Morgunblaðið - 21.08.1945, Qupperneq 11

Þriðjudagur 21. ágúst 1945
MORGUNBLAÐIÐ
11
Veisla bæjarstjórnar
fyrir forsetahjónin
á laugardaginn var
A LAUGARDAGINN var, þ.
18. ágúst, hjelt baejarstjórnin
veislu að Hótel Borg fyrir Svein
Björnsson forseta og frú hans,
eins og gert hefir verið á þess-
um afmælisdegi kaupstaðarins
undanfarin ár.
Veislan hófst kl. 7%. Forseti
bæjarstjórnar Guðmundur Ás-
björnsson, Bjami Benediktsson
borgarstjóri og frú hans tóku
á móti gestunum í fremri veit-
ingasal hótelsins. Gestirnir
munu hafa verið um 130. All-
mörgum hafði verið boðið, er
gátu ekki tekið þátt í veislunni,
sakir fjarveru úr bænum eða
annara forfalla. Þarna vöru
tveir ráðherranna, f jármála- og
dómsmálaráðherrann, ’ nokkrir
fulltrúar erlendra ríkja, m. a.
sendiherrar Bandaríkjanna,
Breta,' Rússa og Frakka og
sendiherra Dana, sem hjer er
um stundarsakir I fjarveru de
Fontenay. Þar var sendiherra
Islands í Bandaríkjunum og frú
hans, fulltrúar frá her og flota,
m. a. Stenreth hershöfðingi,
ýmsir æðstu embættismenn
sterkum böndum. Þær ættu
samleið. Og hvað sem framtíð-
in kynni að bera í skauti sínu,
þá væri hann þess fullviss, að
vináttutengsl norrænna þjóða
ættu eftir að styrkjast. Ræðu-
maður vjek máli sínu til Sveins
Björnssonar forseta, hve á-
nægjulegt það væri, að ís-
lenska þjóðin hefði einhuga
valið hæfasta manninn, sem
fyrsta forseta sinn.
— Við hjónin, sagði sendi-
herrann, vorum hjer um tíma
fyrir mörgum árum, og eign-
uðumst þá marga vini. Er okk-
ur ánægja að því að hitta þá
aftur, þegar við í þetta sinn lít-
um Islandsfjöll, fundum við
glögt til þess, hve vænt okk-
ur þykir um landið.
Því er ekki að leyna, að nokk
ur ánæg'ja kom upp í Dan-
mörku útaf því, hvaða tíma ís-
lenska þjóðin valdi til aðskiln-
aðar frá Danmörku. En engum
Dana datt í hug, að íslendingar
rjeðu ekki að öllu leyti einir
framtíð sinni. Nú líður að því,
að samninganefnd fari hjeðan
Bráðabirgðalög landbúnaðarráð-
herra um verðfesiingu land-
bánaðarafurða
SÍÐAN ríkisvaldið tók í sínar um, að nú verði betra að selja 'við sína samstarfsmenn í rík-
hendur verðlagningu landbún-
aðarafurða og eftirlit með sölu
þeirra, sem gert var með bráða
birgðalögum árið 1934, hafa
staðið þrálátar deilur um það
mikla vandamál bæði á Alþingi
og utan þess.
Bráðabirgðalögin 1934, sem
alment hafa verið kölluð kjöt- j er sanngjarn grundvöllur
og mjólkurlögin, voru vitanlega j er það jafnan svo, þegar um
samþykt á Alþingi af þáverandi þvingaða sölu er að ræða á
vörur erlendis heldur en verið
hefir og síðar verður.
Sexmannanefndar samkomu-
lagið er nú að formi til úti um
leið og stríðið er búið. Að því
er þó mikill stuðningur um eðli
legt hlutfall milli tilkostnaðar
og afurðaverðs, sem vitanlega
Þó
stjórnarflokkum. Engar veru-
legar breytingar frá stjórnar-
andstæðingum voru teknar til
greina. Síðan hefir þessum lög
um verið breytt nokkrum sinn-
hvaða vöru sem er, að hagsmun
ir seljenda krefjast þess, að var
an gangi út. Þessvegna er nægi
lega hátt vei'ð ekki nema önn- !'
ur hliðin. Hitt verður líka að
isstjórninni gefið út þau lög,
sem hjer um ræðir. Er og von-
andi, að þau verði öllum hlut-
aðeigendum til góðs. J. P.
Fimmtugur: Steián
Þorláksson, Reykja-
hlið
um. Hefir allmikið verið deilt j athuga, að varan sje í
um lögin sjálf, en þó mest um útgengilegustu ástandi.
sem
Sú,
Stefán Þorláksson varð
fimmtugur 15. þ. m. Fæddur
Reykjavík, en ólst upp að
Hrísbrú i Mosfellssdal. Stefán
hefir nú á annan áratug búið
framkvæmd þeirra.
Með hinum nýju bráðabirgða
lögum landbúnaðarráðherrans endanna hagur.
krafa kaupendanna er eðlileg
og að sinna henni er líka selj-
landsins, svo sem forseti hæsta- til Danmerkur. Jeg er þess full
rjettar, Þórður Eyjólfsson, viss, að þegar íslendingar og
bankastjórar aðalbankanha, Danir setjast að samningaborð-
bæjarfulltrúar og varabæjar-
fulltrúar, forstöðumenn bæjar-
stofnana, blaðamenn o. fl.
Bjarni Benediktsson borgar-
stjóri bauð forsetann og frú
hans og aðra gesti velkomna,*'
inu, þá munu þeir í fullu bróð-
erni koma 'sjer saman um öll
samningsatriðin.
Að endingu óskaði hann Is-
landi bjartrar framtíðar og bað
um, að leikinn væri ísl. þjóð-
þegar sest var að borðum. En söngurinn. Var gerður góður
forseti bæjarstjórnar, Guð-1 rómur að máli sendiherrans,
mundur Ásbjörnsson mælti fyr sem annara ræðumanna.
ir minní forsetahjónanna. Hann j Að loknu borðhaldi sátu
talaði m. a. um langan starfs- menn í fremri sal hótelsins við
feril Sveins Björnssonar í þágu glaðværð fram eftir nóttu.
ýmsra þjóðnytjamála og lýsti
því* hve mikil hamingja það
væri fyrir íslensku þjóðina, að
Sveinn Björnsson skyldi hafa
orðið fyrsti þjóðkjörni forseti
landsins, og hve virðuleg ein“ k| i AmlAllflS CIHS
ingin hefði verið um kjör hans. flSJOiTllGIKu SSIIm
Þá tók til máls Sveinn Björns | RÖGNVALDUR SIGURJÓNS
son forseti og mælti fyrir minni SON píanóleikari endurtekur
Reykjavíkur. Hann nefndi það hljómleika sína í Gamla Bíó
Röqnvaldur Sigur-
jónsson endurlekur
m. a., að Reykjavík hefði fríkk
að á síðastliðnu ári, frá Bessa-
stöðum sjeð, einkum á vetrar-
dögum, því nú grúfði eigi sama
reykskýið yfir bænum sem áð- ^
ur. Hann nefndi og annað fram J
tak bæjarmanna, sem myndi
vekja athygli víða um lönd,
hina alsherjar berklaskoðun,
er fram fór í vetur. Hann mint
ist á hina miklu aðsókn í bæ-
inn, og hve erfitt það væri fyr-
ir hina fríkkandi Reykjavík að
komast hjá því, að bæjarbúum
fjölgaði helst til ört.
Á eftir ræðunum Ijek hljóm-
sveit hótelsins ættjarðarlög.
Fleiri lög voru spiluð og tóku
gestirnir undir.
Síðan tók til máls sendiherra
Dana, Höst. Hann kvaðst ekki
hafa ætlað sjer að kveðja sjer
hljóðs við þetta tækifæri. En
hann gæti ekki orða bundist,
eftir að hann hefði hlustað á
þau norrænu lög, sem hjer hafL
verið farið með, nokkur væru
dönsk, önnur íslensk. Söngur-
inn hefði mint hann á, að nor-
fáenar; þjóðif væru tengdar eru úppseldir.
annað kvöld kl. 7. í fyrstu var
ekki ráðgert, að hann hjeldi
nema eina almenna tónleika,
en sökum þess, að margir urðu
frá að hverfa síðast, hefir verið
ákveðið að hann haldi þessa
tónleika á morgun.
Rögnvaldur hefir hlotið ein-
róma lof tónlistargagnrýnenda,
bæði hjer og erlendis, fyrir
framúrskarandi leik sinn og
tækni og er ekki nokkur vafi
á, að hann stendur nú í röð
allra fremstu snillinga í sinni
grein.
Adolf Busch filu-
snillingur kominn
ADOLF BUSCH, fiðlusnill-
ingurinn, sem kemur hingað á
vegum Tónlistarfjelagsins, kom
hingað til lands í gær.
Hann mpn halda fyrstu tón-
leika sina hjer í.bænum síðari
hluta þessarar viku, en ekki er
fullákveðið hvenær. Allir að-
göngumiðar að tónleikunum
er yfirstjórn þessara mála ger-
samlega breytt. í stað nefnda
— kjötverðlagsnefndar, mólk-
ursölunefndar, mjólkurverðlags
nefndar og grænmetisverðlags-
nefndar — kemur ein 5 manna
verðlagsnefnd, en kosning henn
ar og nokkuð af verkefnum
hinna fyrri nefnda er í hönd-
um 25 manna búnaðarráðs, sem
skipað er til að byfja með til
eins árs í senn.
Sú mikla breyting er á gerð,
að búnaðarráðið og verðlags-
nefndin er skipað eingöngu
bændum og bændafulltrúum.
Er þar með tekin til greina á-
kveðnasta ósk bændastjettar-
innar um það, að yfirstjórn
þessara mála sje falin bændum
einum, í stað þess, að fram til
þessa hafa annara stjetta menn
verið einnig í þessum störfum.
Landbúnaðarráðherra skipar
í þessi störf og er borgaraleg
skylda að taka sæti í Búnaðar-
ráði, ef ekki hamla forföll."
Verða til þessa áreiðanlega
valdir greindir og gætnir bænd
ur úr öllum sýslum landsins.
Það verða menn, sem þekkja
allar ástæður bændanna og er
til þess trúandi að fara þær
leiðir, sem hagfeldastar eru.
Skiftir líka miklu, að slíkir
menn hafi eingöngu fyrir aug-
ufn hagsmunasjónarmið, en
sjeu ekki háðir annarlegum deil
um. Er það miklu nær, að fela
þannig mönnum að skera úr
um verðlag, verkun, flokkun
og sölufyrirkomulag landbún-
aðarafurðanna, en að deila um
þvílíka hluti að staðaldri á Al-
þingi.
Annars hafa vandkvæði þess
ara mála vaxið að stórum mun
á stríðstímunum, einkum vegna
hinnar miklu niðurgreiðslu á
framleiðsluverði, sem fram-
kvæmd hefir verið á innlendum
markaði.
Rikisuppbætur á útflutnings
vörur voru sjálfsagðar á með-
an stríðið stóð og markaðir
voru af þeim sökum lokaðir að
meira eða minna leyti. Hins
múnu fáir eða engir bændur
hafa vænst, að þeim yrði hald-
ið áfram að striði löknu, enda
mundu þá fleiri kröfur koma
til greina. Það er og líklegt eft-
ir fyrri reýnslu og eftir ástæð-
Alt þetta verður hið nýja
Búnaðarráð að taka til meðferð
ar, og svo einnig hitt, hvað hægt
er að gera til að tryggja sölu
og verðlag okkar landbúnaðar-
vara erlendis.
Það var ætlun landbúnaðar-
| ráðherra að gefa þessi bráða-
birgðalög út fyrir lok júlímán-
aðar, en hann frestaði því um
skeið af tveim ástæðum. Ann-
ars vegar af því, að rjett þótti,
að fá úr því skorið, hvort nokk
uð yrði úr þeirri samningavið-
leitni, sem til hafði verið stofn-
að milli Búnaðarfjelags Islands
myndarbúi að Reykjahlíð í
sömu sveit, enda kann hann
hvergi betur við sig én austur
þar.
Margt starfið hefir Stefán
stundað um æfina; vinnu-
menskú í sveit, bifreiðaakstur,
verkstjórn o. fl., og er einn
hinna fyrstu atvinnubílstjóra
i hjer á landi og með þeim fyrstu
| sem starfræktu bílstöð.
j _En Stefán hugðist reyna
fleiri störf í lífinu en bifreiða-
akstur og brátt verður hans
vart sem verkstjóra við húsa-
gerðir o. fl. framkvæmdir, og
kom brátt í ljós, að það verk,
sem hann tók að sjer, var í
góðs manns höndum, því ekki
skorti verkhygni nje dugnað,
og ótrauður var Stefán að
og Alþýðusambandsins, því þó kanna nýjar brauti.r.
hvorugur sá aðili hafi verið við Hann býr nú eins og áður er
urkendur sem umbjóðandi um gagt myndarbúi að Reykjahlíð,
vöruverð, þá gat venð að því en enginn þarf að halda! að það
mikill styrkur, ef þessi fjelags- hafi ekki kostað mikla elju og
samtök hefðu orðið á eitt sátt. «atorku að koma því upp og
Iims vegar var það, að Bún- fleyta þvi gegnum erfiðieika
aðarþmg hafði fyrir all löngu ár> enda er stefán sístarfandi.
venð kvatt saman til að ræða j Glaðvær er Stefán með af-
verðlagsmál o. fl. Var því rjett brigðum og góður heim að
mætt að sjá tillögur þessar áð- sækja og er gestrisni hans við_
ur en ríkisstjórnin tæki fulln- (brúgðið. Engum þarf að leið_
ast í návist hans, svo hnittinn
aðar ákvörðun í málinu.
hefir komið í ljós, að og fyndinn j svorum er Stefán.
Nú
engir samningar hafa orðið Qg ef rætt er um landsmál eða
milli Búnaðarfjelags og Alþýðu onnur aivarieg mál, þá hygg
jeg að Stefán sje mjög til fyr-
sambands. Afgreiðsla Búnaðar
þings er líka slík, að hún leys-
ir þetta mál á engan hátt, að
minsta kost-i ekki á þessu ári.
Það afgreiddi að vísu frumvarp
um bráðabirgða breytingar á
lögum Búnaðarfjelags Islands
og mun það vera að minsta
kosti fjórða -frumvarpið, sem
Búnaðarþingið hefir haft til
meðferðar um verðlagsmálin
síðan á síðasta nýári. Með þessu
nýja frumvarpi er málinu að
miklu leyti vísað til bændafund
ar, sem áformað er að halda í
næsta mánuði. Fari svo, að
hann samþykki þessar tillögur,
þarf þó langan undirbúning til
þess, að þær geti náð að íullu
til framkvæmda.
Landbúnaðarráðherra hlaut
því að gera sínar ráðstafanir
nú, og því síður gat hann beð-
ið eftir hinum væntanlega
bændafundi, af því vitað er, að
í sambandi við hann eru mikl-
ar' deilur í uppsiglingu, sem
byggjast á öðrum sjónarmiðum
en hagsmunum bændanna.
Alís vegna er þvi vel farið,
að ráðherranh hefir í samráði
irmyndar um hve heilbrigðum
augum hann lítur á málin.
Hjálpfúsari mann en Stefán
getur ekki, enda nýtur hann
afarmikilla vinsælda, og vina-
kveðjur og heimsóknir svo
hundruðum skifti í tilefni af-
mælisins sýndu glögt að svo ei'.
Ýms trúnaðarstörf hafa
sveitungar Stefáns falið honum,
og sýndu það í verki á afmælis-
daginn hve mikils1 þeir meta
hann.
Við vinir Stefáns óskum hon
um langra lífdaga. og óskum
þjóð okkar þess að hún mætti
ala sem flesta dugnaðar- og
atorkumenn, slíka sem Stefán
er.
Sk.
LONDON: Joseph Grew, sem
verið hefir aðstoðar- utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna að
undanförnu, hefir beðist lausn
ar. Grew. sem var um langt
skeið sepdiheri'a Bandaríkjanna
\ Tokio, er talinn hafa ágæta
þekkingu á sálarlifi og, stjórn-
máiaaðferðum Japana.'