Morgunblaðið - 26.07.1944, Síða 2

MOkQUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. júlí 1944
Mesta undralyfið unnið úr myglu
Niels Dungal prófessor
segir Ameríkufréttir
r
NIELS DUNGAL prófessor
er nýkominn heim úr Ameríku
'íerð. Hann fór að heiman í des-
•ember. Var 3 mánuði í New
York. Fór síðan vestur um álf-
una til Californíu, heimsótti
spítála, háskóla og aðrar vís-
indastofnanir víða um Banda-
ríkin.
— Erindið vestur —?
— Var margvíslegt, segir
Dungal, er jeg hafði tal af hon-
um í gær. Að kynnast ýmsum
■nýjungum i minni fræðigrein,
sjá fyrirkomulag á spítölum og
rannsóknarstofum og kynnast
Ameríku yfirleitt.
— Anægður yfir ferðinni?
— Já. Maður hefir altaf mik-
--tð gagn af að koma út í heim-
inn, kynnast nýjum mönnum,
nýjum starfsaðferðum, nýju
andrúmslofti. Ameríka er um
margt ólík Evrópu. Það vissi
jeg vitanlega áður. Mjer líkaði
prýðilega við fólkið. Það er
blátt áfram, kurteist, greiðvikið
og heiðarlegt. Eins og t.d. sjest á
því, hvernig menn eru látnir
afgreiða sig sjálfir á ýmsum
sölustöðum. Menn taka það sem
þeir þurfa og skilja eftir hið
rjetta gjald. Það dygði ekki al-
staðar vel fyrir seljandann að
hafa slíka aðferð.
Tofralyfið.
— Hvað getur/þú sagt mjer
af nýjungum í læknisfræðinni?
— Mjer dettur fyrst í hug
undralyfið ,,penicillin“, sem nú
er farið að framleiða í stórum
stíl, Englendingur, Alexander
Fleming að nafni, fann það
fyrst. Það hefir verið nótaði
mikið í hernum. Nú fer almenn
ingur að fá það. Það er mun öfl-
ugra til að eyða bakteríum en
sulfalyfin, og fær ekki eins
mikið á sjúklingana.
Lyf þetta er búið til úr sjer-
stakri myglutegund.
— Hvernig gat manni dottið
í hug að búa til lyf úr myglu?
— Það má snúa spurningunni
við. Hvernig gat staðið á því, að
engum skyldi hafa dottið það í •
hug fyr? Því allir, sem hafa
fengist við bakteríuræktun,
hafa sjeð, að oft sest mygla á
yfirborð næringarvökvans. Og
þar sem myglan er, þar þrífast
bakteríurnar ekki. Þetta leiddi
til þess, að höfundur þessa lyfs
fór að athuga málið. Myglan,
sem framleiðir þetta lyf, er
græn, eins og sú, sem sest oft
á brauð. Hún er ræktuð í sjer-
stökum vökva, með sjerstöku
hitastigi, í mátulegu lofti. Og
úr þessari ,,myglusúpu“ er lyf-
ið svo unnið. Þetta er hreinasta
töfralyf.
Hæfileikaprófin.
Aður en jeA fór fól ríkis-
stjórnin mjer að athuga hæfi-
leikaprófanir, sem látnar eru
fara fram á ungu fólki vestra,
til þess að athuga hæfni þess
við nám ýmsra námsgreina.
Þessi starfsemi er svo langt
komin, að hún gerir mikið
gagn. Jeg held, að við ættum
að taka upp þesskonar prófanir
hjer.
íslenskir stúdentar.
— Hittir þú ekki marga ís-
lenska stúdenta vestra?
, — Jú, jeg hitti þá víða. Til-
tölulega flejtir eru á vestur-
; ströndinni, stærsti hópurinn
við Californíuháskólann í
Berkeley. Mjer leist yfirleitt
vel á þetta unga fólk og heyrði
jeg, að stúdentarnir íslensku
væru yfirleitt duglegir, prúðir
og kæmu sjer vel. Ekki gat jeg
fundið á þeim, að þeim dytti í
hug að ílendast fyrir vestan.
Bandaríkjamenn gera ákaf-
lega mikið fyrir stúdenta sína.
Stúdentarnir hafa klúbba fyr-
ir sig, matsöluhús, þar sem
matur er ódýr, leiðbeininga- og
ráðningarskrifstofur o. m. fl.
Mjer sýndist meiri samhygð
vera milli prófessora og nem-
enda en títt er í háskólum Ev-
rópu.
Auðugt land.
— Yfirleitt, segir Dungal, er
ákaflega margt að læra í því
mikla landi, jafnvel fyrir okk-
ur, sem smáþjóð, þó þar sje alt
í svo svo geysistórum stíl. Menn
reka strax augun í, hve fólki líð-
ur vel vestra, hve auðæfi lands-
ins og framleiðsla hlýtur að
vera stórkostleg, að þjóðin skuli
geta fætt miljónaheri útum víða
veröld, og lifa í allsnægtum eft
ir sem áður.
Eitt sjerkenni við Ameríku
er það, hve borgirnar eru svip-
líkar. Þó maður fari borg úr
borg, sýnist manni þær vera
þær sömu, byggingarnar eins,
búðirnar eins, bíóin eins, sömu
myndirnar, sömu vörumar.
Það er helst þegar maður kem-
ur til vesturstrandarinnar, að
vart verður við verulega breyt-
ingu. Því þar er landið fallegra,
loftslagið þægilegast, og jeg
held frjósemin sje þar einna
mest. ,
A vesturströndinni er margt
af íslendingum. Þeir koma þang
að aðallega frá Canada.
Síðan fórum við að tala um
kjör lækna hjer og vestra, og
Dungal sagði m. a. frá nýju
fyrirkomulagi, er hann hafði
kynst, er hópar lækna taka sig
saman og sjá t. d. starfsfólki
vissra stofnana eða fólki í viss-
I um fjelögum fyrir allri lækn-
■ ishjálp. En fyrir þá þjónustu
alla er venjulega ekki greitt
nema 50—60 cent á viku.
Flugsamgöngur.
Svo voru það samgöngurnar.
Við megum ómögulega vera að
hugsa um farþegaflutning á sjó
yfir hafið eftir stríð. Menn fara
í loftinu. Ekki öðruvísi. Talað
er um, að það ipuni kopta 100—
150 dollara að fara frá New
York til London og til baka aft
ur, að stríðinu loknu. Við vitum
ekki enn, hve flugferðirnar
eiga mikla framtíð fyrir sjer.
Og þó höfum við það að heita
má fyrir augunum.
Jeg held, sagði Dungal, að
flugferðirnar eftir stríð hafi
eins gagngerð áhrif á alt líf hjer
á landi eins og þegar síminn
var lagður hingað fyrir nálega
40 árum.
Að endingu vil jeg taka það
fram, að mjer var sjerstök á-
nægja að sjá og reyna, hve vin-
sæll Thor Thors sendiherra er
í Bandaríkjunum, bæði meðal
íslendinga og Arneríkumanna.
Jeg varð þess fljótt var, að
h’ann nýtur fylsta trausts
Bandaríkjamanna og leysir
hvers manns vandræði meðal
Islendinganna.
Rússar viðurkenna ekki
pólsku stjórnina í London
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
RÚSSNESKA RÍKISSTJÓ'BNÍN birti í kvöld yfirlýs-
ingu, þar-sem hún viðurkennir „pólsku þjóðfrelsisnefndina",
sem löglega stjórn Póllands. Þar með hefir rússneska stjórn-
in gpfið í skyn, að hún viðurkenni ekki pólsku stjórnina í
London, sem aðrar ríkisstjórnir hafa viðurkent síðan Pól-
land fjell.
„Nokkrir kommúnistar og
liðhlaupar“
Ilin nýja jiólska ]>jóðfrels-
isnefnd var skipulögð í
Moskva um helgina og eiga
sæti í henni 20 manns. Nefnd-
in segist stjórna samkvæmt
stjórnarskránni frá 1921, en
útlagastjórnin í London liafi
engan lagalegan rjett, sem
pólsk stjórn.
1 sambandi við þessar full-
yrðingar hefir pólska stjórnin
í London lýst því yfir, að hin
nýja þjóðfrelsisnefnd í
Moskva hafi engan i-jett til að
taka að sjer ríkisstjórnarvald.
Nefnd þessi sje skipuð nokkr-
um kommúnistum og liðhlaup-
um úr pólska hernum. Alikill
meiri hluti pólsku þjóðarinnar
fylgi hinni löglegu ríkisstjórn
Póllands, sem. nú situr í Lon-
don að raálum.
Rússar ætla ekki að setja
upp stjóm í Póllandi
1 yfirlýsingu rússnesku
stjórnarinnar í kvöld um Pól-
land segir m. a., að Rússar
hafi ekki í hyggju að setja
um neina stjórn í þeim hjer-
uðum Póllands, sem þeir ná
á sitt vald. Rússneska stjórn-
in líti svo á, ^.að him reki
hernaðaraðgerðir á landi vin-
veittrar þjóðar til að vinna
sigur á sameiginlegum óviiji,
og tli að hjálpa Pólverjum
að frelsa land þeirra“. Rúss-
neska stjórnin ætli s.jer ekki
að ágirnast neitt af pólsku
landi, eða skifta sjer af fje-
lagslegu skipulagi innan landa
mæra Póllands.
Golfraót Islands:
Gísli og Jóhannes keppa til
úrslita í meistaraflokki
ÖNNUR umferð í meistaraflokki á Golfmóti íslands í
Skagafirði fór fram á mánudag. Úrslit urðu þau, að Gunn-
ar Hallgrímsson (A) vann Frímann Ólafsson (R), Jó-
hannes Helgason (R) vann Þórð Sveinsson (A), Sigtrygg-
ur Júlíusson (A) vann Svein Ársælsson (V) og Gísli Ól-
afsson (R) vann Helga Eiríksson (R).
Sigurvegararnir fjórir keppa í þriðju umferð, en hinir
eru úr leik. — Næst síðasta umferð í meistaraflokki var
leikin í gær. Úrslit urðu þau, að Jóhannes Helgason (R)
vann Gunnar Hallgrímsson (A) og Gísli Ólafsson (R)
vann Sigtrygg Júlíusson (A).
Keppa þeir því til úrslita Gísli og Jóhannes. Leiknar
verða 54 holur, og mun keppnin standa yfir fimmtudag
og föstudag, 27 holur leiknar hvorn daginn.
Fyrsti flokkur:
í fyrstu umferð í fyrsta
flokki á sunnudag, vann Lár-
us Ársælsson; Ólaf Halldórs-
son Hilmar Garðarsson vann
Þórhall Gunnlaugssón. Árni
Egilsson vann Sigurð Guðjóns-
son. Tryggvi Ólafsson vann
Axel Halldórsson og Jörgen
Kirkegaard vann Finnboga
Jónsson. en Halldór Magnússon
Halldór Hansen og Georg Gísla
son fluttist í aðra umferð án
keppni.
í annari umferð á mánudag
vann Lárus Ársælsson Hilmar
Garðarsson, Halldór Magnús-
son vann Árna Egilsson. Hall-
dór Hansen vann Tryggva Ól-
afsson og Jörgen Kirkegaard
vann Georg Gíslason.
Næst síðasta umferð í fyrsta
flokki var leikin í gær. Úrslit
urðu þau, að Lárus Ársælsson
vann Halldóy Magnússon og
Jörgen Kirkegaard vann Hall-
dór Hansen. Úrslilaleikurinn
fer fram á fimtudag og föstú-
dag.
Golfkeppnin, bæði í meistara
flokki og fyrsta ílokki, fer fram
á nýjum 9 brauta golfvelli, sem
útbúinn hefir verið á bökkum
Hjeráðsvatna að Völlum í
Skagafirði.
Nánar um golfþingið. ,
Þriðja golfþing íslands var
sett laugardaginn þann 22. júlí,
í Varmahlíð í Skagafirði og
lauk á sunnudagskvöld. For-
seti þingsins var kosinn Helgi
H. Eiríksson, en rilari Einar
Guttormsson læknir. — Auk
venjulegra aðalfundarstarfa,
skýrslu sljórnarinnar, reikn-
inga og fjárhagsáætlunar, voru
rædd og afgreidd frumvörp að
starfsreglum fyrir forgjafar-
nefndir, kappleikjanefndir og
vallarnefndir klúbbanna.
í stjórn til næsta þings voru
kosnir: Forseti, Helgi Hermann
Eiríksson og meðstjórnendur
Halldór Hansen, Georg Gíslason
og Jóhann Þorkelsson. Full-
trúar á ársþing í. S. í. voru
kosnir Jóhannes Helgason og
til vara Gísli Ólafsson.
í sambandinu eru nú þrír
klúbbar með 260 fjelögum sam-
tals. Nýr golfklúbbur var stofn-
aður á ísafirði í vor, en hann
er ekki kominn í sambandið enn
þá. Sambandið heldur úti tíma-
riti, er Kylfingur heitir, og í
prentun eru nú golfreglur á ís-
lensku,' sem eru nákvæm þýð-
ing á alþjóða reglum um golf-
leik.
Samþykt var áskorun til sam
bandsstjórnarinnar um að vinna
öfluglega að því, að hið fyrsta
verði komið upp góðum golf-,
velli á Þingvöllum.
Leikkona á sokka-
leislunum

Kvikmyndaleikkonan Burnu
Aquanetta, sem sjest hjer á
myndinni, segir, að stolið liafi
verið frá sjer 28 pörum af skóm.
Á myndinni hjest hún bíða við-
tals við skömtunarnefnd. Hún
ætlar að reyna ^ð- sannfæra
nefndina um það, awhenni dugi
alls ekki silkisokkaskamturinn.
Italía:
Framh. af 1. síðu.
sprengt upp allar brýr á Arnö
fljóti neðanverðu og þar með
rofið sambandið milli suðuK
og norðurhluta Pisaborgar.
Á austurströndinni sækja;
Pólverjar hægt fram.
Reuter. ;