Morgunblaðið - 14.12.1943, Síða 7
I>riðjudagur 14. des. 1943.
MORGUNBLAÐIÐ
7
Skipulagsskrá IUinningar-
sjóðs Thor Jensens
Ingvar Guðjónsson
útgerðarmaður
1. gr. Sjóðurinn heitir: Náms-
sjóður Thors Jensen.
2. gr. Sjóðurinn er eign Versl
unarmannafjelags Reykjavík-
ur, sem stofnað var 1891, og er
sj'óðurinn afhentur f jlaginu með
gjafabrjefi Thors Jensen, dags.
17. september 1943, og er að
^.pphæð kr. 50.000.00.
Sjóðurinn tekur nú þegar til
starfa.
3. gr. Tilgangur sjóðsins er
að styrkja efnilegt verslunar-
fólk, menn eða konur, til náms
í verslunarfræðum hjer á landi
eða erlendis.
Fjelagaf í Verslunarmanna-
fjelagi Reykjavíkur hafa for-
gangsrjett til styrks en meðal
fjelagsmanna skulu þeir að
öðru jöfnu ganga fyrir, sem
lokið hafa burtfararprófi úr
Verslunarskóla Islands.
4. gr. Sjóðnum skal stjórnað
af fimm manna stjórnarnefnd.
sjóðsins Thor Jensen, tilnefnir
einn mann í hina fyrstu stjórn
og skal sá vera formaður henn-
ar.
Stjórn Verslunarmannafje-
lags Reykjavíkur kýs þrjá
menn og stjóm Verslunarráðs
íslands einn og skifta þeir með
sjer verkum, með þeirri tak-
mörkun, sem á undan getur,
að gefandi sjóðsins tilnefnir for
mann stjórnarnefndarinnar.
Þessir fyrstu stjórnendur
sjóðsins skulu allir í samein-
ingu velja fimm varamenn og
sje tiltekið hver er varamaður
hvers hinna fyrstu stjórnenda.
Þegar einhver hinna fyrstu
stjórnenda fer úr stjórn sjóðs-
ins, hvort sem það er vegna
dauða eða af öðrum ástæðum,
tekur varamaður hans sæti í
stjórninni og verður þá aðal-
maður, en varamann í hans
stað skal þá þegar tilnefna eftir
sömu reglum og hinir uppruna
legu varamenn voru valdir.
Engan má tilnefna varamann
nema samþykki hans liggi fyr-
ir, um að hann vilji taka starf-
ið að sjer. Á þennan hátt skal
jafnan farið þegar autt verður
sæti aðalmanns eða varamanns
í stjórninni, svo að hún sje jafn
an skipuð 5 aðalmönnum og 5
varamönnum. í forföllum að-
alsmanns um stundarsakir tek
ur varamaður þess eða þeirra,
sem forföll hafa, sæti í stjórn-
inni, enda sje ekki ágreiningur
um að forföllhamli. Skipta má
um varamenn, ef allir stjórn-
endur sjóðsins samþykkja.
Nú verður vegna forfalls
stjórnenda, veikinda eða af öðr
um óviðráðanlegum ástæðum
eigi mögulegt að ná samþykki
allra að því er snertir kjör að-
alstjórnenda eða varastjórn-
enda, svo sem gjört er ráð fyrir
hjer að framan, og skulu þá
hinir framkvæpria nauðsynleg-
ar ráðstafanir til þess að stjórn
og varastjórn verði fullskipuð
samkvæmt því, sem ætlast er
til með framanrituðum reglum.
í stjórn sjóðsins ræður afl
atkvæða nema öðruvísi sje á-
kveðið í skipulagsskrá þessari.
5. gr. Gjörðabók fyrir sjóðinn
skal stjórna hans löggilda, skal
færa í gjörðabókina aUt um sjóð
inn, sem máli þykir skipta, þar
á meðal fundargjörðir sjóðs-
stjórnarinnar og sjerstaklega
allar ákvarðanir hennar um
málefni sjóðsins. Ennfremur
Skal bóka í gjörðabókina kjör
varamanna, og allar breytingar,
sem verða á stjórn sjóðsins. —
Varamenn skulu rita í gjörða-
bókina um kjör sitt.
6. gr. Sjóðinn skal ávaxta
með því að kaupa fyrir fje hans
bankavaxtabrjef veðdeildar
Landsbankans íslands, hliðstæð
veðbrjef tryggð með öruggu
fasteignaveði eða veðbrjef með
ríkisábyrgð og peningar sem
kunna að liggja fyrir, skulu á-
vaxtaðir á tryggum stað enda
samþykki allir stjórnendur
hvernig fjenu skuli komið á
vöxtu.
7. gr. Höfuðstól sjóðsins má
aldrei skerða og árlega skal
leggja 1/5 — einn fimta — af
vöxtum við höfuðstólinn. Að
öðru leyti skal vöxtunum var-
ið samkvmt tilgangi sjóðsins.
Sjóðsstjórnin ræður þó að hve
miklu leyti vöxtunum er varið
í þessum tilgangi ár hvert eða
hvort þeir verða lagðir við höf-
uðstól, frekar en gert er ráð
fyrir að framan, eða geymdir
til síðari ára til úthlutunar þá.
Nú hlotnast sjóðnum gjafir
eða honum er aflað fjár á einn
eða annan hátt og skal þá
skal þá leggja þær upphæðir
við höfuðstól sjóðsins.
Stjórn sjóðsins skal auglýsa
árlega með hæfilegum fyrir-
vara eftir umsóknum um styrk
úr sjóðnum og úthluta síðan
þeirri styrkupphæð, sem hún
vill úthluta hverju sinni, sam-
kvæmt tilgangi sjóðsins og í
samræmi við ákvæði skipulags
skrár þessarar. Stjórnin skal
þó gæta þess að hver einstök
styrkupphæð sje ekki lægri en
svo, að hún geti talist til veru-
legrar styrktar fyrir þann, sem
hana hlýtur. Sarrla námsmanni
má veita styrk oftar en einu
sinni, en þó ekki lengur en í
3 ár. Gera má styrþega að skil
yrði, að hann, að loknu fram-
haldsnámi í verslunarfræðum,
haldi fyrirlestra eða hafi æf-
ingar með nemendum í Versl-
unarskóla íslands í samráði við
skólastjóra þess skóla.
9. gr. Reikningsár sjóðsins er
almanaksárið. Hið fyrsta reikn
ingsár sjóðsins telst frá stofn-
un hans til ársloka 1944. 'Sjóðs-
stjórn ber að færa bók um eign
ir sjóðsins, tekjur hans og
gjöld.
Stjórn sjóðsins semur við lok
hvers reikningsárs reikning
fyrir sjóðinn og skal hann síðan
staðfestur af löggiltum endur-
skoðanda. Reikningurinn skal
innfærður í efnahagsbók sjóðs-
ins og auglýstur í Lögbirtablað-
inu í síðasta lagi fyrir lok febr-
úarmánaðar ár hvert.
10. gr. Leita skal samþykkis
Verslunarráðs íslands á skipu-
lagsskrá þessari og að því
fengnu skal leita staðfestingar
ríkisstjóra. Skipulagsskrá þess
ari má ekki breyta, nema allir
stjórnarmenn sjóðsins sam-
þykki svo og stjórn Verslunar-
mannafjelags Reykjavíkur og
Verslunarróðs Islands. Þó má
aldrei breyta fyrirmælunum
um tilgang sjóðsins nje reglum
4. gr. um skipan sjóðsstjórnar.
Reykjavík, 3. okt. 1943.
I stjórn Verslunarmanna-
fjelags Reykjavíkur.
Verslunarráð íslands er sam
þykkt ofanritaðri skipulags-
skrá.
Reykjavík, 00. okt 1943.
F. h. Verslunarráðs íslands.
Lánsútboðið
Framh. af bls. 2.
spurnin eftir brjefum 10-ára
lánsins verði sjerstaklega mik-
il, en þau fást ekki keypt nema
í sambandi við kaup á brjefum
lengra lánsins. Kaup á hinum
síðar nefndu gefa forkaups-
rjett að sömu upphæð af brjef-
um 10-ára lánsins, meðan þau
endast.
Landsbanki íslands hefir yfir
tekið bæði þessi lán og býður
nú skuldabrjef þeirra til sölu á
nafnverði. Verður byrjað að
taka á móti áskriftum á morg-
un, hjá Landsbankanum og öðr
um kaupþingsfjelögum og hjá
tveim aðilum, sem ekki eru
kaupþingsfjelagar. — Brjefin,
sem eru í tveim stærðum, 5000
kr. og 1000 kr., verða afhent
áskrifendum 4. janúar næstk.,
gegn greiðslu kaupverðsins.
Búist er við almennri þátt-
töku í þessu skuldabrjefaút-
boði en verið hefir í lánsútboð-
um fram að þessu. Sparifje al-
mennings hefir vaxið mikið og
hinir lágu innlánsvextir hvetja
menn til þess að koma a. m. k.
hluta af sparifjenu f^u'ir í
skudabrjefum. Þegar vöb er á
fulltrygðum vaxtabrjefum, er
bera 4% vexti, er eðlilegt, að
mönnum finnist lítið að fá ekki
nema 2% í vexti af sparifje
sínu í hin nýju skuldabrjef
Reykj avíkurbæj ar.
íslendingar vestra
minnasl 1. des.
ISLENDINGAR víða um
Bandaríkin mintust 1. des.
Þannig Aar íslensk dagskrá
í útvarpinu í New York að
kvöldi 30. nóv. Þar talaði
Kristín Thoroddsen, en Guð-
mundur Kristjánsson söng
nookkur lög, og mað lokum
þjóðsönginn.
1 Wiseonsinháskólaniun í
Madison mintist hið nystofn-
aða Islendingafjelag dagsins.
Isíendingar seni nám stunda
við háskóiann, komu saman í
hátðasal hans. Flutti þar Á-
gúst Sveinbjarnason forseti
fjelagsins, erindi um sögu Is-
lands, enfremur voru sungnif
ættjarðarsöngvar.
Islendingafjelag þetta í
Mad-isin, var stofnað þann 30.
nóv. af stúdentum, er komu
til háskólans í haust. Ágúst.
Sveinbjörnsson er forseti fje-
lagsins, Unnsteinn Stefánsson,
ritari og Þórhallur Ilalldórs-
son frjettaritari. -Aðrir með-
lirnir eru þeir Sigurður Sig-
ursson, Jón G.uðjónsson, Júl-
íus Guðmundsson
í DAG fer fram í Dómkirkj-
unni kveðjuathöfn yfir Ingvari
Guðjónssyni, útgerðarmanni.
Hann andaðist í Landsspítal-
anum hinn 8. desember.
Með Ingvari er fallinn í val-
inn einn kunnasti útgerðar- og
athafnamaður Islendinga.
Hann var af fátækum for-
eldrum kominn, einn af átta
svstkinum. Fór hann á barns-
aldri til vandalausra og ólst upp
á ýmsum stöðum í Húnavatns-
oingi. Vegna meðfæddrar at-
gjörvi og með miklum dugnaði
tókst honum að ryðja sjer braut
til fjár og frama. Ingvar var um
tuttugu ára skeið einn helsti
útgerðarmaður norðanlands. —
Jafnframt hafði hann með hönd
um síldarsöltun, meiri en nokk-
ur annars. Mest mun söltun á
bryggjum hans hafa numið
fimmtíu þúsund tunnum á
einu sumri.
Hann hóf fyrst síldarsöltun
sumarið 1920 og tapaði þá all-
miklu fje, en þar sannaðist hið
fornkveðna, að ,,fall er farar
heill”, því að upp frá því tókst
honum oftast að sigla flevi sínu
heilu í höfn milli boða og blind
skerja. Var það þó oft á fárra
manna færi á hinum fyrri út-
gerðarárujp Ingvars meðan síld
arútvegurinn hafði ekki sildar-
verksmiðjureksturinn við að
styðjast og var því áhættumest-
ur atvinnuvegur á landi hjer.
Ingvar var kunnur að því,
að hann bjó skip sín betur að
veiðarfærum og öðrum bún-
aði, en flestir eða allir aðrir.
Völdust því til hans dugandi
menn og skip hans voru ætíð
meðal þeirra, sem best öfluðu.
Hinn frægi aflakóngur á síld-
veiðum Eggert Kristjánsson, á |
„Birninum” var í fjölda mörg
ár á vegum Ingvars. ÍStörfuðu
löngum sömu menn við útveg
hans á sjó og landi ár frá árl,
enda þótti það jafnan keppi-
kefli að vinna við útveg Ingv-
ars. Varð og sú raunin á, að
þeir báru öðrum meira úr být-
um er í hans þjónustu voru.
Ingvar keypti höfuðbólið
Kaupang í Eyjafirði árið 1928,
og hóf þar framkvæmdir mikl-
ar með atbeina Árna bróður
síns, er þá fluttist þangað og
býr þar enn.
Ingvar var maður hjálpsam-
ur og gaf stórfje til menning-
armála, svo sem barnaheimila
og kirkna. Ættingjum sínum
og fleirum veitti hann mikinn
stuðning.
Ingvar vakti athygli hvar
sem hann kom. — Hann var
gerfilegur maður sýnum, ljós
yfirlitum, vel eygur, prúðmann
legur í framgöngu, djúphygg-
inn og tillagagóður. Er því
mikið skarð fyrir skildi, er slík-
ur maður er horfinn sjónum
vorum.
Þess mætti geta til mafks um
það, hve úrræðagóður og lag-
inn hann var, er við erfiðleika
var að etja, að honum tókst að
ná kaupum á skotsku skipi,
rjett fyrir styrjöldina, setja í
það nýja vjel í Norégi, og end-
urbæta það á ýmsan hátt. Það
er vjelskipið „Gunnvör”, sem
reynst hefir mesta happafleyta
r
Ingvar Guðjónsson
útgerðarmaður.
við síldveiðar og ísfisksflutn-
inga undir skipstjórn Barða
Barðasonar. Var þó ekki hlaup-
ið að því, að koma skipinu til
landsins, því að Inngvari var
synjað um gjaldeyrisleyfi til
kaupanna og síðan lögsóttur
og dæmdur í sektir fyrir að
hafa ekki gert fulla grein fyrir
því með hverjum hætti hon-
um hefði tekist að koma þessu
skipi í innlenda eign. Sýnir
þessi aðferð hins opinbera
hverjum afarkostum útgerðar-
menn hafa orðið að sæta við
aukningu fiskiflotans, og að það
var ekki heiglum hent að sigr-
ast á þeim nátttröllum, sem þar
hafa staðið í vegi, enda fáum
tekist.
Ingvar var fæddur 17. júlí
1888 að Neðra-Vatnshorni á
Vatnsnesi í Húnavatnsþingi.
Foreldrar hans voru Guðjón
Helgason bóndi, síðar verk-
stjóri hjá Ásgeiri Pjeturssyni
og fiskimatsmaður, ættaður úr
Vopnafirði, og Kristín Árna-
dóttir frá Hörgshóli, af kunn-
um bændaættum í Húnavatns-
þingi. Ólst Ingvar upp á ýms-
um stöðum norður þar, sem
áður segir.
Ingvar fór fyrst til sjóróðra
suður í Hafnir í Gullbringu-
sýslu, er hann var 17 ára. Fór
h§nn gangandi að norðan svo
sem þá var siður og bar far-
angur sinrt í poka á bakinu.
Sumarið eftir vann hann við
lagning landssímans um Borg-
arfjörð, undir forustu Björnæs
verkstjóra. Stundaði síðan sjó-
mensku á ýmsum stöðum. —
Byrjaði formensku hjá Helga
Hafliðasyni í Siglufirði árið
1909. Árið 1015 tók hann far-
mannapróf við Stýrimannaskól
ann. Árin 1916—1920 rak hann
utgerð í fjelagi'við Ásgeir Pjet-
ursson og var skipstjóri á skipi
því, er þeir áttu saman, fyrst
m.b. Ingibjörgu og síðar m.b.
Hvíting. Var hann þá jafnframt
fiskimatsmaður. Árið 1920 hóf
hann síldarsöltun á eigin spýt-
ur, eins og áður segir.
Þeir hinir mörgu, sem starf-
að hafa á vegum Ingvars Guð-
jónssonar, munu allir sakna
hans, svo og vinir og ættingjar,
og þeir mest, sem þektu hann
best.
Sveinn Benediktsson.