Morgunblaðið - 01.08.1945, Blaðsíða 7

Jiliðvikudagur 1. ágúst 1945.
MORGUNBLAÐIÐ
FYRSTA FÖR MÍNTIL HERNUMINS
JEG FJEKK mjer nokkr-
ar brauðsneiðar í hádegis-
,vcrð, áður en jeg lagði af
Btað af flugvelli einum í
Englandi, en kvöldverðar
jneytti jeg á venjulegum
tíma á hernámssvæði 21.
hersamstæðunnar, þrátt
fyrir það, að mjer seinkaði
um hálfa klukkustund við
að skifta um flugvjel í
Belgíu, og varð að aka í
ÞÝSKALANDS
EFTIR CYRIL FALLS
eftir herjunum
augnamiði.
í þessnA
að minsta kosti ekki í bráð-
ina. Hann mun gera vart við
sig fvrst í iðnaðarhverfun-
um, ekki-síst í Ruhr, og hin-
biíreið um 80 km. leið, áður um hálfeyddu stórborgum
en jeg kom á áfangastað. norðar. Og Ruhrvandamál-
Manni finst bara London ið hlýtur að vera mjög al-
vcra rjett hjá, þó maður sje. varlegt; því aðeins með því,
kominn alla leið til Þýska-1 að þar sjeu numin kol, er
la:ids, með þessu áfram- hægt að koma atvinnulífinu
haldi, og annað gerði það að í horf á hernámssvæði Breta
verkum, að fjarlægðirnar! yfirleitt, til þess að bægja
virtust enn minni: það að þar skortinum frá, og hon-
jeg hitti kunningja minn í um hættulegum. Því má
síðari flugvjelinni, sem jeg aldrei gleyma, að jafnvel
ferðaðist með. Hann hafði
verið nætursakir í Brussel,
en tveim dögum áður hafði
hann verið að fá sjer sjóbað
í Oslofirðinum. En munur-
inn á þessu öllu og ástandi
fólks þess, sem jeg er nú
kominn til' er afskaplegur.
Þar eru samgöngur allar
komnar niður á frumstæð-
þótt uppskeran yrði meiri
en i meðallagi (sem* hún
verður varla) og .samgöng-
urnar væru í besta lagi,
(sem þær eru alls ekki) þá
er hernámssvæði Breta altaf
þannig sett, að þangað þarf
að senda mat annarsstaðar
frá, og hafa verið fluttar
þangað miljónir smálesta að
mannafæðarinnar, ög verð-1 maður sleppir franska her-
ur þetta nokkuð erfið spurn-1 námssvæðinu, sem er ekki
ing líka með tilliti til sam-1 enn skýrt afmarkað, þá hafa
gangna við hernámsliðið.1 verið í Þýskalandi þrjú mik
Jeg ætla ekki að fara að il hernámssvæði, og af þeim
ræða rökin með og móti hefir tveim verið stjórnað
stefnu okkar í þessum mál- með svipuðum hætti, en hið
um, sem eru nægilega ljós, þriðja, svæði Rússa, er al-
en fyrir mitt leyti finst mjer gjörlega einangrað frá þeim,
óhjákvæmilegt, að smám og mjög lítið er vitað hvað
saman verði slakað á sam- þar hefir skeð. Þessu ástandi
göngubanninu.
Bliið og útvarp.
Við Bretar gerum hlutina
kann að verða breytt, þegar
komin er á laggirnar sam-
eiginleg hernámsnefnd
bandamanna sem hafa skal
mjög varfærnislega, og þann, eftirlit með öllu, og svo má
ig' höfum við verið miklu i vera, að fundur hinna
varfærnari í frjettaflutning-! Þnggja stóru hafi hjer nokk
um, enRússar eða Ameríku- ur áhrif á, en jeg spái samt,
menn, þótt við líkjumst að ástandið muni verða svip
þeim síðarnefndu meira í og nú er. Og þótt maður
aðferðum okkar. Þau fjög- geti ekki sjeð stefnu Rússa
ur eða fimm blöð, sem gefin f.Yrir> Þá ma gera ráð fyrir
eru út á hernámssvæðinu, Þvi» samkomulag verði
asta stig. Jámbrautarlestir austan á venjulegum tím-
eru rjett að byrja að ganga 1 um. Það er ekki líklegt, að
aftur, og eru það þó ekki þangað berist nein matvæli
nema fáeinir vagnar til hins frá Rússum, t þótt kannske
allra nauðsynlegasta. Tals-' \ærði um þetta rætt á ráð-
vert er af hestum, en það stefnu hinna þriggja stó'ru.
fólk, sem ekki á reiðhjól.
verður að fara fótgangandi.
Svo eru umferðaleyfi þess
einnig takmörkuð. Vissar
leiðir má fólk ekki fara um,
nema
Fólkið kemur vel fram.
Fólkið hjer er yfirleitt
hæglátt, kemur vel fram og
er vel klætt, þótt jeg ímyndi
það hafi áður trygt ’ mjer, að það eigi lítið annað
sjer leyfi til þess. Samgöngu af fötum, en sem það stend-
bann er á í borgum, og þótt ur í. Flestir Þjóðverjar
það hafi að vísu ekki mikla re\ma að láta líta svo út,
erfiðleika í för með sjer um sem þeir hafi aldrei verið
mitt sumarið, mun það valda nasistar, en ef maður talar
miklum ó'þægindum síðar. við þá, verður vart talsverðs
Þjóðverjar eru sigrað fólk, af nasista-hugsunarhætti.
land þeirra hernumið, og Það er í sjálfu sjer sönnun
lifa þeir undir beinni her- þess, að mikið meira af þessu
stjórn framandi þjóða. Þeir liggi í láginni, því fólk vill
verða að fara eftir mesta! auðsjáanlega ekki láta á
fjölda af fyrirskipunum og þessu bera. Enn er hjer um
reglum. , bil ekkert af ungum mönn-
um í borginni, og jafnvel
eru öll gefin út af okkur
sjálfum, aðeins með hjálp
þýskra prentara, en bráð-
lega verður þessu sjálfsagt
breytt í það horf, að Þjóð-
verjum verðum sjálfum
leyft að gefa út blöðin, en
þau verða undir ritskoðun.
Hvað viðvíkur útvarpsstöðv
unum, þá hefir stöðin í Ham
boi'g starfað frá því íyrsta,
og byrjað verður bráðlega
að útvarpa um aðra stöð. Á
er
yfirleitt gott um öll hermál,
með þeim fyrirvara, að sjón-
armið æðstu manna Breta,
Bandaríkjamanna og Rússa
sjeu svipuð, og ekki komi
þar upp skoðanamunur, en
til slíks virðast ekki vera
ástæður. Og hvað okkur við-
víkur, hlýtur hernám og
stjórn Þýskalands að verða
algerlega í höndum her-
stjórnarinnar um nokkurt
skeið enn, þótt hin borgara-
þessu sviði er auðvitað .ie§a hlið og stjórn þess eðlis
meiri samkepni en t. d. hjá muni brátt verða umfangs-
blöðunum. Sagt er, að mörg meiri.
um Þjóðverjum finnist út-1
varpsdagskrár Rússa frá1
Berlín fjörugri og vingjarn
legri í yfirbragði og væri
samanburður á þeim og út-
Ný vopn tekin.
Og þótt við værum allvel
undir það búnir, að taka við
Tvær hliðar á hverju
máli.
eftir að því af hernum, sem
hægt er, hefir verið slept
Jeg verð að viðurkenna, og hann er kominn heim,
að eins og komið er, hefi jeg verður bó kvenfólkið mörg-
aðeins sjeð aðra hliðina á um sinnum fleira en karl-
myndinni. Borg sú, sveita- mennirnir, vegna þess að
bær af meðalstærð, sem jeg svo ákaflega mikið hefir fall
dvel í, hefir ekki orðið fyrir ið af mönnum milli 25—35
alvarlegum skemdum, nema ára. Hjer í bænum eru milli
einn hluti hennar, þótt brú-16 og 700 hermannaekkjur,
in yfir ána, sem um hana hjer um bil allar ungar. Jeg
rennur, hafi eyðilagst, Kvik- j ferðaðist h jer um fvrir stríð,
f je er á beit á völlunum um- og var því ekki óviðbúinn
varpsefni okkar, Rússum í stjórninni, þá hafa allmikl-
yil. Það virðist svo, að þetta 1 ar endurbætur verið gerðar
sje að breytast, vegna þess ! á ýmsum sviðum, og þeirra
að Þjóðverjar sjá, að í raun þurfti nauðsynlega við,
og veru eru lífsskilyrðin j vegna þess að við bjuggumst
ekkert betri á hernámssvæði, við að í landinu sjálfu yrðu
Rússa en okkar, já líklega : starfandi einhverskonar
þvert á móti. VÍð blöð og stjórnarvöld þýsk, en raunin
útvarp höfum við verið all- j varð sú, að alt slíkt var
harðir í horn að taka, en hrunið til grunna, og jafn
Leymvopmn.
Skjöi og skýrslur* hafa
sannað, að V—1, V—2,
þrýstiloftsknúðar flugvjel
ar, langdrægar fallbyssur og
önnur vopn sem áður hefir
fregnast um, vorú langt frá
því búin að eyða upp hug -
kvæmni þýskra vísinda
manna, og að auk þessarra,
voru að i'æðast ýms önnur
stórhættuleg vígtæki í rann
sóknarstofunum. Jeg hefi
áður bent á það í blaðagrein,
hve heppilegt það var, að
bandamenn skyldu geta
bundið eoda á stvrjöldina
einmitt á þessum tíma, en
jeg játa það nú, að þegar
jeg skrifaði þá grein, hafði
jeg ekki nærri fengið hug-
mynd um hve stórskotleg
hættan var. Meðal leyni-
vopnanna eru sprengikúlur,
sem knúðar eru áfram með
rakettum, svifsprengjur,
sem nákvæmari eru en þær,
sem netaðar voru, kafbát-
ar, sem farið gátu 25 sjó-
mílur á klukkustund, og
annað, sem við hefðum þurft
að finna varnir gegn, ef
stvrjöldin hefði haldið
áfram, auk þess ýms smá-
vægilegri, en mjög ó'skemti-
leg vopn. Og mest af þessu
átti að framleiða í neðan-
jarðarverksmiðjum, sem
sprengjur gátu ekki grand-
áð, svo að þótt loftárásir
hefðu getað seinkað því, að
tækin kæmu i notkun, þá
var engin von um að stöðva
framleiðslu þeirra.
Mjer virðist að lokum
byrjunin á hernámi voí u
hafa verið góð, og mikil
vinna hefir verið í þetta
lögð, en alvarlegustu vanda-
málin eru enn efíir, og gct-
um við þurft að glíma við
að íeysa þau, jafnvel fyrir
næsta vetur.
þetta er nú að minka. Við
höfum varað okkur á því,
að lofa ekki neinum sælu-
tímum, en aftur á móti höf-
vel ráðuneytin voru dreifð
um alt landið. — En í öðru
þýðingarmiklu máli fóru
ráðagerðir Breta og Banda-
Hlttu Mosquitoifug-
vjelar í 40.090
fete hæð
LONDON. „Berlín var betur
varin gegn loftárásum en Lon-
on“, segir breski flugforinginn
F. A. V. Favcett, ráðgjafi Harr-
is ílugmarskálks, en hann hefir
gert varnir Berlínar að umræðu
efni.
„Þjóðverjar voru búnir að
fullkomna svo loftvarnabys^ur
fegurð og fagra líkamsvexti, j skoðun er sú, að við sjeum verksmiðjur þær, sem fram , sínar, að þeir gátu hitt Mosquito
sem hjer ber fyrir aúgun, hjer á rjettri leið. þótt mikið leiddu þau og rannsóknar- j flugvjelar, eins hraðfleygar og
— þótt hvorttveggja hafi og erfitt starf sje enn fyrir stofur þær og tilraunastöðv-; Þær eru, í 4h.t>00 feta hæð",
enn aukist síðan þá, — en höndum. ar, þar sem þau voru reynd.' sagði hann. „í eitt skiptið hittu
! Þeir, sem fvrir þessu stóðu, þeir þannig 4 Mosquitöflug-
Hernámssvæðin þrjú. geta auðvitað ekki ábyrgst, j vjelar af 6“.
Þegar fvrst var rætt i að þeir hafi náð öllu, það i Þá sagði ílugforinginn, að
breskum blöðum um her- væri fljótráðið að gefa slíkt Þjóðverjar hefðu byggt nokkr-
um við lagt áherslu á að ríkjamanna alveg eins og
Þjóðverjar gætu ljett undirjbúist hafði verið við. Það
með sjálfum sjer með vinnu, I var viðbúnaðurinn til þess
ástundun og burthreinsun á að taka, eins mikið óskemd
nasistiskum hugmvndum og og mögulegt var, ný þýsk
hverfis borgina, og talsvert ^ við hinni miklu kvenlegu hugtökum. Mín persónulega vopn og annan útbúnað,
af alifuglum í húsagörðun-
um. Nóg er af ávöxtum í
görðum, já, þeir eru jafn-
vel ekki allir hirtir. Vel er
búið í allri sveitinni um-
hverfis borgina. Þar verður
nóg af vinnukrafti og verk
framförina í klæðnaði undr-
aðist jeg mjög. Fvrir 30 ár-
um síðan voru þýskar stúlk-
færum, til þess að koma upp ur ákaflega ósmekklegar . (
skerunni í hús, og við og við j klæðaburði, en nú eru sum- námsstjó'rnina í Þýskalandi, í skyn, en þær eru tiltölu- j ar stðÝbyggingar -nærri Berlín,
arklæði þeirra vfirleitt voru rvrirætlanir Breta og lega ánægðir með árangur j til þess að blekkja flugmenn
miklu fremri að fegurð og Bandaríkjamanna um þessi þessa starfs síns. Hjer er um j bandamanna, en þeir hefðu
þokka, en hjá okkur í Eng- efni aðeins mjög ófullkomn- að ræða einhverja mest j sjaldan látið blekkjast.
kennisklæðum. Það er verið ilandi síðan 1940. Jeg get auð ar. Síðan hafa önnur um- spennandi sögu styrjaldar- Hann kvað það álit'sitt, að
að fara með þá heim til sín, I vitað aðeins sagt um þau ! ræðuefni, sjerstaklega kosn innar, og jeg yildi bara óska, Þjóðverjar hefðu tapað styrjt ld
koma breskar bifreiðalestir
með fyrverandi stríðsfanga
þýska, sem enn eru í ein-
til landbúnaðarvinnu. Það bjeruð, sem jeg sjálfur hefi
er ekki hætt við því, að hjer J sjeð, en á hinu er enginn
verði fæðuskortur, hvorki í vafi, að þ-essi áhersla, sem
í Bretlandi, ýtt að jeg gæti sagt hana alla. ’-nni vegna þess, að þeim heíði
borginni sjálfrí, nje á bænda
býlunum umhverfis hana,
lögð er á utlitið, á að nokkru
þessu til hliðar, og jeg að. Við að ná og hafa upp á
minsta kosti varð hissa, þeg þessum, nýju vopnum, vann
ar jeg heyrði, hversu þessar j fjöldi manns, sjerstaklega út
láðst að gera árásir á flugvelli
Breta með fallhlífaliði, er or-
ustan um Bretland stóð sem
rót sína að rekja tii kari- iaæúanú'
—v u J ‘