Morgunblaðið - 28.03.1947, Qupperneq 6

«
MORGUNBLAÐl'tí
Föstudagur 28. mars 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlanda.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Farísea-háttur
FORMAÐUR Framsóknarflokksins Hermann Jónasson
birti langa grein 1 Tímanum í gær undir fyrirsögninni:
„Syndakvittun og kosningasigrar“. Ræðir hann um það í
prjedikunartón hvílík villa það sje að trúa á kosningasigra
og aldrei geti þeir orðið nein syndakvittun fyrir unnin
eða óunnin pólitísk afbrot. Mundi þessi sannleikur nokk-
uð kunnur áður, að minsta kosti utan Tímaliðsins, þó eigi
hefði Hermann eytt svo miklu rúmi til þess að sannfæra
lýðinn. Auðsjeð er þó á grein þessari, að til þess er ætlast
að öllum skeytum þessarar tegundar beri að stefna að
fylgjendum fyrverandi ríkisstjórnar og ráðherrum henn-
ar.
Það leynir sjer ekki, að undirstraumurinn í allri grein-
inni er greinilega merktur hinum frægu orðum faríse-
anna gömlu, þessum: „Jeg þakka þjer Guð, að jeg er ekki
eins og aðrir menn“. Gegn um alla greinina gengur þessi
hugsun eins og rauður þráður.
Sjálfsagt hefir Hermann Jónasson mikið að þakka í
þessu efni því mörg hans einkenni eru nokkuð sjerstæð
og ber það síst að lasta. Hitt er ekki áður- kunnugt að
hann hafi ekki gefið nokkuð mörg kosningaloforð sem
ekki hafa síðar speglast í verkum og reynslu.
Að minsta kosti undruðust margir við fjárlagaumræð-
urnar á dögunum þegar Hermann gaf þá yfirlýsingu með
mikilli áherslu, að Strandasýsla væri vegasambands laus
meginhluta ársins. Vill hann nú fá þangað 300 þús. kr. í
einn veg sem fyrverandi stjórn ljet 325 þús. kr. í á árinu
1946. Hermann er sem kunnugt er búinn að vera þingmað-
ur Strandamanna í nærri 13 ár og þar af 8 ár forsætis-
ráðherra. Er annaðhvort að hann hefir aldrei lofað
Strandamönnum vegasambandi, eða að hann hefir fyrst
vaknað þegar fyrverandi ríkisstjórn hóf sína framfara-
stefnu og þegar Hermann hafði engin ráð sjálfur.
★
Annars er það svo, að engir flokkar og sennilega fáir
írambjóðendur eru að fullu sýknir saka í því efni, að gefa
loforð sem ekkijcoma fram í verki. Um marga menn er
það þó svo, að þeir gefa þau ein loforð í kosningum, sem
þeir gera sitt ítrasta til að efna þegar þeir komast á þing
og í sjálfu sjer er ekki hægt að heimta meira. Setjum nú
svo, að Hermann Jónasson sje einn þessara manna og
væri það gott fyrir hann og hans kjósendur, þó eigi sjeu
þeir allir hrifnir af framkvæmdum sýslu sinnar frá hálfu
þess opinbera.
Hitt er víst, að enginn flokkur á íslandi hefir gefið eins
mikið af kosningaloforðum eins og Framsóknarflokkurinn
og enginn annar flokkur heldur svikið nánda nærri eins
mikið sem hann. Ekki getur sá flokkur heldur eða Her-
mann formaður fyrir hans hönd, afsakað sig með því, að
hafa ekki haft tækifæri til þess að efna sín kosningalof-
orð. Framsóknarflokkurinn hafði ríkisstjórn samfleytt í
15 ár og til viðbótar komu 2 ár þegar starfaði utanþings-
stjórn, sem var fyrst og fremst Framsóknarstjórn.
★
Tækifærin fyrir Framsóknarflokkinn hafa því síðustu
20 árin verið margföld á við hina flokkana hvern um sig.
En þau hafa ekki verið notuð. Loforðin hafa margsinnis
verið gefin um að lagfæra alt, sem aflaga hefir farið í
okkar þjóðfjelagi og nægir í því efni að minna á allan
tillögu morandan frá flokksþingum Framsóknarmanna
hverju af öðru. En loforðin hafa verið svikin í flestum
greinum. Þess vegna hefir kosningasigrunum fækkað.
Þess vegna er flokkurinn smátt og smátt að klofna. Þess
vegna eru foringjarnir ósammála. Þess vegna eru sumir
þeirra í röðum á svörtum listum, og þess vegna er meira
og meira af sveitum landsins að fara í auðn.
Fariseahræsnin er þess vegna á hápunkti þegar Tíma-
liðar telja sig þess umkomna, að birta ritgerðir í hug-
vekjustíl um kosningaloforð og kosningasvik annara
stjórnmálaflokka.
DAGLEGA LÍFINU
Brjef frá
skattstjóranum.
ÞAÐ er víst engin hrifning
hjá þeim, sem fá brjef frá
skattstjóranum um þessar
mundir, en það eru samt ekki
svo fáir, sem fá slíkan póst.
Skattaframtal þeirra hefir þá
ekki verið talið fullnægjandi
og beðið er um nánari upplýs-
ingar. Það er trúlegt, að mönn-
um. sem kallaðir eru til við-
tals við skattstjórann sje líkt
innanbrjósts og skólastrák, sem
hefir gert prakkarastrik og er
kallaður til fundar við skóla-
stjórann, þar sem hann verður
að standa fyrir máli sínu.
En það var einkum eitt
sjerstakt brjef frá skattstjór-
anum, sem jeg ætlaði að segja
frá. Það er nokkuð flókið mál.
Kunningi minn einn sýndi mjer
það- á dögunum og spurði mig
ráða hvað hann ætti að gera.
Hvar er konan?
HVAR ER KONAN? er mál-
tæki hjá Frökkum. Og þannig
spurði einmitt skattstjórinn í
brjefinu til kunningja míns.
Hann var krafinn sagna um
hver konan hans væri, hvenær-
hann hefði gengið í heilagt
hjónaband, en aðalatriðið var
þó, að fá að vita hverjar tekj-
ur konunnar hefðu verið á síð
asta ári, „vegna ófullnægjandi
framtals".
Nú vildi svo til, að kunningi
minn er rjett nýkominn yfir
lögaldur sakamanna, en hefir
enn ekki fest ráð sitt.
Vandræði hans voru þessi:
Það er enginn vandi að sanna
fyrir skattstjóranum, eða hverj
um sem er, að maður sje gift-
ur. Leyfisbrjefið og giftingar-
vottorðið segir til um það, svo
ekki verður um vilst. En hvern
ig á að sanna, að maður sje
ekki giftur? Hver getur gefið
vottorð um það?
Aumingja pilturinn átti ekki
einu sinni hjákonu. því hvernig
á ógiftur maður að eiga slíkt
og þótt svo hefði nú verið, þá
eru víst engin lög um það, að
gefa eigi upp tekjur þeirra.
Peninga-radar.
OG úr því farið er að tala um
skattstjóra-og skattborgara og
áhyggjur þeirra, þá er ekki
hægt að ganga frá orðrómin-
um,, sem gengur staflaust um
bæinn, að skattstjórinn hafi
mikinn hug á, að líta ofan í
handraðann hjá ýmsum mönn-
um. Þar geti falist ýmislegt,
sem aldrei hefir á skattskýrsl-
ur komið.
Bæjarverkfræðingarnir voru
betur ’ settir, en skattstjórinn,
hjer á árunum, þegar þeir voru
að kynna sjer hvort fólk not-
aði vatn til óþarfa og sírensl-
is. Þeir höfðu tæki til að hlusta
eftir vatnsrenslinu og enginn
komst upp með óhóf.
Það væri nú heldur en ekki
matur fyrir skattstjórann, ef
hann fengi tæki til að skoða'
ofan í handraðan, undir höfða-
lagið og í hvern sokkbol á land
inu. — Hamingjan góða, ef
þeir færu að finna upp ein-
hverns konar peninga-radar.
Það væri öruggara, en nokk-
ur innköllun peninga, sem svo
mikið er talað um!
•
Ástæðulausar
áhyggjur.
EINN amerísku blaðamann-
ana, sem hjer var á dögunum,
sendir mjer línu frá New York
til að „þakka fyrir síðast“, en
það er siður, sem hann lærði
fyrsthjer á íslandi. Hann læt-
ur vel yfir ferðinni og segist
ætla að koma aftur við fyrsta
tækifæri. Og svo segir hann:
„En þið íslendingar þurfið
, ekki að vera eins viðkvæmir og
afsakandi út af veðráttunni
ykkar, eins og mjer virtust þið
vera. Þið voruð sífelt að af-
saka snjókomuna og fullvissa
okkur um, að þetta væri ein-
stakt. Jeg skal segja þjer það
í einlægni. að íslendingarnir
höfðu meiri áhyggjur af veðr-
inu en við. Og svona til að
hugga vini mína á Islandi, skal
jeg segja þeim þáð, að það var
miklu harðari veðrátta þegar
við komum til New York, held
ur en var nokkru sinni á með-
an við vorum í Reykjavík11.
Kvartanir.
EN því miður hefir heyrst
kvörtun frá öðrum gestum, sem
hjer voru nýlega á ferð. Það
er frá frændum vorum, blaða-
mönnunum frá Svíþjóð og Nor
egi. Þeir fengu ekki inni nema
í braggahótelinu Winston og
segja, að þar hafi aðbúnaður
verið hinn kuldalegasti. Það
hafi lekið á þá og þeir hafi
skolfið úr kulda, þótt þeir hefði
vafið sig yfirhöfnum sínum á
nóttunni.
Það er leiðinlegt að geta
ekki boðið aufúsugestum upp
á sæmileg herbergi til að sofa
í á meðan þeir dvelja hjer.
Þarf ekki að hafa um það fleiri
orð, því öllum er Ijóst, að gisti
húsvandræðin eru okkur til
stórtjóns og leiðinda fyrir gesti
okkar.
En hvað verður gert til að
bæta úr?
•
Of naumur tími.
SENDIHERRA íslands í Was
hington og ræðismennirnir,
sem komu með fyrstu ferð
,,Reykjavíkur“ frá Ameríku,
áttu að leggja af stað véstur í
gærkveldi. Þeir hafa staðið hjer
stutt við að þessu sinni, en not-
ið dvalarinnar,. að því að þeir
sögðu mjer. Verst þótti þeim
að geta ekki fengið tækifæri
til að hitta fleiri kunningja og
vini, en raun varð á. En þeir
voru sífelt á ferðinni. Grettir
L. Jóhannsson, ræðismaður í
Winnipeg, kvartaði yfir því, að
hann hefði ekki getað hitt alla
að máli, sem hann langaði til
að tala við og þegar Thor Thors
send’Jierra tók á móti í utan-
ríkisráðuneytinu í fyrradag
voru allir gangar fullir af
fólki, sem ætlaði að ná tali af
honum.
En það var gaman að fá
þessa fulltrúa íslands hingað,
þótt ekki væri nema í snögga
ferð. Ferðin hefir vonandi orð-
ið fyrir þá „óvænt uppbót á til-
veruna“, eins og Árni Helga-
son ræðismaður í Chicago orð-
aði það, er hann kom út úr
flugvjelinni á dögunum.
---- -----------------------------------------------—-------1
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . . I
—■—*■—-—■■—•— —•—■■—■■—>■—■■—■■—■■—■■—■+
Lefingjar verða ekki langlífir
„Nature“, þar sem þeir stað-
festa þessa skoðun.
! getum vænst að hafa á lífsleiö-
inni. Heilafrumur geta ekki
„Hafi heilafrumur okkar margfaldað sig sjálfar; frunulr
ekkert að starfa,“ segja Þjóð-
verjarnir, „erum við að grafa
okkar eigin gröf.“
þriggja fyrstu áranna verða að
duga okkur það sem eftir er
ævinnar.
GÖTHE lauk við að rita
,,Faust“ þegar hann var 82 ára
gamall, var ennþá fullur af
starfsgleði og jafnvel kendur
við meir en eina konu. Þar til
Victor Hugo ljest 83 ára að
aldri, var hann ennþá þrótt-
mikill og skapandi rithöfund-
ur. Michelangelo starfaði enn
að listaverkum sínum, er hann
var kominn á áttræðis aldur.
Corot málaði eitt af hinum ó-
dauðlegu listaverkum sínum á
áttugasta afmælisdegi sínum.
Vísindamenn, sem reynt hafa
að komast fyrir um orsakir
langlífis, benda á, að ofan-
greindir listamenn hjeldu stöð-
ugt áfram hinni skapandi list-
iðju sinni. „Leiðindi“, segja
þessir sömu vísindamenn, „er
hættuástand bæði líkamlega og
andlega. Ekki einn einasti let-
ingi nær háum aldri; þeir ein-
ir verða garnlir, sem hafa nóg
að gera“.
Tveir þýskir vísindamenn,
Oskar og Cecile Vogt, hafa rit-
að grein í breska vísindaritið
Þeim fellur vinnan
vel.
Langlífi okkar byggist að
verulegu leyti á ástandi heila-
frumanna. Hafi þær nóg að
gera, styrkjast þær og allar
líkur eru fyrir því, að við ná-
um háum aldri. Sjeu þær látn-
ar ónotaðar, rýrna þær og við
deyjum fyrir tímann, vegna
þess að hinar iðjulausu heila-
fruipur bila, gefast upp.
Það eru hundruð frumuteg-
unda í heila mannsins. og hver
gegnir sínu sjerstaka, ákveðna
hlutverki. I sameiningu eru
þær svo nokkurskonar aðal-
bækistöð og stjórna líkamanum
á rólegan og dugandi hátt.
Er við höfum náð þriggja
ára aldri, höfum við eignast
allar þær heilafrumur, sem víð
Dauðar frumur.
Ef heilafruma deyr, er hún
glötuð með öllu, engin kemur í
staðinn. Deyi aðeins nokkrar,
er ekki líklegt eð það hafi svo
ýkjamikil áhrif á 'framkomu
okkar og líkama. En ef heill
frumuflokkur deyr, mun ein-
hver hluti af líkama okkar
hætta að starfa. Þannig er það,
að ef taugar þær, sem stjórna
hægri fætinum, deyja, þá visn-
ar sá fótur.
Leyndardómur langlífis, segja
þýsku vísindamennirnir, er að
styrkja heilafrumurnar með því
að láta þær hafá nóg að starfa.
Þeim fellur vel við fjör og
framtaksemi og eflast við það,
að maðurinn hugsar og starf-
ar.
Framh. á bls. 8