Morgunblaðið - 02.07.1936, Blaðsíða 3

2. júlí 1936.
MORGUNBLAÐIÐ
Sænska vikan:
Forsætis- og tlota Dana væntanlf malaraonerrar igir hingað Veisla ríkisstjórnar- innar að Hótel Borg
mpn vim >qr fvriríptlflnir“ Próf. Tunberg: Um sögu hinnar
II10U jjJIIIC IQl IJIIIWllullll ■ norrænu samhygðar.
Danskar flngvjelar eiga að
annast landhelgisgæslu við ísland!
RAUÐA stjórnin, sem nú fer með völdin
hjer á landi, ætlar ekki að gera enda-
slept niðurrifsstarfið í landhelgisgæslunni.
, Fyrsta skrefið er, að selja út úr landinu
annað fullkomna varðskipið, sem þjóðin hafði
eignast.
Annað skrefið er, að atvinnumálaráðherra
flýr í utanför sinni á náðir dönsku stjórn-
arinnar og biður hana að annast gæsluna við
strendur la'ndsins!
Og nú er Stauning
forsætisráðherra tDana
væntanlegur hingað
næstu daga og ^með
honum flotamálaráð-
herrann, og hafa þeir
„ýmsar fyrirætlanir“ í
sambandi við landhelg-
isgæsluna.
Utanför atvinnu-
málaráðherra.
Eins og kunnugt er fór Har-
aldur Guðmundsson atvinnu-
málaráðherra utan skömmu eft-
ir þinglokin í vor. Hann hljóp
burtu á einhverju alvarlegasta
augnablikinu, sem komið hefir
yfir atvinnulíf þjóðarinnar, þar
sem fyrir dyrum lá álger stöðv-
un síldveiðiflotans, vegna þess
gerræðis, sem valdhafarnir
beittu útgerðarmenn og sjó-
menn. Þetta alvarlega augna-
blik valdi atvinnumálaráðherr-
ann til utanfarar og fól Finni
Jónssyni forsjá síldarmálanna!
Eigi var mönnum kunnugt
þá, hvaða erindi ráðherrann átti
utan, sem var svo brýnt, að
hann varð að hlaupa frá á
þessu alvarlega augnabliki.
En nú er upplýst, hvert er-
indið var.
íslandsför
Staunings.
í einkaskeyti því til útvarps-
ins, frá Khöfn, sem birtist hjer
í blaðinu, er sagt frá fyrir-
hugaðri íslandsför Staunings,
forsætisráðherra Dana, sem ráð-
gerð er í þessum mánuði.
Stauning forsætisráðherra
hefir sagt í viðtali við danska
blaðið Politiken, að hann fari
til Islands „samkvæmt loforði",
er hann hafi gefið 1935. Erind-
ið til Islands sje, ,,að ræða þar
ýms mál, er sameiginlega snerti
hagsmuni Islands og Danmerk-
ur, einkum á viðskiftasviðinu,
svo og gagnkvæm rjettindi
danskra og íslenskra þegna“.
Ennfremur segir í skeytinu:
„Hann (þ. e. Stauning) skýr-
ir og frá því, að hann hafi með
höndum ýmsar fyrirætlanir um
að nota flugvjelar við landhelg-
isgæslustarfið hjer við ísland,
auk gæsluskips þess, er Danir
hafa hjer, og sje því eðlilegt,
að flotamálaráðherrann og em-
bættismenn þeir, sem með mál
flotans fara, komi til íslands og
kynni sjer aðstöður og ástæð-
ur“.
Samtal við
Hermann Jónasson
forsætisráðherra.
Þegar Morgunblaðið fekk
þetta merkilega skeyti í hend-
ur, hringdi ritstj. blaðsins til
Hermanns Jónassonar forsætis-
ráðherra, sem er yfirmaður.
landhelgisgæslunnar hjer, las
fyrir honum skeytið og spurði,
hvað ráðherrann hefði að segja
um skeytið.
Forsætisráðherrann kvað það
rjett hermt, að Stauning for-
sætisráðherra Dana kæmi hing-
að til þess, fyrst og fremst, að
ræða um viðskiftamál land-
anna. íslendingar væru mjög
óánægðir yfir því, hve ójöfn
viðskiftin væru og vildu fá þar
lagfæringu á.
En viðvíkjandi síðari hluta
skeytisins — landhelgisgæsl-
unni — sagði forsætisráðherra,
að hann væri því atriði ekki
eins kunnugur, en sagði,
að atvinnumálaráðherrann
hefði i utanför sinni farið
fram á það við dönsku
stjórnina, að fá hingað
flugvjelar til landhelgis-
gæslu og til notkunar við
síldarleit.
Morgunblaðið reyndi nú að
ná tali af atvinnumálaráðherra,
en það tókst ekki. Þess gerist
heldur ekki þörf, því skýring
forsætisráðherra er alveg full-
nægjandi.
Sven Tunberg,
flutti fyrírlestur í gær.
Hjalmar Lindroth,
talaði í '’tvarpið í gær.
Hjarta
Norðurlanda.
„Vegna legu landsins er
ekki hægt að segja að ísland
sje miðstöð norrænnar menn-
ingar“.
„En víð getutn kallað það
hjarta norrænnar menningar,
því að hvergi finnur maður
æðaslög hins norræna kyn-
stofns slá jafn ört og einmitt
hjer“.
— Próf. Tunberg í fyrir-
lestri sínum í gær.
Fyrirætlanir
Staunings.
Khöfn, 30. júní. FÚ.
STAUNING forsætisráðherra
Dana segir í viðtali við
blaðamenn frá „Politiken" í
dag, að hann fari til íslands
samkvæmt loforði, sem hann
hafi gefið 1935 um það, að
koma til íslands og ræða þar
ýms mál er sameiginlega snerti
hagsmuni Islands og Danmerk-
ur, einkum á viðskiftasviðinu,
og að því er snerti gagnkvæm
rjettindi danskra og íslenskra
þegna.
Hann skýrir og frá því, að
hann hafi með höndum ýmsar
fyrirætlanir um að nota flug-
vjelar við landhelgisgæslustarf-
ið hjer við Island, auk gæslu-
skips þess er Danir hafa hjer,
og sje því eðlilegt, að flota-
málaráðherrann og embættis-
menn þeir, sem með mál flot-
ans fara, komi til íslands og
kynni sjer aðstöður og ástæður.
FRAMHALD Á SJÖTTU SÍÐU.
Aðalfundur Læknafjelags ís-
lands hefst kl. 4 síðdegis á morg-
un í Rannsóknarstofu Háskólans.
Mörg merkileg erindi verða flutt
á fundinum.
Thorsten Ohde,
kemur með íslandi í dag.
Enn hamlar þoka
sildveiðum.
Síld dfúpt
af Skaga.
C varta þoka var út af
^ Siglufirði í gær og durab-
ungs veður víðast hvar fyr-
ir Norðurlandi.
í gær var töluverð síld uppi
vestan við Grímsey og á Grímseyj-
arsundi, en slæmt skygni spilti
fyrir veiði. Samt fengu mörg skip
slatta og sum mikið.
1 gærmorgun frjettist af mikilli
síld djúpt af Skaga og fóru tog-
ararnir og stærri skip þangað.
Areiðanlegar fregnir af því, hvern-
ig þeim gekk, voru ekki komnar í
gærkvöldi.
Nokkur skip ringu síld á
Húnaflóa, en voru ekki komin til
hafnar.
Þessi skip komu til Siglufjarðar
í gær og fyrrinótt :
IDOMLEGA hundrað
■■■*’ manns sátu veislu
ríkisstjórnarinnar að
Hótel Borg í fyrra-
kvöld, sem haldin var
vegna sænsku vikunn-
ar. Var þar glatt á
hjalla.
Undir þorðum Voru fluttar
tvær ræður og sungin sænsk og
íslensk lög.
í miðjum hópi sæirtku stúd-
entasöngvaranna var borgar-
stjóri, Pjetur Halldórsson, og
söng með þeim hvert lagíð af
öðru.
Veislan hófst kl. 9. Meðal
þátttakenda voru allir hinir
sænsku gestir og sendiherrar!
Norðurlandaþjóðanná'.
Af íslendingum þáðu boð rík-
isstjórnarinnar, móttökunéfnd
sænsku vikunnar, nókkrir þing-
menn og blaðamenril
Undir borðum kélt Hermann
Jónasson forsætisráðherra ræðu
fyrir minni Svíþjóðar. Mintí
hann á kvæði skáldajofuirsíns
Matthíasar Jochumssonar" ,,Þú
söguríka Svíabygð“ og lýkti
þeirri hlýju vínattu, sem I'slénd-
ingar hefðu jafnan börið til
Svía.
Ivar Wennerström, fyrver-
andi landvarnaráðlierrá Sýía og
fulltrúi sænsku ríkisstjórnarinn-'
ar á „vikunni“, mælti fyrir
minni Islands.
Wennerström gat þéss m. a.
að nýlega hefði orðið stjórnar-
skifti í Svíþjóð. Stjórna'rSkifti
hefðu engin áhrif á hina' hlýju
vináttu sem Svíar báéri til Ts-
lendinga. Vináttan vseri jöfn
hjá öllum flokkum.
Til marks um þáð vöeri, að
hin nýja sænska stjórn hafi
sent hann, andstæðing éinn í
stjórnmálum, til þess að vera
fulltrúi hennar á sænsku vik-
unni.
Veislan stóð langt fram eftir
nóttu. Mbl. var tjáð síð hún
hefði staðið til kl. 4. Eri' riúmir
segja að hún hafi staðið miklu
lengur.
í gær skoðuðu gestir vorir
Reykjavíkurbæ og það sem
hann hefir að geyma markVert;
en ekki er fært í annála hfé
snemma dagurinn var tekinn.
Nóttin var svo „björt“.
I gærkvöldi kl. 6 flutti hr.
Sven Tunberg rektot háskólans
í Stokkhólmi erindi í Kaup-
þingssalnum um „sögu hinnar
norrænu samhygðar“. Sigurður
Nordal prófessor bauð hinn
góða gest velkominn.
Gat prófessor Nordal þess, að
Tunberg væri frá Sköru í Sví-
þjóð. „Þá menn köljum vjer
FRAMJBL Á SJÖTTU SÍÐU
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.