Morgunblaðið - 14.06.1944, Blaðsíða 7

Miðvikudagtír 14. júní 1944.
MORGONBLAÐIÐ
Arnaðarósklr ansrísln
þingmanna vegna lýðve!
isstofnnnarÉnna!
Harold Hagen.
10. JÚNÍ bárust hingað um-
mæli, sem Harold Hagen þing-
maður Minnesota í Bandaríkj-
unum, hafði um stofnun ísl.
lýðveldisins. Hann sagði:
,,Vjer vottum íslensku þjóð-
inni, þjóð menningar og lýð-
ræðis, virðingu vora, er hún
lýsir Island lýðveldi. Sú stað-
reynd, að íslendingar samþyktu
með atkvæðagreiðslu árið 1000
að lögleiða skyldi kristni á Is-
landi, er glögt dæmi um lýð-
ræðishugsjónir Islendinga“.
,.Bönd þau, sem tengja Is-
land og Bandaríkin, eru jafn-
gömul og sjálf ameríska þjóð-
in, og eldri. Það eru nú meira
en 900 ár liðin síðan Leifur Ei-
ríksson og menn hans stigu á
meginland Norður-Ameríku“.
,,Um 35.000 Vestur-íslending
ar eru nú búsettir í Norður-
Ameríku, bæði í Bandaríkjun-
um og Kanada. Það er um 30%
af núverandi fólksfjölda á Is-
landi. Mikill fjöldi Vestur-ís-
lendinga er búsettur-4 fylki því,
sem jeg er þingmaður fyrir.
En það er ein ástæðan fyrir því,
að sá hluti Bandaríkjanna fylg
ist með jafnmiklum áhuga með
íslenskum málefnum og raun
er á. Vjer óskum íslenska lýð-
veldinu langrar og heillaríkrar
framtíðar“.
Elbert Thomas:
SAMA DAG ræddi öldunga-
deildarþingmaðurinn Elbert
Thomas frá Utah, einnig um
stofnun hins íslenska lýðveld-
is. Thomas þingmaður er for-
maður mentamálanefndar
Bandaríkjanna, meðlimur ut-
anríkis- og hermálanefndar og
fyrverandi prófessor í stjórn-
málavísindum við háskólann í
Utah. Hann komst svo að orði:
..Bandaríkjaþjóðin — þar á
meðal margir Vestur-íslending
ar — senda Islendingum árn-
aðaróskir á þessum merkisdegi
íslensku þjóðarinnar“.
„Meðal hinna mörgu banda,
er tengja lönd vor, er hið sterk
asta allra banda — ætternið.
Island hefir gefið oss af sínu
blóði. Mjer er ljúft að minn-
ast þess, að fyrsta íslenska ný-
lendan í Bandaríkjunum var
stofnuð árið 1849 í heimafylki
mínu, Utah.-Síðan hafa íslend-
ingar flutst hingað í stórum
hópum. Þeir hafa miðlað oss af
hinu trausta eðli sínu — þeir
beittu víkingslund sinni sem
brautryðjendur í landi voru“.
„Island hefir einnig gefið
oss — og öllum heiminum —
stórkostlegan bókmentaauð. ís-
lendingasögumar, með sínum
dramatíska þrótti og tignarleg-
um einfaldleik málsins, eru
meðal þess verðmætasta, sem
fortíðin hefir gefið oss í arf“.
„Það var íslendingurinn Leif-
ur Eiríksson, sem fyrstur fann
land vort, fyrir meira en 900
árum. Við Bandaríkjamenn,
sem eigum írelsisanda vorn að
nokkru leyti að rekja til forn-
íslendinga, skiljum fyllilega
frelsisþrá íslendingsins, sem nú
Herstjórnartilkynn-
ingin:
er að finna sjer fullnægingu
með stofnun hins íslenska lýð-
veldis'*.
Paul Douglas:
DR. PAUL DOUGLAS, for-
seti American University 1
Washington D. C„ hefir. í sam-
bandi. við stofnun lýðveldis á
Islandi, sagt:
„Arnaðaróskir allra Banda-
ríkjamanna beinast til Islands,
á þessum degi, er það verður
frjálst fullvalda lýðveldi. Jeg
er því þakklátur að hafa áít
þátt í því, að íslendingurn voru
veittir námsstyrkir af átta
helstu háskólum Bandaríkj-
anna, sem samúðarvottur til
íslensku þjóðarinnar, er tvö af
börnum hennar særðust hættu-
lega í loftárás Þjóðverja. The
American University notaði
þetta tækifæri til þess að veita
þrjá af þessum námsstyrkjum.
Nú stunda þrír íslendingar nám
við háskója vorn og vjer eigum
von á fleiri Islending'um. Skóla
styrkirnir hafa fallið í góðan
jarðveg, því að hinir íslensku
nemendur eru á meðal bestu
nemenda vorra“.
„Mestur árangur á sviði vin-
semda milli tveggja þjóða fæst
með því að skapa menningar-
tengsl þeirra ájnilli. Þetta ís-
lenska æskufólk, sem hjá oss
dvelur, er arftaki fornrar
menningar. Það hefir flutt okk
ur margt — vjer höfum gefið
því margt. Vjer eruð háð hvort
öðru og vjer stöndum á skiln-
ingsgrundvelli, sem ætti að geta
áorkað miklu við stofnun vin-
áttutengsla milli Islands og
| Bandaríkjanna á komandi ár-
um friðar og frelsis“.
William Langer:
SAMA DAG komst William
Langer, þingmaður Norður-
Dakota, svo að orði um stofn-
un lýðveldis á Islandi:
„Jeg er þess fullviss, að jeg
tala fyrir munn allra Vestur-
Islendinga, sem búsettir eru í
Norður-Dakota, er jeg sendi
hinu nýja íslenska lýðveldi
bestu árnaðaróskir“.
„Margir íslensku landnem-
arnir, sem fluttust til Banda-
ríkjanna 1873, settust að í
Norður-Dakota. Þeir hafa gef-
ið fylki voru hin góðu, íslensku
nöfn og einkenni allra sannra
íslendinga, þor, gott lunderni
og gáfur. Oll Bandaríkjaþjóðin
er hreykin af víkingablóðinu,
sem íslendingar eru arftakar að
sem íslendingar eru arftakar af.
Vjer vottum íslendingum virð-
ingu vora á þessum merkisdegi
þeirra“.
Bonnet og Chautemps
reknir.
London í gærkveldi: — Aðal
stjórn frjálslynda jafnaðar-
mannaflokksins franska, sem
nú hefir bækistöð í Algiers,
hefir samþykt að reka úr
flokknum tvo þektustu með
limi hans og fyrrum ráðherra,
þá Bonnet og Chgutemps, en
þeir eru báðir í Frakklandi.
— Reuter.
50 Islendingðr sæmdir
Fálkaorðunni
I [erstjóinartilkynning Eis-
Tilkynning frá
. orðuritara:
HERRA ríkisstjóranum hefir
3. þ. m. þóknast að sæma eftir-
greinda menn heiðursmerkjum
hinnar.íslensku fálkaorðu, svo
sem hjer segir:
Stórkrossi: Prófessor Einar
enhovvers í gærkvöldi hljóð- Jónsson, myndhöggvara, Rvík.
a r svo:
„Hersveitir bandamanna hafa stjöfnu stórriddara: Einar
v.iirleitt sótt jram a öllum Árnason, óðalsbónda, fvrv. fjár
vígstöðvnm. einkum fyrir málaráðherra, Eyrarlandi, í
xunnan Iiayeux milli ( erisy jEyjafirði, Gísla Sveinsson,
skógar og i illy sur Seulles. Uýslumann og alþingisforseta,
Landamenn hafa náð vík í Mýrdal. Prófessor Matthí
tveim borgum í viðbót af|as Þórðarson, þjóðminjavörð,
Þjóðverjum . I oara við Reykjavík. Dr. Sigurgeir Sig-
vinstri fylkingararminn og urðsson, biskup, Revkjavík.
Le Ilam á C'herbourgskaga.
Rúmlega 10 þusund fangar
hafa yerið teknir. Smá-
Stórr iddar akrossi: Ágúst
|Helgason, óðalsbónda, Birflnga
herskip ovinanna reyndu holti í Árnessýslu. Friðrik Hall-
grímsson, dómprófast, Reykja-
vík. Dr. med. Halldór Hansen,
lækni, Reykjavík. Halldór Þor-
steinsson, fyrv. skipstjóra,
að kornast að samgönguleið
um voruni. en varðskip vor
komu í veg fyrir það og
hröktu þau á flótta.
Versnandi veður í dag taföi jReykjavík. Harald Böðvarsson,
loftsókn vora, en engu aö kaupmann, Akranesi. Frú Ingi-
síður hjeldtt orustuflug-
vjelar yorar og stórár
sprengjuflugvjelar áfram
árásum sínum á flugvelli
fyrir vestan Panís við Ev-
reux-FauvilIe, Dreux og
Illiers-Leveque. Miklir eld-
ar komu upp í olíubirgða-
stöðvum við Dreux.
Átta sprengjuflugvjelar
af meðalstærð rjeðust aft-
ur á flugvöll í Rennes. •—
Vopnað ar sprengjuflugvj el
ar hjeldu í hálfa þriðju
klukkustund samf leytt
uppi árásum á svæðinu, frá
Ermarsundi til Tours. Eyði-
lagðar voru 7 járnbrautir
og um 50 farartæki og skot
ið var á herbúðir úr lít-
illi hæð.
9 hraðbátar, sem ráðist hafði
verið á snemma um morg-
uninn út af Boulogne, urðu
björgu Þorláksson, forstöðu-
konu kvenfjélagsins Hrings-
ins, Reykjavík. Jón Ásbjörns-
son, hæstarjettarlögmann', Rvík
Lárus Fjeldsted, hæstarjettar-
lögmann, Reykjavík. Pál Sveins
son, fyrv. yfirkennara, Reykja-
vík. Valtý Stefánsson, ritstjóra,
Reykjavík. A. F. Kofoed-Han-
sen, fyrv. skógræktarstjóra,
Reykjavík.
Riddarakrossi: Andrjes Olafs
son, hreppstjóra, Brekku í Gufu
dalssveit. Bjarna Jónsson, kvik
myndahússtjóra, Reykjavík.
Björn Eymundsson, hafnsögu-
mann, Höfn-í Hornafirði. Björn
Kristjánsson, kaupfjelagsstjóra,
Kópaskeri. Carl Finsen, fram-
kvæmdarstjóra, Reykjavík. Egg
ert Kristjánsson, stórkaupmann
Reykjavík. Eirík Brýnjólf Jóns
son, verkstjóra, Isafirði. Friðrik
aftur fyrir árás orustuflug |V. Glafsson, skólastjóri Stýri-
vjela, sem skutu á þá af mannaskóíans, Reykjavík.Gísla
rakettubyssum og vjel- Jónsson, óðalsbónda, Stóru-
byssum. I þessum viður- Reykjum í Árnessýslu. Guðlaug
eignum var að minsta. kosti I Rósinkranz-> idirkennara, Rvík.
þrem skipum óvinanna 1Guðmund Gamalíelsson, bók-
sökt, en eldur kom upp í jsalá, Reykjavík. Guðmund Guð
hinum og urðu þau fvrir .mundsson, skólastjóra, ^Kefla-
Reykjavík. Sigurð Jónsson, óð-
alsbónda og skáld, Arnarvatni
í Mývatns&veit. Sigurð Runólfs
son. framkvæmdastjóra, Rvík.
Fru Valgerði Þórðardóttur, Kol
viðarhóli. Dr. Victor von
Urbantschitseh, hljómsveitar-
stjóra, Revkjavik. Viggó Björns
son, bankaútibússtjóra, Vest-
mannaeyjum. Þórarinn Bene-
diktsson, fyrv. hreppstjóra,
Seyðisfirði. Þorberg Guðmunds
son. útgerðarmann. Gerðum í
Garði.
Bióðgjafarsveit
skáts gaf 20 lífra
§i sJ. ár
BLÓDGIJAFASVEIT Skáta
hjelt aðalfund sinn í fyrra-
kvöld.
Tilgangur þessarar sveitar
er, að gefa blóð til nauð-
staddra sjúklinga á sjúkra-
húsnm bæjarins.
Á síðasta starfsári sveit-
arinnar gáfn alls 40 skátar
blóð til sjúklinga og til jafn-
aðar hefir hver þeirra gefið
því sem næst y2 lítir af blóði.
Sjúkrahúsin greiða sveit-
inni 25 krónnr fyrir hverja
bloðgjöf og rennur það í sjer
stakan sjóð, sem varið er til
þess að styrkja sjúka skáta.
1 sjóði þessurn er nú um 2000
krónur.
Á fundinum var minnst
eins fjelaga sveitarinnar, Sig- *
urðar M. Magmrssonar, sem
Ijest þann 6. þ. in.
í stjórn Blóðgjafasvejtar
Skáta eru: Jón Oddgeir Jóns-
vson, formaður, Þorsteinn Berg
mann, gjaldk. og Eyjólfur
Jónsson, ritari. Leifur Guð-
mundsson er lengi hefir ver-
ið í stjórn baðst' undan end-
urkosningu.
miklum skemdum. Ljós-lvík' Guðmuud Jörgenssoh.
myndir, sem teknar hafa! skipaafgreiðslumann, Hull í
verið í könnunarskyni, (EnSlandi- Guðmund. Markússon
leiða bað í Ijós. að miklar
skemdir hafa orðið á járn
i , , .. v ' ^ i Reykjavík. Frú Guðsúnu Jónas-
brautarstoðvum í Orleans
^skipstjóra, Reykjavík. Frú Guð
| rúnu Indriðadóttur, leikkonu,
og Rennes, en stórar,
sprengjuflugvjelar gerðu
árásir á þajr aðfararnæ.tur
10. og 11. júní“.
son, bæjarfulltrúa, Reykjavík.
Ráðist á Köln í nótt.
London í gærkveldi: — Þjóð-
verjar tilkyntu í nótt sem leið,
að breskar sprengjuflugvjelar
hefðu verið yfir ýmsum stöð-
um í Vestur-Þýskalandi, og
hefðu meðal annars ráðist á
j Helga Bergs, framkvæmdar-
stjóra. Reykjavík. Hilmar Stef-
ánsson, bankastjóra. Reykjavík.
Ungfrú Jóhönnu Friðriksdótt-
ur,yfirljósmóður við Landsspít-
alann, Reykjavík. Jón Gestsson,
óðalsbónda, ViHingaholti í Árn-
ssýslu. Kristinn Jónsson, vagna
smið, Reykjavík. Kristján* O.
Skagfjörð, framkvæmdastjóra
Ferðafjelags Islands, Reykja-
vík. Magnús Gíslason, skrif-
stofustjóra, Reykjavík. Pál
Pálmason, stjórnarráðsfulltrúa,
Innrásin kom bleða
borgina Köln. Var að sögn
Breta bæði varpað sprengjúm iReykjavxk. Pál Stefánsson, stór
á Köln og Gelsenkirchén, en
þar eru miklár olíuvinslustöðv-
ar. 17 breskar flugvjelar fór-
ust. — Reuter.
kaupmann, Réykjavík. Pjetur
Ólafsson, óðalsbónda, Hrana-
stöðum í Eyjafirði. Sigurð
Björnsson, fátækrafulltrúa,
INNRÁS BANDAMANNA
í Frakklandi kom að rninsta
kosti einunx Þjóðverja á óvart,
sagði Björn Björnsson í xxt-
vai’pi frá Stokkhólmi til Ame-
ríku í gærmorgun. Þjóðverjar
hafa lagt áherslxx á, í frjett-
um sínum, að innrásin hafi
ekki komið þeirn á óvart, eu
blaðafulltrúi þeirra, 'sem verið
hefir fulltrxxi utanríkisráðu-
neytisins þýska gagnvart er-
lendxxm blaðamönnum, Paul
Smidt vissi, að rninsta kosti
ekki xxm innrásina, sagði
Björn.
Smidt var að skemta sjer i
Stokkhólmi með vinstxxlku’
sinni á mánudagskvöld og átti
sjer augsýnilega einskis ills
von. Á þriðjxidagsmorgun,
þegar innrásin vár byrjuð
vaknaði hann við vonann.
draum og gekk mikið á fyrir
Iionum að koliiast heihi til
Berlínar.