Morgunblaðið - 02.03.1934, Blaðsíða 2

2
JPorgnalblaðid
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavfk.
Ritstjörar: Jðn KJartansson,
Valtýr Stefánsson.
Ritstjðrn og afgreiBsla:
Austurstrœti 8. — Simi 1600.
Auglýsingastjört: E. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Siml 8700.
Helmasimar:
Jön KJartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni óla nr. 3045.
E. Hafberg nr. 377*.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánutSl,
Utanlands kr. 2.50 á mánuBL
í lausasölu 10 aura eintaklB.
20 aura meB Lesbök.
Fuglamir
og Tjömin.
Mikla ánægju kafa bæjarbúar
haft af hinu fjölskruðufia fugla-
lífi, sem hefir verið á Tjörninni
undanfarin sumur. — Og mesta
ánægju vekur jiað, að viltu fugl-
unum fjölgar stöðugt á Tjörninni,
enda á að kappkosta, að liæna
þangað sem mest ótamda fugla.
Bn þá vaknar sú spurning: —
Hverriio' er aðbúnaður fuglanna
á Tjörninni?
Því er fljótsvarað. Hann er eins
ófullkominn og frekast getur
verið.
Aðeins einn hólmi er í norður
hluta Tjarnarinnar, og krían hefír
fyrir löngu tekið hann í bygg-
ingu. Hún sjer um, að aðrir fuglar
komist þar ekki að, enda fer vel
á því, að krían fái að halda lilóm-
anum sínum.
Hinar vængstýfðu álftir, sem
hjer hafa verið undaufarin sum-
ur, hafa nær eingþngu lialdið sig
í syðri hluta Tjarnarinnar. Tvö
sumur hafa ]>ær orpið ]>ar — í
hittifyrra tóku áltahjón sjer ból-
festu í hólmanúm, syðst í Tjarn-
arendanum, verptu þær og ung-
uðu út. Þau verptu á, sama stað
síðastliðið sumar og unguðu einn-,
ig' út. Þá hættust einnig önnur
álftahjón í hópinn, en höfðu eng-
an aðgengilegan verustað. Þau
urðu að kúldrast á óvistlegum
kökk, fast við land og urðu því
fvrir miklú ónæði vegfarenda. —
Samt unguðu þau þarna út eggj-
um sínum.
Nú eru ekki lengur vængstýfðar
álftir til á Tjörninni. Bn alt bend-
ir til þess, að hinir gömlu vinir
okkar og kunning'jar. álftahjónin
frá í fyrra, ætli samt sem áður áð
vera hjá okkur áfram og börnin
þeirra einnig. Þessi fríði hópur
hefir komið. hingað við og við í
allan vetur og fengið góðar við-
tökur, eins og vera her.
En það þarf að húa í haginn
fyrir þessa fallegu og tígulegu
fugla, svo þeim verði kleyft að
setjast hjer að til frambúðar. Það
verður að búa til hólma (3—4) í.
syðri' tjörninni. Þetta verður að
gerast nú fyrir vorið.
Einnig' verður að fjölga hólm-
um í norður hluta Tjarnarinnaiv
svo að aðrir viltir fuglar geti
tekið sjer hólfestu þar.
Bæjarstjórnin verður að hrinda
þessu í framkvæmd nú þegar.
Næsti háskólafyrirlestur dr. M.
Keil verður í kvöld kl. 8. Efni:
„Der deutsehe Handel“. Öllum
heimill aðgangur. i
MORGUNBLAÐIÐ

Spænska stjömin beiðist lausnar
Berlín, 1. mars. PÚ.
Líklegt þykir. að stjómarskifti
sjeu í vændum mjög bráðlega á
Spáni. Tveir stærstu liægriflokk-
arnir þaf í landi, bændaflokkur-
inn og' kaþólski flokkurinn hafa
komið sjer saman um að bera,
fram vantraust á stjórnina í dag,
og mun það að öllum líkindum
verða samþykt. Ástæðan til van-
traustsins er sú, að hægri flokk-
unum þykir stjórnin liallast, um of
til vinstri, og telja þeir slíka
Stefnubreytingu ekki vera í sam-
ræmi við þjóða.rviljann, eins og
hann kom fram við síðustu kosn-
ingar.
Stjórnin fer.
Madrid 1. mai\s.
Á flokksþingi kaþólska flokks-
ins var leiðtogi hans, Gil Robles
í forsæti. — Samþykt var ein-
róma, að flokkurinn hætti að
veita ríkisstjórninni stuðning
sinn.
Opinberlega tilkynt, að ríkis-
stjórnin hafi beðist lausnar.
Verður Lerroux
forsætisráðherra ?
Madrid, 1. mars.
IJnite'd i’ress. FB.
Stjórnmálamenn, sem l-. P. hef,-
ir átt tal við, eru þeirrar skoðuu-
ar, að eigi muni gerlegt a,ð mynda
nýja stjórn, nema með þátttökn
róttæka fiokksins og að Lerroux
yerði forsætisráðherra.
Lerroux.
Borgarastyrjöldin
í Austurríki
ekki eins mannskæð og
áður var sagt.
Kalundborg 1. mars F. Ú.
Austurríska frjettastofan hef-
ir nú gefið út endanlegar skýrsl-
ur um það, hversu margir hafi
fallið og særst í óeirðunum þar
um daginn. Samkvæmt þessum
skýrslum hafa fallið 250 en 802
særst.
Tuttugu jafnaðarmanna-
foringjar ákærðir.
Berlín, 1. mars. FÚ.
Lögreglan í Vín hefir nú lokið
yið rannsókn á málum hinna fang-
elsuðu jafnaðarmanna, og mun !
tuttugu af helstu foringjum jafn-
aðarmannaflokksins verða stefnt
fyrir lög og dóm, þar á meðal
C'arl Seit.z borgarstjóra í Vín,
Körner hershöfðingja, formanni
baráttuliðsins o. < fl. Sakargiftir
eru þessar: Undirbúningur og'
skipulagning vopnaðrar uppreisn-
ar, og persónuleg þátttaka og
stjórn uppreisnarinnar. ,
Landstjórnin í Vorarlberg í
Austurríki hefir sagt af sjer. —
Búíst er við, að hin nýja stjórn
verði að nfiklu leyti skipuð Heim-
wehrmönnum.
Japanar hefja sókn
gegn kommúnistum.
Berlín, 1. mars'. FÚ.
Lögreglan í -Tapan hefir hafið
sókn gegn kommúnistnm, og hafa
síðustu dagana 1200 kommúnistar
verið hneptir í varðhald í ýmsum
borgum í Japan, Auk þess hefir
lögreglan fundið 15 leynileg'ar
prentsmiðjur, er kommúnistar
áttu.
Næturvörður verður í nótt í
Reykjavíkur Apóteki og Lyfja-
húðinni Iðunn.
Styrkur
til skálda og listamanna.
1. mars FÚ.
Mentamálaráðið hefir úthlutað
fje því, sem á fjárlögum 1934 er
yeitt til skálda og listamanna.
Þessir fengu styrk:
Þórarinn Jónsson tónskáld 800'
kr., Tómas Guðmundsson skáld
700 kr., Axel Arnfjörð tónlistar-
nemi 500 lcr., fru Gunnfríður Jóns-
dóttir myndhöggvari 500 kr.,
Höskuldur Björnsson málari 500
kr„ Jón Engilberts málari 500 kr.,
Karl Runólfsson tónskáld 500 kr.,
María Markan söng’kona 500 kr.,
Þorvaldur Skúlason málari 500 kr.
Ke isarakrýningin
í Manchuokuo.
Fólkinu þótti meira til
koma að sjá flugvjelar
heldur en krýningarat-
höfnina.
Kalundborg 1. mars F. Ú.
Krýning keisarans í Manchuo-
kuo fór fram í dag með mikilli
viðhöfn. og að viðstöddum mikl-
um mannfjölda, sem safnaðist
snemma ' morgun í allar götur,
þar sem keúarinn fór um, og var
þar kngi ::’lir að hann var farinn
framhjá. Flugvjelar svifu yfi:’
borgumi mcöan á athöfninm
stóð, og er sagt, að mörgum að-
komumönnum innan úr Asíu,
sem komu til þess að vera við„
staddir krýninguna, en höfðu
aldrei sjeð flugvjelar fyr, hafi
þótt þær miklu merkilegri, en
krýningin sjálf.
Sjálf krýningarathöfnin var
sambland af gömlu og nýju. Keis
arinn ók til krýningarstaðarins í
nýtísku bíl, en krýningarathöfnin
fór fram eftir 3 þúsund ára göml-
um helgisiðum.
---------------
Bæjarstjórnarfundur í gær.
Sossvirkiunlo snlylt
-- Borsorritarlnn o. fl.
Bæjarstjórnari'undur var hald-
inr. í gær. Þetta gerðist þar mark-
verðast:
Virkjun Sogsins.
Tillögur Sjálfstæðismanna um
virkjun Sogsins voru til síðari
umræðu. Engar umræður urðu
um málið að þessu sinni og var
virkjunin samþ. einróma.
Þá er ekki annað eftir í þessu
stórmáli, en að fá lán til virkjan
arinnar — og er þess að vænta
að það fáist. Væntanlega verður
byrjað á framkvæmdum þessa
mannvirkis á þessu ári.
Borgarritarinn.
Þetta mál var einnig til síðari
urnræðu. Eins og áður hefir ver-
ið skýrt frá hjer í blaðinu, er svo|
til ætlast, að skipaður verði borg;
arritari, sem verði einskonar
skrifstofustjóri, hafi yfirumsjón
með innheimtu bæjargjalda, sem
bærinn verður nú að greiða fyi’- j
ir sjerstakle'ga, annist málarekst
ur fyrir bæjarins hönd, gegni
borgarstjórastörfum í forföllumj
borgarstjóra o. s. fv.
Um málið urðu allmiklar um-
ræður á bæjarstjórnarfundinum
í gær, en mjög fóru þær á víð og
dreif.
Að lokum var samþ. með 8:7 j
atkv. að skipa borgarritarann.
— Rauða fylkingin öll á móti. I
-4 ■ ’ ■■ I
Byggingar á
er f ðaf estulöndum.
Samþ. var till. frá borgar-1
stjóra þess efnis, áð þeir sem’
byggja vHja á erfðafestulönd-
um, skuli framvegis fá til þess
leyfi bæjarráðs, áður en umsókn
fer til byggingarnefndar.
Tillögur kommúnista. /
Björn Bjarnason fulltr. Komm-
únista flutti tillögur um það, að
bærinn leigði stórt samkomuhús
til þess að halda í bæjarstjórnar-
fundi og alð fundartími bæjar-
stjórar yrði færður til kl. 8 að
kvöldi. Mun það einkum hafa vak-
að fyrir B. B., að með þessari
breytingu yrði auðveldara að
hóa saman kommúnistaskríl til
þess að gera spellvirki á fundum
bæjarstjórnar. Báðar þessar til-
lögur voru feldar.
Björn Bjarnason flutti einnig
tillögu um, að bæjarsjóður
greiddi íbúunum á Lokastíg 14
tjón það, sem þeir urðu fyrir af
völdum brunans 24. jan. s. 1. Þessi
tillaga var feld, með því að bæj-
arstjórn taldi varhugavert að
ganga inn á þessa braut, því að r
það gæti orðið til þess, að inenn
yrðu hirðulausar með að vá-
tryggja innbú sín.
Til að sýnast.
Stefán Jóh. Stefánsson lagði
fram á fundinum nokkrar tillög-
ur út af erindi frá Verkamanna-
fjelaginu Dagsbrún til bæjar-
ráðsins.,
Voru till. þessar m. a. um styrk
til ráðningaskrifstofu, sem verk-
lýðsfjelögin starfræktu, um að
öllum í bæjarvinnunni yrði greitt
fult dagkaup, um endurbætur á
verkamannaskýlinu við höfnina
o. fú —-
Um þessar tillögur sagði borg-
arstjóri m. a., að sósíalistar við-
höfðu tvennskonar vinnuaðférð-
ir. Þegar þeir vildu láta mál
ganga fram, ynnu þeir að fram.
gangi þeirra í bæjarráðinu. En
þegar þeir væru aðeins að sýnast.
vildu þeir ekkert um málin ræða
í bæjarráði, heldur krefðust þess,
að málunum væri vísað til bæjar-
stjó'rnar, til þess þar að fá tæki-
færi til að skrafa um þau. Þannig
hefðu sósíalistar farið að með
þetta erindi Dagsbrúnar. Þeir
hefðu ekkert viljað sinna þeim í
bæjarráði.
Borgarstjóri tók sumum þess-
ara tillagna vinsamlega og taldi
sjálfsagt að bæjarráð athugaði
þær gaumgæfilega.
Var svo samþ. tillaga frá borg-
arstjóra um að vísa þessu máli
til bæjarráðs.
Rjettindi kvenna.
Osló 1. mars F. Ú.
Norska óðalsþingið ræddi aft-
ur í dag frumvarpið um em-
bættarjett kvenna og samþykti,
eins og áður með 60 atkvæðum
gegn 49, að konur skyldu hafa
rjett til prestsembætta. Frum-
varpið fer nú aftur til lögþings-
ins, en það hafði felt þetta við
fyrri meðferð sína á málinu.
Afvopnunarmálin.
Berlín, 1. mars. FÚ.
Norman Davies, .fulltrúi Banda-
ríkjanná á afvopnunarráðstefn-
únni kom til London í morgun.
Mun hann m. a. ætla sjer að eiga
tal við Anthony Eden á. morgun,
en hann verður þá kominn heim
til Englands aftur.
Nazista-kálfur.
Þýsk blöð hafa fyrir skömmu
birt mynd af kálfi með hvítanhaka-
kröss á enninu. Er sagt að hann
hafi fæðst með merki þetta á enn-
inu. — Engu minni fögnuðnr er
yfir kálfi þessum en meðal Egypta
forðum, er nýr Apiskálfnr var
fæddur. —
■---0-0"»------
Tvíburar ógæfumerki.
Víða í Afríku er það talið ógæfa
ef tvíburar fæðast. Halda Negr-
arnir það vera vott um reiði guð-
anna. Hjá sumum Negraflokkun-
um eru börnin borin út, en hjá
öðrum eru þau tekin frá mæðrun-
um, og fá þær ekki að sjá þa*
mánuðum saman.