Morgunblaðið - 19.03.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLjíBIö
Miðvikudagur 19. mars 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stéfánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Störf Nýbyggingarráðs
FYRSTU umræðu um frumvarp ríkisstjórnarinnar um
fjárhagsráð og fleira er lokið. Þegar við þessa umræðu
urðu töluverð átök urh málið. Þarf raunar engann að furða
sig á því. Hjer er um stórmál að ræða, sem ekki er óeðli-
legt að taki nokkurn tíma að afgreiða.
í sambandi við þessar umræður hefir talsverð gagn-
rýni komið fram á störf Nýbyggingarráðs, en eins og
kunnugt er, gerir þetta frumvarp ráð fyrir, að það verði
lagt niður. Aðallega eru það andstæðingar fyrverandi
stjórnar, sem að þessari gagnrýni hafa staðið.
Það má sjálfsagt finna eitthvað athugavert við starf
og stefnu Nýbyggingarráðs. Mun sú stofnun vandfundin
í þessu landi, sem svo viturlega hagar framkvæmdum
sínum, að eigi verði um deilt. En um það verður ekki deilt,
að Nýbyggingarráð hefir unnið stórmerkilegt starf og
gagnlegt fyrir íslensku þjóðina. Það hefir starfað af mikl-
um þrótti og skilningi á þörfum íslensks atvinnulífs og
lagt grundvöll að margháttuðum nauðsynlegum umbót-
um. Það getur engum dulist, er lítur á verk þess og vegur
þau og metur hlutdrægnislaust. Formaður Nýbyggingar-
ráðs, Jóhann Þ. Jósefsson, núverandi fjármálaráðherra,
er maður með mikla reynslu á sviði atvinnumála og hefir
þessvegna haft gott tækifæri til þess að miða stefnu ráðs-
ins fyrst og fremst við þarfir athafnalífsins. Fram hjá
þessari staðreynd verður ekki gengið. Það er þessvegna
óþarft verk, sem þeir stuðningsmenn núverandi stjórnar
vinna, sem draga störf Nýbyggingarráðs inn í deilurnar
um fjárhagsráð í því skyni að gera það tortryggilegt. Slík
framkoma getur á engan hátt orðið til þess að greiða götu
þess ráðs, sem taka á við störfum Nýbyggingarráðs og
raunar fjölmörgum öðrum verkefnum.
Aðalatriðið fyrir núverandi stjórnarflokka getur ekki
verið það, að sakast um framkvæmdir, sem að baki liggja.
Kjarni viðfangsefnis þeirra er að ráða með festu og skyn-
semi fram úr þeim vandamálum, sem úrlausnar bíða. Með
þessu er ekki verið að skorast undan því að stefna fyrr-
verandi stjórnar sje rædd og gagnrýnd. Fjarri fer því.
En þjóðin hefir þegar sagt álit sitt á henni og tjáð sig
henni fylgjandi. Þess meiga fyrrverandi stjórnarand-
stæðingar gjarna vera minnugir.
„ Stríðsæsin gar “
ÞAÐ er athyglisvert hvernig Moskvablöðin taka þeim
ræðum, er stjórnmálamenn utan Rússlands halda og ekki
eru kommúnistum að skapi. Þau æpa þegar: „Stríðsæsing-
ar“ og aftur „stríðsæsingar“. Hver sú rödd, er varar við
moldvörpustarfsemi kommúnista út um öll lönd, er talin
kynda elda nýrrar heimsstyrjaldar.
Hvernig stendur á þessari afstöðu hinna rússnesku
blaða? Skýring hennar getur ekki verið nema ein, sú, að
stjórnarvöldin í Moskva sjeu svo staðráðin í að fylgja
fram heimsyfirráðastefnu sinni að þau telji styrjöld ó-
hjákvæmilega, ef einhver þjóð skyldi ekki skilyrðislaust
vilja beygja sig fyrir henni. Raunar er þessi skýring í fullu
sámræmi við fyrri framkomu Rússa í utanríkismálum.
Þeir hafa jafnan haft þann sið, að brennimerkja alla sem
facista, sem ekki hafa viljað meðtaka boðskap þeirra þegj-
andi og hljóðalaust. Þegar einstakir stjórnmálamenn í
Eystrasaltsríkjunum, grannríkjum Rússlands, risu gegn
innlimum þeirra í Sovjet-Rússland, voru þeir kallaðir
„facistar“. Ungur mentamaður, sem túlkaði málstað þjóð-
ar sinnar hjer á landi, hlaut líka þessa nafngift í dálkum
Þjóðviljans, fylgiblaðs Pravdá hjer á landi.
Stríðsæsingamenn og facistar heita yfirleitt allir and-
stæðingar kommúnista. Kommúnistar byggja þannig á-
róður sinn í dag á því, að prjedika draugatrú. Á því fer
raunar mjög vel. Það er í ágætu samræmi við hina rotnu
stefnu þeirra og starfsaðferðir.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Fimbulveturinn í
Evrópu.
LITLA HUGMYND gerum
við okkur hjer heima á íslandi
um þær vetrarhörkur, sem
gengið hafa um Evrópulönd á
þessum Vetri. Frjettir, sem bor
ist hafa hingað um frost og
fannkyngi segja raunverulega
ekki nema hálfa sögu. Þrautir
almennings í þeim löndum, þar
sem veturinn hefir verið harð-
astur eru ótrúlega miklar. Þeg-
ar við heyrum að 30 manns
hafi frosið í hel í Hamborg
hryllir okkur við, en á meðan
við situm í hverahitaðri stofu
getum við ekki gert okkur ljóst
hvað liggur á bak við þá sögu.
Islendingar skilja, ef þeim er
sagt frá því, að menn hafi orð-
ið úti á fjöllum, en eiga bágt
með að gera sjer grein fyrir
að menn „verði úti“ á heimil-
um sínum, en það hefir raun-
verulega skeð, að fólk hefir
frosið í hel í rúminu sínu, viða
í Evrópu í vetur.
•
Hin nýja frægð
Islands.
í FYRSTA SKIFTI í sögunni
er talað um íslands erlendis,
sem sólarinnar land. Það er
ekki lengur sagt við íslending,
sem kemur til útlanda: „Er
ekki gott að koma í hlýjuna“.
Það hefir frjest út yfir Pollinn
hvílík einmuna tíð hefir verið
á Islandi í vetur og nú er
spurt: „Er þjer ekki hrollkalt,
að vera að koma frá Islandi
í þessa veðráttu hjer“. Sumir
undrast hinn skjóllitla klgeðn-
að hins íslenska ferðamanns
er hann kemur til útlanda.
Þetta er hin nýja frægð ís-
lands, að minsta kosti á Norð-
urlöndum og í Bretlandi.
íslendingar, sem erlendis
dvelja hafa nú meiri heimþrá,
en nokkru sinni fyr, er þeir
heyra um blíðuna. Og það er
heldur ekki laust við að þeir
monti dálítið af landinu sínu
og veðráttunni þar.
Mpðurin, sem
átti metið.
í GÆRMORGUN voru 5
Reykvíkingar á leið suður í
Keflavík 1 bíl. Einn þeirra var
nýkominn heim frá Norður-
löndum. Veðráttan barst í tal.
Sá, sem verið hafði í Höfn
sagði frá því, að fyrir nokkrum
dögum hefði hann verið úti' í
24 stiga frosti. .— Ferðafjelag-
arnir voru á öllum aldri, milli
25 ára og 55, en það kom upp
úr kafinu, að sá, sem verið
hafði í Kaupmannahöfn var
methafinn í bílunum. Því eng-
inn annar hafði á æfi sinni
komið út í svo mikið frost!
•
Slys, sem auka öryggi.
FÁTT ER SVO ilt, að ekki
boði nokkuð gott, segir gamalt
og mikið notað íslenskt mál-
tæki. Þannig er það og með
slysin. Ef rjett er að farið 'get-
ur hvert einasta slys aukið ör-
yggið. Þetta á við um umferð-
arslys, sem önnur. Af slysun-
um eiga menn að læra og gæta
þess, að það sama komi ekki
fyrir aftur, ef hægt er að forða
því.
Af þessum orsökum er nauð-
synlegt, að hvert einasta slys
sje rannsakað af þar til hæfum
mönnum. Leitað sje að orsök
slyssins og reynt eftir megni,
að grafast fyrir af hverju það
stafaði til þess að sama skyss-
an, eða sama óhappið hendi
ekki aftur.
Fá slys hafa í rauninni aukið
jafn mikið á öryggi sem flug-
slysin. Af þeim hafa menn lært
og varast, með þeim árangri,
að það er ekki hættulegra að
fljúga í góðri flugvjel með ör-
uggum stjórnanda, en að aka í
bíl, eða ganga eftir Austur-
stræti.
•
Oryggi framar
öllu öðru.
NÝLEGA hefir orðið hrylli-
legt slys hjá okkar litla flug-
flota. Orsökin til þess slys þarf
að koma fram í dagsins Ijós.
Það getur verið, að það særi
einhvern, eða einhverja, að
grafist er fyrir orsök slyssins,
en það er skylda þeirra manna,
sem flugmálum okkar stjórna,
að komast að því hvað slysinu
olli, sje það á mannlegu valdi
að gera slíkt.
I landi kunningsskaparins
hættir okkur við á stundum,
að taka of lint á málunum.
Vera vorkunsamir, ef svo
mætti segja. En hjer á það ekki
við.
Það er engin árás á þann
mann, sem vjelinni stjórnaði,
þótt krafist sje rannsóknar í
nafni öryggisins og það er ekki
af óvild til fjelagsins, sem flug
vjelina átti, og ætti raunar að
vera í þess hag, að alt, sem auk
ið getur á traustleika flugvjela
í framtíðinni komi fram.
í máli eins og þessu skaðar
það aðeins heildina, að vera
smásmugulegur, eða sýna link-
ind í nafni ímyndaðrar mann-
úðar .
Hvað líður hægri
akstri?
ÞAÐ MUN hafa verið um
áramótin 1940 og 1941, að til
framkvæmda áttu að koma lög,
sem Alþingi hafði samþykt, um
að hægri akstur skyldi vera á
íslandi. Allip vita, að fram-
kvæmd laganna var. frestað
vegna hingað komu breska
hersins, þar sem talið var að
aukin umferðarhætta myndi
stafa af því, ef breytt yrði til,
þar sem Bretar voru vanir
vinstri akstri eins og við.
Síðan hefir ekkert um þétta
mál heyrst, en þó var það mik-
ið hitamál á sínum tíma.
Nú er það sagna sannast, að
það skiftir ekki miklu máli
hvort við víkjum til hægri eða
vinstri hver fyrir öðrum, en
hins vegar er það forvitnis-
atriði, hvað úr þessum lögum
kann að verða.
I MEÐAL ANNARA ORÐA . . . . I
1 ---------------_4,
Kolin frá Ruhr gæfu bæft kolavamiræðin.
KOLASKORTURINN í Ev-
rópu verður mönnum stöðugt-
meira og meira áhyggjuefni.
Allar vonir manna um að tak-
ast myndi að bæta úr honum
hafa brugðist.
I Bretlandi hefur kolaskort-
urinn stórlega lamað allan iðn
að. Og fyrir nokkrum vikum
síðan var ástandið öllu alvar-
legra í þessum efnum en það
var meðan „orustan um Bret-
Iand“ stóð sem hæst.
Ennfremur hafa flutningaörð-
ugleikar vegna harðindanna
aukið á erfiðleikana.
Ástæðan fyrir kolaskortin-
um er sú að menn fást ekki til
þess að vinna í kolanámunum.
Þeim býst betri vinna og hag-
kvæmari kjör á yfirborði jarð-
ar en niðri í kolanámúnum.
Breskir áhrifamenn hafa
rætt um það, hvort ekki væri
heppilegt að nota þann erlenda
vinnukraft sem byðist.
í kolanámur eða
herþjónústu.
I þessu sambandi hefur verið
rætt um pólska hermenn, sem
dvalið hafa í Bretlandi síðan á
styrjaldarárunum og ekki vilja
hverfa heim til Póllands, vegna
þess ástands, er þar ríkir í inn
anlandsmálum. Aðrir hafa kom
ið með þá uppástungu í sam-
bandi við þessa fyrrum her-
menn, að þeir verði sendir til
Þýskalands. Þar gætu þeir leyst
frá herþjónustu nærri 200.000
breska menn. í sjálfu sjer
myndu þessir menn ekki bæta
verulega úr skorti á verka-
mönnum, en þeir yrðu samt ó-
metanlegt gagn, í hinum mikla
skorti á verkafólki.
Frökkum hefur hinsvegar
tekist að koma kolaframleiðsl-
unni í svipað horf og hún vár
árið 1939. Þar í landi eru það
aðallega Þjóðverjar, sem vinna
að kolaframleiðslunni.
Um ástandið í Þýskalandi er
óþarfi að ræða um, því öllum
er kunnugt um ástandið þar.
í Póllandi. Hollandi og Bel-
gíu V’.fur tekist að koma kola-
framleiðslunni upp í 75 til 90%
af því sem hún var áður en
styrjöldin skall á..
Ruhrkolin gætu
hjargað.
Hin auðugu kolahjeruð í Ruhr
munu stórlega geta bætt úr
kolaskortinum. En með þeim
vinnukrafti og aðbúnaði, sem
þar er nú, geta Ruhrhjeröðin
ekki lagt fram sinn skerf í þess
um efnum. Matarskamtur
námumanna er lítill. Námu-
mennirnir eru of gamlir. Talið
er að um 50% af þeim hafi
náð fimtugs aldri. Hinir yngri
fjellu á vígstöðvunum, eða eru
í fangabúðum í löndum banda-
manna eða á hernámssvæðum
þeirra í Þýskalandi.
Ef yfirstíga á kolavandræð-
in, sem stöðugt fara vaxandi á
næstu árum, verður að fá unga
hrausta menn í' kolanámurn-
ar í Ruhr. _____
BlaSamenn í beði
Karlakórsins
KARLAKÓR Reykjavíkur
hefur boðið hinum 14 amer-
ísku blaðmönnum og blaða-
mönnum þeim, sem væntan-
legir eru frá Norðurlöndum í
dag, á söngskemtanir kórsins
sem haldnar verða í kvöld og
annað kvöld kl. 7,15 í Gamla
Bíó.