Morgunblaðið - 21.08.1945, Blaðsíða 1

10 síður
32. árgangur.-
185. tbl. — ÞriSjudagur 21. ágiist 1945
IsafoldarprentSTniÍja h.f.
MAC ARTHUR í JAPAN ÍNNAN 10 DAGA
Quislíng vesældurlegur i rjettinum
Dæmdur til
dauða eða á
geðveikrahæli
Eftirfarandi grein er sam-
kvæmt símtali við Skúla
Skúlason ritstjóra frá Oslo
í gær, en hann er frjettarit-
ari Morgunblaðsins við rjett
arhöldin yfir Quisling:
RJETTARHÖLDIN í máli
Vidkun Quislings hófust í
morgun klukkan 10 og stóðu
til. klukkan 4 í dag. Rjettar-
salurinn í stóra sal Logen, var
þjettskipaður fólki og 147 blaða
menn voru viðstaddir rjettar-
höldin. Lögreglan hafði gert
sjerstakar ráðstafanir, ef svo
skyldi fara að mannfjöldinn
reyndi að ráðast að Quisling.
Aðalverkefni rjettarins í dag
var ræða hins opinbera ákær-
anda og skjalaframburður, en
bújst er við að rjettarhöldin
standi alla þessa viku og dóm-
ur verði ekki upp kveðinn fyrr
en^ eftir mánaðamót. Lögfræð-
ingar telja, að Quisling verði
annað hvort dæmdur til dauða,
eða til vistar á geðveikrahæli.
Qujsling vesældarlegur.
Þegar Quisling- var leiddur
inn í rjettarsalinn var hann
vegældarlegur útlits. Hárið var
úfið og það var ekki sjeð, að
hann hefði haft rænu á að þrífa
sig. Klæddur var hann gráum
frakk'a. Quisling var niðurlút-
ur og neri hendur síðan á með-
an hinn opinberi ákærandi tal-
aði. Stóð ræða hans í þrjár
klykkustundir og var hógvær.
Laus við öll stóryrði, en þung.
Þegar Quisling var spurður
að nafni, hvað hann væri gam-
all og hvar fæddur, virtist hann
eins og feiminn krakki.
Níu ákærur.
Akærurnar á hendur Quisling
eru alls 9 talsins og eru allt
frá ákærum um landráð og fyr-
ir að hafa samið við erlent ríki
um að selja Noreg í hendur
þess, niður í þjófnað. Er Quisl-
ing kærður fyrir að hafa stolið
silfurborðbúnaði og öðrum silf-
urvörum í konungshöllinni.
Nasistaforingjar vitna gegn
Quisling.
Meðal vitna, sem yfirheyrð
hafa verið í máli Quislings eru
von Ribbentrop, Göring, Keitel,
Jodl hershöfðingi og Alfred
Frarnh. á bls. 15
Jakob Möller sendiherra
* *
Islands í Kaupm.höfn
Á RÍKISRÁÐSFUNDI, sem haldinn var í gær, var Jakob
Möller alþingismaður skipaður sendiherra Islands í Kaupmanna-
höfn. Mun Jakob Möller taka við stöðu sinni bráðlega og fara
u.tan með nefnd þeirri, sem fer til viðræðna og samninga við
Dani.
| Nýi sendiherrann.
| Áreiðanlega mun þessi út-
! nefning mælast vel fyrir, bæði
á íslandi og í Danmörku. Allir
rnunu telja viðeigandi, að fyrsti
sendiherra hins íslenska lýð-
veldis hjá fyrverandi sambands
þjóð okkar, yrði valinn úr hópi
einmitt þeirra manna, er mest
komu við stjórnmálasögu und-
anfarinna ára. En eins og kunn
ugt er, hefir Jakob Möller nú
í meira en aldarfjórðung verið
í röð fremstu stjórnmálamanna
landsins og látið mjög til sín
taka um lausn helstu vanda-
mála þjóðarinnar og getið sjer
hinn besta orðstír.
Æviágrip sendihérrans.
Jakob Möller varð stúdent
1902. Hefir hann gegnt ýmsurn
ábyrgðarstörfum um margra
ára bil og skulu nokkur þeirra
talin hjer: Eftirlitsmaður með
bönkum og sparisjóðum var
hann 1924—1934. Skipaður í
Rússar hafa náð Harbin
Sendimenn Japana
farnir heim
London 1 gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
MAC ARTIItJR hershöfðingi sagði í Manilla í dag, að
hann myndi verða kominn til Japan innan 12 daga, e.f veður
yrði hagstætt, ásarnt mikln herliði, flota, flugher og landher,
og yrði þá undinn bráður bttgur að því, að skrifa undir
uppgjafarsáttmálann. Eltki tilkynnti hershöfðinginn hvar
þetta vrði get, en talið er líklegt að það verði í Tokio
jafnvekí keisarahöllinni sjálfri. — Rússar tilkynntu í kvöld.
að þeir hefðu náð á vald sitt járnbrautarbænum Harbin í
Manchuriu. Hardagar eru hættir á Sakhalien-ey.
matsnefnd Landsbankans 1927.
Endurskoðandi Landsbankans
1916—1919. Bankaráðsmaður
íslandsbanka 1922—1923. Bæj-
hann verið óslitið síðan 1930 og I
í bæjarráði hefir hann átt sæti:
síðan það var sett á stofn 1932.
Alþingismaður fyrir Reykja-
vík hefir hann verið 1919—’27
og síðan aftur óslitið frá 1930.
Fjármálaráðherra var Jakob
Möiler frá 18. apríl 1939 til 16.
desember 1942. Síðan hefir
hann verið framkvæmdarstjóri
Sjúkrasamlags Reykjavíkur.
Bevin segir:
Stefna vor er gegn
nýju einræði
ERNEST BEVIN, hinn Jiý.ji utanríkisráðherra Breta flutti
fyrstu miklu ræðuna um utanríkismál, síðan hann kom til
valda, á þingi í dag, og hefir hún allsstaðar vakið mikla
eftirtekt. -— Bevin sagði, að viðreisnin væri aðalatriðið, og
svo hitt, að annað einræði kæmist ekki á í löndum þeirn. sem
hefðu búið við einræði Þjóðverja.
LONDON: — James Byrnes,
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, hefir lýst því yfir fyrir
hönd stjórnar sinnar, að Banda
ríkin muni eltki semja frið við
Búlgara, fyrr en breytt hefir
verið um horf í stjórnmálum
landsins, að vilji allra flokka
komi fram. Byrnes kvað þá
stjórn, sem nú situr að völdum
í landinu, alls ekki vera full-
trúa þjóðarinnar allrar, cg
sagði ennfremur, að Bandarík-
in hefðu fengið vitneskju um
það, að í kosningum þeim, sem
stæðu fyrir dyrum í landinu,
myndu ýmsir lýðræðisflokkar
verða beittir óheyrilegum of-
sóknum, þannig að þeim yrði
ekki mögulegt að greiða at-
kvæði sín sem frjálsir menn.
Fregn þessi heíir vakið mik-
inn uppsteyt í Búlgaríu, og hafa
ýmsir ráðherrar sagt af sjer,
en forsætisráðherrann hefir
haldið ræðu og farið illum orð-
um um Bandaríkjamenn.
Myrkvun og rit-
skoðun afliett í
Japan
Er samt komið á.
„t löndunum Búlgavíu, Rú-
meníu og Ungverjalandi hefir
ein tegund einræðis komið í
stað aimarrar“, kvað ráð-
herraim, að þetta mætti ekki
þanuig ganga, heldur yrði all-
staðar að afmá einræðið í
hvaða mynd, sem það kynni
að skjóta upp höfðinu. Bevin
sagði, að Bretar vildu sem
b'esta sanibúð við ítali, og við:
Frakka væri slík sambúð lífs-
skilyrði.
Landamæ'ri of vestarlega.
„Jeg get vel tekið undir það
Frambald 4 bla. 12
London í gær:
Domaifrjettastofan japanska
tilkynti í dag, að keisarinn
hefði gefið út tilskipun þess
efnis, að myrkvun skyldi af-
Ijett í þorgum landsins og öll
ritskoðun upphafin. Ennfremur
skipaði keisarinn svo fyrir, að
skemtanir þær, sem bannaðar
hefðu verið í Japan á styrjald-
arárunum, skyldu nú aftur
leyfðar og væri það vilji keis-
arans að þær væru hafðar sem
fjölbreyttastar fyrir fólkið.
Sendimenn farnir heim.
llin 16 manna sendinefnd
Japana, sem fór til Manilla, til
þess að ræða um uppgjöfinai
við Mac Arthui', hafði þar
ekki langa viðstöðu. Mac
Arthur sýndi þeim sig ekki,
og annaðist herráðsforingi;
hans um viðræðurnar, ásamt
herráðsforingja Niemitz flota-
foringja. Yoru tveir fundiv
haldnir, og gáfu Japanarnh’
allar upplýsingar um flugyelli
hafnir, tundurdufla lagnír o.
s. frv. sem af þeim var kraf-
ist. Fundirnir voru haldnir
með stuttu millibili, og síðan
lögðu Japanarnir aftur af stað
heimleiðis. Foringi þeirra var
varaformaður aðalherráðs-
Japana.
Hernám og uppgjöf.
Mountbatten lávarður hefur
sent Terruchi greifa yfirmanni,
japanska hersius í Burma, orð
um að senda til sín sendinefnd.
Er búist. við að fcr.nii geri það,
þótt enn hafi hann ekki sýnt á
s.jer neitt uppgjafarsnið. —
Talið er að lið það, sem her-
nemi Japan, verði aðallega
bandaríkst. Þó verða þar 12
þúsund Ástralínumenn. Mikill
heuskipafloti liggur fyrir
ströndum Japan, og t.alið er
að ógurlegur flugfk komi með,
hermenn þangað. Fulltrúar
Breta, Rússa, Kínverja og
Frakka, sem fara eiga með,
Mac Arthur til Japan, eru nú
annaðhvort komnir til hans
eða eru á leiðinni.
Ein miljón heim
l.ONDON: Látin hefir nú
verið laus ein miljón þýskra
hermanna á hernámssvæði
Breta og þessir menn sendir
heim til sín, til þess að vinna
að landbúnaðarstörfum. Talið
er að fleirum veröi bráðlega