Morgunblaðið - 07.06.1945, Blaðsíða 7

iFímtudagur 7. júní 1945.
MORGUNBLAÐTÐ
1<
AF SJðNARHÚLI SVEITAMANNS
ÞAÐ ER engum vafa undir-
orpið, að mestu „stórveldin" í
hverju frjálsu landi nú á dög-
um eru blöðin. Svo er þetta
einnig orðið hjá oss, einkum
nú' í seinni tíð, síðan bæirnir
íóru að vaxa og biöðunum að
3 jölga og stækka að sama skapi.
An þess að almenningur vili
af, eru blöðin áreiðanlega orð-
in sá aðilinn, sem mestu ræður
ttm að móta skoðanir hans á
rnörgum málum og leiðbeina
honum um hvaða afstöðu hon-
um ber að taka á margan hátt.
Það er því ekki lítið undir því
komið í menningarlífi hverrar
þjóðar, hvernig blöðin rækja
hlutverk sitt.
★
OFT HEF jeg orðið var við
þá skoðun, að íslensk blaða-
menska væri að batna. Það er
hún kannske á sumum sviðtim,
en henni hakar að öðxu leyti.
Og þetta er eðlilegt, þegar litið
er á allar aðstæður. Með auk-
inni tækni í prentun og frjetta-
söfnun er hægt að gera blöðin
betur úr garði, heldur en áður.
Þau eru stærri, flytja nýrri og
fleiri frjeltir, komast fyrr til
kaupenda o. s. frv. En með
stærðinni hefir vandvirkninni
og alúð við frágang þeirra
hrakað.Það er undantekning ef
hægt er að lesa meðal grein í
nokkru btaði, að ekki sjeu þar
fleiri og færri prentvillur eða
mállýti og ambögur, sem stafa
ýmist af fljótfærni í prófarka-
lestri eða hirðuleysi og van-
þekkingu á meðferð tungunnar.
Ollum hugsandi mönnum mun
vera þetta nokkuð áhyggjuefni
enda þótt þeir fái ekki að gert.
★
UMBÆTUR í þessu efni eru
hka á valdi blaðanna einna,
ritstjóra þeirra og eigenda. Og
ráðið er það, að við blöðin starfi
nógu margir, hæfir menn, svo
að villur vegna flýtis, hroð-
virkni og vanþekkingar geti
ekki komið þar til greina. Við
þetta má ekki horfa í nokkuð
aukinn kostnað. Verð blaðanna
vgrður að hækka sem honum
nemur. Það kann að vera nokkr
um erfiðleikum bundið fyrir
blöðin að fá þá menn í þjónustu
sína, sem kunnir eru að mál-
fegurð og ritleikni. Mjer finnst
að blaðamenn okkar njóti ekki
þeirrar viðurkenningar, sem
þeir ættu skilið eftir hlutverki
sínu. Orðið blaðasnápur er orð-
ið talsvert algengt í málinu og
er það ekki virðingarheiti.
★
SÚ VAR tíðin. að ýmsir á-
gætir andans menn fengust
hjer við blaðamensku. Nægir í
því efni að nefna nokkur skáld
og rilhöfunda, eins og t. d. þá
Kvaran, Gest, Einar Ben., Matt-
hías o. fl. Þá voru líka nokkr-
ir, sem gátu sjer mikinn og
góðan orðstír sem blaðamenn
beinlínis, eins og Jón Ólafsson
og Björn Jónsson- Ekki er jeg
með þessu að mælast til þess
að skáldin og rithöf. fari að
gerast blaðamenn, en þeir, sem
blöðin rita að staðaldri, verða
að gera sjer það Ijóst, að á þeim
hvílir mikil ábyrgð hvað með-
ferð málsins snertir. Með þjóð-
inni er nú nokkur vakning til
þess að fegra og vernda móð-
urmálið, og í skólunum er nú
aukin viðleitni í þá átt að
>000000000000000
Eftir
Gáin
OOOOOOOOOOOOOOCX
kenna börnunum málið rjett og
hreint. En það er til lítils að
þau læri það, ef málið á því
lesefni, sem þau siðar fá í hend
ur, er ljótt, rangt og bjagað.
Blöðin og tímai'itin eru nú á-
reiðanlega fyrirferðarmesta les
efni alls almennings í landinu,
og málfar fólksins dregur dám
af þeim fi-ekar heldur en
nokkru öðru. Vandvirkir, orð-
hagir og smekkvísir blaðamenn
eru þvi vissulega bestu verðirn-
ir um gott og fagurt mál.
★
ENDA ÞÓTT mikið sje nú
gel’ið út af góðum bókmentum,
bæði frumsömdum og þýddum,
yfirgnæfa blÖðin og fímaritin
alt annað. Hin miklu bókakaup
almennings eru gleðileg sönn-
un fyrir því, að lestrai'áhugi
tólksins fer ekki dvínandi. Jafn
vel glaumur okkar ungu og
ið í auglýsingum um þessa út-
gáfu. Þær myndir minna mig
helst á fanga í Sing-Sang fang-
elsinu í Bandaríkjunum, en
ekki Gunnar, Hjeðinn og Kára
og aðra garpa, sem við höfum
dáð frá barnæsku. Ef myndir
af atburðum og persónum ís-
lendingasagnanna eru látnar
fylgja þeim, þurfa þær að vera
gerðar af þjóðlegum teiknurum
eins og Ti-yggva Magnússyni.
Hæfileikar þeirra listamanna,
sem gert hafa Njálumyndirnar,
hafa áreiðanlega ekki notið sín
við það verk.
Sex ný úlvegsmanna
fjelög á Vesffjörðum
Hafa öll gengið í L. í. Ú.
NYKOMINN er úr ferðalagi
um Vestfirði, Baldvin Þ. Krist-
jánsson, erindreki Landsam-
hraðvasandi höfuðborgar virð- , bands ísienskra útvegsmanna.
ist ekki glepja menn mjög frá ,Heimsótti hann 10 útgerðar-
lestiinum, því að þai mur>n ' staði, tvo þar sem útvegsmanna
bókakaupin langsamlega mest.' f jelög voru fyrir) eitt þar sem
Eitthvað munu nýríkir menn i of fáir voru fyrir til að geta
kaupa af bókum til að láta ! stofnað fjeiag og einn íjörð sem
þær standa í hillum sínum í ekki var hægt að ná dreifðum
fallegu bandi, andleysi sínu til
augnagamans. En sem betur fer
munu lítil brögð að slíku hjer
I á landi enn sem komið er. Lang
! samlega mestur hluti bókanna
er keyptur til að lesa þær, njóta
innihaldsins og sem slíkar eru
þær geymdar í hillum jafnt
hárra sem lágra.
★
ÞAÐ ER skemtilegt til þess
að vita, að svo vel kunnum við
að meta okkar betri bókment-
ir, að það skuli vera hægt að
gefa þær út á ný, eins og t. d.
Fjölni, Árbækur Espólíns, Ferða
bók Eggerts og Bjarna o. fl.
Jeg veit. að vísu ekki hversu
vel þessar bækur seljast, en
varla mundu þær vera gefnar
út, nema salan væri það mikil,
að útgáfan gefi einhvern arð-
Útgáfa fornritanna sýnir líka,
1 að ekki hefir nútímakynslóðin
(ennþá alveg gleymt okkar sí-
1 gildu bókmentum, eins og sum
ir hafa þó verið að bera henni
á brýn. Okkur, sem kaupum
Islendingasögurnar í útgáfu
I Fornritafjelagsins, finnst sú út-
'gáfa „ganga grállega seinl“ og
bíðum með óþreyju eftir hverju
nýju bindí. Er slík aístaða kaup
•ndanna þau bestu meðmæli,
sem þessi útgáfa getur fengið.
aðilum saman til fundarhalds
á svo stuttum tima, sem hann
í þetta skifti hafði til umráða,
en ný útvegsmannafjelög stofn
aði erindrekinn á 6 stöðum:
Útvegsmannafjelag Bolung-
arvíkur, Útvegsmannafjelag
Súgandafjarðar, Útvegsmanna-
fjelag Önundarfjarðar, Útvegs
mannafjelag Dýrafjarðar, Út-
vegsmannafjelag Arnarfjarðar
og Útvegsmannafjelag Patreks-
fjarðar.
Öll þessi útvegsmannafjelög
hafa sótt um upptöku i Lands-
samband íslenskra útvegs-
menna. •
Leiðrjelting frá
ráðningarstofu
YMSAIt meinlegar viihir
sla‘<lclust inn í frásögn þá um
starf ráðningarskrifstofu lan'd
búnaðarins, sem birtist bjer í
þlaðinu s.l. sunnudag. Er þá,
fyrst að geta þess, að ráðn-
ingarstofan er ekki hartt störf-
Jeg hugsa líka gott til að fá um, en það kom ranglega frami
Slurlungu i hinni nýju útgáfu, ! í greininni.
sem nú er fyrirhuguð. Góðar j
skýringar og glögt yfirlit er!
nauðsynlegf með jafn stóru rit- i
verki og Sturlunga er, til þess
að allur almenningur geti notið
þess. Þá ættu mvndirnar af
helstu sögustöðunum, sem lof-
að er að verði í þessari útgáfú,
ekki að spilla fyrir henni. |
*
AFTLR á móti er jeg ekki
eins hrifinn af teikningum
þeim, sem eiga að „skreyta"
Njálu þeirra Kiljans og Ragn-
grs í Smára. Jgg átti -þess að
vísu ekki kost að sjá sýnihg-
una á listaverkunum, en mynd-
ir af nokkrum þeirra hafa lcom
Þá vrar ■ það c ’kki i rá ð i»i rigar-
st.ofan , sem gel íst. fy rir a ,ð ut -
vegað: ir yrðn bVreyinga ,r til
vinnu b.j er, lu ddnr P.ún aðar-
f.jelag ið . ng P,ú naðar 'þing. SOHl:
i’ór þc ‘SS á leit. við ; ;<ni^i íierva
I)ana og semji fulltr ún Fj ærev-
inga, að slíkir meni! yrð u út-
Húsnæði óskast
á góðum. stao í bærjum,
hentugt fyrir tóbaks- og sælgætisverslun.
Verslunin HAVANA
Saíi
irnir opnir
i kvöíd og aiinað kvötó.
Tjarnarcafé h.f.
Vanan og ábyggilegan
Afgreiðslumcmn
o?
vantar, .í matvörubúð nú þegar. Urasóknir ásamt upp- 'i',
•lýsingum um fyrri atyimru sendist bláðiau fyrir föstu- s;
u>
dagskvöld, rnerkt „Matvörubúð", ;;
o
t
ATVINNA
Piltur 14—16 ára óskast nú þegar dál ianbeimtustarfa
og ,sendiferða.
IJpplýsingar í skrifstofunni, ekki í sítna,
Hif) íslenska sfeinoliuMutafjel.
Gardinustangir
.Patent-gardínustangir með rúllum, mýkomnár *
Ludvig Storr
RTVIWME,
Okkur vantar strax eða 15. þ. m. ungiiixgspilt, til af- f
| grcúðslustarfa og fl. Getum eiunig baút.við einum að-
•f stoðarmamii á verkstæði okkar. Uppl. 1—3 e. h.
Þróttur Hf.
La.ugaveg 170,
vegaðir. Ráðningarstofan hafði
eii>i önmir afskifti af bessu
máli. en að ráðstafa Pærey-
ingmnun í vistir.
Að Inkuin var farið ra.ug-‘
lega með kaupgreiðslur, kaup
kaupakvenna sagt alt of hátt,
enda kaupið ekki fastákveðið,
nema í liverju einstöku tilfelli.
4V.
| MIDSTÖÐVAB. |
Íásamt tilheyrandi rúðublásurum í allar bifreiðir. Heut- %
ugar fyrir setuliðsbifreiðir. Takmarkaðar birgðir.
í Þróttur
f Laugaveg 170,

Best á auglýsa í Morgunblaðinu