Morgunblaðið - 28.11.1944, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. nóv. 1944
! Byggíng, sem iilliægii þiffnm
! Sjáifstæðisflokksins im ófyrir-
| sjáanlego irnmtíi
jHÚSBYGGING Sjálfstæð-
iiirnanna -vekur geysilega
^fchygli meðal bæjarbúa
jiessa dagana.
' Menn ræða um þetta mál
, áíu á milli og er ýmislegt,
séna menn fýsir að vita deili
á, framar því, sem þegar
llefir verið upplýst. Blaðið
rjáðí því í gær tali af for-
riianni byggingarnefndarinn
áv, Eyjólfi Jóhannssyni, og
fer samtalið hjer á eftir:
.,Jeg sje, að þjer eruð núna
f o rmaður byggingarnefndar
Sjálfstæðisflokksins, og þið
h ifið mikil áform á prjónun-
; ;,Já. — jeg hefi verið for-
n i.aður byggingarnefndar frá
hví í síðasta mánuði, en þá
nætti eldri byggingarnefnd
sjtörfum um leið og verkefn-
u;.n. hennar var skift á fleiri
dðiía.
‘ Eldri byggingarnefndin hafði
uodirbúið jarðveginn undir for
ihensku Magnúsar Jónssonar,
prófessors. Hafði m. a. fest kaup
á núverandi húseign og lóð
flokksins í Thorvaldsensstræti.
Látið gera þann uppdi’átt, sem
núverandi bygging grundvall-
ast á-
- Er það ómetanlegl, hvað
fjokknum hefir verið valinrí
heppilegur staður í bænum
uudír flokkshús. — Má m. a.
marka það af því, að tveir að-
ilar hafa komið til mín og
sp'urt mig, hvort ekki kæmi til
nrála, að flokkurinn vildi selja
éignina. og hafa báðir verið til-
iSúnir að greiða að minsta kosti
1 miljón króna fyrir hana“.
j „Og þið eruð byrjuð að
þyggja strax áður en eða sam-
ilJiða því, sem fjársöfnun er
ááfin“.
I „Já, — það má e. t. v. telja
^að bjartsýni að byi’ja bygg-
Migarframkvæmdir áður en
peningarnir eru komnir í hand
j|a3ann. En í fyrsta lagi höfum
við -handbærar um 100 þúsund
iþónur frá Sjálfstæðisfjelög-
d; xuni hjer í Reykjavík, og í
4ö;:u lagi þekkjum við áhuga
^júifstæðismanna fyrir þessu
ihMi og treystum því þess vegna,
á<5 nægjanlegt fje safnist nú,
þegar á'reynir".
jfeþ.v. J.
Samta! vlð Eyjólf Jóhannsson form.
bygglngarnefmSar
,.Er ekki flokknum tryggt
nægjanlegt húsnæði fyrir starf
semi áína með þessari bygg-
ingu?“
,,Jú, — áreiðanlega. í gamla
húsinu verður mjög gott hús-
rúm fyrir allar skrifstofur
flokksins og fjelaganna hjer í
Reykjavík. Aðal salurinn í
byggingunni er sá langstæi’sti
funda- og samkvæmissalur, er
enn hefir verið bygður hjer í
bænum. Auk þess verður minni
salur, sem rúmar um 100
manns, — eldhús og allar nauð
synlegar geymslur“.
„En það eru sumir að segja,
að þetta sje bara bráðabirgða-
hús?“
„Það má að vísu til sanns
vegar færa að því leyti, að hjer
er vitanlega ekki um neina end
anlega nýtingu á lóðinni að
ræða. Eldri byggingarnefndin
Ijet á sínum tíma gera uppdrátt
að byggingu til fullnýtingar á
lóðinni, Slík byg^ing mundi
með núverandi verðlagi kosta
4—5 miljónir króna. En þar
sem gera verður ráð fýrir, að
núverandi byggingarkostnaður
stórlækki-áður en langt líður,
var fallið frá þessari hugmynd
þar sem núverandi lausn ful.l-
nægir einnig öllum þöi’fum
flokksins um ófyrirsjáanlega
framtíð. Það má heldur ekki
loka augunum fyrir því, sem
öllum þeim, er við byggingar
fást, er Ijóst að framundan er
gerbylting á sviði byggingar-
iðnaðarins. Er óneitanlega
skemtilegra fy.rir Sjalfstæðis
flokkinn, þegar að því kemur,
að hagnýta lóðina að fullu, að
geta þá notfært sjer til hins
ýtrasta þá nýju tækni, serrf
framundan er“.
, t ,
London: Nýlega kom til al-
varlegra uppþota í éinu út-
hverfi Johannesburg, en þau
hófust með grjótkasti innbor-
inna manna að öllum farartækj,
um, sem um aðalgötuna fóru,
eftir að innborinn maður hafði
orðið fyrir sporvagni
Fjársðfnunarvlka
byggingarsjóðs
FYRSTI dagur fjái’söfnun-
arviku byggingarsjóðs Sjálf-
stæðisflokksins var í gær.
Fjársöfnunarnefnd ljet blað-
inu í tje þær upplýsingar, að
það, sem þegar hefði frjettst af
söfnuninni, benli lil góðs og að
henni myndi verða vel tekið. »
Ýmsir komu í gær á skrif-
stofu flokksins í Thorvaldsens-
slræti og afhenlu styi’ktarfje í
byggingarsjóð. Þar á meðal var
einn gamall maður á níræðis
aldri, Hann sagði að sig „lang-
aði til að gefa nagla í bygging-
una“ um leið og hann afhenti
100 krónur. Þessi maður hefir
ekki verið meðlimur í neinu
Sjálfstæðisfjelaganna, en hann
sagðist allaf hafa verið flokkn-
um hlyntur og vildi nú gera
sitt til að stuðla að framkvæmd
byggingarmálsins.
Mannaskifli í her-
sljórn bandamanna
London í gærkveldi.
Tilkynt var hjer í London í
dag, af opinberri hálfu, að Al-
exander hershöfðingi Breta,
sem stjórnað hefir sókninni á
Italíu til þessa, verði nú æðsti
hershöfðingi bandamanna við'
Miðjarðarhafið, í stað Henry
Maitland Wilson, sem verður
forseti jeðsta sameiginlegs her-
ráðs Breta og Bandaríkjamanna
í Washington, en það var áður
Sir John Dill; sem nú er ný-
látinn.
Við stjórn herja bandamanna
á Italíu tekur ameríski hers-
höfðinginn Mark Clark, sem
stjórnað hefir fimta her Banda
ríkjanna á Ítalíu. — Reuter.
Utgáfa íslenskrar alfræði-
bókar undirbúin
I Arni Friðriksson
1 ritstjóri verksins
HJER ER NÚ hafinn undirbúningur að útgáfu íslenskr-
ar alfræðibókar, sem verða á mikið verk, ef alt tekst vel,
Hefir útgáfufjelag, Fjölsvinnsútgáfan verið stofnuð til út-
gáfu þessa eina verks. Var það fyrst í sumar, að nokkrir
menn fóru að fá áhuga á máli þessu, að því er Árni Frið-
riksson, aðalritstjóri verksins skýrði blaðamönnum frá
í gær.
Sagði ritstjórinn, að þeim
mönnum, sem þarna voru að
verki, hefði fundist, að slíkt
verk sem úlgáfa alfræðibókar
íslenskrar mætti ekki lengur
dragast, en sáu hinsvegar að
margar lorfærur hlutu að verða
á vegi þeirra, og þá ekki síst
sú, að enginn maður hjer hafði
reynslu af því, hvernig unnið
væri að samningu slíkra bóka.
Urðu því fýtirmyndir erlendar,
og verða þær víða að og gaum-
gæfilega athugað, hvað hentug
ast þykir.
Verkið verður stórt.
Áætlað er, að verk þetla
verði í 12 bindum, og máske
einu til tveim aukabindum. —
Gert verður alt sem unl er lil
þess, að verkið verði sem vand
aðasl, bæði verða fengnir
færstu menn, til þess að vinna
það, en um 50 slíkra manna
hafa þegar lofað að leggja því
lið. Eins og framan er getið,
verður Árni Friðriksson fiski-
fræðingur aðalritstjóri verksins
en aðsloðarritstjóri Eiríkur
Kristinsson cand. mag. Taldi
aðalritstjórinn, að vart myndu
færri en 100 manns starfa að
því að rita þessa miklu bók,
en hvert bindi hennar er ráð-
gerl 500 síður. Myndir vex’ða
margar og kort.
«
Mikið um íslensk efni.
Ritstjórinn benti á að mjög
mikil áhersla yrði lögð á að
hafa sem mest um íslensk efni
í bókinni. Einnig verður að
finna nýyrði yfir ýms ný tekn-
isk heiti, því bókin verður lát-
in fylgjast eins .með tímanum
og kostur er á. — Valin hafa
verið milli 13 og 14000 upp-
sláttarorð, eða orð sem hægt er
að fletta upp á, og hefir síðan
verið unnið úr þeim efniviði.
Kostnaðarliliðin.
Árni Friðriksson kvað það
komið undir árangri áskrifta-
söfnunar, sem er að byrja,
hvort yfirleitt yrði hægt að
þeíjast handa um útgáfu verks
ins, en hún verður óhemju dýr,
þar sem ekjti þýðir að horía
í kostnað við slíkt verk sem
þetta. En komi það hinsvegar
í ljós, að ekki sje hægt að afla
nægilegs fjölda traustra áskrif-
enda, verður að hælta við verk
ið, og fer þá mikil vinna í súg-
inn. En talið er að útgáfan
muni kosla um 4 miljónir kr.
alls.
Áskriftarlistar munu verða
lagðir fram í bókaverslunum
bæjarins og e. t. v. fleiri stöð-
um.
Tungu-búið
úisvarsskyit
HÆSTIRJETTUR kvað í
gær upp dóm í málinu: Baej-
arstjórn Isafjarðar f.h. bæj-
arsjóðs gegn hreppsnefnd Eyr
arhrepps f.h. hreppsins».
Mál þetta er risið út af út-
svarsálagningu á búrekstui'
Isafjarðarkaupstaðar á Tungui
í Eyrarhreppi. llafði hrepps-
nefnd Eyrai’hrepps lagt 1200
kr. lítsvar á þenna búrekstun
1942,'en ríkisskattanefnd lækk
aði útsvarið niður'í 900 kr.
Bæjarstjórn ÍSafjarðar ttildf
útsvar. þetta ranglega á lagti
og neitaði að greiða það. Van
þá krafist lögtaks og kvað'
fógeti upp iirskurð, þar sent
lögtakið var leyft. Þessum,
úrskurði áfrýjaði bæjarstjórn
Isafjarðar, en hæstirjettun
staðfesti úrskurð fogeta.
1 forsendum dóms Hæsta-,
rjettar segir svo:
,jBúrekstur manpa á jörð
utan sveitarinnar er almennt
útsvarsskyldur að lögum, sbr.,
lög nr. 100 1936 8. gr. b og
er eigi heimild til að telja bæj|
arfjelög eða sveitar er bú reka'
í öðnr sveitarfjelagi, undart
þeirri skyldu. .Ber því að stað-
festa hinn áfrýjaða úrskurði
að niðurstöðn til.“
Allsherjarþingi vinnuveit-
enda, sem staðið hefir hjer 1 bæ,
var s.litið í gærkveldi.
Á þinginú voru gerðar nokkr-
ar samþyktir, sem birtar verða
hjer í blaðinu innan skamms.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiírniiniiimiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiitiio
IIAl’PDRÆTH
V.R.
| Ferð fyrir 21
1 á fljótandi hóteli fyrir =
aðeins 5 krónur
ef hepnin er með.
lummummiiiiiiiiijiiuumimmuummummuuuiv