Morgunblaðið - 16.09.1944, Blaðsíða 5

Laugardagur 16. sept. 1944.
MORGUNBLAÐIÐ
Jóhann Sæmundsson:
ð O
2. Boðslsapur VVaerlands
í Matur og niegin.
JEG TEL það illa farið,
að Náttúrulækningafjelagið
skyldi taka þýðingu Björns L.
Jónssonar á bókinni Matur og
megin og gefa hana út sem
fræðslurit sitt. Kenningar þær,
sem haldið er fram í bókinni,
eru margar hverjar hrein lok-
leysa og ganga í berhögg við
öruggar staðreyndir. Þar úir
og grúir af fullyrðingum, sem
höfundur gerir enga tilraun til
að rökstyðja. Hann sveiflar
hótunum um krabbamein og
mænuveiki — einhverjum öm-
urlegustu og hræðilegustu sjúk
dómum, sem til eru, — yfir
höfði hvers manns, er ekki gæti
þess að fara eftir kreddum
hans. — Slík „fræðsla" er tví-
eggjað vopn. Og þegar slík
vopn eru notuð í áróðursskyni
og geta ekki talist annað en
rakalaus fullyrðing, þá liggur
nærri að þau sjeu glæpsamleg
vopn, er þau hitta veikbygðar
sálir.
Geturðu hugsað þjer móður,
Björn L. Jónsson, sem varð því
nær frávita af sjálfsásökunum
við lesturinn, ‘vegna þess, að
hún hafði alið barn sitt á -al-
mennu fæði, en barnið hafði
fengið mænuveiki? Eða mann,
sem þjáðist'af hægðatregðu og
taldi, að nú væru öll sund lok-
uð, hann yrði krabbameininu
að bráð, alt væri um seinan,
því að Waerland fullyrti, að
þrjú ár þyrfti til þess að
hreinsa líkamann og losa hann
við gömul eiturefni, þótt lifað
væri á Waerlands fæði?
Er jeg ritdæmdi bókina í
Heilbrigðu lífi, ljet jeg höfund-
inn sjálfan tala. Jeg tilfærði
orðrjett þau ummæli hans, er
mynda rauða þráðinn í bókinni
og gat um blaðsíðutal, svo að
lesandinn gæti sjálfur sjeð, að
rjett væri með farið. Björn L.
Jónsson telur, að jeg hafi
flimtað um heilbrigðismál, en
Waerland er ekki heilbrigðis-
mál, og hafi verið hlegið að hon
um við lestur ritdómsins, ber
Waerland heiðurinn, en ekki
mjer. Sársauki Björns er samt
riddaralegur.
Þar sem Náttúrulækninga-
fjelagið hefir nú þegar afneit-
að þeim kenningum Waerlands
í verki, sem eru einna férán-
legastar í þessari bók, skal jeg
tilgreina nökkur atriði orð-
rjett eftir Waerland, svo að
fólk sjái, hverju því er óhætt
að hætta að trúa, ef það hefir
trúað honum:
„Meðal menningarþjóðanna
er hver einasti maður veikur,
og allir kvillar eru bein eða
óbein afleiðing af því, .að eit-
urefni safnast fyrir í líkaman-
um“ (bls. 120), „í sjúkdóma-
fræðinni eru nú til 20.000 nöfn
á mismunandi sjúkdómum".
(bls. 122).
Hvernig myndast þessi eit-
urefni? Fyrir tilverknað rotn-
unargerla fyrst og fremst,
einkum „Bacillus Welchii“ og
fleiri gerla, sem framleiða loft-
tegundir í þörmunum“ (bls.
Svar til Björns L Jónssonar veðurfræðings
Síðari grein
23). Hvar lifa þessir gerlar? í
ristlinum aðallega, sem „er og
hefir ætíð verið hornsteinninn
musteri fullkominnar heil-
brigði“. (bls. 25), en er nú
svona grátt leikinn.
„I líkama hins siðmentaða
manns, sem leggur sjer dag-
lega til munns-mikið af kjöti,
fiski og eggjum, hafa rotnun-
argerlarnir rutt sjer allsstaðar
til rúms“ (bls. 23). „Eiturefn-
in, sem myndast við rotnunina,
og þau, sem gerlarnir sjálfir
gefa frá sjer, síast inn í blóðiðog
berast með því til allra Iíffæra
líkamans og skemma þau, og
hafa m. a. í för með sjer útbrot
á húð og fleiri húðsjúkdóma,
graftrarbólur, kýli og að lok-
um krabbamein“ (bls. 23).
Ur hverju myndast þessi eit-
urefni? Hvað er það, sem rotn-
ar? Eggjahvítan í fæðunni.
Um kjötið segir Waerland:
„Kjötætunni eru því lokaðar
dyrnar að ríki heilbrigðinnar“
(bls. 64).
Um r'skinn: „Fiskurinn er
dýr með köldu blóði; hann lif-
ir í vatni og bygging og útlit
vefja hans ér því öðru vísi en
hinna blóðheitu spendýra og
fugla-----“ „Yfirleitt má segja
að fiskur, og sjerstaklega salt-
fiskux-, sje ein aðalorsok krabba
meins“ (bls. 80).
„Eggjahvítan í.kjöti og fiski
er hinn rjetti jarðvegur fyrir
„Bacillus Welchii““ (bls. 83).
Og þá er ekki að sökum að
spyrja. Fiskurinn er öllu hættu
legri en kjötið, „enda er fisk-
eitrun langtum tíðari en kjöt-
eltrun“ (bls. 80).
Um osta (þ. e. mjólkurosta)
og.eggjahvítu úr ertum, baun-
um, hnetum og 'eggjum segir
Waerland, þar sem hann þylur
upp yfirsjónr jurtaneyslu-
manna:
„Heilsu manna er því hætta
búin, ef þeir neyta samtímis
mikillar jurtafæðu og mikillar
eggjahvítu. En júrtaæturnar
ljetu blekkjast af kenningun-
um um hina miklu eggjahvítu-
þörf og tróðu í sig allskonar
eggjahvítuauðugum rjettum,
sem þeir bjuggu til úr ei-tum,
baunum, hnetum, eggjum, osti
o. fl.“ (bls. 69—70).
I
Mjólkurosturinn fær líka
sinn dóm á öðrum stað, þar
sem Waerland ræðir örlög
þeirra, „sem, lifað hafa á kássu
mat, klísturkendum grautum
og öðru mjúkmeti að hætti
menningarþjóðaona, samfara
altof mikilli eggjahvítuneyslu
í kjöti. fiski, eggjum OG OST-
um“ (bls. 85).
Og framhaldið er ömurlegt:
„Kyrrstaða kemst á fæðuna í
maga og þörmum, og hún gerj-
ast og rotnar--------kirtlarn-
ir sýkjast og hrörna vegna eit-
urefna — — ein afleiðing
þessa eru bólgur í veggjum
— — af
maga og þarma
þeim hljótast fyr eða síðar
magasár og sár í þörmum —
— •—• sárin og bólgurnar
mynda samvexti og þrengsli,
og á milli þeirra verða til eins
konár pokar, þar sem fæðan
safnast fyiir og kemst ekki út
úr“ (bls. 85).
Mig furðar á því. að Björn
L. Jónsson skuli vera svo stjel-
brattur að fullyrða, að Waer-
land gefi hvergi í skyn, og að
í umdeildri bók sje „hvergi
stafur fyrir því“, að mjólkúr-
ostur sje skaðlegur. Jeg vísa
honum aftur á tilgreind um-
mæli á bls. .70 og bls. 85, xim-
mæli, sem hann hefir sjálfur
þýtt, og bið hann vinsamleg-
ast að taka aftur þau ummæli
sín, að þetta hafi verið full-
komið ranghermi og tilbúning-
ur af minni hálfu. Lesandinn
veit vel, að mjólkurostur hef-
ir að geyma' alt að tvöfalt magn
eggjahvítu á við egg^ og fisk,- en
meginkjarni mysuostar er hins
vegar kolvetni, og það er mysu
ostur, sem finnur náð fyrir aug
um Waerlands.
Jeg hirði ekki að rekja kenn-
ingar Waerlands lengra. Við
rifjum upp: 20 þúsund sjúk-
dómar, hver einasti maður
veikur og ALLIR kvillar bein
eða óbein afleiðing eiturefna í
líkamanum. Eiturefnin mynd-
ast fyrir tilverknað rotnunar-
gerla, er spilla eggjahvíturík-
um matvælum, þ. e. kjöti, fiski,
eggjum, mjólkurosti ertum,
baunum, hnetum o. s. frv. og
gera þau að eitri og orsök allra
sjúkdóma.
Hvað skal gera? Borða mik-
ið af jurtafæðu með? ..Heilsú
manna er hætta búin, ef þeir
neyta samtímis mikillar jurta-
^æðu og mikillar eggjahvítu“j
segir Waerland. Sína ögnina af
hvoru, spyrjum við þá hikandi.
Þá sveltum við.
Mikið af jurtafæðu og ögn
af fiski eða kjöti?
„Jeg er 100% heilbrigður“,
verið gerð. Jeg efast um, að
þessar fjórar fæðutegundir,
þótt góðar sjeu, myndu gagna
i börnum okkar íslendinga eða
annara, sem ekki hafa meira
sólarljós en við. Jeg óttast
beinkröm af slíku fæði, með
öllum þeim vanþrifum, sem
henni fylgja, því að D-bæti-
efnið vantar í þessar tegund-
ir. Hitt er ef til vill minna at-
riði, að maður, sem stundar
venjulega erfiðisvinnu. þyrfti
að borða um 6 kg. á dag, til að
fá nægar hitaeiningar. Matseð-
illinn gæti t. d. litið þannig
út: 2 kg. kartöflur, 2 kg. gul-
rætur, 1 kg. gulrófur og 1 kg.
laukur. Þetta yrði skamturinn
hvern dag alla ævina.
Jeg skal ekki rekja kenning-
ar Waerlands lengra. en jeg
játa kinnroðalaust, að mjer
geðjast ekki að þessu, og það
er mjer ánægja að vita, að
NáttúrulækningaCjelagið er
sama sinnis. Það er nokkurt á-
fall fyrir Waerland, að fjelag-
ið skuli vera það, en hann er
þjálfaður í lífsins skóla og hef-
ir yfir-hið góðkunna spakmæli
sitt: „Meðan grasið grær, deyr
hryssan“, eins og hann er van-
ur, þegar honum blöskrar
skilningsleysi mannanna.
mr
hvernig stefnan birtist, er til
athafnanna. framkvæmda fje-
Iagsins, kemur. Athöfnin er
mikilvægari en orðih. En orð-
in geta leitt til mjög varhuga-
verðra aíhafna, ef þau fela i
sjer íalskan boðskap og eftir
honum er farið.
Þegar lesandinn lítur me3
hlutleysi og algáðri skynsemi
yfir málavöxtu og beitir þeirri
rökvísi, sem honum er töm,
greinir hann algerlega milli
Náttúrulækningafjelagsins og
forseta-þess, Jónasar Kristjáns
sonar lækms, annars vegar. og
Are Waerlands hins vegar.
Hann er ef til vill í vafa um
i það, hvorum megin skipa skuli
þýðanda bókarinnar, Birni L.
Jónssvni, sem boðar nýja út-
gáfu. En er ekki hugsanlegt,
að Björn hafi endurskoðað af-
stöðu sína. og greini sjálfan sig
nú þegar frá höfundi bókar-
innar, sem hann þýddi? Ef svo
væri, yrði angurværðin ljett-
bærari. sem jafnan fylgir hin-
um ljúfsára unaði afturhvarfs-
ins — afturhvarfsins frá röng»
orði tií rjettrar athafnar.
3. Mötuneyti Náttúru-
lækningafjelagsins.
Náttúrulækningafjelagið hef-
ir stofnað mötuneyti hjer í bæ,
og er Björn L. Jönsson forstöðu
maður þess. Mötuneyti þetta
hygg jeg vera mjög til fyrir-
myndar sem greiðasölustað.
Þar er lögð rík áhersla á
nej'slu grænmetis og garð-
ávaxta, einmitt þeirra fæðuteg
unda, sem vjer íslendingar
þurfum að neyta í enn ríkara
mæli, vegna áuðgi þeirra að
bætiefnum og söltum (stein-
jefnum). Mikils er neytt af
mjólk, smjör er á borðum,
rjómi stundum, og jafnan
mjólkursýra, að ógleymdu
krúska, sem er góður rjettur.
Þá er þar fjölbreytt úrvaí
eggjahvítutegunda, bæði úr
dýra- og jurtaríkinu. Skal jeg
TekiS á móti flutningi í næstw
áætiunarferð til Breiðafjarðar,
fram til hádegis í dag.
Þór
Til Austfjarða í kvöld. Farþeg-
um til Hornafjarðar er ráðlagt
að fara með Þór, þar eð við-
koma Esju er óvissari.

Ægir“
Til Vestmannaeyja í kvöld. —
Farþegar, sem ætla með skip-
inu láti skrá sig á skrifstofw
vorri, fyrir hádegi í dag.
segir Waerland, „og vil ekki'i telja upp það helsta:
glata neinu af heilsu minni. En I Fiskur, kjöt, egg, mjólkur-
þeir, sém vilja íáta sjer nægja i ostur, harðfiskur, síld, hrogn,
75% heilbrigði, geta gjarnan soyabaunir, límabaunir o. fl.
borðað eitthvað af kjöti og
fiski“ *(bls. 132). Við þökkum
vitneskjuna. Foringinn hefir
talað.
„Rjett valin og rjett samsett
mjólkur- og jurtafæða gefur
manninum fullkomna heil-
brigði“, segir Waeflartd (bls.
82). En 100% heilbrigði fæst
með enn auðveldara hætti.
Waerland segir : ■ „Maðurinn
getur lifað alla ævi og fullkom
lega.heilbrigður án trjáaldina,
einvörðungu á kartöflum, hrá-
um gulrótum, hráum rófum og
hráum lauk (bls. 72).
Þetta er ekki rökstutt frek-
ar og þó hygg, jeg, að þessi
lnæringartilraun hafi aldrei
Fæði, sem þannig er sam-
seft, er að mínu viti fyrirmynd
arfæði, blandað og fjölbreytt
og líklegt til að’fullnægja þörf
um líkamans.
Ef þetta fæði er borið saman
við fórdæmingu Waerlands á
öllum hinum bestu tegundum
eggjahvítu, sem völ er á og
greint er frá hjer að framan,
sjer hver maður, að Náttúru-
lækningáfjelagið snýr alger-
lega baki við þessum fáránlegu
kenningum hans. Það trúir
honum ekki, fremur en jeg. En
þetta þurfa allir þeir að vita,
sem þekkja orð fjclagsins, þ.
e. „fræðslu“ Waerlands, og
trúa henni, en þekkja ekki,
Ef þjer eruð þreyttur, þá e»
enginn svaladrækkur jafn
hressandi.
Uppáhald miljóna manna.