Morgunblaðið - 12.02.1944, Blaðsíða 11
Laugardagur 12. febrúar 1944
MORGUNBLAÐIÐ
11
r,
£í rrji
YÍCKISAUJI?
| Pjetur og Bergljót
Eftir Christopher Janson
2.
að borða og sofa af áhyggjum
út af skátuhum. En dimt og ó-
Ijóst hugboð sagði henni, að
eitthvað annað væri að taka
eiginmann hennar frá henni,
eitthvað, sem hún hafði óttast
sjðan þau settust að í Kína.. .
Að styrjöldinni lokinni mun-
um við taka okkur frí og fara
heim í nokkra mánuði, hugsaði
húr., meðan hún bylti sjer óró-
lega í rúminu, kastaði ofan af
sjer ábreiðunni og breiddi hana
ofan á sig aftur.
Orðið héim átti í huga henn-
ar ætíð við Ameríku, en ekki
Kína. Pearl lá við að hneyksl-
ast á því. Ameríka. Henni virt-
ist snöggvast, að hún þyrfti
ekki nema komast til Ameríku
til að öðlast aftur sjálfsálit og
lífsgleði. Shanghai hafði svipt
hana miklu af hvorutveggja.
Þegar klukkan sló tólf á mið-
nætti, kveikti hún ljósið, stóð
upp úr rúminu og leitaði að
svefnlyfi í lyfjaskápnum í bað-
herberginu. Hún fann það, tók
það inn, lagðist síðan aftur til
svefns. Hugsanir hennar voru
eins og hjól sem snerist æ hæg
ar, uns loks hún sofnaði.
Hún vaknaði við að síminn
á náttborðinu hringdi; klukk-
an var fjögur að morgni.. Gráa
skímu dögunarinnar lagði inn
um gluggann. Höfuð hennar
var þungt og það suðaði fyrir
eyrum hennar, er hún bar
héyrnartólið að þeim. Jeg er
ekki búin að sofa úr mjer svefn
lyfið, hugsaði hún gröm. Það
liðu tvær, þrjár mínútur, áður
en hún áttaði sig á, að það var
dr. Hain, sem hún talaði við.
,,Pearl“, sagði hann, „viltu
leyfa mjer að tala við manninn
þinn? .... Nú? Hvar er hann
.... Þú veist það ekki? En við
verðum að hafa upp á honum
hyggjufull frá sjer. Hún hafði
spurt nokkura spurninga og
vissi alveg nóg. Hún hnyklaði
brýrnar og strauk yfir ennið.
Síðan fór hún inni í setustofuna
þar sem áhaldataska hennar
var og rótaði í henni. Hún
kveikti á hverjum einasta
lampa í íbúðinni, og það stakk
dapurlega í stúf við hina grá-
leitu skímu dögunarinnar. Hún
gaf sjálfri sjer Kaffein-sprautu
til að losna við áhrif svefnlyfs-
ins, því að hún þurfti nú á því
að halda að geta hugsað skýrt.
Hún hafði enga hugmynd um,
hvar Yutsing var á þessari
fyrstu stundu dögunarinnar.
Jeg verð að aka til Liu. Hann
veit ef til viU eitthvað, hugsaði
Pearl og var næstum sofnuð
aftur. Hún fór í ískalt steypi-
bað til að vekja sig til fulls.
Þjónn hennar kom og hún
sendi hann eftir leigubifreið,
því að ekki stoðaði að treysta
á símann. Bifreiðin kom, áður
en hún hafði lokið við að klæða
sig. Það var langur akstur til
Hongkew, þar sem Liu bjó, og
enda þótt síminn hefði verið í
lagi, hefði hann ekki komið að
neinum notum, því að Liu, fag-
urfræðingurinn og hugsjóna-
maðurinn hafði engan síma í
sínu kínverslca húsi, og gerði
hann það sumpart í mótmæla-
skyni við hinar amerísku sið-
venjur og sumpart af því að
hann vildi fá að vera í friði.
Það hafði ringt um nóttina,
strætin voru vot og svöl. Pearl,
með áhrif kaffeínsins í blóðinu,
glaðvaknaði og varð í meira
lagi taugaóstyrk á leiðinni. Hús
Liu stóð í þyrpingu þröngra
stræta, þar sem fjöldi kín-
verskra húsa stóð við litla á.
Pearl hringdi bjöllunni og eftir
góða stund kom dyravörðurinn
og það tafarlaust. Hvað hefir
skeð? .... Pearl, tengdafaðir
þinn hefir fengið botnlanga-
kast......Það ætti að fara á
sjúkrahús með hann tafarlaust.
.... Já, það er ástæða til að
óttast að hann springi, það þarf
að gera uppskurð á honum, en
hánn neitar að gefa samþykki
sitt. Þú þekkir hann eins vel og
jeg'. Hann er mjög þrjóskur,
sjérlega þvermóðskufullur. ..
Já, jeg hefi náð í tvo kínverska
lækna, sem einkaritari hans
vísaði mjer á. Við vonuðum, að
hann bæri meira traust til
þeirra. O-nei, hann berst eins
og naut — afsakaðu stóryrðin,
Pearl! Við þurfum nauðsynlega
að ná tali af manni þínum, til
að fá álit hans á málinu —■ og
Pearl, þú verður að láta þjer
skiljast það, að um líf og dauða
er að tefla. Hann spyr án afláts
eftir dr. Chang. Einkaritari
hans segir mjer, að þeir hafi
lent í þrætu í gærkveldi. Hr.
Chang Bogum virðist álíta, að
hann hafi veikst af því að hann
hafi reiðst við mann þinn......
Nei, það er auðvitað vitleysa.
... ,Já, botnlangakast, eflaust.
Sendu mann þinn hingað án
tafar. Mjer þykir leitt að hafa
neyðst til að ómaka þig, Pearl.
Hann er mjög hraustur, þetta
getur alt farið vel, ef hann er
skorinn upp án tafar...........
Jæja! — Sjáumst síðar“.
Pearl lagði heyrnartólið á-
til dyra. Enda þótt það væri
hugsjón Liu að lifa fátæklegu
og fábrotnu lífi, var dyravörð-
ur hans feitur óg mikilúðleg-
ur, og húsið var fult af þjón-
um og öðrum sníkjudýrum,
eins og við átti í húsi ættstórs
manns. Pearl sagði honum, ó-
þolinmóð ástæðuna fyrir þess-
ari ótímabæru heimsókn. Dyra
vörðurinn skildi Pearl eftir úti
á strætinu meðan hann fór inn
í húsið til að vekja húsbónda
sinn. Pearl virtist nú óratími
liðinn síðan hið örlagaríka sam-
tal við dr. Hain, og hún fór að
finna til gremju gagnvart eig-
inmanni sínum, sem hafði
horfið án þess að láta hana vita
hvert hann fór og ljet hana
þurfa að leita að honum um
alla borgina í hálfrökkri dögun-
arinnar.
Liu kom von bráðar, hann
hafði varla gefið sjer tíma til
að hneppa alla hnappana á síða
brúna kyrtlinum. Hann var
brosandi, en þó mátti sjá, að
hann var áhyggjufullur.
„Liu, mjer þykir leitt að ráð-
ast inn á þig á þennan hátt“,
sagði Pearl um leið og þau
gengu í áttina til bifreiðarinn-
ar, sem beið á horninu á þröngu
strætinu. „Tengdafaðir minn er
veikur og vill endilega ná sam
bandi við Yutsing. Það er fjar-
stæðukent að. jeg þefi ekki hug-
mynd um, hvar hann er niður
kominn“.
Hún hló stuttaralega og bætti
við.
„Ef til vill er það röng hug-
mynd, en mjer fanst hálfvegis
að þú, vinur hans, vissir ef til
vill hvar hann er“.
„Jeg held, að jeg geti fundið
hann“, sagði Liu og steig hik-
laust inn í bifreiðina. „Mjer
finst rjett, að þú akir beint til
Shanghai-hótelsins og annist
Chang gamla. Jeg skal fara í
bifreiðinni og hafa upp á Yut-
sing. Shanghai hótel, hrópaði
hann til ekilsins og þau óku
af stað í sömu átt og Pearl hafði
komið úr.
„Veist þú, hvar hann er?“
spurði Pearl aftur. Hún horfði
fast á hann. Liu brosti vand-
ræðalega, en svaraði ekki.
„Jeg get ekki farið til tengda
föður míns án Yutsings, það
myndi aðeins æsa hann upp um
helming“, sagði Pearl. „Jeg
ætla að koma með þjer að leita
hans“.
Liu hugsaði stundarkorn um
svar hennar. Loks sagði hann.
„Ágætt, eins og þú vilt, Pearl.
Ef til vill er það alveg eins
gott“.
Pearl ýtti undir ökumanninn
að aka eins hratt og hann mögu
lega kæmist. Innan skams urðu
þau að hægja á sjer, er þau
óku fram úr hóp hermanna. Liu
virti þá fyrir sjer út um glugg-
ann. Þegar þeir voru komnir úr
augsýn, sagði hann. „Svo það
er þá að verða alvara úr þessu.
Hvaða vandræði!“
„Þú trúir ekki á mátt styrj-
aldarinnar, og þó hatarðu Jap-
ani. Það er í mótsögn hvað við
annað“.
„Röksemi, Pearl, er nokkuð
sem okkur er ekki eiginlegt.
En fyrst þú vilt röksemi, skaltu
fá hana — við höfum aldrei
sigrað í styrjöld og við munum
„Ætli það ekki“, sagði kona hans og færði rokkinn
örlítið til, „ef hann er þá ekki búinn að eyða öllu, sem
hann fjekk eftir fyrri konu sína“.
„Þú heldur það þó ekki, eins skynsamur maður og hann
er“, sagði Árni. „Hann sem á fimm nautgripi og tíu
sauði“. Hann bjóst við að Katrín myndi svara einhverju,
en hún steinþagði og hjelt áfram að spinna en rokkur-
inn urraði og argaði hálfu hærra en áður.
„Mjer finst hann nú vera farinn að eldast „hann Níels“,
sagði hún og spann énn hraðar. — „O, ekki finst mjer
það nú mikið“, sagði Árni og klóraði sjer á handarbak-
inu. „Hann er stór og sterkur, hann Níels, og getur lif-
að lengi ennþá“.
„Urr—urr“, sagði rokkurinn, en Katrín spurði; „Hef-
ir hann minst á Bergljótu við þig?“ — „Ekki er nú al-
veg laust við það“, svargði maður hennar. — „Og hverju
svaraðir þú?“
„Engu sjerstöku“, sagði Árni hálf-vandræðalega. „Jeg
sagðist fyrst þurfa að ráðgast um þetta við þig og síð-
an spyrja stúlkuna sjálfa. Það hljóta að verða einhver
ráð með þetta, held jeg, — en annars liggur nú tepunní
svosem ekkert á að giftast“.
„Satt var það orð, Árni“, sagði kona hans. „Þú hefir
lengi verið skynsamur maður og djúphygginn. Bergljót
er nú ekki nema 16 ára, hún þarf ekki að giftast í mörg
ár, sjerstaklega þar sem hún er nú hálfgert tryppi“.
Katrín reis á fætur, tók nokkra birkilurka, setti þá á
eldinn og bljes að. Svo settist hún aftur við rokkinn.
„Heldur þú að hann Níels gangi í augun á stúlkunni?“t
spurði hún.
„Það er nú svona upp og ofan með það“, sagði Árni
og rjeri á stólnum, — „það er nú með kvenhylli eins og
þýðvindið, það er í dag, en á morgun er hann kominn
með frost á norðan. Meðan ekki eru neinir að snúast ut-
anum stúlkurnar, nema ungir piltar, eru þær regings-
legar við piparsveinana rosknu, hlægja að þeim og hafa
þá að spotti. En þegar fer að grynnast á piltahópnum, og
hinn roskni og reyndi maður kemur heim prúðbúinn og
ber upp bónorðið, þá er stúlkan venjulega ekki sein að
taka honum og meira að segja þakkar hún fyrir. Því ef
stúlkan bara fær mann, sem er góður og sæmilega viti-
borinn, og hefir nóg að bíta og brenna, þá skiftir hún
jsjer ekki svo mikið af hinu. Ástin kemur með tíð og
Þegar uppfindingamaðurinn
Singer fann upp saumavjelina,
færði hann mannkyninu snjalla
uppfindingu. Hann hafði velt
þessari uppfindingu lengi fyrir
sjer, vikum saman, en komst
ekki að neinni niðurstöðu, fyr
en hann dreymdi eina nóttina,
að riddari rjeðist að honum með
spjóti. Á spjótinu var fáni,
dreginn gegnum gat frammi við
oddinn. Singer vaknaði, og var
honum jafnsnemma ljóst, að
augað á nál saumavjelarinnar
átti að vera fram við oddin, en
ekki aftan á eins og á venjuiegri
saumanál.
★
Pjetur gamli kemur inn í
verslun í 30 stiga gaddi og bið-
ur um vasaklút.
„Svo þú hefir fengið kvef,
Pjetur minn“, sagði kaupmað-
urinn, „það er svo sem von í
þessum kulda“.
„Ó-nei, ekki hefi jeg kvef-
ast“, svaraði Pjetur, „en treyju
ermin mín er stokkfrosin í þess-
um heljargaddi, svo að jeg má
til að fá klút“.
Kaupandinn: — Hvað kosta
þessi föt?
Kaupmaðurinn: — 400 kr.
Kaupandinn: — Þau mættu
nú vera dýrari.
Kaupmaðurinn: — Jæja, þá
skulið þjer fá þau á 450.
★
„Hjerna er klukkan löguð og
í lagi“, sagði nýi úrsmiðurinn
við fyrsta viðskiptavin sinn.
„En hvað er í öskjunni?"
spurði þá maðurinn.
„Það eru hjólin, sem gengu
af.
★
Jón gamli kom til dýralæknis
og bað um sterkt áfengi handa
veikum kálfi.
Dýralæknirinn? — Jeg veit
ekki til þess, að þú eigir nokk-
urn kálf.
— Það er þó skrítið, sagði
Jón, jeg sem hefi átt hann ár-
um saman.
★
„Heyrðu mig, Óskar, þegar
þú baðst hennar Önnu, fjelstu
þá á knje fyrir henni.
Jón í Rauðhól fór á vakninga
samkomu og vitnaði þar: — Ef
Drottinn hefði viljað, að menn-
eskjurnar skyldu reykja, þá
hefði hann, sannarlega segi jeg
yður, gert gat á hnakkann á
þeim til þess að hleypa reykn-
um út.
★
Á bæ einum las húsbóndinn
á hverju kvöldi fornsögur .fyrir
heimilisfólkið. Einu sinni spurði
hann eina vinnukonuna: „Nú,
hvernig líst þjer á Skarphjeð-
inn, Gudda mín?“
Gudda: „Skarphjeðinn, ha, er
það hann Gunnar á Hlíðar-
enda?“ •
★
„Hvernig líður konunni
þinni, Jón?“
„Ja, læknirinn segir, að hún
sje dauðvona, en eftir hag-
skýrslunum um dánaraldur
hjer á slóðum, getur það als
ekki staðist“.
★
— í augum ungrar stúlku,
sem elskar og er elskuð, er alt
annað einskis virði.