Morgunblaðið - 15.03.1944, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 15. mars 1944.
GÍSLI EIRÍKSSON
Sjávarútvegurinn hefir frá
| fornu fari dregið unga menn
] til sjávar. Aldrei hefir hann þó
| dregið eins til sín og þegar
i togaraútvegurinn hefst. Fólk
þyrpist til þeirra staða þaðan,
sem togarar eru gerðir út. Með
í þessum straumi eru tveir
unglingar, Einar og Gísli Ei-
ríkssynir. Bróðir þeirra, Ólaf-
ur, var farinn á undan þeim,
að vísu ckki á togara, en á
skútu. Hann fórst 1906 í Faxa-
flóa með skútunni Sophie
Wheatly.
Faðir þessara bræðra var
Eiríkur Eiríksson frá Miðbýli
á Skeiðum, en móðir Sigríður
Einarsdóttir, Einarssonar frá
Urriðaifossi og Auðrúnar Ó-
íeigsdóttur frá Fjalli. Faðir
þeirra missir konu sína 2. jan.
1904, eftir nokkur veikindi.
Heimilið flosnar upp og
börnin fara í vinnumensku eða
er komið fyrir hjá vinum og
ættingjum.
Gísli er fæddur 1. apríl 1894
og var tvíburi við Eirík, var
bústjóri í Bjarnarhöfn, dáinn
18. júní 1942.
Árið 1903 voru foreldrar
hans að hugsa um að flytja til
Reykjavíkur og komu Gísla þá
fyrir að Ásum 1 Gnúpverja-
; hreppi, hjá móðurbróður hans,
Gísla Einarssyni. Þar elst Gísli
upp til 1907, að systir hans,
Sigrún, — nú búsett að Steep
Rock í Manitopa í Canada —
byrjar búskap að Úthlíð í Bisk-
. ypstungum. Frá Úthlíð flytst
hann með mági sínum og syst-
ur að Gljúfri í Ölfusi. í byrjun
ársins 1913 fer hann til Reykja
víkur, til þess að leita sjer at-
vinnu. Þá hefst sjómannslíf
hans, og er hann þá átján ára.
Hann kemst í skiprúm hjá Hall
dóri Kr. Þorsteinssyni.
Til þess tíma hafði orfið ver-
ið nær eina framleiðslutækið,
sem hann hafði kynst, hestur-
inn farartækið og leiðirnar leg-
ið um tún, móa og lyngheiðar.
Nú var Gísli kominn í nýjan og
honum ókunnan heim. Það var
nýju að venjast.
Gísli var duglegur og hlífði
sjer lítt við erfiði. Hann var
kröfuharður við sjálfan sig og
mörgum hefði fundist hann
vinnuharður bátsmaður, hefði
hann ekki sjálfur gengið fyrir
í öllu. Nærgætni hans og að-
gæsla var sjerstök og mörgum
viðvaningi var hlýtt til hans,
vegna tilsagnar hans og vak-
andi eftirtektar.
Vegna þessa eiginleika var
Gísli eftirsóttur í skipsrúm og
var snemma trúað fyrir verk-
stjórn á þilfari. Hann skifti
sjaldan um skipsrúm eða skip-
stjóra í 30 ára starfi á sjónum.
Árið 1921 kvongaðist. Gísli
Guðríði Guðmundsdóttur frá
Sandlæk í Hrunamannahreppi.
Sama ár byrjuðu þau búskap
í Reykjavík. Gísli hvarf til
sjávarstarfa, en kona hans
bygði upp heimili. Það er erf-
itt hlutskifti, sem sjómanns-
konan hefir að bera. Maðurinn
aflar til búsins með erfiðu og
áhættusömu starfi. Stundir
hans hjá konu og börnum eru
fáar. Varðveisla aflaðs fjár er
engu erfiðara hlutskifti en að
afla þess. Þetta hlutskifti ynti
Guðríður vel af hendi og skap-
aði manni sínum og börnum
gott heimili.
Þau eignuðust sex börn. Eitt
barna sinna mistu þau á fyrsta
ári. Fjögur börn þeirra. tvær
dætur, Guðríður verslunar-
mær, og Sigríður, starfsstúlka
í Efnagerð Reykjavíkur, Björn,
járnsmíðanemi í Stálsmiðjunni,
og Ólafur, námspiltur, dvelja
með móður sinni, en fimta
barnið, Garðar, hefir verið al-
inn upp hjá Einari Eiríkssyni
veitingamanni og konu hans.
Hjer hefir í stuttu máli verið
rakin starfssaga sjómanns.
Saga hans verður kanske aldrei
frekara rakin, frekar en margra
þeirra, sem heyja hina daglegu
lífabaráttu, er bindur þá lang-
dvölum fjarri heimilum og
moldinni, sem þeir unnu svo
heitt og lögðu krafta sína fram,
til þess að skapa ástvinum og
þjóð afkomumöguleika, en
hljóta svo að lokum það hlut-
skifti, að týnast í hafið, en
missa af aðbúnaði ástvina til
hinstu hvíldar í kærri móður-
mold.
Þakklæti okkar í orðum eða
verkum verður svo ljettvægt
í samanburði við lífsbaráttu og
dauða þessara horfnu sjó-
manna. Minningu þeirra er
okkur því skylt að vígja störf
okkar og leitast við að gera það
þjóðlíf sem mest, er þeir lögðu
krafta sína fram við að skapa.
Þú, Gísli Eiríksson, ert einn
í hópi þessara horfnu sjómanna.
Okkur, sem kyntumst þjer og
nutum samverustunda með
þjer, gleymist þú aldrei.
Kynning við þig verður okk-
ur veganesti.
VTinur.
Svíar saskja mikið
kvikmyndahús
Stokkhólmi: Að því er segir
í Hjemmets Aarsbok fyrir 1944,
hafa 270 nýjar kvikmyndir ver
ið sýndar í Svíþjóð árið 1943,
og er það 19 færra en árið á
undan. Af þeim voru 165 am-
erískar, 37 sænskar, 20 bresk-
ar, 15 þýskar, 14 svissneskar,
6 franskar, 3 rússneskar, 2 ung
verskar og 2 ítalskar. Þýskum
myndum hefir fækkað mest frá
árinu. áður, eða um 18, en
breskum og amerískum aðeins
um 5. Mynd sú, sem mesta ao-
sókn hlaut síðasta ár, var Mrs.
Miniver, sem var sýnd sam-
fleytt í 18 vikur í sama kvik-
myndahúsinu, en sú þýska
kvikmynd, sem lengst var sýnd,
var „Gullna borgin“, er sýnd
var samfleytt í 11 vikur. í
mynd þessari Ijek sænsk leik-
kona, Kristina Söderbaum. All
ar þær 33 myndir, sem bann-
aðar voru af sænska kvik-
myndaeftirlitsmönnunum, voru
amerískar eða breskar. Voru
flestar bannaðar af stjórnmála
ástæðum, en fáeinar af mynd-
unum var þó leyft að sýna, eft-
ir að mikið hafði verið klipt úr
þeim.
BEST AÐ AUGLtSA 1
MORGUNBLAÐINU.
Biskupinn
í Vancouver
Vancouver, 8. mars: — Sig-
urgeir Sigurðsson biskup kom
hingað í dag með flugvjel frá
Minneapolis. Hann hefir nú
flogið frá íslandi og vestur á
Kyrrahafsströnd, eða meir en
5000 mílur.
Er flugvjelin, sem biskupinn
ferðaðist með, kom til Seattle,
tók sjera Harald Sigmar (son-
ur sjera Haraldar Sigmar í
Mountain N. D.) og Kolbeinn
Thordarson, á móti honum og
fjelaga hans Dr. Edward J.
Thorlákssyni. Biskupnum var
haldin móttökuveisla á heimili
Dr. H. Fredrick Thorláksson, en
þar hitti hann marga kunna ís-
lenska og norska borgara í
Seattle.
Er Biskupinn kom til Vancou
ver um kvöldið, fór hann til
Georgia gistihússins í fylgd með
Guðmundi Gíslasyni og Bjarna
Kolbeins, en á gistihúsinu voru
samankomnir um 300 Islend-
ingar. Þar vo.ru ræður fluttar
og íslenskir söngvar sungnir.
Meðal annara komu þar fram
Steingrímur Thorláksson, Hörð
ur Kristjánsson, sjera Runólf-
ur Marteinsson, Magnús Elías-
son, Hálfdán Thorláksson og
frú Thora Thorssteinsson. Með-
al þeirra, sem sátu þessa sam-
komu, voru nokkrir gamlir
kunningjar biskupsins, en með
þeim eyddi hann kvöldinu á
heimili Ilálfdáns Thorláksson-
ar.
Kai Munk-sjóður
stofnaður.
Stokkhólmi: — Ráðgert er að
stofna í Svíþjóð sjóð, sem beri
nafn Kai Munks, sem viðurkenn
ingu fyrir baráttu hans fyrir
kristinni trú og rjettlæti. Aðal-
markmið sjóðsins er að kosta
uppeldi barna þeirra manna,
sem láta líf.sitt í þágu frelsis-
ins. Hin fyrstu börn, sem njóta
góðs af sjóðsstofnun þessari,
verða börn Kai Munks sjálfs.
Sjnklingar að Kópavogshæli
hafa beðið blaðið að skila kæru
þakklæti til Aage Lorange, Þor-
valdar Steingrímssonar og Jóns
Þorvaldssonar fyrir komuna og
skemtunina, ennfremur þakka
þeir bifreiðarstjóra þeim, er ók
fjelögunum þrem suðureftir.
Lappi lekur dokt-
orspróf
STOKKHÓLMI: — Fyrsti
sænski Lappinn, sem lýkúr
doktorsprófi, hefir nýlega var-
ið doktorsritgerð sína við há-
skólann í Uppsölum. — Heitir
hann Israel Ruong og tók dokt-
orsprófið í heimspeki. Allur
námsferill hans hefir verið með
fádæmum glæsilegur. Fram að
21 árs aldri hafði hann aðeins
verið missiri í skóla, en vann
fyrir sjer sem hreindýrasmali.
Síðan byrjaði hann að læra i
brjefaskóla, og lærði hann þar
meðal annars sænsku, og
nokkru síðar lauk hann stú-
dentsprófi. Doktorsritgerð hans',
sem fjallaði um byggingu
lappneskrar tungu, var hælt
mjög, og ritgerðin álitin léggja
mikinn skerf til fræðslu um
tungu Úral-þjóða. —
Fleiri finsk börn til
Svíþjóðar.
Stokkhólmi: — Nefnd sú,
sem hefir með höndum starf-
semi til líknar finskum börn-
um, ætlar að auka starf Sitt,
vegna þess ástands, sem nú er
í Finnlandi. Verður bráðlega
farið þess á leit við fólk, sem
áðúr hefir haft finsk börn til
dvalar, að taka aftur börn um
nokkurn tíma.
Flóttamenn fá lækna.
STOKKHÓLMI:
Tuttugu og fimm dönskum
og þrem norskum læknum hef
ir verið veitt leyfi til þess að
stunda lækningar meðal dansks
og norsks flóttafólks í Svíþjóð.
Áður hafði pólskur læknir feng
ið leyfi hjá heilbrigðisstjórn-
inni sænsku, til þess að stunda
lækningar meðal pólskra
flóttamanna.
Anders Nummedal
látinn.
HINN KUNNI norski forn-
fræðingur, Anders Nummedal,
sem var safnavörður við forn-
menjasafnið í Oslo, er látinn,
77 ára að aldri. Nummedal var
meðlimur í Vísindafjelaginu
norska og var hann sæmdúr
ýmsum viðkenningum fvrir
fornfræðirannsóknir sínar. —
Samkv. frjetta frá norska blaða
fulltrúanum).
/OOOOOOOOOOOÖOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOÖOOOOOOOOOOOOÖOOOOOOOOOÖOOOOOOOOOOÖOOOOOÖOOOOO)
X - 9
Eftir Robert Storm
Mascara: — Alexander . . . þjer hefir tekist það Mascara: — Jeg hefi alveg verið hamslaus, blöð- Alexander: — Já, og borgin er full af lögreglu-
. .. Komdu inn og lokaðu dyrunum, fljótt ... in skrifa svo mikið um, að þú hafir strokið. mönnum, sem eru á hælum mjer.
Þau fallast í faðma.