Morgunblaðið - 18.05.1947, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 18. maí 19471 's
Jón Þorleifsson:
/
IMAUÐSYIM Á SAMSTARFI fSLENSKRA
MYIMDLISTARMANNA VIÐ NDRÐUMLÖND
EINS og kunnugt er fórum
"við Jón Engilberts til Stokk-
hólms til að sitja aðalfund Nor-
ræna listbandalagsins og jafn-
íramt sjá um íslensku sýningar-
deildina. Við fórum frá Kefla-
víkurflugvellinum kl. 3.30 9.
apríl og vorum komnir til Stokk
hólms 8. tímum síðar.
Strax daginn eftir var byrjað
að koma verkunum fyrir á sýn-
ingunni og alt hið fjölmenna
starfslið varönnum kafið, næstu
viku, við að koma hinum 460
verkum sýningarinnar á sinn
stað í 'hinum rúmgóðu húsa-
kynnum Liljevalche Kunsthall.
Salir okka rlslendinganna voru
tveir, annar 10X? metrar að
stærð og hinn 6X6 metra. í
minni salnum var höggmyndum
raðað upp, en í þeim stærri mál-
verkunum. Ilin 460 verk skipt-
ust þannig milli landanna: Dan-
mörk hafði 4.5 málverk eftir 15
málara og 27 höggmyndir eftir
9 myndhöggvara, Finnland 99
málverk eftir 42 málara' og 28
höggmyndir eftir 10 myndhöggv
ara, Island 26 málvcrk eftir®14
málara og 9 höggmyndir cftir 3
myndhöggvara, Noregur 63 mál
verk eftir 37 málara og 25 högg-
rnyndir eftir 18 myndhöggvara,
Svíþjóð 92 málverk eftir 48 mál-
ara og 24 höggmyndir eftir 9
myndhöggvara.
Af þessu yfirliti er Ijóst, að
sýningin var æði yfirgripsmikil.
Fað yrði of langt mál að rekja
sýninguna til hlýtar í einni
blaðagrein. Óhætt er að segja
að reynt hefur verið að tjalda
því besta sem völ hefur vcrið á
frá hverju landi, innan þess
ramma sem sýningunni var sett-
ur, sem var að sýna verk frá
tveim síðustu árunurn. Sýning
okkar var minst, en húsrúminu
var úthlutað áður og varð hvert
iand að haga þátttöku sinni eft-
ir því.
Islensku sýningardeildinni var
síst veitt nrinni eftirtekt en
hinna þótt minni væri að vöxt-
um, Dómar allra, jafnt lista-
manna, þeirra scm þarna voru,
sem annara, var aðeins á einn
veg, að hÚB væri mjög eftirtekt-
arverð, og þótti sumt þar með
ágætum. Enda hygg -jeg það
sanni næst, eftir.að hafa átt þess
kqst að gera samanburð, að ís-
Jenskir listamCnn standi fjelög-
um sínum að flestu leyti jafn-
fætis. Þó gætum við vandað cnn
betur til þessara sýninga, ef
listamönnum vorum skildist al-
mennt þýðing þeirra. Hver lista-
maður þarf að vinna markvíst
að þvi. að vlfnda scm allra best
val mynda þeirra sem sýna á.
Verði það gert framvegis veit
|og að íslensk list vinnur sjcr
skjótar en ella sess meðal list-
unnenda. Þess varð jeg var, að
margir hafa áhuga fyrir íslandi
og íslens'kum málefnum. En fjc-
Krónprins Svía á íslensku sýningardeildinni í Stokkhólmi, mcð fulltrúum íslands, þeim
Jóni Þorleifssyni og Jóni Engilberts.
lag vort verður að fá meiri fjár-
hagslegan stuðning frá Alþingi
til þessarar starfsemi, enda eru
sýningar hinna Norðurlandanna
kostaðar að miklu leyti af opin-
‘beru fje. Sem dæmi um það
hvað hin löndin fvlgja sýning-
unum eftir með mikilli festu, er
það, að Norðmenn mættu með
um 30 Ijstamenn, Danir með 20
og Finnar álíka marga. Jeg ósk-
aði þess að fleiri íslenskir lista-
menn hefðu átt þess kost að
sjá þessa merkilegu sýningu og
finna þann bróðuranda • sem
ríkti á meðal allra sem þarna
voru.
Þessi för okkar fjelaganna var
í hvívetna óslitin ánægjuför;
hinar höfðinglegu móttökur í
■Stokkhólmi verða okkur ógleym
anlegar. Svíar eru kannske sein-
teknir, en því höfðinglegri í lund
þegar komið er inn úr skelinni.
Ekki alveg ólíkir hinum bestu
Islendingum.
Sýningin var opnuð í Lilje-
valchs Kunsthall 18. apríl.
Krónprins Svía opnaði sýning-
una. Fylgdu fulltrúar hverrar
þjóðar honum um sali síns
lands, dvaldi hann lengi í ís-
lensku deildinni og bað um nokk
ur deili á hverjum listamanni, i
suma þekkti hann frá dvöl sinni
hjer á Iandi 1930. Á meðal gesta
voru um 10 íslendingar og var
þar fremstur í flokki sendiherra
okkar Vilhelm Finsen.
Um kvöldið var sjerstakt
kvöldverðarboð í sýningarsölun
um og tóku um 300 manns þátt
í því. Að loknum kvöldverði var
dans stiginn til kl. 2 um nóttina.
KI. 10.30 um kvöldið var út-
varpað samt.ölum við listmcnn.
Fyrir okkar hönd talaði þar Jón
Engilberts.
Daginn eftri, 19. apríl,- var
svo svartlistarsýningin opnuð,
en hún hafði til liúsa í National-
museet. Þar sem ekki var rúm
í Lifjevalchs fyrir mcira en mál-
verk og höggmyndir.
festu og einurð og gafst ekki
upp fyr en allt var krufið til
mergjar, enda hafði hann góða
aðstoð í ritara Listbandalagsins
hins ágæta dr. Gustav Lind-
Listabandalagið hjelt fundi
sína í Nationalmuseet dagana
21. og 22. apríl og sátu fundi
þessa 20 nienn, fulltrúar allra
landanna. 21. apríl voru fundar-
menn gestir menntahiálaráðu-
neytisins við hádegisverð í
Djurgaardsbrunns Vá r d s h u s,
þar voru haldnar nokkrar tölur
og mælti norski málarinn Ulrik
Hendriksen fyrir minni Lýð-
v-eldisins íslands. Um kvöklið,
að loknum fundi, bauð sænska
deildin fundarmönnum til mið-
dags í þekktri gamalli veitinga-
stofu „Gyldene Freden“, þar
var um kvöldið rætt margt um
framtíðarmöguleika Listbanda-
lagsins, menn lögðu fram sín
sjónarmið og töluðu frjálsmann-
lega um margt sem listamenn
einir og skoðanabræður geta lát-
ið fjúka í glaðværum samræð-
um. Hinn sjerstaklega góði fund
arstjóri, prófessor Otte Sköld,
stjórnaði ræðuhöldunum með
green.
Þessar eftirminnilegu umræð-
ur urðu þess valdandi, að ákveð
ið var að geíið yrði út sjerstakt
Lefti sem fylgdi Árbókinni, þar
sem hvcrt land skrifaði niður
álit sift um sjónarmið þau sem
þarna komu fram, rökstudd eft-
ir bestu getu. Þannig varð þessi
skemtilgea kvöldstund einn af
bestu liðum fundahaldanna.
Á næsta fundi daginn eftir
var endanlega gengið frá ýmsum
málum, sem rædd voru daginn
áður. Næsta samsýning var á-
kveðin í Kaupmaiinahöfn í maí-
rnánuði 1948 og i Reykjavík
ágúst—september sama ár. Ætl-
ast var til að úrval úr Stokk-
hófmssýningunni gæti komið
hingað í haust, en af því gat
ekki orðið sökum ýmsra ann-
marka. Þá var líka rætt um
norræna sýningu í Sviss, en eng-
in ákvörðun var tekin um það
mál, meðal annars vegna þess

Ráðhús Stokkhólmsborgar.
að svo gæti litið út sem unj
stjórnmálalegt viðhorf væri ac3
ræða ef Norðurlöndin sameigin-
lega kæmu þannig fram semj
heild í einu af Evrópuríkjunum,
Þá var rætt um útgáfu stór-
verks um norræna list og rit-
stjórn þess valin.
Tillaga kom fram frá Finnumj
um að leita eftir að Listbanda-
lagið fái að ráða yfir einhverj-
um hluta gjaldeyris þess sens(
skapast við sölu listaverka
þeirra, sem seljast á sýninguní
Listbandalagsins. Samþykkt vaf
að sernja við viðskiptaráðin unn
þetta mál.
Þá var samþykkt að gefa úfi
,,Friðkort“ til allra listamanna
Norðurlanda, sem giltu sem að-
gangskort við allar sýningar og
öJl söfn á Norðurlöndum.
Auk þess, sem nú hefur veritS
talið, voru ýms smærri mál tek-
in fyrir.
Veisla í Stadshuset.
Stokkhólmsbær hjelt miklai
veislu í Stadshuset í tilcfni sýn-
ingarinnar. Þarna voru samarj
komnir 500 manns og var þctta
hið virðulegasta boð.
Aðal borðhaldið var í hinunaj
glæsta, stóra sal, gullna salruim,
sem allur er skreyttum nrosaík
myndum á guilnum grunni. Sal-
ur þess-i rúmaði hæglega alla
hina 500 gesti til borðs, og svci
hljóðbært er þarna, að ágætlega
heyrist til ræðumanna hvar senj
er í salnum. Allur borðbúnaðun
var eign Stadshuset og var Irver
einstakur hlutur teiknaður sjer-
staklega fyrir Stads’huset: skcið-
ar, glös, dúkar og diskar, allt;
smátt og stórt. Stadshuset er eitt
hvert fegursta hús sem byggt
hefur verið á seinni tímum og
ber sænskum arkitektum og
listamönnum hið fegursta
vitni.
Borgarstjórinn ávarpaði gest-
ina nieð fagurri ræðu, en einm
frá hverju hinna 5 landa hjelt
þar stutta ræðu. Það fjell í mima
hlut að tala fyrir íslands hönd,
Að loknu borðhaldi dreifðust
menn um bygginguna og dvöld-
ust þar fram yfir miðnætti, og
ýmsir drykkir voru veittiu.
Heimboð á Waldemarsudde.
H. K. H. Prins Eugen bauð
fjölda fólks í miðdag á heimilj
sínu, sem er höll ein mikil á
fögrum stað í úthverfi Stokk-
hólms við sundin. í salarkynn-
nm Prins Eugen er allt þakið
blómum á milli kostbærra hús-
gagna, en veggir allir þaktir
málverkum. Þar má líta besti*
verk þeirra Ernst Josepssonuu?
og Zorns, en Prins Eugen, senj
líka er einn af þekktustu mál-
urum Svía, hefur safnað sænskrl
lits allt fram á vora daga, en
safn hans telur 800 verk. Prims
Framh. á bls. 4 j