Morgunblaðið - 12.10.1946, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Laugárdagur 12. okt. 1946
arlakér Heyk javíkur
fær glæsilegar
móttökur í Bundu-
ríkjunum
Biaðaummæli um söng
kórsins mjög lofsam leg
FREGNIR hafa nú borist
af Karlakór Reykjavíkur,
sern nú er í söngför um
Bandaríkin. Hefir kórnum
hvarvetna verið mjög vel
tekið og blaðadómar um
sönginn hinir ágætustu. Þ.
9. þ. m. söng kórinn í Wash-
ington D.C. og hafa borist
umsagnir blaða þar í borg.
Thor Thors sendiherra hjelt
kórnum veislu í Mayflower
gistihúsinu í Washington og
voru þar samankomnir full-
trúar erlendra ríkja, em-
bættismenn í Washington
og Islendingar.
íslendingar munu fagna því
hve kórnum er vel tekið og
fylgjast með áhuga með ferð-
um hans um Bandaríkin. Fara
hjer á eftir nokkrir blaðadóm-
ar um söng kórsins í Washing-
ton:
„Básamleg raddgnótt'1.
Blaðið Times Herald skrifar:
„írienski kórinn er merkilegur
kór, ekki vegna ágætrar tækni
og smekkvísi, sem hann hefir til
að bera, heldur einkum vegna
þess, að hann flytur alþýðlegar
kenndir^ sem horfið hafa úr
músíklífi vorti, verið hrundið
úr því með kvikmyndasöng,
skrallmúsik og ljelegri útvarps-
tónlist. Kórinn sýndi dásamlega
raddgnótt og jafnast sumir
bassarnir á við rússneska bassa,
en sumir tenórarnir enduróma
raddfegurð hinna fjarskyldu
frænda sinna, íranna. Góðar
barytónraddir fyrirfinnast alls-
staðar, en þessir barytónar frá
íslandi eru afbrigða góðir.
Úr samsöng þeirra verður
göfug og óþvinguð kórtónheild,
sem er þess megnug að iáta í
ljósi lifandi blæbrigði án nokk-
urrar fyrirhafnar, en þó með
slíkum aga, að úr verður algerð
músíkölsk eining. Auk söng-
stjórans og píanóleikarans Fritz
Weishappel, birtust tveir lista-
menn, Stefán íslandi, sem hefir
rödu hetjutenors, en þó auðgaða
hlýrri og aðlaðandi hljómfeg-
urð, og Guðmundur Jónsson,
baryton, en rödd hans hefir
bæði tónmýkt og óvenjulegt
raddsvið.
Ef þessir tveir lístamcnn
þekkja hlutverk Metropolitan
eperunnar og hafa áhuga fyr
ir óperusöng, er ekki ósenni-
1 egt að hún kynni að hafa
augastað á þeim, því að hún
' hefir fáa listamenn* sem virð-
así hafa jafnmikla radd-
tajkni11.
„Hljóinfagur söngur“.
Washington Post skrifar:
og' stjórnandi Karlakórs Reykja
víkur, er, auk þess að vera ná-
kvæmur og röggsamur stjói'n-
andi, ágætt tónskáld, og eru
sum bestu lögin á söngskránni
eftir hann. Söngmenn þeir, sem
hann stjórnar, vinna heima fyr-
ir að ýmsum störfum, allt frá
prestsembættum tii háskóla-
náms, en ef dæma skyldi eftir
hinum dásamlega samstillta og
hljómfagra söng þeirra, mætti
halda, að þeir eyddu öllum dag-
stundum sínum í söng. — Ein-
söngvarar kórsins, Stefán ís-
landi og Guðmundur Jónsson
eiga sjerstakt hrós skilið.
Eftir hljómleikana sátum
við rausnarlega veislu sendi-
herra íslands í Mayflower hótel
inu. Veislugestir voru um 300,
aðallega erlendir stjórnarfull-
trúar, embættismenn og íslend-
ingar.“
„Fult vald á öllum
racldsviðum.11
Blaðið Evening Star skrifar:
„Söngurinn í gærkveldi var
reglulegur kórsöngur án til-
gerðarlegra tilfæringa eða fyr-
irhafnar. Kórinn er lyriskur og
hefir fullt vald á öllum radd-
sviðum og samhljómur hans er
fínni og viðkvæmari, en venja
er um karlakóra.
Söngur hans er samofinn, en
þó sveigjanlegur, enda svifu
raddirnar mjúklega um víð-
faðma raddsvæði, sem náði
stundum dramatískum tindum,
en mest bar þó á hinum hár-
fínu tónum. sem í raddbreyt-
ingu sinni voru eins og flóð og
fjara tónmýktar.
Eftirtektarverðast allra lag-
anna á söngskránni var Kyrie
eleison eftir söngstjórann, Sig-
urð Þórðarson, en í því naut
hin glæsilega rödd einsöngvar-
ans, Stefán Tslandþ sín með
hrífandi fegurð.
í einsöngslögum þeim, er
hann söng seinna, staðfesti
þessi sterka og hljómríka ten-
orrödd, sem hefir operueigin-
leika, þau áhrif, sem hún gaf
í fyrstu. Guðmundur Jónsson,
sem var einsöngvari í lögum
Norðmannsins Griegs, hefir
fagra og óvenju ríka og sterka
barytonrödd. Hún er ágætlega
skóluð, frjálsmannleg og hljóm-
fögur, án nokkurs óþjálleiks.
Helgi Pjeturss:
Helstefnuhorfur
Hættulegir tímar
i.
MEÐAN JEG var erlendis —
en jeg hefi þar dvalið um 3
mánaða skeið — frjetti jeg, að
á fundi í Reykjavík hefðu orðið
svo miklar æsingar, að forsæt-
isráðherra og borgarstjóra,
hefði aðeins með naumindum
verið forað frá misþyrmingum.
Frjettin var nokkuð ónákvæm,
en virðist þó í aðalatriði hafa
verið rjett, og er óhætt að segja
það, að ættjarðarástin lýsir sjer
á miður heppilegan hátt, ef hún
kemur fram sem áhugi á að mis
þyrma löndum sínum, sem, ef
til vill, hafa engu minni ætt-
jarðarást til að bera, og ágrein-
ingurinn er aðeins um það,
hvað ættjörðinni muni vera
fyrir bestu. En um það mun
enginn íslendingur, sem ekki
er alveg skilningslaus á ís-
lenska sögu, geta verið í vafa,
að fult sjálfstæði er íslensku
þjóðinni nauðsynlegt, ef hún á
að geta þrifist. Og undarlega
bæri það ógæfusamlegt, ef ís-
lensku sjálfstæði, eða sjálfræði,
ætti nú einmitt að standa voði
af þeirri þjóð sem talið er að
öðrum fremur hafi frelsið í há-
veg'um. Jeg minnist þess í því
sambandi, að jeg var einusinni
nokkrar vikur á skipi þar sem
ýmsir sjómennirnir höfðu dval
ið í Bandaríkj unum. Og þegar
þeir voru í stórviðrunum að
strita við segl og reiða, hvöttu
þeir sig til hinna hörðu átaka,
með því að hrópa „Hurrah for
Freedom.11
II.
Jeg hygg að menn
mundu hafa meiri hug á að
beita heldur röksemdum en ill-
yrðum og handalögmáli í þeirri
deilu sem nú stendur á, ef þeim
væri nógu vel Ijóst hvílíkír
háskatímar þetta eru. Það hefir
glatt mig í sumar, að sjá, hvern
ig æ fleiri þeirra manna sem
helst er treystandi til skilmngs,
eru að sannfærast um, að mann
kynið er í meiri háska nú en
nokkru sinni áður, og úrslita-
tímar svo gagngerðir, að ekki
mundi verða bót, á ráðin, ef illa
tekst nú. Þetta hefir glatt mig,
vegna þess, að það er bó meiri
von, að voðanum verði afsiýrt,
ef menn sjá Ivann glögt fvrir,
heldur en ef þeir væru grun-
iausir um háskann. Af því sem
mjer hefir virst sjerstaklega
eftirtektarvert í þessu efm skal
þetta nefnt. Sagt var í sænsk-
um blöðum frá fundi breskra
náttúrufræðinga og heimspek-
inga; þar sem umræðuefnið var
framtíðarhorfur mannkvnsins.
Og þar var það haft eftir hin-
um fræga lífeðlisfræðingi og
Nobelsverðlaunamanni, dr. A.
V. Hill, að honum virtist sem
nú væru tímamót í sögu mann-
kynsins meiri en nokkur áður,
og jafnvel mætti svo að orði
kveða, að verið væri á glötun-
arbarmi. Og um líkt ieyti sá jeg
þess getið, að einn af ágæíusíu
og víðförlustu jarðfræðingum
sænskum, prófessor, dr. Jóh.
Gunnar Andersson, nú kominn
yfir sjötugt, væri um það bil
að ljúka við bók sem ætti að
heita „Ered eller Förintelse11,
og þar sem höfundurinn hjeldi
því fram, að mannkynið mundi
líða undir lok, ef ekki tækist
Þessi mynd verður á sýningunni

„Sigurður Þórðarson, stofnandi
Hertogi heldur uppboð.
LONDON. Hertoginn af
Marlborough hefir látið selja
alla búslóð sína í húsi sínu í
London. Telur hann sig ekki
geta búið lengur í húsinu vegna
þungra skatta. Húsið leigir
hann British Council.
Þessi mynd: Ung stúlka, er meðal mynda þeirra cr Kristinn
Pjetursson sýnir á málverkasýningunni, sem opnuð verður á
morgun.
að komast á það menningarstig,
að það legðist alveg niður að
útkljá deilumál með styrjöld-
um. Og er jeg ekki í efa um; að
hinn stórlærði höfundur, sem
hefir litast víðar um á þessari
jörð en flestir aðrir, hefir þac
alveg rjett fyrir sjer. En er jeg
var staddur í Stafangri nú fyrir
skemstu, á heimleið, og veittist
óvænt færi á að litast nokkuð
um í hinu forna ríki Erlings af
Sóla, sá jeg í norska blaðinu
„Verdens Gang“, ritgerð um
ameríska bók sem heitir „One
world or none“, og gefur bók-
arheitið þegar í skyn þá skoðun
hinna merku höfunda — vís-
indamanna . og stjórnmála-
manna, — að ef mannkynið get-
ur ekki lært að vera samtaka,
muni það líða undir lok. En
það verður að segja, að horf-
urnar á því, að þau samtök
geti orðið sem þörf er á, eru
ekki miklar; enn sem komið er
og virðast síst fara vaxandi. Og
ekki vil jeg leyna því, að jeg
sje enga von til, að afstýrt
verði þessari heimstyrjöld, sem
svo mjög mikið ríður á að forð-
ast, ef ekki tekst að vekja á-
huga á máli, sem allir geta skil
ið að sæta verður samhuga á-
tökum alls mannkyns, ef ekki
á sú ógæfa að dynja yfir, að
ekki sje framar viðreisnar von.
III.
Það er vitanlega ekki á
stjórnmálalegumgrundvelli sem
jeg get .með vissu sagt fyrir
hina þriðju heimsstyrjöld, held
ur vegna nokkurrar nýrrar
þekkingar á lögmálum fram-
vindunnar. Og eins að jeg get
með vissu sagt hvað það er,
sem duga mundi til þess að
sú styrjöld yrði umflúin, sem
nú er verið að undirbúa af
langtum meiri þekkingu á. her-
búnaði og styrjaldarrekstri, en
áður hefur verið til á þessari
jörð. Þótt undarlegt megi
virðast, hefir verið á þetta
minst í stærsta dagblaðinu sem
út kemur á Norðurlöndum —
að því er mjer hefir sagt verið
— en það er Stokkhólmsblaðið
„Dagens Nyheter11. Var mjer
sagt að 700 manns vinni að því
að koma þlaði þessu út á degi
hverjum. Svo vildi til, að jeg
átti tal við einn af ritstjórum.
blaðsins, gáfulegan og geðugan
ungan roann; og þó ekki þannig
að mjer hefði til hugar komið,
að biðja hann að birta viðtal
við mig í biaðinu En vitanlega
barst hið mikla áhugamál mitt
í tal, þarna í bæ Swedenborgs,
og' vildi þá ritstjórinn fá að
birta eitthvað um þetta í blað-
inu og skrifaði hjá sjer margt,
er við ræddum saman. Varð úr
þessu svo mikið mál, að hann
sagði það sem jeg efast ekki um
að var sannleikur: Jeg á mjög
annríkt og jeg sje að jeg hefi
ekki tíma til að vinna úr þessu.
Bjóst jeg því varla við að sjá
nokkuð í blaðinu um þetta
samtal okkar og kom heldur á
óvart, er jeg sá, að sú varð þó
Framh á 12, síðu.