Morgunblaðið - 10.10.1943, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 10. okt. 1943.
BÍÓ-HÖLL AKRANESS AFHENT
BÆJARSTJÓRNINNI
Stcz'Sengleg gjöf ðil stuðning&
menningar- og snannúðarmála
Ifuraldur Böðvarsson.
ÞAÐ ETt sjaldgæ-fur atburö-
ur. sem t'ram fór á Akranesi
síðastliðinn föstudag.
Að kveldi þess dags afhentu
þau hjónin (ngunn Sveins-
dóttir og ! ia raldur Böðvars-
son hina nyreistu Eíóhöll, sem
]>au háfa gefið Akraneskaup-
stað rneð lóð og ölluin"útbún-
nði tilbúna til kvikmyndasýn-
inga. Ilöi'ðu þau hjónin boðið
fjöhnenni miklu á Akranesi,
ineðal þeirra nokkrum að-
komurnönnum, sem þar voru
staddír, til þess að vera við af-
hendiugu og vígslu hússins.
Var hvert sæti í húsinu skip-
að.
Athöínin hófsf með því, að
Karlakór Akráness söiig nokk-
ur lög undir stjórn Inga Lár-
ussonar tónskálds.
Því næst flutti síra Þor-
steinn Ilriem prófastur vígslu-
ræðnna. Itakti hann sögu
'byggingarinnar, hverjir hef'ðu
ræðuna.Rakti hann sögu bygg [
'ngarinnar.þ.á.m. hverjir hefðu'
verið á því á ]>essuni tíma að I
afla eí'nis í slíka stórbyggingu
og alls sem til þess þurfti að
uera hnnn úr garði með slíkum i
glæsileik, sein raun Itrori vitni
um.
Sagði |trófa:;tur. að það væri ;
.enja, er hrýr eða önnur slík
mannvii'ki væru vígð, að geía
pess, hvað þau hefðu kostnð.
l'in það væri elcki að skapi gef-
endatuta að t'ara út í slíka
.sálma í samitandi við þessa
gjöl'.
Eiuifr-etnur lýsti hann hlut-
\erki |>\'í, sem gjöfinni væri
ii'tínð að vinna, og hinum lofs-
verða og fagra tilgangi gef-
endamia. Loks lýsti hann yfir
í’.vrir hönd gefendanna, að lííó-
hölliu væri frá þessum degi af-
lient Akianeskaupstað til fullr
ar eignai' og afnota.
!'’orseti 'bæjarstjórnar, Olaf-
ur Ijjörnsson kaupm. þakkaði
;etti engan sinn líka hjer á
landi, og imindi gjöf þessi
geta jafnast á við ldiðstæðar
gjafir erlendis til almennings
Ingunn Sveinsdóttir.
ef niiðað er við fölkstölu og
aðraj' aðstæður.
Pjetui' Ottesen alþingismað-
ui' þakkaði fyrir hönd gefend-
anna hljt og viugjarnleg orð,
sein hjer hefðu faliið í þeirra
garð. Kvað hann gefendunum
vera það mikið ánægjuefni ;ið
geta lagt fram þennan skerf
til menningar og mannúðar-
nujla í Akraueskaupstað, fæð-
ingarstað þeirra, seii) þau
hefðu og helgað alt lífsstarf
sitt. Iljer hef'ði vagga þeirra
staíTð'~og hjer kysu þau að
eiga sitt hinsta hvíhmnn. Væri
það von þeirra og trú, að gjöf
þessi yrði þess niegnug í fram-
tíðinni að veita fólkinu, sem.
hjer hýr, nokkurt öryggi með
því að greiða götu ]>ess til
náms og menningar á æskuár-
ununr, tryggja gamla fólkinu
samastað og Ijetta undir með
þeiiii, sem sjúkir væru. Sagði
Pjetur, að þa.ð væri heitasta
ósk gefendanna, að Akr-anes
En því bar Pjetur fram
þessi þakkarorð, að llaraldur
Piiðvarsson hefir ekki vcrið
heill heilsu nú um nokkurt
'skeið, þótt hann sje á bata-
vegi og hafi verið viðstaddur
athöfn þessa.
Að þessu loknu lijelt Pjetur
Ottesen stutta ræðu, þar sem
hann gerði að umtaisefni þann
göfnga hugsunarhátt, sem lægi
á hak við þessa g.jöf, sem ekki
einasía kæmi frani í þeirri
niiklu fjárhæð, því varanlega
yerðmaeti, sem hjer væri um
að ræðn, heldur birtist þessi
hugsujiarháttiu' einnig og ekki
síðnr í því, hvaða þugsjón arð
urinn af rekstri hússins ætl i
að þjóna nú og í framtíðinni.
Ilann henti og á, að sú ráð-
deild og fyrirhyggja, sem ein-
kendi alt lífsstarf þessara
hjóna, kæmi glögglega fram í
því, hversu gjöf þessari væri
háttað. Tr-aust. og ramgjört
steinhús, búið á fúllkoinnasta
hátt alli'i þeirri tækni nútím-
ans, sem liest fullnægði skemt-
ana og fróðleikslöngun fólks-
ins. Kvað hann þetta fullkom-
lega }>ess vert, að því væri á
lofti haldið. Ræðu sína endaði
hann með psk um, að þessi
sjerstæða gjöf, sem prófastur
þeirra hefði nú vígt til þjón-
ustu menningar og mannúðar-
mala, niætti koma að sem
mestu gagni fyrir alda og ó-
borna.
Sungið var á milli ræðanna
og lauk afhendingar og vígslu-
athöfninni með því, að sunginn
var þjóðsöngurinn.
Eftir stutt hlje fór fram
sýning á kvikmynd, þeirri
fyrstu, sem sýnd hefir verið í
húsinu.
Var athöfn þessi hin virðu-
legasta og hátíðarblær yfir
öllu, sem fram fór. Ljeku öldur
vinsemdav og þakklætis um
gefendurna frá tiinun^ mikla
mannfjölda, sem þarna var
saman kominn.
★
LÝSING Á HÚSINU.
Bíóhöllin er 28 in. á lengd,
en 1(ijA á breidd. Ilúsið er úr
járnbeutri steinsteypu og
stendur við aðalgötu harjarins.
Framhlið þess, seiri að göt-
unni -veit, vekur athygli allra,
er að hiisinu koina. Valda því
hinar hreiitu og skýru líimr,
sem súlur og önnur skréyting
þar marka.
Að innaii er húsið að öllu
fyrii'koniulagi og frágangi hið
engu til sparað.
1 sýningarsalnum eru Ö77
sæti, sem eru mjög rúmgóð.
Gangar með hliðum eru breið-
ir, anddyri rúmgot.t, stigar hæg
ir. Sætarúmi ei' skift, um sal-
inn framauverðan, í efri og
neðri sæti, svo sem tíðkast í
slíkum húsum. Söng- og leik-
pallur er neðan við sýningar-
tjaldið og er alt umhverfi
pallsins og sýniugai'tjaldsins
fagurlega myndum skreytt.
Skip undir fulluin segluin er
málað ne'ðan við sýningar-
tjaldið. Gerði það Lárus Árna
son málari. Onnur herbergi í
húsinu eru: tvö fataherbergi,
tvö snyrtiherbei'gi, tvö bún-
ingsherbergi undir sýningar-
sviði, tvö bílætasöluherbergi,
eitt veitingaherbergi, sýning-
arklefi og miðstöðyarherbergi.
Terrasó er á gólfi í anddyri og
hreinlætisherbergjum og á stig
um. Loftræsting er ágæt í
húsinu.
Loftið yfir sýningarsalnum
er mjög svipniikið og fallegt
ái'erðar. Sjerstaka athygli vek-
ui' ]>að, hversu Ijósum er ]>ar
fyrir komið. Þykir ljósftútbún-
aður hússins taka mikið frain
því, sem áður er þekt hjer í
hiisum þcssarar tegundár. Osk-
ar Sveinsson byggingameist-
ari frá Steinaflötum hefir gert
teikningu af húsinu, ráðið
gerð þess og fyrirkoinnlagi.
Einnig á hann hugmyndina að
því, hvernig lýsingu hússins er
fyrir komið.
Það vekur og athygli,
hvað hljóðið herst skýrt og ó-
brenglað um sýningarsalinn.
Óskar húsameistfU'i braut heil-
ann mjög um það, hversu gera
mætti salinn svo úr garði,
að hljóðið bærist skýrt og ekki
úi' lagi fært til eyrna hlustend
anna. JJefir þetta Jöngum
reynst mjög erfitt viðfangs-
efni og þykir mjög á skorta í
öðruni kvikmyndahúsum hjer
og samkomuJiúsum, að gott
lag sje á þessu. Nýbreytni Osk-
ars á þessu sviði hef'ir tekist
þarna m.jög vel og er kvik-
mynda- og söngleikahús þetta
að þessu leyti, og raunar líka
einnig að ýmsu öðru leyti,
injög til fyrirmyndar.
Óskar Sveinsson hyggingar-
njeistai'i er kornungur maður.
Il'efir hann íuunið í Svíþjóð.
Var hann nýkominn frá próf-
borðinu, þegai' hann tók að
sjer byggingu Bíóhallarinnar,
og er þetta fyrsta stóra verk-
efnið í byggingarlist, sem hann
hefir færst í fang hjer á landi.
Spáir það góðu um framtíð
]>essn unga manns, hversu hon-
um hefir tekist að leysa þetta
verk af hendi. Má þar með
sanni segja, að verkið lofi
iiieistarann.
Eins og fyr segir hafði Ósk-
ar Sveinsson ýfirumsjón með
hyggingitnni.
Yfirsmiður var Finnur
Árnason, miirarar Aðalsteitm
Árnason og Erlendur Magnús-
son, málari Lárus Árnason,
sem fyr er getið. Skreytingu
annaðist Greta Björnsson.
Uppsetningu myndavjela og
raflögn annaðist Sveinn Guð-
mundsson. IJaraJdur Sigurðs-
sou sá um miðstöðvai'lagn-
ingu. Gólfdúka lagði Þorberg-
ui' Guðlaugsson.
Ástráður Proppé smíðaði
stóla, en Runólfur ólafsson sá
um bólstrun þeirra.
Allir þessir menn, sem hjer.
eru taldir, eru bijsettir á Akra-
uesi, neraa Greta Björnsson.
Eimreiðin, 3. hefti 49. ár-
gang's, er nýkomin út og flytiir,
meðal annars grein eftir dr.
Jón Dúason um Vilhjálni Stef-
ánssonánsson og Ultima Thule.
Eru þar rakin landkönnunar-
störf dr. Vilhjálms, kenningar
hans ræddar, einkum í sam-
liíindi við nýþýdda bók hans,
Ultirna Thule, o. s. frv. Aðrar
greinar í ]>essu hefti eru m. a.:
Ilópkensla og einstaklings-
kensla, um nýjungar í uppeld-
ismáluni, eftir Steingrím Ara-
son, Vængillinn, bifreið fram-
tíðarinnar, eftir ritstjórann og
önnur, sem heitir Bygðir
hnettir — ný viðhorf í stjörnu
fræði, Á síldveiðum eftir Gils
Guðmundsson o. fl., Iívæði eft-
ir -lens Hermannsson, dr. Ric-
hard I>eck, Jóhann Bárðarsoix
o. fl. Frá landamærunum,
greinar um dularfull fyrir-
brigði, Raddir frá lesendum,
ritsjá um nýjar bækur o. fl. Þá
flytur Eimreiðin að þessu sinni
langa og áhrifamikla sögu eft-
ir Jochum M. Eggertsson, sem
heitir Fórn öræfanna, og er.
hún prýdd teikningum eftir,
Barböru W. Árnason listmál-
ara. Margar fleiri myndir eru
í heftinu, smágreinar ýmsar
‘o. fl.
þarfa, þær sem stærstar væru,
Framhlið hússins. Myndin tekin nokkuð til hliðar.
Hluti af sýningarsalnum.
fyrii' hö'nd bæjarfjelagsins mætti ei;
þt'.ssa höfðinglegu g'.jöí'. er framtíð.
>a bjarta og örugga