Morgunblaðið - 21.08.1945, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagtrr 21. ágúst 1945
3efep
JÓNATAN SCRIVENER
hr CClaude ^JdoucjliL
3. dagur
„Aldrei!“ Þótt undrun hans
væru engir gullhamrar fyrir
mig, var hún þó a.m.k. djúp og
einlæg. „Guð komi til, maður!
Ja, hvert þó í helvíti!11 Eftir að
hafa hrópað þetta upp yfir sig,
stakk hann upp í sig vindlin-
um og gaut augunum til mín,
eins og hann tryði ekki því,
sem jeg var að segja. Eftir
Fi' 1ta þögn hjelt hann áfram:
„Áttu við, að þú viljir fara
hjvðan?“
„Já“, svaraði jeg. „Jeg mun
ætíð verða þjer þakklátur fyrir
það sem þú hefir gert fyrir mig.
En jeg hefi nú dvalið nógu lengi
í þessum bæ. Jeg vil breyta
til“.
„Vertu rólegur andartak“,
.sagði hann. „Hverskonar at-
vinna er þetta? Eitthvað svip-
að því, sem þú hefir unnið við
hjer, sennilega?“
„Nei. Jeg á að verða einka-
ritari auðkýfings nokkurs“.
„Einhvers vinar þíns?“ Það
vottaði fyrir kaldhæðni í rödd-
inni.
„Nei. Jeg hefi aldrei sjeð
hann“.
Petersham sneri sjer nú alveg
að mjer og horfði beint framan
í mig í fyrsta sinn, síðan jeg
kom inn í skrifstofuna. Jeg
vissi, að jeg myndi þurfa að
segja honum alt af ljetta. Til
allrar bölvunar virtist hann
hafa nægan tíma. — Jeg skýrði
honum í stuttu máli frá, hvern-
ig jeg hefði farið að því að fá
einkaritarastöðuna hjá hr.
Jónatan Scrivener. Þegar jeg
haf'ði lokið máli mínu, leit hann
á mig með undrunarsvip.
„Ætlarðu að telja mjer trú
um —byrjaði hann, og lagði
áherslu á hvert orð. „Ætlarðu
að telja mjer trú um, að þú
ætlir að segja upp öruggri at-
virmu — prýðilegri atvinnu —
dn þess að eiga annað ; vænd-
um en þetta?“
„Já“, svaraði jeg.
„Og þegar þú hefir lokið við
að skrá bókasafn hans og hann
kemui aftur til Lundúna, verð-
ur þjér sennilega sagt upp?“
„Jeg veit það ekki“, ansaði
jeg — og bætti svo við: „Og
mjer stendur nákvæmlega á
sama“.
„Jæja. — Veistu hvað að þjer
er? Þú ert undarlegur. Jeg hefi
gefið nánari gætur að þjer en
þig grunar. Þú ert undarlegur
eins og faðir þinn var“.
„Sjáðu nú til, Pétersham“,
sagði jeg — og hreimurinn í
rödd minni fjekk honum nokk-
urar^undrunar. ,,Þú ert oft með
dylgjur í garð föður míns. Ef
þú veist eitthvað um hann, sem
jeg efa stórlega að þú gerir,
S valtu annað hvort segja mjer
það hreinskilnislega, eða láta
það vera að minnast nokkuð. á
hann. — Þegar þú segir, að jeg
sje undarlegur, áttu aðeins við,
að jeg sje ekki eins og þú. Þjer
myndi sennilega aldrei koma
í hug, að jeg gæti litið svo á,
að þú værir undarlegur“.
Yj j JramhaÉdiiacja aÉ Ivjrja
dJvjfcjiít meÉ fírá Éjrj
u n
„Jeg! Undarlegur! Jeg er
kaupsýslumaður“.
„Já“. Eftir stundarþögn bætti
jeg við: „Jeg veit eins vel og
þú, að það er áhættuspil að
taka þessa atvinnu“.
„Hlustaðu nú á mig“, sagði
hann þunglega. „Það er aug-
Ijóst, að þú kærir þig ekki uto
r> 1 fara að ráðum mínum. Þú
um það. En þú skalt gera þjer
það ljóst, að farir þú hjeðan nú,
er það fyrir fult og alt. Skil-
•; 5u það?“
,Já. Jeg er hræddur um, að
jeg hafi að einhverju leyti
brugðist vonum þínum. En jeg
vona aftur á móti, að jeg hafi
fyllilegá unnið fyrir kaupi því,
sem þú hefir grejtt mjer“.
„Já, það hefir þú gert. Þú
hefir ekki fengið mikið kaup,
en þú hefir fyllilega unnið fyr-
ir þessu, sem þú hefir fengið.
Okkar reikningar eru hreinir.
Jeg er á því, að þú gerir rangt
í því að fara hjeðan, en, það
kemur vitanlega þjer einum
við. Heyrðu!“ hrópaði hann alt
í einu. „Hvað hjetu lögfræðing--
arnir, sem þú áttir að hafa tal
af ?“
„Winkworth, Wolland &:
Williams“, svaraði jeg.
Hann endurtók nafnið tvisvar
og þrýsti því næst á bjöllu-
hnapp á skrifborði sínu. Eftir
andartak var barið að dyrum
og ung stúlka kom inn.
„Náðu fyrir mig í Barnett-
veðbrjefin og vertu ekki í all-
an dag að því“.
Stúlkan fór út og kom að
vórmu spori aftur með skjala-
l únka, sem hún lagði á borðið
hjá Petersham. Petersham leit
yíir brjefin.
„Hjerna er dálítið, sem þú
skait muna eftir! Fyrir þrem
árum síðan, drengur minn!
Hjerna höfum við það! Wink-
worth, Wolland & Williams
voru lögfræðingar Barneit. Þeir
hafa mjög mikil viðskifti. Jeg
hitti einn þeirra. Fínir lögfræð-
ingar! Já — hvert þó í logandi,
maður! Þjer er betra að koma
þjer vel við þá, karl minn —
en skeyttu ekkert um þennan
Scrivener, eða hvað hann nú
heitir. Þeir eru áreiðanlega
| miklu voldugri og auðugri en
hann. Ef þú færð tækifæri til
þess að gera mjer einhvern
j greiða, skaltu ekki láta það
j ganga þjer úr greipum. Þú verð
: ur vitanlega að geta mín við
; þá — og þá getur þú um leið
. mint þá á Barnet-t-málið“. Hann
leit aftur á skjölin. „Nei, ann-
j ars — þú skalt ekki minnast
neitt á Barnett-málið. Jeg sje
. hjér, að þeir hafa eitthvað ver-
J ið að þvæla um, að aðfarir mín-
ar hafi ekki verið sem h.eiðar-
legastar. — Jæja, þú getur
nefnt nafn mitt, og sjeð svo
hvað setur“.
„Setjum svo, að hr. Scrivener
ætlaðist til þess, að jeg tæki
til starfa undir eins“, sagði jeg,
þegar jeg komst loks að. „"Mynd
ir þú þá hafa nokkuð á móti
því, að . . .“.
„Farðu þegar þú vilt, dreng-
ur miim. Hugsaðu ekki um mig
faröu þegar þú vilt. En þú gæt-
ir sent mjer línu við tækifæri,
og sagt mjer, hvernig gengur.
—- Það er þjer líkt, að komast
í samband við fína fólkið, ein
mitt þegar þú ert að fara frá
mjer. Winkworth, Wolland &
Williams! Þeir eru voldugir —
enginn vafi á því. Þegar Barn-
ett-málinu Var lokið, datt mjer
ekki í hug, að jeg myndi fram-
ar hafa neitt saman við þá að
sælda eða . . . Jæja, það er ekki
hægt að gera við því. Þeir hafa
sennilega gleymt því. Þeir hafa
mörg járn í eldinum“.
Þetta var síðasta samtal mitt
við Petersham.
II.
Jeg fór til Lundúna á föstu-
daginn. För mín þangað var í
raun rjettri einskonar æfintýri,
þar eð jeg var nær alveg ókunn
ugur í borginni og umhugsunin
um samtal það, sem jeg átti í
vændum, hafði og áhrif á í
myndunarafl mitt.
Jeg kom þangað rjett fyrir
hádegi. Það var glaðasólskin, á
götunum úði og grúði af fólki
og innan stundar hafði borgar-
ysinn hrifið mig. Enn einn lít-
ill lækur hafði fallið í hafið. —
Jeg snæddi hádegisverð og að
honum loknum settist jeg á
bekk í einum skemtigarðanna
því að enn var klukkustund til
stefnu. Jeg sat þar og hugsaði
hagi mína. Því lengur, sem jeg
hugsaði, því sannfærðari varð
jeg um, að nú væri þessum
kafla ævi minnar lokið og nýr
að hefjast.
Stundvíslega kl. 3 gekk jeg
inn i skrifstofur herranna Wink
worth, Wolland & Williams
Skrautbúið ungmenni tók á
móti mjer þar, og spurði, hvað
mjer væri á höndum. Látbragð
hans alt gaf í skyn, að það
væri ekki í hans verkahring að
skifi, sjcr af fuglum eins og
mjer — að venjulega innti hann
af höndum störf, er væru eilít-
ið mikilsverðari en það. Hann
vísaði mjer inn í stóra biðstofu.
Hana prýddu þunglamaleg hús-
gögn og var þeim raðað niður
með kaldranaíegri nákvæmni.
Á borðinu, sem stóð á miðju
gólfi, lágu nokkur blöð í röð og
reglu.
Stríðsherrann á Mars
2>,
'renjjaiaja
Eftir Edgar Rice Burroughs.
4.
sem áður hafði verið með þeim æðstu af svarta kynþætt-
inum, Thurid að nafni, og hafði jeg áunnið mjer ódauð-
legan fjandskap hans, er jeg rjeði niðurlögum hans vopn-
laus í garði Issus og batt hann með hans eigin hertygjum,
að ásjáandi fjölda manna, sem rjett áður hafði verið að
hrósa honum fyrir krafta og hugdirfsku.
Eins og margir af löndum hans, virtist hann hafa tekið
breytingum þeim sem orðnar voru, með nokkru jafnað-
argeði, og sór hann hinum nýja höfðingja, Xodar, trún-
aðareið, en jeg vissi að hann hataði mig, og í hjarta
mínu var jeg þess fullviss, að hann hataði og öfundaði
Xodar, svo jeg hafði haft augun með honum, og var nú
orðinn viss um það, að hann var í einhverju dularfullu
leynimakki.
Nokkrum sinnum hafði jeg komist að því, að hann fór
út um borgarhliðin á kvöldin, og lagði leið sína út í hinn
hryllilega Dor-dal, þar sem enginn heiðarlegur maður
gat átt nokkurt erindi.
Og í kvöld gekk hann allhratt meðfram skógarjaðrin-
um, uns hann var vel úr augsýn frá borginni, en þá breytti
hann um stefnu og skundaði eftir hinum dökkrauðu
grundum í áttina Korusvatnsins dularfulla.
Geislar þess tunglsins, sem var nær, blikuðu yfir daln-
um, og glömpuðu á gimsteinunum á hertygjum hans, og
á kalsvarta húð hans. Tvisvar leit hann um öxl eins og
sá, sem er smeykur um að hann sje eltur, þótt hann hljóti
að hafa verið viss um, að svo var ekki.
Jeg vogaði ekki að elta hann út í tunglsljósið, þar
sem mjer virtist mínum fyrirætlunum best borgið með
því að trufla ekki hans fyrirætlanir. Jeg óskaði að hann
kæmist óhindrað á áfangastað sinn, án þess að hafa
grun um að honum væri veitt eftirför,-þannig að jeg gæti
komist að því, hvert hann ætlaði, og helst líka að hinu,
til hvers hann var að læðast þetta á næturþeli.
Þess vegna var jeg kyrr þangað til Thurid var horfinn
fyrir brattan bakka við vatnið nokkur hundruð metrum
IJ
Y x/nii
— Bara að jeg hefði getað
náð Svíþjóð líka, þá hefði jeg
getað úthlutað sjálfum mjer
friðarverðlaun Nobels — sagði
Hitler, þegar veldi hans stóð
sem Jiæst.
★
Þessi saga er frá hernámstím
anum í Danmörku:
Drenghnokki átti kött, sem
einn góðan veðurdag eignaðist
kettlinga eins og gengur. Þýsk-
ur hermaður, sem sá strák leika
sjer að ketlingunum, sneri sje •
að honum og sagði: — Nú eru
þeir auðvitað nasistar, kettling-
arnir þíúir, er það ekki?
-— Jú, auðvitað, sagði strák-
ur.
Nokkru síðar hitti þessi her-
maður stráksa aftur og spurði,
hvernig nasistunum hans liði.
— Nú eru þeir ekki lengur nas-
istar, þeir eru farnir að sjá,
sag'ði sá litli.
'k
Nokkrir krakkar voru að
leika sjer niðri á bryggju í
Kaupmannahöfn. Þýskur her-
mannabíll kom akandi niður
bryggjuna og ók beint út í sjó.
Nokkru síðar komu þýskir her-
menn og spurðu, hvort ekki
hefði sjest tll bíls þarna á
bryggjunni.
— Jú, scgðu krakkarnir,
hann ók hjerna fram af bryggj -
unni.
— Hvers vegna ljetuð þið
okkur ekki vita? spurðu her-
mennirnir.
— Við hjeldum að hann væri
að íara til Englands.
★
Mjög' fáir einstaklingar eru
algjörlega siðlausir. Þegar marg
ir einstaklingar safnast saman,
þá er þetta almenn regla.
Nietzche.
★
— Þjer megið víst til með
að taka yður matarkúr um
tíma. Hvað gerið þjer annars?
— Jeg er sd erðagleipari í
sirkus.
— Ja, þá verðið þjer að láta
yður nægja með hnífa og gaffla
til að byrja með.
♦
Móðirin: — Vel siðuð börn
eiga ekki að óhreinka sig.
Dóttirín: — Og vel siðaðir
fullorðnir eiga ekki að vera að
hafa orð á hví þó aðrir óhreinki
sig-
★
— Skilaðu kveðju til Hess,
sagði einn af bíógestum í
dönsku bíói, þegar verið var að
sýna frjeítamynd, þar sem Hitl-
er sást vera að stíga upp í flug-
vjel.