Morgunblaðið - 21.08.1940, Page 4

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 21. ágúst 194®
iiiiiimimmimmiiimiimiiiiimiiiiiiiiiiimmimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiirliiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimmmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiimiiiiimiimimiimiiiiiiMiiiimimi.
h Falleg útiföt
Nýtískn dragt, smáköflótt, ineö
feldu pilsi, sem fer ungum stúlk-
um einkar vel.
Hásumarskápa yfir ljettan sum- |
arkjól. Fallegt er að fóðra kápuna ||
með sama efni og er í kjólnum.
GRÆNMETIÐ!
Rfetlir úr spinati
Eríiðleikarnir
með garðana
Er ekki erfitt að varðveita mat-
jurtagarðana gegn sýkingu
í tíðarfarinu, sem hjer hefir verið
í sumar?, spyrðum vjer Matthías
Ásgeirsson garðyrkjuráðunaut
Reykjavíkur í gær.
— Jú, það er mjög erfitt, svar-
■ar Matthías, enda eru talsverð
brögð að sýkingu — myglu og
stöngulsýki — í kartöflugörðuu-
um.
— Er nokkuð við þessu að gera,
úr því sem komið er?
— \'ið stöngulsýkinni er ekkerí
að gera, annað en að uppræta
hina sjúku jurt og sjá um, aÖ
taka ekki útsæði frá henni. Við
myglunni er ráðið altaf hið sama,
að sprauta — sprauta. Þó áliðið
sje, ættu þeir, sem enn eiga ó-
sýkta garða, að sprauta þá, því
að með því eina móti geta þeir
verið öruggir með að varðveita
þá gegn sýkingu.
Sprautun þýðir hinsvegar ekki
á þá garða, sem þegar eru mjög
sýktir. Við þá er ekki annað að
gera en að taka upp kartöflurnar.
Rjett er að láta þá standa ca.
hálfan mánuð áður en upp er
tekið.
-— En rófurnar og kálplönt-
urnar ?
— Þeir, sem smágarða hafa,
aettu að vökva þá með varnar-
lyfi einu sinni ennþá. Það ver þá
betur gegn kvillum.
N$ maíreiðslubók
Matreiðslubók eftir ungfrú
Helgu Thorlaeius er nýkom-
in á markaðinn. Eru þar fjölda
margar uppskriftir og mjög að-
gengilegar.
Bjarni Bjarnason læknir hefir
skrifað formálann og kemst m. a.
svo að orði: „Bókin verður að því
leyti brautryðjandi, að hún kenn-
ir þeim, sem hana lesa, að nota
íslenskar nytjajurtir meira en
tíðkast hefir, bæði með því að
blanda þeim öðrum fæðutegund-
um og búa til iir þeim sjálfstæða
rjetti og drykki“.
Bókin skiftist niður í þessa
kafla: Jnngangur, Mjólkurmatur
•og súpur, 'Grænmetísmauk og jafn-
íngur, Fiskrjettir, Kjötrjettir,
ýúniskonar, Búðingur, Ýmsir rjett-
ir úr innmat úr kálfum og lömb-
um, Eggjarjettir, Sósur, Salöt,
Salatsósur, Kaldir rjettir, Ábæt-
isrjettir og Drykkir.
Af þessu má sjá, að hjer kenn-
ir margra grasa. TJm 250 uppskrifl
ír eru í bókinni og brotið mjög
handhægt. X'tgefandi bókarinnar
«r h.f. Leiftur.
HásráO
Sinnep er oftast hrært upp
rmeð vatni, en ef á að bera það
fram með reyktu svínakjöti eða
bamborgarahrygg er sjálf-
sagt að hræra það upp með
«diki og ósköp litlu af sykri.
NOTIÐ
Spínatsúpa með
eggjarauðum.
125 gr. spínatblöð, 1X4
1. kjötsoð, 2 harðsoðn-
ar eggjarauður.
Kjötsoðið verður að vera
sterkt. Það er hitað og salt og
pipar látið í það eftir smekk.
Sje ekki kjötsoð fyrir hendi má
nota grænmetissoð eða vatn
sem kjötkraftur er látinn í.
Spínatblöðin eru þvegin, skor
in í mjóar ræmur ,sett í súpu-
skál, sem áður er hituð. Harð-
soðnu eggjarauðurnar eru
muldar gegnum gatasigti yfir
spínatið. Síðast er sjóðandi kjöt
soðinu helt í gegnum sigtið.
Ef vill má saxa eggjahvít-
una og láta saman við súpuna.
í staðinn fyrir spínat má nota
grænkál, njóla eða salat en
það er ekki eins gott.
Niðursoðið spínat.
Nýupptekið óskemt spínat er
þvegið úr köldu vatni, látið á
gatasigti sem sett er ofan í
sjóðandi vatn í 1 mín. Kalt
vatn látið renna yfir blöðin, og
spínatblöðunum raðað á hrein-
an línklút. Þannig er farið með
alt spínatið. Saxað 1 sinni í
soðinni söxunarvjel, þó er það
ekki nauðsynlegt, það verður
að gera það viðstöðulaust, því
það má ekki standa neitt í vjel-
inni. Spínatið saltað eftir
smekk og látið með silfurskeið
ofan í vel hrcinsuð niðursuðu-
glös. Ofurlitlu af spínatsoði er
helt yfir spínatið, glösunum
lokað og soðin í 1 klst. Látið
bíða í 24 klst. þá soðin aftur í
25 mín., í bæði skiftin við 100°.
Þetta spínat er notað í súpur,
jafninga og að öllu leyti eins
og nýtt.
Spínatfiskbúðingur.
X4 kg. spínat, X4 kg. j
fiskdeig.
Spínatið er þvegið og soðið
í 2 mín. í gufu, eða í eina mín.
í saltvatni, vatnið sígi vel af
því. Helmingurinn af fiskdeig-i
inu er látið í smurt mót, þar á
er spínatinu jafnað, og mótið
fvlt með því, sem eftir er af
fiskdeiginu. Mótið soðið í vatni
eða bakað í ofni í l/z klst. Spín-
atfiskbúðingurinn er borðaður
með soðnum kartöflum og
bræddu smjöri.
Líka má hafa helmingi
minna af spínati og búa til jafn
ing úr nokkru af því.
Spínat með reyktum laxí.
750 gr. spínat, vatn og
salt, 250—300 gr. reykt-
ur lax, 100 gr. smjör, 4
egg.
Spínatið hreinsað og sett of-
an í vatn sem sýður, með salti,
soðið í 2 mín. Tekið upp á gata
sigti og vatnið látið renna vel
af því. Búðingsmót eða köku-
mót er smurt með smjöri. 1 það
er spínatblöðunum raðað, þann-
ig að gerðar eru í það fjórar
holur og í hverja holu er sett
1 hrátt egg, ofan á er svo rað-
að lax-sneiðunum. Smjörbitar
settir hjer og þar og mótið sett
inn í heitan bakarofn og bakað
þangað til eggin eru hlaupin
saman. Borðað til miðdegis- eða
kvöldverðar.
Spínatjafningur, hveitilaus.
1X4 kg. spínat, 50 gr.
smjör, sykur og salt.
Spínatið er þvegið, sett í
pott með engu vatnþ soðið í 3
mín. Helt á gatasigti svo alt
vatn sígi vel úr því, nuddað
gegnum sigti niður í pottinn,
hitað. Smjör, salt og sykur er
látið út í. Spínatið er borðað
með soðnum eða steikt-v.m fiski,
eða sem sjálfstæður rjettur með
sonðum kartöflum.
Helga Sigurðardóttir.
í stað þess að uota glasúr á kök-
ur nú í sykurleysinu er ágætt ráð
að setja eina eða tvær súkkulaði-
plötur ofan á kökuna um leið og
hún er tekin út úr ofninum og
breiða svo úr því eftir því sem
það linast upp. Súkkulaðið geym-
ist ekki vel þannig, svo kakau
verður helst að borðast ný.
Þvottur
á ultartaui
að verður að þvo ullart?«*
mjög varlega, ef það á að
halda lögun og lit. Við þvott á
hvítri ullarblússu með mislitum.
útsaum er best að haga sjer þann-
ig: Dýfið einu horninu ofan í kalt
vatn og vindið innan í hvítu.
stykki, til þess að vita, hvort hún
litar frá sjer. Þó hún liti frá sjer,
er hægt að þvo hana, en það verð
ur að gerast rösklega. Takið fyrsfc
fram, það sem með þarf, en það
er þvottaefni, handklæði, helst úr
frotté, edik og glycerín.
Fyrst er blússunni dyfið í kalfc
vatn. Þvínæst í vatn, þar sem
þvottaefnið hefir verið uppleyst,
sem þarf líka að vera kalt. Reyn-
ið að halda sama hita á ölluin
vötnunum. Heitara en 25° Celsíus
má það ekki vera, því þá gulnar
hvíti liturinn og randirnar smita.
Kreistið blússuna vel úr sápu-
vatninu, en nuddið ekki efninu
saman. Heldur ekki má nudda
bletti, heldur verður að taka sápu
löður með hendinni og nudda með
henni þangað til bletturinn hverf-
ur.
Þegar blússan er orðin hrein er
hún skoluð úr köldu vatni með dá-
litlu ediki í. Það skerpir litina og
hindrar hvíta litinn í að gulna.
Edikslyktin hverfur eftir að
nokkrum sinnum hefir verið skol-
að úr köldu vatni.
Ef þjer verðið þess áskynja, að
efnið hlaupi, er sett ein teskeið
af glycerini í síðasta skolvatnið.
Glycerinið gerir efnið mjúkt og
teygjanlegt aftur. Kreistið vatn-
ið varlega úr og breiðið úr blúss-
unni og leggið hana svo sljetta
milli tveggja handklæða, vefjið
því svo saman og, vindið vatnið
úr. Látið ekki blússuna liggja
innan í handklæðunum, en hengið
hana strax upp. Blússan er strok-
in á röngunni á meðan hún er lít-
ilsháttar deig.
Það er hægt -að þvo öll þunn
ullar- og silkiefni á þennan hátt.
Meðferð á prjóni
f meðferð á prjóni er ekki
^ góð, þegar er verið að setja
það saman, getur það eyðilagt
allan heildarsvip.
Teknar upp lykkjur. Þegar
lykkjur eru teknar upp, t. d. í
hálsmáli til þess að prjóna kraga
eða líningar, er best að gera það
þannig: Takið fínni prjóna en
flíkin er prjónuð með, takið
lykkjurnar upp og prjónið um
leið, þá eru umskiftin næstum ó-
sýnileg.
Pressun. Áður en flíkin er
saumuð saman, þarf að pressa
hvert stykki. Járnið má ekki vera
of heitt. Það má aldrei setja jám,-
ið á prjónið, heldur hafa deigt
stykki ofan á, sem er lagt á röng-
una.
Það má ekki pressa flíkur, sem
hafa rjettar og rangar lykkjur á
víxl. Það tekur alla teygju úr.