Morgunblaðið - 03.01.1941, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 3. janúar 1940,
6
.Hlífi þjer. ættjörö,
Guð í sinni mildi"
FRAMH. AF. FIMTU SÍÐU.
ir og flekklausir? Eru engar or
sákir ófriðar hjá oss sjálfum?
Á nýársnótt komu þessi orð tii
mín: „Haldið þjer, að þessir
Gialíleumenn hafi verið syndarar
fremur öllum öðrum, af því að
þeir hafa orðið fyrir þessu? Eða
þeir átján, sem turninn fjell yfir
í Sílóám og varð að bana, haldið
þjer, að þeir hafi verið sekir frem-
ur öðrum?“
Jeg sje enga ástæðu til þess að
hreykja sjer upp, en jeg sje mikla
ástæðu til þess að gleðjast og
þakka, er jeg hugsa um, að farið
hefir verið vel með oss.
En hvernig verður 1941? Um
það hljótum vjer mikið að hugsa.
En hvað vitum vjer?
Einn af þeim guðum, sem Róm-
verjar tignuðu, hjet Janus. Bar
hann tvö andlit, svo að hann á
sama augnabliki gat litið aftur og
fram. Fyrsti mánuður ársins ber
nafn hans. í janúarbyrjun lítum
vjer, sem höfum, aðeins eitt and-
lit, um öxl, lítum til hins liðna,
og sjáum ekki alt of vel. En hvað
sjáum vjer, er vjer lítum fram?
Þá er alt í þoku.
Hvað skal þá gera? Hvernig á
að heilsa nýju ári? Jeg ætla að
nota hina sömu aðferð, sem notuð
hefir verið af hinum bestu mönn-
um þjóðar vorrar.
Þessari aðferð er lýst í nýárs-
sálminum, sem sunginn hefir ver-
ið nú um alt land. Þúsundir
manna hafa fagnað nýju ári með
fyrirbæn fvrir íslandi, og talið
sjálfsagt að fela sig Guði, fela
honum allan hag þjóðarinnar og
segja:
í almáttugri hendi hans
er hagur þessa kalda lands,
vor vagga, braut, vor bygð og
gröf,
þótt búum við hin ystij höf.
Jeg lít til hins liðna með þakk-
látum huga. Enga þörf sje jeg á
því að gera hávaða eða miklast
af eigin ágæti. En gott er að mega
berá fram þessa nýársósk:
Hlífi þjer, ættjörð, Guð í sinni
mildi.
Þannig heilsa jeg nýju ári.
Bjarni Jónsson.
Óeirðir í Grindavfk
framh. af þriðju sfeu.
árskvöld. Samkvæmt ósk bæj-
arfógetans í Hafnarfirði voru
sendir þrír lögregluþjónar
hjeðan til að hafa eftirlit á
dansleik þessum.
Þegar nokkuð var liðið á
dansleikinn kom óaldarflokkur
ungra manna og gerði aðsúg
að lögregluþjónunum.
Urðu þarna hinar alvarleg-
ustu ryskingar og særðust lög-
regluþjónarnir allir nokkuð af
höggum. Hefðu þeir sjálfsagt
farið illa út úr þessari árás, ef
árásarmennirnir hefðu getað
unnið meira á þeim.
Mál þetta er í rannsókn og
má búast við að þeir, er fyrir
árásinni stóðu, fái þunga refs-
ingu.
Sjúklingar og vistfólk á Elli-
heimilinu þakka forstjóra heimil-
isins skemtunina 30. desember.
Vinnustöðvun Dagsbrúnar
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
þegar dýrtíðaruppbótin 42% er
reiknuð með.
Auk þess er það nýmæli í til-
lögunum til hagsbóta fyrir verka-
menn, að ef verkamaður slasast
í vinnu, þá haldi hann fullu kaupi
í sex daga. Ymsar aðrar breyt-
ingar eru í tillögunum á samningi
Dagsbrúnar víð vinnuveitendur,
sem allar miða að hagsbótum fyr-
ir verkamenn.
Fjórir kommúnistar tóku til
máls á fundinum, þeir Hallgrím-
ur Hallgrímsson, Guðbrandur Guð-
mundsson, Eggert Þorbjarnarson
og Eðvarð Sigurðsson.
Töluðu þeir allir mjög eindreg-
ið gegn því, að tillögur samninga-
nefndarinnar yrðu samþyktar.
Yar það ein aðaluppistaðan í
ræðum þeirra, að hin breska her-
stjórn hjer myndi umsVifalaust
ganga að því að greiða það kaup,
sem upp væri sett. Hafði það eng-
in áhrif á þessar staðhæfingar
þeirra þó það upplýstist á fund-
inum, að samninganefndin hefði
alls ekki átt tal um þetta við
bresku herstjórnina eða þá menn,
sem hafa á hendi verklegar fram-
kvæmdir hennar.
Þá lögðu þeir kommúnistar á-
herslu á, að nú væri tækifæri til
þess að stytta dagvinnutímann um
eina klukkustund, svo tíminn,
sem greitt er eftirvinnukaup og
næturvinnukaup, lengdist um eina
klukkustund. En grunntaxti kaups
ins lögðu þeir til að hækkaður
yrði upp í kr. 1.62, svo að með
því móti fengju þeir sama dag-
kaup fvrir klukkustundar styttri
vinnu.
Þá kom það og fram hjá komm-
únistum á fundinum, að Bretar
hefðu gengið að því að greiða á
Stokkseyri 17 aurum hærra tíma-
kaup, ;en fælist í tillögum nefnd
arinnar. En engar skýringar
komu fram á fundinum, sem
sýndu hve villandi þessi saman-
burður er. Þar horfir málið þann-
ig við, að verkamenn höfðu samj
ið við hreppsnefndina um kaup-
hækkun, en þar er engin vinna
að^heitið geti nú, nema hjá Bret-
um. Auk þess yrði það erfiðara
fyrir herstjórnina að hafa her-
menn þar eystra við vinnuna, en
hjer í bænum. ,
Einn ræðumaður, Jón Agnars,
talaði sjerstaklega um útreikning
dýrtíðarvísitölunnar og hjelt því
fram, að ef kauplagsnefnd hefði
farið eftir sömu reglum um út-
reiltning hennar eins og hún hefði
áður haft, þá hefði vísitalan orð-
ið 60ýc í staðinn fyrir 42%. En
eftir upplýsingum, sem blaðið
fjekk í gær, skakkar þetta miklu.
Því með fyrri útreikningum hefði
vísitalan nú orðið 47%, en gæti
orðið lægri með gamla útreikn-
ingnum en hinum nýja, ef öðru-
vísi, stæði á.
Jón Guðlaugsson, fulltrúi hinna
óháðu verkalýðssinna, talaði á
fundinum og mælti með því, að
gengið yrði að tillögunum.
Hjeðinn Valdimarsson lagði lít-
ið til málanna á fundinum. Nema
hvað hann varaði fjelagsmenn við
því að leggja trúnað á, að breska
setuliðið gengi umsvifalaust að
kauptaxta, sem fjelagið ákvæði.
Það var kommúnistinn Eðvarð
Sigurðsson, sem bar fram tillög-
una um, að Dagsbrún auglýsti
nýjan kauptaxta. Og var tillaga
hans samþykt, sem fyr segir, eft-
ir að samningsuppkastið var felt.
Um vinnustöðvunina í gær er
annars fá.tt eitt að segja.
En áður en dagur var af lofti
kom fram afstaða bresku her-
stjórnarinnar til þessa máls í
brjefi, er sendiráðið breska sendi
ríkisstjórninni.
Brjefið er svohljóðandi:
Virmudeilur þær, sem nú standa
yfir, snerta, bresku hemaðaryfirvöld-
in, og þau óska því eftir að skýra
afstöðu sína fyrir íslensku ríkis-
stjóminni.
(1) Þann 30. des. barst tilkynning
frá fjelagi múrara um nýja kaup-
taxta og vinnuskilyrði. Það er ekki
ljóst, hvort þessir taxtar hafa verið
ákveðnir með samkomulagi við vinnu
veitendur, og eru hemaðaryfirvöld-
in alls ekki aðiijar að neinu slíku
samkomulagi. En þar sem múrararnir
hafa samt sem úður ekki beinlínis
lagt niður vinnu, em bresku hemað-
aryfirvöldin reiðubúin til þess að
halda áfram að greiða þann kaup-
taxta, sem gilti fyrir 1. janúar, og
að borga eftir á, ef samkomulag
tekst seinna um hærri kauptaxta.
Þau líta engu síður svo á, að gmnn-
taxtinn ætti að haldast óbreyttur.
(2) Óráðnu verkapiennirnir (Dags-
brún) tilkyntu bresku hemaðaryfir-
völdunum ekki fyr en kl. 10,45 e.
h. 1. janúar, að þeir mundu hefja
verkfall, ef ekki væri gengið að kröf
um þeirra, Þessar kröfur vora á þá
Íeið, að granntaxti skyldi vera kr,
1,62 og verðlagsuppbót, er næmi
42%, fyrir 9 stunda vinnudag. auk
klukkutíma í kaffi. Sem stendur fá
þeir kr. 1,45 og 27% verðlagsuppbót
fyrir 10 stunda vinnudag. Eftir því,
áem fyrir liggur, vilja vinnuveitend-
úr ekki samþykkja hækkun grann-
taxtans, en era hinsvegar fúsir til að
fajlast á verðlagsuppbót, er nemi
42% fyrir 10 stunda vinnudag, og
hafa verkamennirnir lagt niður vinnu.
Vegna hemaðarlegrar nauðsynjar er
hemaðarjdirvöldunum ekki mögulegt
að bíða eftir úrslitum langvarandi
samningsumleitana. Hafa því verið
gefin fyrirmæli um það, að hverjum
þeim verkamanni, ’sem kemur til
vinnu í dag, verði’ greiddur gamli
kauptaxtinn, og sagt upp vinnu við
lok dagsins. Frá og með 3. janúar
að telja verða aðeins breskir hermenn
teknir í þessa vinnu, og ef vinnu-
stöðvimin heldur áfram, gæti svo far-
ið, að ómögulegt yrði með öllu að
ráða, íslenska verkamenn í vinnu
þessa.
Breska sendiráðið,
Reykjavík,
2. janúar 1941.
Ríkisstjórnin sendi stjórn Dags-
brúnar brjefið.
í gærkvöldi frjetti blaðið, að
gerður hafi verið undirbúningur
undir þá hermannavinnu, sem
talað er um að irpp verði tekin.
Er það því ekkert efamál, að
upplýsingar þær, sem fram komu
á Dagsbrúnarfundinum um af-
stöðu herstjórnarinnar, eru al-
rangar.
Ef einhverjum kynni að detta
í hug, að hjer sje e'kki alvara á
ferðinni, ,er rjett að benda þeim
efagjörnu á, til þess að leiðrjetta
misskilning þeirra, að þeir sem
stjórna framkvæmdum setuliðsins
hjer hafa haft orð. á því löngu
áður en þessi vinnustöðvun varð,
að flytja hingað breska menn til
vinnunnar.
AUGLÝSING er ffulls íffildt.
Kristniboðsfjelögin
i ReykjaviK
Kristniboðsfjelögin hafa eins og
að undanförnu jólatrjesfagnað
fyrir gamalt fólk sunnud. 5. jan.
kl. 2%. Fjelagsfólk vitji aðgöngu-
miða fyrir gesti sína í Betaníu
eigi síðar en fyrir kl. 12 á laug-
ardag.
Delicious
Epli.
VÍ5llt
Langaveg 1. Fjölnisveg 2.

Öllum þeim, sem mintust mín á sextugsafmæli mínu, sendi
jeg kærar þakkir og bestu kveðjur.
Guðm. T. Hallgrímsson.
STÚDENTAFJELAG REYKJAVÍKUR.
FAUST
Almenn Marionette-leiksýning í hátíðasal Há-
skólans laugardaginn 4. jan. kl. 8 síðd.
Aðgöngumiðar seldir á sýningardaginn 1 Bókaverslun
Sigfúsar Eymundssonar og Hljóðfæraverslun Sigríðar
Helgadóttur. Tekið á móti pöntunum eftir hádegi í dag.
Börn fá ekki aðgang að leiksýningu þessari.
Grammofénplðlur
Hop & Swing
Amerísk og ensk danslög.
Klassiskar plötur
stærri tónverk. Nýkomið.
Hljóðfærahúsið.
Kanpl og sel allskonar
Terðbifef og fasfei^nflr.
Til viðtAls kl. 10—12 alla virka daga og endranær eftir
•amkomulAgi. — Símar 4400 og 3442.
GARÐAR ÞORSTEINSSON.
Iþróttamenn - Ahugamenn:
íþróttasamband íslands hefir nú til sölu eftir- |
I taldar bækur:
Leikreglur f. S. í. í frjálsum íþróttum.
Skíðahandbók í. S. I.
Almennar reglur f. S. f. um handknattleik.
Kenslubók í fimleikum, eftir Aðalstein Hallson. |
Útiíþróttir.
Allar þessar bækur eru nauðsynlegar hverjum |
| þeim er stundar íþróttir, og hefir áhuga fyrir þeim. j
Aðalútsala og afgreiðsla hjá gjaldkera í. S. í. |
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiTi
B. S. I.
Símar 1540, þrjár linur.
Góðir bflar. Fljót afgrelðela