign, sögðu þeir Reykhyltingar 12.
Eignarjettur bænda, á jörðunum
ætti að hverfa úr sögunni.
Fyrir sósíalisma sinn, fyrir of-
stopa þann og fruntaskap, sem í
Reykholtssamþyktinni er, vekur
hún hvarvetna mikla eftirt.ekt.
Birting hennar hjer í blaðinu
hefir líka í raun og veru komið
af stað breytingu á starfsaðferð-
um Framsóknarflokksins.
Samþyktin var ekki fyr birt
hjer, en Alþýðublaðið laust, upp
fagnaðarópi. Þarna sjáið þið bænd
ur góðir, sagði blaðið. Nú er ekk-
ert lengur sem skilur Alþýðuflokk-
inn og bændur. Nú hafa bændur
— a. m. k. þessir tólf í Reykohlti
— inndrukkið nægilega mikið af
anda og kenningum okkar sósíal-
ista, til þess að telja má Fram-
sóknarflokkinn sem einskonar hjá-
leigu frá sósíalistum.
í verslunarerindum.
Um leið og þetta er opinbert orðið
byrjar sendiherra sósíalista í Fram
sókn, Jónas Jónsson, af alefli að
vinna að því að hle.ypa kjósendum
Framsóknar og sósíalista í sama
dilk við kosningarnar. Hann er
trúr því hlutverki, sem hann tók
að sjer fyrir einum 15—16 árum,
að koma bændum landsins til að
svíkja sjálfa sig. með því að ganga
sósíalismanum á hönd.Hann ræðst
ekki á þar sem garðurinn er lægst-
u nú. Hann fer i höfuðborg sam-
vinniif.jelaganna, Akureyri.Þar var
einn af starfsmönnurn kanpfjelag-
anna í kjöri. En J. J. fær því til
leiðar komið, að Framsóknarflokk-
urinn á Akureyri verði máður út
við þessar kosningar, og öllum
kjósendum flokksins þar á staðn-
um verði fyrirskipað að ganga til
liðs við sósíalista og fleygja at-
kvæði sínu á Stefán Jóhann.
Tilboð hafði -Tónas upp á vasann
frá sósírh'tum, um að frambjóð-
andi þeirra. þessi eini, í Skaga-
firði. drægi sig til baka. Átti það
að auka tvllivonir Brynleifs Tobi-
assonar um þingmensku. En þegar
Framsóknarmaðurinn á Akureyri
hafði afturkallar framboð sitt,
kom það xipp úr kafinu, að sögn,
að frambjóðandi sósíalista í Ska*ga
firði er ekki kjörgengur, svo það
var þá í þessu tilfelli sem oftar,
svikin vara, sem Jónas verslaði
ineð.
Frá Hriflungum.
Síðan byrjað var hjer í blaðinu
fyrir alvöru að fletta ofan af
Pálma Loftssyni eru menn alment
farnir að skilja, að búast má við
því, að fyrirtæki þau, sem Hrifl-
ungar hafa hlaðið undir sig, sjeu
meira og minna samanhangandi
svindilbrask-keðja, þar sem lilaup
ið er með fjárdrátt og fals úr
einu fyrirtækinu, einu reiknings-
yfirlitinu í annað, en hending
hvað upp veltur og opinbert verð-
ur, fyrri en heildarsúpan er tek-
ir til gagngerðrar rannsóknar.
Eftirtektarvert er það, að einn
rummunga, Guðbrandur í áfeng-
isversluninni, hleypur til í Tím-
annm, játar lögbrot sín, og hælir
sjer af þeim. Hugsanaferill hans
er sá, að úr því lögbrot hans hafi
bitnað á mönnum sem kaupa vín,
þá sje það ósaknæmt. — Kem-
ut þarna fram tilhneiging Hrifl-
unga að skifta mönnum í flokka,
cftir sínum geðþótta, og skamta
síðan hverjum lög og rjett, eftir
því sem Hriflungum býður við að
horfa.
Nú hefir forstjóri Áfengisversl-
unarinnar t. d. fundið það út,
að þeir landsmenn, sem lytu svo
lágt, að gerast viðskiftamenn
hans, væru um leið orðnir
rjettlausir, og fyrir utan gild-
andi lög í þessu landi.
Brjef.
Eigi mun Guðbrandur í Áfeng-
isversluninni þó telja sig örugg-
an, síðan farið var að hrófla við
reikningum hans og verslunar-
rekstri. Sent hefir liann út um
land dreifibr.jef, þar sem hann
biður flokksmenn að A’er.j a sig
gegn árásum.
Gögn þau, sem hann gefur til-
vonandi verjendum eru ekki sjer-
lecra veigamikil, sem vænta má.
Hann segir m. a. í brjefinu:
„Um það atriðið, að flokkssjóð-
ur Framsóknarmanna hafi hlot-
ið fje frá Áfengisversluninni,
þarf ekki að f.jölyrða, þótt það
sje lagt mjög að mönnum, að
leggja trúnað á slíkt. Hinir sjer-
fróðu cndurskoðendur Áfengis-
verslunarinnar, munu mega telj-
ast fullkomin trygging fyrir því,
að slíkar sögusagnir eru á eng-
um rökum bygðar.“
Síðar í brjefinu segir forstjór-
inn; að ágóði verslunarinnar
1932, hafi verið 100 þúsund kr.
meiri en 1928, og sala þó minni.
Af þessu dregur forstjórinn þá
ályktun: „Virðist þessi mismunur
benda til þess. að ekki hafi
miklu verið undan stungið.*1
Menn takj eftir. Guðbrandur
sjálfur verður til þess að leiða
athygli að því opinberlega, að
grunur leiki á því, að flokks-
sjóði Framsóknar hafi láskotn-
ast fje frá Áfengisversluninni.
Segir siðan, án þess að nefna
tölur. að endurskoðendur ..sjeu
fullkomin trygging gegn slíku“.
Þ.e.a.'s., hann gefnr í skyn: að
sig vanti ekki viljann til að stela
fje handa Framsókn, ef ekki
væru hinir s.jerfróðu endurskoð-
endur til að fyrirbygg.ja það.
Og rjett á eftir dregur öll full-
vissa niður í honum, og honum
„virðist", „ekki hafi miklu ver-
ið undan stungið!“
Fengnm
11
eð e.s. Selioss
Kandís
ljósan og svartan.
Sími: Einn — tveir — þrír — fjórir.
Strákapör.
Fyrirliðar kommúnistar hjer i
Reykjavík hafa eigi önnur ráð
vænlegri til að vekja á sjer eftir-
tekt, en bjánaleg strá.kapör. Þeg-
ar strákskapur þeirra bitnar á
innlendum mönnum, er hann
skoðaður sem hver önnur hvim-
lcið óþrif á þjóðinni, sem gefi
eigi tilefni til sjerstakrar athygli.
En öðru máli er að gegna, þegar
strákapör þessi bitna á þegnum
erlendra þjóða.
Eitt með helstu kjánaprikum
kommúnista hjer er Haukur nokk-
ur Björnsson. Hann óð hjer um
daginn inn á Hótel Borg að nokkr-
um ítölum sem þar voru, og við-
hafði niðrandi hrópyrði um þá og
stjórn þeirra. Hinir ítölsku gestir
þáðu snáða þann að segja til
nafns síns. Hann færjjist undan
Pokabuxur, fyrir dömur og
herra, drengja stuttbuxur frá
3 kr. Næturtreflar á 3.75 og fl.
Msnchester,
Laugaveg 40. Sími 3894.
því. Hóteleigancli henti Hauk út.
Nú í vikunni voru prentaðar
verstu svívirðingar um ítalina,
hinn væntanlega flugleiðangur, og
ítölsku stjórnina, í eitt af blöð-
um kommúnista hjer í bænum.
Var blaðsnepillinn gerður upp-
tækur.
Prestastefnan 1933.
Dagana 22.-24. f. m. var
prestastefnan haldin hjer í bæ og
hófst með guðsþjónustu í dóm-
kirkjunni kl. 1 síðdegis 22. júní
og eftirfarandi altarisgöngu synó-
duspresta. Sjera Björn Magnússon
á Borg steig í stólinn. En sjálf
fundarhöldin hófust kl. 4 í sam-
komuhúsi K. F. U. M. Voru þar
samankomnir nálega 40 andlegrar
stjettar menn í embættum og auk
þeirra nokkrir uppgjafaprestar og
prestsefni.
Eftir að fundur hafði verið sett-
ur með bænaflutningi gaf biskup
yfirlit yfir helstu viðburði næst-
liðins fardagaárs, er varða þjóð-
kirkju vora. Mintist hann í upp-
hafi ræðu sinnar 1'á.tins uppgjafa-
prests, Skúla prófasts Skúlasonar,
tveggja, prestsekkna, Elínar Ög-
mundsdóttur Schevings og Guð-
rúnar Ólafsdóttur Johnsen, svo og
prestskonunnar Vigdísar Pálsdótt-
ur í Stafholti, sem látist höfðu á
árinu. Af þjónandi prestum hafði
onginn andast umliðið fardagaár,
er tveir höfðu látið af prestskap
(sjera Ólafur Sæmundsson í Hraun
gerði og sjera Knútur Arngríms-
son á Húsavík). Aftur höfðu bæst
við 6 nýir starfsmenn, sem sje
kandídatarnir: Valgeir Helgason,
Benjamín Kristjánsson, Gunnar
Jóhannesson, Garðar Svavarsson
og Sigurður Pálsson, og prestur-
inn s.jera Friðrik A. Friðriksson
(áður í Vesturheimi). Væri því
tala starfsmanna kirkjunnar nú
alls 106 og 2 aðstoðarprestar. Veitt
höfðu verið 9 prestaköll (Hruni
sjera Jóni Thorarensen, Saurbær á
Hvalfjarðarströnd sjera Sigurjóni
Guðjónssyni, Kirkjubæjarklaustur
s.jera Óskari J. Þorlákssyni, Bíldu
dalur sjera Jóni Jakobssyni,
Grundarþing kand. Benjamín
Kristjánssyni, Brjámslækur sjera
Birni O. Björnssyni, Stórinúpur
kand. Gunnari Jóhannessyni,
Hraungerði kand. Sigurði Páls-
syni og Húsavík sjera Friðrik A.
Friðrikssyni. En settir prestar í
þessi tvö: Þykkvabæjarklausturs-
prestakall: sjera Valgeir Helga-
son (áður á Stóramipi) og Hofs-
1 restakal] í Álftafirði: kand. Garð-
ar Svavarsson. Prestslaus i’æru nú
þessi 5 prestaköll: Staðarhólsþing,
Barð í Fljótum, Hofteigur, Sand-
fell í Öræfum og Þingvellir. —
Skipaður var einn prófastur á ár-
inu sem sje í Kjalarnessprofasts-
dæmi: dómkirkjuprestur Bjarni
Jónsson. Nýjar kirkjur voru 3
| vígðar á. árinu: Grafarkirk.ja í
Skaftártungu. Sigluf jarðarkirkja
og Stóruborgarkirkja í Grímsnesi.
Tlina fyrstnefndu vígði prófastur,
Jiinar tvær biskup. Tvö prestset-
1 urshús voru reist, annað á Þing-
eyri við Dýrafjörð, en hitt á Norð-
■ firði, bæði úr steinsteypu. Kaup
i
voru fest á prestsíbúð handa Ak-
urevrarpresti og Mýrclalsþinga-
presti (í Vík), og hancla Ögur-
þingapresti var keýpt jörðin
Hvítanes með nýju íbúðarhúsi. —
Tvær prestsíbúðir: f Hruna og á
Kálfa fellsstað fengu ítarlega að-
gerð, og eru nú nálega sem nýjar
væru. — Á þessu sumri stendur
til að reistar verði prestsíbúðir:
í Reykholti, á Bíldudal og á
Prestsbakka í Hrútafirði.
Kosning til kirkjuraðs af halfu
, hjeraðsfunda hafði farið fram í
, fyrra sumar og þeir verið kosnir: