Morgunblaðið - 10.05.1946, Blaðsíða 7

Föstudagur 10. maí 1946
MORGUNBLAÐIÐ
7
AF HAFNARSLÓÐUM
Milli hafs og heiða
Kaupmannahöfn í apríl.
DANMÓRK er að vakna úr
vetrardvalnum. Við höfum þráð
sólina og skimað eftir henni
mánuðum samam kvartað und-
an kulda og kvefi, dúðað okk-
ur í ullarfötum, sem við höfum
blessað hátt og í hljóði í bje-
uðum kuldanum, en það eina,
sem okkur hefir vantað er rauð
j,prjónaklukka“, eins og litlar
stelpur heima á íslandi gengu
í í gamla daga! Já, svo kalt
hefir hjer verið, að stundum
höfum við setið upp á miðstöðv
arofninum í „pensionatinu" . ..
og nú hristið þið „hitaveitu-
fólkið“ höfuðið og segið, að
ekki geti nú miðstöðvarofn-
arnir í Kaupmannahöfn verið
heitir, þegar hægt er að sitja
á þeim . . . Nei, vinir, heitir
voru þeir aldrei, en einhverja
hlýju fengum við þó kannske
í skrokkinn.
Beykiskógurinn fer að
springa út og skógargrundin er
þegar orðin hvít. af anemónum
. . . Sólin skín á hverjum degi
og við njótum hvers geisla.
Matur og drykkur.
Danir borða vel, en hafa lítið
af vínföngum og ekki get jeg
verið að dáðst að danska á-
vaxtavíninu, en, Alaborgar-
ákavítið er altaf himnadrykk-
ur og danska ölið gott. Danir
eru að bögglast við að búa til
whisky; það sem. þeir brugga
og kalla því nafni, er ódrekk-
andi skratti, en það kemur fyr-
ir í boðum hjá efnafólki, að tek
inn er tappinn úr verulegu,
vaskegta, skosku whisky, og
hýrnar þá heldur betur yfir
gestunum. Venjulega er þá um
leið opnuð flaska af heima-
brugginu líka og er almennt
kallað „tengdasonawhisky",
þótt aldrei hafi jeg orðið vör
við, að nokkur sála bragði á
því, . . . jafnvel ekki tengda-
synirnir.
Sigarettur eru hjer nú nógar
og hægt að kaupa þær án þess
að láta merki af hendi, en
danska tóbakið er óreykjandi
með öllu — þeim sem góðu eru
vanir. Sumir halda því líka
fram, að fólk get.i fengið alls
konar kvilla af að reykja það.
Leiklist.
Enn kunna Danir að leika,
og betri samleik sjer maður
hvergi en hjer. Það besta, sem"
jeg hefi sjeð í leikhúsum í Dan
mörku í vetur er Poul Reumert
sem Cæsar í „Cæsar og Cleo-
patra“ eftir Shaw .... segja
sumir, að aldrei hafi Reumert
tekist betur. Þá var Anna Borg
stórkostleg sem Guðrún
Ósvífrsdóttir í „Kjartan og
Guðrún“. Maður gleymir og
fyrirgefur hvað hann Oehlens-
chláger gamli misþyrmir sög-
unni hrottalega . . . svo vel
ljek hún Anna okkar.
Leikritið „Silkeborg“ eftir
Kjeld Abell, sem nú gengur á
Nýja leikhúsinu, er mjög eftir-
tektarvert og slær höfundurinn
frá sjer til hægri og vinstri út
af framferði lánda sinna á
'ánauðarárunum, þeirra, sem
vildu „bíða og sjá til hvernig
gengi“, en viðurkennir og dáist
að hugrekki og ættjarðarást
ungu Dananna . . . „þetta er
landið, þar sem hann á heima
q*, &
annveLCýW
Schmiclt
litli
drengurinn, sem sá keis-'
arann ganga fram hjá í ein-
tómri skyrtunni“, lætur Abell
eina persónu sína segja í leik-
ritinu.
—o—
Nú heyrast færri umkvart-
anir yfir að gjafapöhkum sje
stolið eða þeir opnaðir og tek-
ið úr þeim. Enn hafa búðirnar
lítið af vörum, en þó eitthvað
meira en áður. Fatnaður er dýr
samanborið við verðið í Stokk-
hólmi, en ódýr borið saman við ísland. Nú skrifar hún eingöngu
á götunum, en landar tala
venjulega hátt hvar sem er . . .
Danskar skáldkonur o. fl.
í eftirmiðdagsboði hjá skáld-
konunni Edith Rode, einni gáf-
uðustu og glæsilegustu konu
Dana, var frú Olga Steuning
að tala um ferðalög: „jeg kann
landafræði“, sagði hún, ,.en jeg
trúi aldrei á hana“ . . . Frú Thit
Jensen er skemtileg heim að
sækja og talar altaf vel um
Reykj avíkurver ðið.
Svona smávegis . . .
Það kemur fyrir, að við sjá-
um karlmenn standa upp fyrir
sögulegar skáldsögur og seljast
þær betur en nokkrar aðrar
danskar skáldsögur. Þegor hún
varð sjötug var henni haldið
veglegt samsæti og bærinn tal-
konu í sporvögnunum í Kaup- j aði ekki um annað í marge daga
mannahöfn . . . en hún verður ^ en rauða taft-silkikjólinn henn-
þá náttúrlega að vera bæði ung ar og perluhúfuna . . . Eitt blað
og lagleg . . . Dönsku börnin ið komst svo að orði, að hún
eru enn prúð og vel uppalin,' hefði litið út eins og sambland
en skrítið er að sjá sexvetrunga af biskupi og baby . . . En frú
heilsast alvarlega og hneigja Thit kærir sig kollótta hvað fólk
sig hver fyrir öðrum . . . Bif-jsegir; hún fer eftir sínum
reiðarnar á götunum eru miklu smekk og saumar alla kjólana
fleiri en fyrir fimm mánuðum ] sína sjálf. Sagði hún okkur, að
siðan. Mest eru þetta enskir ’ hún saumaði þá, þegar hún sæti
smávagnar og svo eitthvert
hrafl af amerískum 1939-vögn-
um. Margt ungt fólk er að læra
að aka bifreiðum og bráðhættu
legt, ^að ferðast um göturnar
þessvegna , . . og svo vegna
hjólhestanna auðvitað.
Á sumum kaffihúsunum fá-
um við ósvikið kaffi, en víð-
ast hvar er það blandað svo-
kallaða kaffinu frá stríðsárun-
um. Reglulegt te fæst alls-
staðar . . . í gær mætti jeg hjól
sendli á götunni og var hann
að blístra eins og sendla er sið-
ur, en hann var að blístra „Ó
guð vors lands“, þessi drengur,
og átti jeg á dauða mínum von
en ekki því, að þjóðsöngurinn
okkar yrði þannig á allra vör-
um í Kaupmannahöfn . . .
í lestinni á fyrirlestraferðum
sínum, , en hún íerðast alt af
mikið og berst enn fyrir rjett
indum kvenna á öllum sviðum
— og svæsin er hún í garð karl
manna, sem fyrr.
Gaman hefir verið að kynn
ast H. C. Branner, sem af mörg
um er talinn besti rithöfundur
Dana sem stendur. Hann sagði
mjer í gær, að það væri sann-
færing hans, að allir Norður
landarithöfundar hefðu Banda-
ríkjaskáldin til fyrirmyndar
sem stendur . . „hvar stæð
um við, ef við hefðum ekki haft
þá“, sagði hann . . . Við töl-
uðum Tíka um íslenska rithöf-
unda og talaði Branner um Lax
ness af mikilli hrifningu . .
„það ber af honum mikla birtu'
íslensku heyrum við oft hjer ■ sagði Branner.
Okkur vantar
lipran og ábyggilegan ungan mann til aðstoð-
ar við pakkhússtörf. Meðmæli æskileg.
GEYSIR H.F. '
skrifstofan.
BEST AÐ AUGLÝSA í MORGUNBLAÐINU
Glataður sonur.
ALTAF kemur það fram öðru
hvoru í Tímanum hversu sárir
Framsóknarmenn eru yfir því,
að þeir báru ekki gæfu til að
verða þátttakendur í umbótum
og nýsköpun atvinnu'úfsins,
sem nú er að fara fram undir
forustu ríkisstjórnarinnar. —
Þetta birtist í máttvana reiði
peirra í garð Sjálf.stæðismanna
og Sósíalista. Á þeim dynja
skammirnar látlaust í Tíman-
um blað eftir blað fyrir hvað
svo sem þessir flokkar gera —
hvort sem það er gott eða illt.
Afstaðan til Alþýðuflokksins er
aftur á móti með nokkuð öðr-
um hætti. Hún er einna líkust
harmi föður yfir glötuðurrí syni.
Framsókn minnist fornra tíma,
regar hún bjó í sífeldu tilhuga-
lífi við Kratana og bylti sjer
völdunum eins og hálfgerður
einræðisherra. Hún veit að þeir
tímar koma ekki aftur a. m. k
ekki meðan vondir menn eins
og Ásgeir og Emil stjórna A1
pýðuflokknum ,,+il þjónkunar
við stórgróðavaldið“, eins og
Dað heitir á máli Tímamanna.
Draumurinn, sem aldrei rættist.
Sársauki Herm.anns og Ey-
steins yfir þátttöku Alþýðu-
flokksins í ríkisstjórninni mun
3Ó einnig eiga sjer aðra orsök.
Eins og kunnugt er, fullyrti Her
mann haustið 1944, að ekkert
yrði úr núverandi stjórnarsam-
starfi. Alþýðuflokkurinn mundi
sjá um það. Upplausnin og óá-
nægjan með utanþingsstjórnina
myndi því halda áfram uns
hann sjálfur yrði kallaður til
að taka við stýrinu á stjórnar-
skútunni og afstýra skipbroti.
Þessi draumur þeirra ,,fjelaga“
varð aldrei að veruleika. Einn
góðan veðurdag á Gormánuði
1944, vöknuðu þeir fjelagar við
það, að búið var að naynda þing
ræðisstjórn með þátttöku allra
þingflokka nema Framsóknar-
manna. Alþýðuflokkurmn hafði
„brugðist“. Fullyrðingar Her-
manns um að stjórnarmyndun-
in myndi stranda á honum,
reyndist fleipur eitt. Nauðugir,
viljugir urðu „þeir fjelagar“ nú
síst í umræðunum um van-
traustið kfingum sumarmálin.
Var ekki annað líkara en þing-
maður Strandamanna bæri orð-
ið nafn með rentu og væri orð-
inn pólitískur stiandmaður —
búinn að stýra þessu flokks-
fleyi, sem hann er formaður á
upp á klettótta strönd með brim
og boða allt í kring. Verst fór
hann út úr umræðunum um
utanríkismálin, þar sem forsæt-
isráðherrann knjeset’ti hann
eins og fávísan og. framhleyp-
inn ungling en ekki mann, sem
hefir verið lengur utanríkis-
ráðherra en nokkur annar Is-
lendingur. Kom það berlega í
ljós, að ef fylgt væri tillögum
hans í utanríkismálum yrði það
þjóðinni til ómetanlegs skaðaog
álitshnekkis. Virtist Hermanni
vera orðið þetta Ijóst sjálfdm,
því í stað þess að koma sjálfur
og verja málstað sinn, ljet hann
Eystein bera fram blekkingar
og staðlausa stafi til afsökunar
á Xramhleypni sinni.
„Baktjaldasamningurinn“.
Ein af ásöku.num Fraiiisókn-
ar í vantraustsumræðunum á
ríkisstjórnina. var sú, að hún
hefði okki framkvæmt stjórn-
arsamninginn. Staðreyndirnar
reka þú þessar fullyrðingar nið-
ur í afturhaldsseggina. Sann-
leikurinn er sá, að aldrei mun
nokkurri stjóin hafa tekist á
jafnskömmum tíma að koma
jafnmörgum stefnumálum sín-
um í frakvæmd. Þau hafa öll
verið framkvæmd nema ctjórn-
arskrármálið, — málið, sem
Framsókn sagði, við stjórnar-
myndunina að búið væri að
semja um bak við tjöldin og
gera ætti alt landið að einu
kjördæmi. Það var aðalboðskap
ur þeirra á fundunum frægu,
sem þeir ruku til að boða strax
næstu daga eftir stjórnarmynd
unina. Nú er viðkvæðið aftur
á móti þetta: stjórnarflokkarn-
ír hafa svikið stjói'narsu.mning-
inn. Þeir hafa ekki afgreitt
stjórnarskrármálið eins og þeir
lofuðu. Þetta er rjett, en þetta
er síst álösunarvert. Samning
stjórnarskrár, er svo mikið
að spenna Framsóknardrógina' vandaverk, að það er næsta
fyrir vagn stjórnarandstöð-
unnar, og síðan hefir þjóðin ver
ið vitni að þeim furðulega öku-
túr. Er það nokkur furða, þó
Tíminn sje stundum að tala um
að Kratarnir megi ekki lengur
láta táldraga sig!
EINBYLISHUS
í miðbænum, 6 herbergi, eldhús, bað og kjall-
ari, í ágætu lagi, til leigu frá næstu mánaðar-
mótum í 1 ár eða lengur. Stór fallegur garður
í ágætri rækt. Komið gæti til mála að hús-
gögn fylgi. Tilboð merkt: ,,Góð umgengnia,
sendist Morgunblaðinu.
Hvenær er Framsókn "aumust?
Ef efnt væri til skoðanakönn
unar um það, hvenær Framsókn
hefði 'farið verst út úr umræð-
um um pólitísk mál, þá væri
svarið alltaf auðvelt. Á hverj-
um tíma,. væri svarið sjálfsagt.
Það væri: í síðustu umræðum.
Hermann og Eysteinn eru á svo
hraðri leið með Framsóknar-
flokkinn norður og niður í öng
þveiti afturhalds og vonlausrar
baróttu ge.gn frarr.förum og ný-
sköpun. að sífelt eiga þessir
pólitísku tvíburar í þrengri vök
að verjast og eru í raun og
veru settir upp við vegg í
hverjum umræðum. Þessvegna
verður þeirra síðasta vörn ætiS
sú versta og veikasta.
Vantraustsumræðurnar.
Þetta kom fram ekki hvað
eðlilegt að það taki lengri tíma
en nokkur misseri Þess vegna
er ekki nema gott eitt um það
að segja að stjórnin heíir ekki
hrapað að frakvæmdum í þessu
mikilsverðasta máli þjóðarinn-
ar. —»
i Vidskipti
jvið U.S.A.
§ Vinland Exports, 75 West =
| Street, New York 6, N. Y.
| Útflutnings- og umboðs-
1 verslun margra stærstu
I framleiðenda, býður að-
| stoð sína við innkaup á
1 vörum í Eandaríkjunum.
| Smáar sem stórar pantan
I ir teknar. — Fljót af-
§ greiðsla. — Símnefni: —
1 Thovinland New York.
Dk or L
gnud ^yhiorlacLud
| hæstarjettarlögmaður
“ Aðalstræti 9. Sími 1875-
■BvaBiÐii^Haitmanr.unnnmiuminii muijgaaa