Morgunblaðið - 12.02.1944, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 12. febrúar 1944
- INNRÁSIN
— Valgerður Guðmundsdóttir
Framhald af bls. 7
imeð sjer óhemju manntjón.
En þetta er tæplega nauð-
Isynlegt Eins og Þjóðverjar
sýndu í viðureign sinni við
; Maginot-línuna frönsku, þá
. beinast nútímahernaðarað-
; ferðir fremur að því, að ein-
;angra varnarvirki og setu-
lið þeirra heldur en að ráð-
ast beint gegn þeim.
Innrásinni verður í
aðaldráttum hagað
þannig:
SAMTÍMIS mun verða
settur á land mikill her
bæði á Miðjarðarhafsströnd
Frakklands og strönd Bisk-
ayjaflóa. Báðir munu land-
gönguherir þessir senda út
tvo öfluga árásarheri. —
Eystri herinn frá Miðjarð-
arhafi mun brjótast upp
Rhone-dalinn til þess að
eiríangra nasistaherliðið í
Norður-Ítalíu og Langbarða
landssljettunni, en vestari
herinn frá Miðjarðarhafi
mun ryðja sjer braut yfir
Languedock inn í Garonne-
dalinn þar fyrir handan til
þess að sameinast svðri
hernum frá Biskayjaflóa og
einangra þannig þýsku her
sveitimar í Pyreneafjöllum.
Nyrðri herinn frá Biskavja
flóa, sem mun haga sókn
sínni eftir landgöngu nýrra
hersveita beggja vegna Bre
; tagneskaga, mun sækja til
;j?íf5urs og koma að baki
þysku vamarvirkjunum yf-
■ ir' Bretagneskagann.
Eftir að herimir frá suðri
hafa náð saman, munu sam.
einaðir herir bandamanna
ryðja sjer braut yfir Loire
til Parísar og komast þann-
ig að baki ,Atlantshafsvegg‘
Hitlers, sem ver Ermar-
sundsströndina. — Þegar
þannig er komið, munu
Þjóðverjar annað hvort
verða einangraðir í Atlants
hafsvirkjunum eða neyðast
til að vfirgefa þau.
Þetta mun auðvitað að-
eins verða fyrsta skrefið að
endanlegum ósigri óvin-
anna. Vinna yrði bug á öðr
um Öflugum varnarvirkjum
— einkum „vesturveg,gn-
um" — áður en lokatak-
markinu yrði náð. Næstu
skrefin myndu að miklu
leyti verða undir því kom-
in, hvernig fyrstu aðgerð-
irnar hefðu tekist. Einnig
myndu þau byggjast á öðr-
um atriðum, sem enn er of
snemt að reyna að lýsa.
Brjef frá Alþingi
Framh. af bls. fimm.
Nú er það siaðreynd að í
ýmsúm greinum framleiðslunn-
ar er framleiðslukostnaðurinn
þegar orðinn svo hár, að hækk-
un hans ennþá hlýtur að leiða
til vandkvæða í rekstrinum.
Það er jafnframt vitað, að enda
þótt þessi staðreynd blasi við,
hefir pólitísk forusta stærsta
verkalýðsfjelags Iandsins, á-
kveðið að krefjast hækkunar
á launum verkamanna. Slík
launahækkun hlýtur óhjá-
kvæmilega að leiða til veru-
legrar hækkunar í framleiðslu-
kostnaði ýmsra greina fram-
leiðslunnar. Auk þess hlyti hún
að leiða til aukinnar dýrtíðar
í landinu vegna þess að land-
búnaðarafurðir myndu hækka
í samræmi þar við. Verkamenn
væru því engu betur settir eft-
ir slíka launahækkun. Þær
væru þvert á móti verr settir.
Framleiðslan hlyti að dragast
saman, atvinnan að minka.
Að sinni verður þetfa ekki
rætt hjer itarlega. En það er
rjett að gera sjer það ljóst, að
með því að gefa dýrtíðinni á
ný lausan tauminn með hækk-
un kaupgjalds og verðlags, er
ótvíræð til raun gerð til þéss
að bjóða atvinnuleysinu heim.
Baráttan fyrir því miðast ekki
við hagsmuni verkamanna. Hún
er aðeins liður í moldvörpu-
starfsemi pólitískra glæfra-
manna. Atvinnuleysið er þeim
kærkomið. Þeir munu þess-
vegna berjast fyrir sköpun þess.
Öryggisleysi þess og öngþveiti
er sá jarðvegur, sem þeir telja
nauðsynlegt skilyrði til fram-
kvæmda áformum sínum um
byltingu og upplausn ríkjandi
þjóðskipulags. Á þessu verða
þeir að átta sig, sem trúaðri eru
á þróun en byltingu í þjóðfje-
lagslegum efnum.
S. Bj.
Framh. af bls. fimm.
annaðist uppeldi barna þeirra.
Árið 1923 varð Ebenezer fyrir
slysi við setning á skipi, svo að
honum varð nær ónýt önnur
höndin. Gat hann því ekki sótt
sjóinn lengur. Þá fluttu þau
hjón suður til Reykjavíkur og
áttu þar síðan heima til æfi-
loka.
Níu tíörn eignuðust Ebenezer
og Valgerður og komust fimm
til fullorðins aldurs, hvert öðru
myndarlegra. Þeirra kunnastir
eru togaraskipstjórarnir Guð-
mundur og Ágúst. Hurfu þeir
ungir til Englands án annars
fararnestis en djörfungar og
þreklundar sjálfra sín og góðr-
ar heimanfylgju. En svo drjúg-
ur varð þeim sá skamtur, að
báðir ruddu sjer braut í raðir
fremstu fiskiskipstjóra og
reyndust frábærir aflagarpar.
Munu þeir bræður báðir hafa
sett aflamet innan enska togara
flotans, fyrst Guðmundux og
síðan Ágúst. Guðmundur Eben-
ezersson andaðist í Grimsby 12.
jan. 1940, en Ágúst befir stýrt
togara nú í styrjöldinni. Önnur
börn Ebenezers og Valgerðar
eru Kristján og Salvör, bæði
búsett í Reykjavík, og Kristj-
ana, búsett í Chicago.
Sá, sem þessar línur ritar,
bar gæfu til að kynnast þeim
nokkuð, Ebenezer og Valgerði.
Voru þau þá fyrir löngu flutt
hingað til bæjarins og orðin
aldurhnigin. Þrátt fyrir mikinn
aldursmun mín og þeirra, var
ÖU sú kynning á þá leið, að jeg
vildi ógjarnan án hennar vera.
Þau hjón voru nokkuð ólík í
fasi öllu og daglegri umgengni,
en það leyndi sjer ekki, að bæði
voru gædd töfrum sjerstæðs
persónuleika, hvort á sína vísu.
Ebenezer hafði til að bera
marga bestu eiginleika ís-
lenskra sjómanna. Fram yfir
áttrætt sindraði hann af lífs-
þrótti og fjöri, kvikur á fæti,
spaugsamur, ljettur í lund. Þótt
hann væri kominn til Reykja-
víkur, fanst honum ekki taka
því að leggja niður gömlu, vest
firsku siðina, sem hann hafði
tamið sjer frá æskuárum. Dag
hvern fór hann á fætur fyrir
allar aldir, skyggndist til veð-
urs og spáði, rjett eins og hann
væri á leið á róður úr Bolungar
vík. Því var það einhverju
sinni, litlu áður en Ebenezer
dó, að kunningi hans kom í
heimsókn snemma morguns, og
mætti þá gamla manninum al-
klæddum við vinnu sína, eins
og hádagur væri. Hafði komu-
maður orð á því, "hve árrisull
hann væri. Svarið kom, hrein-
skilið, en tilgerðarlaust: — Jeg
er löngu hættur að fara
snemma á fætur, hreyfi mig
aldrei fyr en á sjötta tímanum
og undir sex!
Valgerður Guðmundsdóttir
var alla stund ákaflega hlje-
dræg, og því kynntust henni
ekki margir. En það hygg jeg
mála sannast, að ógleymanleg
verði hún hverjum þeim, er
hana þekti.
I æsku hafði Valgerður verið
allra kvenna fríðust, svo að
naumast þótti nokkur við hana
jafnast um gjörvalt ísafjarðar-
djúp. Hún hjelt fríðleika sín-
um ótrúlega vel fram á efri ár,
þó að sjálfsögðu yrði andlitið
smám saman rúnum ritað. En
hún var einnig allra kvenna
best og mildust. Fas hennar
og framkoma mótaðist af þeirri
heiðríkju hugans, sem aldrei
bar á ský nje skugga. Með full-
kominni rósemi og eirtstöku
jafnaðargeði tók hún hverju,
sem að höndum bar, enda mun
sálarþrekið hafa verið dæma-
fátt. Um langan aldur átti hún
við sívaxandi heyrnarleysi að
'jtríða, en bar svo Ijettilega
þá þungu byrði, að aðdáanlegt
var. Altaf var Valgerður glöð
og brosandi og sátt við tilver-
una. I návist hennar var jafn-
an mildur friður, sem lægt gat
allar öldur. Maður fann sig
standa andspænis konu, sem á
langri æfi hafði tamið skapgerð
ina, þroskað umburðarlyndið og
glætt skilninginn. Vanhugsuð
orð heyrðust ekki af vörum
hennar. Hvatvíslegar ályktan-
ir voru henni fjarlægar. Hvert
það mál, sem hún ljet sig varða,
vildi hún kanna eftir föngum,
og kvað síðan upp mildan dóm
og skilningsríkan, af auðlegð
hjarta síns.
Það hygg jeg sannast mála,
að allir þeir, sem kynntust Val-
gerði, urðu snortnir af per-
sónuleika hennar, heilsteypt-
um og brestalausum. Sjaldan
hefi jeg vitað innri og ytri
göfgi sameinaða í ríkara mælí
en hjá henni. Yfirbragðið alt,
svipmótið og -fasið, voru gædd
einhverjum mjúkum, hlýjurti
töfrum. Hvarvetna sást bjarmi
af eldi bjartrar sálar, og þó
skærastur í brosinu, — þessu
ljúfa brosi, sem yljaði manni
inn að hjartarótum. I návist
Valgerðar skildi jeg fyrst til
hlítar þau orð Bjarna skálds
Thorarensen, sem svo hljóða:
Ei þó upp hún fæddist
í öðlinga höllum,
látasnild lipur var henni
sem lofðunga frúvum.
Kurteisin kom að innan,
sú kurteisin sanna,
siðdekri öllu æðri,
af öðrum sem lærist.
Valgerður var slík kona, að
hún hefði skipað hverja stöðu
með prýði.
Mannkostirnir voru tign
hennar og aðall.
Valgerður andaðist 2. febr.
s. 1. Hún verður til moldar bor-
in í dag.
Gils Guðmundsson.
Fávílahællð að
Kleppjámsreykjum
tekfiS til starfa
FÁVITAHÆLIÐ að Klepp-
járnsreykjum tekur til starfa í
dag, samkvæmt upplýsingum,
sem blaðið hefir fengið hjá
landlækni.
Fyrstu vistmennirnir, 12 að
tölu, verða fluttir þangað í dag.
Eru það 3 stúlkup og 9 dreng-
ír, sem öll eru flutt frá fávita-
hælinu á Sólbakka í Grímsnesi,
sem nú á að leggja niður. Á
Sólbakka eru enn eftir 8 fá-
vitar, 6 stúlkur og 2 drengir,
en þeir verða fluttir að Klepp-
járnsreykjum mjög bráðlega.
Vafasamt er, að hælið geti tek-
ið við fleiri fávitum fyrst um
sinn, en mikið kapp verður
lagt á að auka rúmið í hælinú.
Upplýsingar um vist á Klepp
járnsreykjum eru gefnar í
skrifstofu ríkisframfærslu
sjúkra og örkumla, Fríkirkju-
vegi 11. Er umsóknum veitt
þar móttaka.
Forstöðukona heimilisins er
Ólafía Jónsdóttir, hjúkrunar-
kona, frá Bústöðum.
Eftir Robert Storm
/OOOObOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOObl
MEANWHlL B.nABOA RP THE j
mfiilF THE- DRNE.R ■
ESiBSl* dce5n't kn°w
A MAN FELL DOWN THia
SHAFT A FEW/MNUTES
ASO... HE'S AN ESCAPED
CONVICT — A B!E>! HUSKV
FELLOW '
what?
BUstjórinn: — Hvað gengur á hjer. Að hverju
eruð þið að Jeita, piltar? X—9: — Það datt fnaður
niður um þetta lyftuop fyrir nokkrum mínútum.
Það var strcdcufangi. Stór og hraustlegur náungii
i 1 ,1 , ■ ' t
Bílstjórinn: — Ha! Jeg tók náunga, sem var eins
og þjer lýsið honum í vinnu á einum af vörubílun-
um okkar. X*—9: — Segið mjer strax hvert bíllinn
■ í- .j'tí'i r í. • . * 'ii- '
\ i j | i j . ;: •. \ .i (:;* \ r • j-; •
fór! í vörubílnum situr Alexander og hugsar: —
Bílstjórinn veit ekki hver jeg er,,æn lögreglan bíð-
ur eftir mjer, þar sem við nemum staðar mest.
; i f'í . (’fatP.: : t.i ‘a •• i ! .* --
I í ’i \ , i