Morgunblaðið - 29.06.1940, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
mimtiiMMUiMimttimimiMtumMnMimiiiiummtiiiiiiimiiiititiitiiiiuiiiiiiHiiHmiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimMtiiitiHimui
| FlóKinn frá Belgíu
Laugardagur 29. júní 1940.
iiiiiiniiiiiimnnuiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiniimiiniimmniiinuniiinnumiHanB
Frásðgn GuOmundar Hlíðdals
| íiiiiinuiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiii
FRAMH. AF ÞRIÐJU Sfi)U.
| gífurlegt. Var álitið, að þeir
1 hefðu mist herskip í Oslófirði er
| samtals voru 66.000 smálestir
| að stærð. Og menn töluðu um
1 að ekki nema-20% af því liði,
| sem lagði af stað sjóleiðina til
| Noregs hefði komist lifandi alla
| leið. En þetta eru vitanlega ekki
| nema ágiskanir. Þetta var fyrstu
4 dagana. Sagt var, að einn dag-
f | inn hefðu sjóflutningar tepst al-
1 veg. En þá fluttu flugvjelarnar
| liðið, svo hratt til Osló, að þær
1 settust svo til hver af annari
| á vellina utan við borgina, að
| hermennirnir fengu aðeins ráð-<
| rúm til að skjótast út, og flug^
.................................................................................................. yjeiin loft um leið og önnur
\ =
| Myndin er tekin af flóttafólki á þjóðvegi í Belgíu, skömmu
1 eftir að Þjóðverjar hófu sókn sína á Vesturvígstöðvunum.
Móvinsla
i stórum stíl
Akranesi
a
Móvinsla er nú hafin á Akra-
nesi í stórum stíl.
Á síðastliðnu vori var stofnað
hlutafjelag og þar ljet smíða
móvinsluvjel, sem eltir móinn.
Vjelin er búin tækjum, sem
flytja móinn úr gröfinni upp í
vjelina og frá vjelinni aftur 80
öllu vel og haganlega fyrir kom-
metra út á þerrivöllinn. Er þessu
ið. Móvinsluvjelin gengur fyrir
kraftmiklum mótor.
Mórinn kemur úr vjelinni í
samanþjöppuðum töflum og
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii
Frá
frjettaritara vor-
um i Akranesi
hálfan sólarhringinn, en í ráði
er að skifta vöktum og vinna
allan sólarhringinn og tvöfald-
, ,.... ,, , , ast þá tala þeirra karlmanna,
þrýstir vjehn toflunum ut a þar gem f. atvinnu vjg móvinsIuna
gerða borðbuta,
til gerða borðbúta, sem hún
flytur á vírum út á þerrivöllinn
og skilar þeim svo aftur tómum ’um
komin í hennar stað.
Þegar þýski herinn var kom-
inn upp að Kvam í Guðbrands-
dal var talið, að þar yrði fram-
rás hans stöðvuð. Þangað var
komið mikið lið Bandamanna.
Þar er dalurinn þröngur, þver-/
hnýptar hlíðar á báða vegu. Þar
var mikill viðbúnaður til að
iiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiiinr
skyldmenna og teng'dafólks var fólksþingsmaður Færeyinga,
svo óbærileg fyrir marga. jsem nýkominn er til bæjarins.
SVÍÞJÓÐ I Tíðindamaður blaðsins spurði
— Hvert hjelduð þjer frá hann /,rjetta frá Danmörku.
Osió? jHann for þaðan 5. júní.
—' Þaðan komst jeg með! Jeg bjÓst við’ sagði hann’ að
en
nokkrum erfiðismunum til SvíVþurfia að fara stærri krók
þjóðar, og síðan til Hafnar. Þarl td þef að komast heim’
var jegí vikutíma, fór síðan tillfj leið tU New York fyrst,
Stokkhólms, þaðan til Helsing-Iþa6an með emhverJu islensku
f°rs, skrapp til Stokkhólms aft-
ur og síðan norður til Petsamo.
I Svíþjóð voru menn mjög
smeikir um að Svíar ættu eftir
að lenda í styrjöldinni. Aðfara-
nótt hvítasunnudags var hætt-
an talin vera orðin svo mikil, að
þá var alt landið myrkvað.
Myrkvun var haldið áfram í
skipanna hingað, og sæta síðan
færi að komast til Færeyja.
— Hvernig er hið almenna
ástand í Danmörku?
— I! daglegu lífi finna menn
ekki mikið til breytingarinnar
;frá því sem var. Vitanlega er
fyrirsjáanlegt að þurð verður á
ýmsum vörum er til lengdar
Afköst vjelarinnar geta verið
40 smálestir á sólarhring,
til baka þegar búið er að losa miðað við þurran mö
móinn af þeim.
Áður en móvinslan var hafin
var mólandið ræst fram með
djúpum skurði með það hvort-
tveggja fyrir augum, að gjöra
móupptektina auðveldari og til
Við þurkun á mónum, hreyk-
ingu og hleðslu fær margt fólk
atvinnu, einkum kvenfólk og
unglingar.
Framkvæmdarstjóri þessa mójmatisku vegabrjefi mínu fengið
Ivinslufyrirtækis er Sigurður [vitneskju um hvar jeg var, fjelst
þess að fá góðan þerrivöll fyrir símonarson hreppsnefndarodd-
móinn. Einnig var gerður ak- vii;i>
vegur að mólandinu. Mólandið
A miðvikudaginn bauð Sig-
urður allmörgum mönnum á
Akranesi að skoða móvinsluna.
Þegar komið var á staðinn,
blasti við sjónum manna mó-
breiða, sem tók yfir víðáttumik-
mæta framrásinni. En það var|Þeg'ar- Jeg þykist vita, að ótt
eins og ekkert gæti stöðvað Þjóð^mn Þar í landi hafi aukist um
verjana. Þ. e. a. s. mannfall allan helming síðan Rússar rjeð-<
ust að nýju á Eystrasaltslöndin
sunnan Finska flóa.
Norður-Finnland er enn undir
herstjóm. Þangað má enginn
koma nema hann hafi sjerstakt
leyfi til þess. Þar eru mikil og
hryllileg vegsummerki eftir
hina ægilegu styrjöld í vetur.
Finsku húsaþorpin, sem þar
voru eru nú þvínær gereydd af
sprengjum eða brunnin í rúst
eftir íkveikjusprengjur Rússa.
Aðeins hús og hús á stangli sem
er uppistandandi eða lítt skemd.1
Svo er t. d. í Petsamo. Gistihús-
in, sem voru meðfram aðalþjóð-
veginum er liggur norður að
hafi voru flest öll í rúst.
Og svo mikið hafði fallið þar
af hinu rússneska liði, að í skóg
unum þar fundust alt til þessa
hermannalík. Og hrossskrokk-
arnir lágu víða meðfram vegin-
um.
1 Finnlandi er því haldið
hálfan mánuð. En síðan var
henni ljett af.
1 FINNLANDI.
— En hvernig var umhorfs í
Finnlandi?
— Þar var ekki síður uggur
í mönnum, að Rússar myndujfund og því lýst fyrir þeim, að
láta á sjer bæra að nýju þá og í Þýskalandi myndu vera all-
nægjanlegar birgðir af öllum
lætur ef flutningsteppan helst.
Einkum óttast menn eldsneytis-*
skort í vetur. Bensín er af skorn
um skamti.
Skömmu eftir að Þjóðverjar
tóku landið hernámi, voru
danskir blaðamenn kallaðir á
e. a. s.
var mikið í liði þeirra uppi í
Guðbrandsdal eins og eðlilegt
var þar sem varnaraðstaða var
svo góð frá náttúrunnar hendi.
Þjóðverjar fleygðu að jafn-
aði líkum hinna föllnu út á
ísinn á ánni. Þau voru sumstaðar
nokkuð mörg líkin á ísnum.
En gegnum þrengslin hjá
Kvam komust þeir eins og
annað.
— Hvernig gekk yður ferðin
til Osló?
— Hún gekk slysalaust. Fyrst
var að komast yfir ána. Hana
fór jeg á ís gangandi með far-
angur minn. En er á aðalþjóð-
veginn kom hinum megin við
ána, stöðvaði jeg herflutninga-
vagn sem var á leið niður eftir
dalnum. Út kom herforingi snar
í snúningum með byssusting á
lofti. En er hann hafði af diplo-
er ágætt. Mólagið er þykt, full-
ar átta skóflustungur og frekar
grunt ofan að mónum.
Við rannsóknir, sem gerðar
hafa verið á mónum kom í ljós,
að hann inniheldur 4550 hita-
einingar á kgr. og að öskuinni-
hald hans er ekki nema 9,4%.
Samkvæmt skýrslu, sem rann-
hann á að flytja mig spölkorn fram, og stuðst við þýskar heim
niður eftir. Hdir, að mannfall Rússa I Finn-
Er jeg kom, niður til Ringe-
bú frjetti jeg að þar hefði ver-
ið mikil orusta nóttina áður.
Norskt herlið hafði komið þar
af fjöllum og ætlað að taka þar
sneið af dalnum á sitt vald,
ið svæði og var móvinslan þá þ0'stöðva Þar í‘ramrás Þjóðverja
aðeins hafin fyrir fáum dögum. Iog koma aftan að þeim’ sem
Alt virðist benda til þess, að|lengra voru kommr uPp 1 dak
mór, sem þanhig er meðfarinn ,inm Þar sögðust ÞJ/ðverJar hafa
sóknarnefnd ríkisins hefir gefið|verð’i fjjótur til að þorna. Við!tekið 2100 fanga‘ Tilraunin mis
m'-m 4 y-v m ATTl 11 Vl A Tl V' . 1 í 1 i.
ut um mo og movmslu, hefirt . , , . ...
þessi mor mest hitagildi af mo
þeim, sem rannsakaður hefir
sem
verið á þeim átta stöðum, sem
tilgreindir eru í skýrslunni.
Næstur að gæðum er mórinn á
Búðum á Snæfellsnesi með 3900
hitaeiningar í kg. Samkvæmt
þjettari og loftminni og hefir
því miklu meira hitagildi miðað
við fyrirferð en ella.
Pantanir hafa Sigurði þegar
borist nokkrar, enda enginn
vafi á því, að ef vel tekst um
fyrgreindri skýrslu hefir mórinn þurkun á mónum, að þá er hjer
;n helmings
á móti venjjulegum
Akranesi meira en helmings um að ræða ágætan eldivið.
a
hitagildi
kolum.
Þökk sje hverjum þeim, sem
sýnir viðleitni í því að ryðja
Við móvinsluna vinna nú 17 nýjar bruatir til hagnýtingar á
karlmenn og eiga þeir fult í innlendum efnum. 1 þessu sem
fangi með að hafa undan. Enn^öðru mun það reynast svo, að
hefir ekki verið unnið nema hollur er heima fenginn baggi.
tókst
Langan part af leiðinni fjekk
jeg flutning með vagni er not-
aður hafði verið til að flytja
á hesta til vígstöðvanna uppi í
dalnum og var nú í bakaleið.
Það var slæmt farartæki.
Er til Oslóar kom var það
mitt fyrsta verk að fara til
,Hjálparnefndarinnar“, sem þar
var starfandi og skýra henni
frá því, hve mikilsvirði það
væri fyrir allan almenning
þarna upp'i í dalabygðunum, að
fá fregnir af ættingjum og vini
um í Osló. Óvissan um örlög
landsstyrjöldinni hafi verið
1.100.000—1.300.000 manns.
í DANMÖRKU.
Heima hjá Hlíðdal póst- og
símamálastjóra var A. Poulsen því sem lengra líður
nauðsynjavörum. Svo Þjóðverj-
ar þyrftu í sjálfu sjer ekkert
til Danmerkur að sækja. Allar
birgðir nauðsynja þar í landi
skyldu ósnertar af Þjóðverjum.
En einhvernvegin var það svo,
að þýsku hermennirnir kunnu
mæta vel við sig í Danmörku.
Og þeim fanst danski maturinn
góður. Mjer var sagt, að þeir
hefðu á einhverju matsöluhús-
inu orðað það svo, að heima
fyrir hefðu þeir að vísu alt til
alls. En þeir hefðu ekki vitað
það fyrri en til Danmerkur kom
hve Paradís hefði verið nálæg.
Verslunarsamningum milli
Þjóðverja og Dana var ekki að
öllu leyti lokið er Poulsen fór
frá Danmörku. En búist var við,
að Danir seldu Þjóðverjum allar
helstu landbúnaðarafurðir sínar,
og fengju ýmsar nauðsynjar í
staðinn. Þó myndu Danir lána
Þjóðverjum talsvert af vörum
upp á greiðslu síðar meir — eft-
ir ófrið. Og vegna þess hve
aðflutningar á efnivörum verða
af skornum skamti, er talið víst
að atvinnuleysi fari vaxandi í
landinu. Skömtun á bæði efni-<
vörum og matvælum er gerð
takmarkaðri eða naumari, eftir
Reykjavík - Akureyri.
Hraðferðlr alla da^a.
Bifreiðastðð Akureyrar. Bifreiðastöð Steindárs
Reykjavlk — Stokkseyri.
Tvær ferðir daglega kl. lOi^ árdegis og 7 síðd.
Aukaferð alla laugardaga og sunnudaga kl. 2 e. h.
ÞJÓÐFRÆGAR BIFREIÐAR.
Steindór, sími 1580.