Morgunblaðið - 26.04.1947, Blaðsíða 7

Laugardagur 26. apríl 1947
( i
MORGUNBLAÐIÐ
t X ) ' ? \ < f ‘ • • ’! ’ f
SÍÐAS.U. S.
Frainh. af bls. 6
komulaginu fær einmítt laun
þeginn bættan aukinn kostn-
að við lífsframfæri sitt, sem
af slíkri löggjöf kynni að
stafa. Aftur á móti væri laun
þegunum lítill greiði gerður
með því að atvinnuvegir lands
manna stöðvuðust sökum
verðbólgu, er leiddi m.a. af
eintrjáningshætti og ofríki
þeirra manna, sem trúað hef-
ir verið fyrir forsjá málefna
almennings.
Kommúnistar vilja alltaf
hækka útgjöldin.
Það sat líka síst á kommún
istum að hefja upp raust
sína gegn tekjuöflun stjórn-
arinnar. Engir höfðu verið
frakkari en þeir að ki*efjast
aukinna útgjalda í fjárlögun-
um og á hverju öðru sviði,
það er þannig ekki óálitleg
kippa af útgjaldatillögum
sem kommúnistar hafa flutt
við meðferð fjárlaganna í
þinginu, en upphæðirnar
nema tugum miljóna. Þegar
kommúnistar hrópa meiri út-
gjöld — minni tekjur — bá
er orðinn of áberandi stjórn
arandstöðu-tónn í hverkunum
Þegar leikaraskapurinn er
kominn á slíkt stig hættir
fólkið að fylgjast með og leik
ararnir verða að viðundri.
Alt eru „árásir“ á máli
Þjóðviljaus.
Þegar tollafrumvörpin voru
fram borin, sögðu kommar:
Þetta er engin lækning á dýr
tíðinni, það þarf að lækka út
gjöldin. Nú hefir ríkisstjórn
in beitt sjer fyrir alhliða
lækjcun útgjalda fjái’laganna
um 15%. Hvað segja komm-
únistar þá? Jú — „nú á að
fara að skapa atvinnuleysi
Slíkir menn •"•>; komnir al-
gjörlega úr tengslum við heil
brigða hugsun og munu þá
einnig losna úr tengslum við
fólkið, sem lætur heilbrigða
hugsun ráða afstöðu sinni til
málanna.
Þjóðviljinn hefir taiað mik
ið um nýjar kaupkröfur sem
svar fólksins við aðgérðum
stjórnarinnar. Með stórum
fyrirsögnum í blaðinu var því
slegið föstu að tollalögin
þýddu 8—9 % kauplækkun
fyrir almenning. Þess er- að
vísu að minnast að það var
ekki fyrr en eftir að kommún
istar höfðu komist að þessari
AF SJÓNARHÓLI SVEITAMANNS
niðurstöðu að þeir ljetu boð
út ganga um það, að hagfróð
ir menn Jiefðu verið í það
settir að reikna áhrif tolla-
laganna á kaupgjaldsmálin.
En hvað gerði það til, þótt
ekki yrði reiknað fyr en eftir
á. Meira lá á að koma slag-!
orðunum og sleggj udómunum
1 á flot. Og livað svo um „álit'
I hinna hagfróðu“. Skyldi það j
vera rjett hermt, að þeir
hefðu þrátt fyrir góðan vilja!
— ómögulega getað komist
að sömu niðurstöðu og Þjóð-
viljinn, og mjög fjarri því.
Afstaða stiettanna mótast
af efni málsins.
Fyrir almenning allan og
verklýðsstjettina skiptir það
mestu piáli að láta stjettaraf
Istöðu sína mótast til þjóðmál
anna á hverjum tíma af heil-l
brigðu mati á efni málstaðar
ins. Kommúnistar vinna illt
verk með því að æsa verkalýð
i til örþrifaráða í pólitískum
I loddaraleik Moskvu-manna —
j og telja verkamanninum trú
um, að hann sje að berjast
i fyrir stjettarmálefni sitt.
Horfurnar á afurðasölu er-
lendis og afkomu þjóðafinn-
ar í heild er ekki með þeim
hætti að okkur sje hollast að
stofna til innanlandsstríðs j
með vinnustöðvunum sem j
leiða af sjer óteljandi sömu
verðmæta fyrir þjóðina í
heild.„Fámcnn klíjía kommún;
ista má ekki á slíkum tímum1
ná að valda allsherjarspjöll-
um. Með einurð og festu ættu
meðlimir stjettarsamtaka
hverju sinni er til æsinga er
stofnað að krefjast þess að
þeir fái að njóta rjettar ein-
staklingsins til þess að láta
skoðun sína koma fram í
frjálsri og leynilegri allsherj
aratkvæðagreiðslu innan sam
takanna. Annað er ekki sæm
andi fyrir stjettirnar sem
heildir, enda í andstöðu við
lýðræði og persónufrelsi inn’
an samtakanna.
n iii1111111111111111111111111iii
: !
Reisubók
Jóns
Indíafara
er vegleg fermingar-
gjöf og varanleg eign.
Bókfellsútgáfan.
ÞÁ ER KOMÍÖ að sumar-
málum. Veturinn, sem nú er
að kveðja, mun lengi verða í
minnum hafður fyrir blítt og
hagstætt tíðarfar um land alt
Miðsvetrarmánuðirnir voru
einhverjir þeir blíðustu, sem
komið hafa á landi hjer, og
allan veturinn var óvenju snjó
ljett a. m. k. á Suðurlandi,
svo að hæstu fjallvegir hafa
verið akfærir og snjór aldrei
legið í byggð degi lengur. ó-
venjulegar stillur og þurviðri
hjeldust lengst af á útmánuð
um. Voru það mikil og skemti
leg viðbrigði frá votviðrum
og umhleypingi sem svo tíður
er á Suðurlandi. Á einmánuði
kom þó í ljós að ísland og ís-
lensk náttúra er söm við sig.
Hekla spjó eldi og eimyrju og
lagði margar jarðir undir
þykkt öskulag og bannaði
bændum á því svæði »11 bjarg
ræði Um líkt leyti hlóð niður
miklum snjó í sumum la»ds-
hlutum, tök fyrir haga og
teppti flutninga með bifreið-
um. Sýndi þá náttúran okk-
ur eld og ís á sama tíma og
minnti þjóðina á að enn þurf
um við að vera við öllu búin,
þó vel geti árað um skeið.
EN UNDANFARIN þrjú
misseri hafa verið óvenju
hagstæð hvað tíðarfar snert-
ir fyrir sveitir landsins. Vet
urnir báðir mildir og sumarið
sjerstaklega hagstætt til hey
skapar. Jafnframt hefur af-
urðaverðið verið gott síðustu
árin, og er því ekki að undra
þótt hagur bænda standi nú
með meiri blóma en verið hef
ur hina síðustu áratugi eða
jafnvel nokkru sinni áður. Er
þá gott að minnast þess, að
aukin fjárráð hafa bændur
notað til að tryggja atvinnu-
veg sinn og gera sig óháða að
keyptu vinnuafli^ sem nú er
lítt fáanlegt og ill kaupanlegt
eins og oft áður. Þegar litið
er til baka um þessi sumar-
mál, hefur íslenskt sveitafólk
því margs góðs að minnast
hin síðari misseri. Og það
sem meira er í varið, er það
að til framtíðarinnar má
horfa með meiri bjartsýni og
djarfari vonum en áður, því
að nú er fyrir hendi betri við
búnaður, fleiri gögn heldur
en nokkru sinni fyr til að
mæta þeim örðugleikum, sem
að kunna að steðja.
Á ÞESSUM LIÐNA vetri
Um
sumarmál
hefur pólitíska árferðið ekki
verið eins hagstætt og tíðar
farið. Er þar fyrst að minnast
hinnar löngu stjórnarkreppu
sem skapaðist strax á haust-
nóttum með svikum kommún
ista við nýsköpunarstjórnina.
Svo sem að líkum lætur lam-
aði það ástand öll störf Al-
þingis og slá varð á frest ýms
um mikilsverðum og aðkall-
andi verkefnum. Voru þá uppi
miklar umræður hagfræðinga j
og stjórnvitringa um, hvernig
koma mætti í veg ívrir að
slíkt endurtæki sig. Ekki
komust þeir þó að neinni á-
kveðinni niðurstöðu, og lausn
in virðist vera jafn fjarri og
áður. Og vissulega verður sú
lausn alltaf í óra-fjarska, með
an þjóðin setur hagsmuni
flokkanna ofar hag heildarinn
ar og eflir þá flokka til áhrifa
í þjóðmálum, sem ekki virða
viðurkendar leikreglur þing-
ræðisins. Er því ekki annað
sýnna, en framtíð þingræðis
okkar sje í nokkri hættu, með
an ekki breytist til batnaðar
pólitískur hugsunarháttur
mikils fjölda fólks í landinu.
EN IIVERNIG á að breyta
hugsunarhættinum? Þeir að-
ilar, sem líklegastir eru til á-
hrifa á hann, eru útvarpið —
skólarnir og blöðin. Það oru
stórveldin í landinu nú á dög-
um líkt og kirkjan var fyrr
á öldum. Væri ekki full ástæða
til þess, að þessir aðilar beittu
sjer fyrir skipulegri fræðslu
um verndun lýðræðis og þing
ræðis, og þær skyíclur sem
hverjum þegn í lýðfrjálsu
landi ber að rækja við það.
Máske er þetta að einhverju
leyti gert í skólunum með
kenslu í þjóðfjelagsfræði, en
lítilla áhrifa virðist gæta af
þeirri fræðslu, þegar út í lífið i
kemur eins og í mörgum öðr;
um greinum. í útvarpinu gæt i
ir umræðna- og. .fyrirlestra;
ekki mikið um þessi mál, og1
kann það að stafa af hinu al-1
kunna hlutleysi útvarpsins í
pólitíkinni. Vegna þess þorir
það varla að koma nærri
nokkru, sem polítík getur kall
ast nerfta þegar flokkarnir
leggja það undir sig við um-
ræður á Alþingi eða fyrir
kosningar. En af þeim um-
ræðum er sjaldnast mikið að
græða af hlutlausri fræðslu
um þær skyldur, sem við öll
höfum við lýðfrelsið í landinu
Þar er meiri áhersla lögð á
skylduna við flokkinn.
SAMA MÁLI gegnir vitan
lega um landsmálablöðin. Þau
eru gefin út og kostuð af
flokkunum og þjóna þeirra
málstað gegnum þykkt og
þunnt, hvernig svo sem hann
er. Þar ber líka mest á þrasi
og deilum um dægurmál, ein-
hliða áróðri fyrir vissum
stefnum fyrir utan frjettir og
frásagnir af daglegum við-
burðum utanlands og innan
Samt hafa menn fundið það,
að ekki væri kjósendum það
hollt að lifa af því pólitíska
fóðri einu saman, sem flokks
blöðin tilreiða fvrir landsfólk
ið. Smávegis tilraunir hafa
verið gerðar til úrbóta og
raddir komið fram um að
þörf væri á breytingum.
FYRTR NOKKRUM áratug
um bauð tímarit eitt, sem
hlutlaust er í pólitík, flokks-
foringjunum núm fyrir all-
langar greinargerðir um störf
og stefnu flokka sinna. Not-
uðu þrír þeirra sjer boð þetta
Fannst víst flestum, sem
greinar þessar lásu, að ólíkt
meira væri á þeirii að græða
heldur en miklu af því póli-
tíska jagi, sem hvað eftir
eftir annað gengur aftur í
flokksblöðunum. Þá kom fram
fyrir nokkrum árum frum-
varp á Alþingi, sem flutnings
menn munu hafa vonast að
gæti bætt úr í þessum efnum.
Var þar lagt til, að það opin-
bera kostaði og gæfi út tíma
rit til X’ökræðna um landsmál
þar sem flokkarnir legðu til
efnið og stæðu jafnt að vígi
um málflutning allan. Mun
það hafa vei'ið von flutnings-
manna, að með þessu fyrir-
komulagi kæmi virðulegri
blær og fastari og gleggi’i
heildai’svipur á umræður um
opinber mál heldur en er eins
og nú tíðkast. Ekki náði ffum
vai’p þetta fram að ganga, svo
að til þessarar tilraunar kom
ekki.
- -. ,v~*7~T .. •• . ?
EN GÆTU flokkarnir ekki
gei't tih’aun í þessa átt án op-
inberar íhlutunar? Þó að
flokkana greini á um margt,
eru þrír þeirra samt sam-
mála um, að vestrænt lýðræði
skuli í’íkja í landinu enda er
það grundvöllur þeirrar eigin
tilveru. Væri nú ekki hugsan
legt, að þessir þi'ír lýðræðis-
flokkar. gætu tekið höndum
saihan um xitgáfu sameigin-
legs málgagns, skiftu á milli
sín rúmi þess og sæju sam-
eiginlega um að það kæmist
fyi’ir augu alh’a landsmanna.
Með slíku gætu þeir sýnt það
og sannað, að þeim væri það
sameiginlegt áhugamál að
verrtda og tryggja málfrelsi
og ritfi'elsi í landinu, sem *er
gi’undvöllur hins vestræna lýð
íæðis.
^JJjáÍpio
ti( aJ grc&Ja (ancliJ. oCa^giS
ilerjJ í oCa nclcj ra> Ji (usjóJ.
CJlrijítoja (apparótú^ 22-