Morgunblaðið - 25.06.1947, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 25. júní 1947
MÖRGUNBLAÐIÐ
7
FRÁ PRESTASTEFNU ÍSLANDS
PRESTASTEFNAN hófst
fimmtudaginn 19. þ. m. með
guðsþjónustu í Dómkirkjunni,
var sjera Björn Magnússon,
dócent, fyrir altari, en sjera Ei-
ríkur Eiríksson á Núpi prjedik-
aði. Sneri hann máli sínu m.a.
að því máli, sem lá fyrir presta-
stefnunni að þessu sinni, en það
var Eining kirkjunnar. Lagði
hann áherslu á, hver fjarstæða
það væri, að kirkjunnar menn
ættu ekki að geta unnið í bróð-
erni saman, þótt skoðanir skipt-
Ust um sum trúaratriðin. Var
prjedikun hans hin sköruleg-
asta.
Þá var prestastefnan sett með
guðræknisstund, sem biskup-
inn stjórnaði í Háskólakapell-
unni, en þeir aðstoðuðu: dr.
Páll ísólfsson og Þórhallur Árna
son, cellóleikari, og því næst
gengið til fundarstarfa.
Biskup hóf mál sitt með því
að lýsa erfiðleikunum á kirkju-
legu starfi og hvað þar kallaði
mest að. Þá gat hann þess, að
enginn þjónandi prestur hefði
andast á starfsárinu, en þrír
uppgjafaprestar, þeir sjera Ás-
mundur Gíslason frá Hálsi, sjera
Ófeigur Vigfússon í Fellsmúla
og sjera Bjarni Hjaltested, sem
um hríð var aðstoðarprestur
við Dómkirkjuna. Þrjár prests-
ekkjur höfðu andast á árinu,
þær frú Margrjet Sigurðardótt-
ir frá Höskuldsstöðum, frú Sig-
ríður Helgadóttir frá Odda og
frú Sigríður Jóhannesdóttir frá
Hruna. Einn prestur hefur lát-
ið af embætti sakir heilsubrests,
sjera Óli Ketilsson í Ögurþing-
um, en sex starfsmenn bætst í
hópinn: sjera Arngrímur Jóns-
son, til Odda á Rangárvöllum,
sjera Bjartmar Kirstjánsson, til
Mælifells í Skagafirði, sjera
Kristinn Hóseasson, til Hrafns-
eyrar í Arnarfirði, sjera Sig-
urður M. Pjetursson, til Breiða-
bólsstaðar á Skógarströnd, sjera
Pjetur Sigurgeirsson, aðstoðar-
prestur til Akureyrar og sjera
Sigurður Einarsson, sem aftur
hefur gengið í þjónustu kirkj-
unnar og var kosinn til Holts-
prestakalls undir Eyjafjöllum.
Þá fjekk sjera Björn Ó. Björns-
son á liðnu starfsári veitingu
inu hafði biskup vísiterað Vest-
ur-Skaptafellsprófastsdæmi.
Messugerðir höfðu orðið á
landinu alls nálægt fjórum þús-
undum, en altarisgestir nokkuð
á sjöunda þúsund.
í Barnaheimilssjóð þjóðkirkj-
unnar reyndust vera rúmlega
48 þúsund krónur og í prests-
ekknasjóði rúmlega 140 þús.
Þá barst fundinum brjef frá
Sigmundi Sveinssyni, áskorun
til prestanna um starf og ein-
hug.
Að lokinni starfsskýrslu
biskups var að venju haldinn
Biblíulestrarfundur, en klukkan
8,20 flutti sjera Sigurður Guð-
mundsson á Grenjaðarstað, er-
indi um einingu kirkjunnar og
hin lútersku játningarrit og var
því útvarpað.
Á föstudaginn 20. júní, var
fundinum haldið áfram, og eftir
morgunbænir í Háskólakepell-
unni, sem sjera Hálfdan Helga-
son prófastur flutti, var fundur
settur á ný og biskup flutti
framsöguerindi um aðalmál
prestastefnunnar að þessu sinni:
Eining íslensku kirkjunnar.
Biskupinn benti í upphafi
orða sinna á það, að hvergi
mundi annar eins þorri fólksins
vera í þjóðkirkju landsins, sem
hjer, og minnti m.a. á þá stað-
reynd, að svo erfitt ættu aðrar
trúmálastefnur uppdráttar, að
enn væru ekki nema 330 manns,
að útlendingum meðtöldum, í
kaþólska söfnuðinum í Reykja-
vík. Hitt væri svo aftur önnur
saga, að sinnuleysið um and-
legu málin væri mikið innan
kirkjunnar og andstaðan frá
sumum áttum ákveðin. Biskup-
inn kvaðst ekki harma skoðana-
muninn um trúaratriðin hjá
mönnum kirkjunnar, heldur
hitt, að skoðanamunurinn yrði
stundum til þess, að hindra
bróðurlega einingu og samstarf.
Hann brýndi það alvarlega fyr-
ir prestum, hver ábyrgð hvíldi
á þeim í þessum efnum, og var-
aði við því, að láta gömul deilu-
atriði eða ný rjúfa einingu
kirkjunnar og veikja starf henn
ar. Hann benti á það, að kirkj-
an hans, sem sagði: „Allir eiga
þeir að vera eitt“, ætti að vera
til fyrirmyndar öllum um þá
einingu, sem heimurinn hefði
nú sára þörf fyrir.
Ræðu biskups var nið besta
tekið og hnigu ræður prestanna
síðan mjög til sömu áttar. Bar
hann síðan fram ályktun, sem
prestastefnan samþykkti, svo
að segja einum rómi, en hana
sátu 74 vígðir prestar, og var
ályktunin þéssi:
„Prestastefna íslands 1947
brýnir alvarlega fyrir öllum
þeim, sem kirkju og kristin-
dómi unna, að láta ekki trú-
málaágreining eða trúmála-
stefnur hindra friðsamlegt já
kvætt starf í kristidóms- og
kirkjumálum. Lítur presta-
stefnan svo á, að fullkomið
hugsana- og skoðanafrelsi
eigi að ríkja í kirkju íslands,
á grundvelli opinberunar
Jesú Krists, orða hans, anda
og fyrirmyndar, og að eitt
hið mikilvægasta skilyrði
fyrir vexti, framför og bless-
unarrikum áhrifum kirkjunn
ar á líf kynslóðanna sje það,
að þjónar hennar breyti og
starfi í samræmi við einingar
hugsjón Krists, er felst í orð-
um hans: „Allir eiga þeir að
vera eitt“.
Næstur tók til máls prófessor
Ásmundur Guðmundsson, gerði
hann ítarlega grein fyrir þeim
höfuðkennisetningum guðfræð-
innar, sem einkum er ágreining-
ur um. Hann fagnaði þeirri fjöl-
breytni, sem kemur fram í því,
að skoðanir skiptast, en taldi
hitt fjarstæðu, að hún yrði
þrándur í götu bróðurlegu sam
starfi. Kristur væri einingar-
táknið mikla, þótt skoðanir skift
ust á ýmsa lund.
Umræður stóðu með miklu
fjöri allan daginn og voru all
heitar á köflum og tóku þess-
ir prestar þátt í þeim: Björn
Magnússon, dósent, Sigurbjörn
Einarsson, dósent, Magnús Run-
ólfsson, Jakob Jónsson, Pjetur
Magnússon, Leó Júlíusson, Sig-
urður Norland, Þorsteinn Jó-
hannesson, Magnús Guðmunds-
son, Jóhann Hannesson, Jón
Auðuns, Sigurbjörn Á. Gísla-
y- '
Oskar Halldórsson:
Verkafólksráðningar
og vinnulaun
Áður en Óskar Halldórsson
útgerðarmaður fór hjeðan af
landi burt átti hann tal við
frjettamann frá blaðinu.
Hann kvaðst hafa verið að
reyna að aðstoða við ráðningu
verkafólks til fyrirtækja þeirra,
er börn hans eiga á Siglufirði,
fyrir Hálsprestakalli í Fnjóska- en þau eiga þar frystihús og
dal, sjera Jón Guðjónsson fyrir síldarstöð.
Akranesi, sjera Kristinn Hóseas ] Jeg bjóst við, sagði hann, að
son fyrir Eydalaprestakalli og við gætum fengið um 60 stúlk-
sjera Robert Jack fyrir Gríms-1 ur í sumarvinnuna og eina 20
ey. Allmörg prestaköll eru ó- karlmenn. En árangurinn varð
veitt, en nágrannaprestar þjóna ekki meiri en sá, að við fengum
þeim um sinn. j 30 stúlkur og 6 karlmenn. Hafði
Engin kirkjubygging var haf framkvæmdastjórinn Gunnar
in á starfsárinu önnur en bygg-
ingin á kór Hallgrímskirkju, en
þrjár nýbyggðar kirkjur voru
vígðar: í Miklholti, Voðmúla-
stöðum og Melstað, en tvær
verða væntanlega vígðar á ár-
inu: Laugarneskirkja í Reykja-
vík og Ásólfsskála. .
Þá gat biskup væntanlegs
Halldórsson, vinsæll maður,
lagt mikla vinnu í að reyna að
fá nægilega margt fólk.
Síldarverksmiðjurnar taka
mikið af fólki til sín, sem eðli-
legt er, og þar við bætist svo
ríkis- og bæjarvinnan, og öll at-
vinnufyrirtækin, sem á Siglu-
firði eru rekin. Mjer skilst að til
söngmálaskóla og lýsti starfi þess að halda öllum rekstri þar
söngmálastjóra þjóðkiricjunnar. ’ gangandi sje ekki nægilega
Eru nú starfandi 105 kirkju- j margt fólk í landinu. Það hefur
kórar í landinu og mikil stund að mínu viti aldrei verið eins
kaup um 3 ísl. krónur um tím-
ann.
-— Hvernig heldur þú að
ganga muni með ráðningar á
síldveiðiskipin?
•— Mjer þykir líklegt, að nokk
Ur skip komist ekki á veiðar
vegna fólkseklu. Þó sjómanna-
hlutir til hvers háseta verði um
1 króna á hvert síldarmál, sem
veiðist. I fyrra var hásetahlutur
á vjelbátaflotanum 75 aurar á
hvert síldarmál. Auk þess að
erfitt er að fá fólk á skipin,
kemur svo skortur á veiðarfær-
um.
í fyrra sem undanfarin sum-
ur var mikið af Færeyingum
hjer, er stunduðu ýmiskonar at-
vinnu. Bættu þeir talsvert úr
verkafólksskortinum. Jeg hafði
t. d. 12 Færeyinga í vinnu hjá
mjer á Siglufirði í fyrra. En nú
fæst þar enginn. Þeir hafa
meira en nóg að gera heima hjá
sjer. Þeir hafa fengið mikið af
nýjum skipum. Útgerðaarkostn-
aður þeirra er lítill móts við
það sem hann er hjer. Og sjó-
mannahlutir eru þar háir. En
vinnumálaráðuneytinu, hvort
jeg megi ekki fá síldarstúlkur
og verkamenn frá Noregi hing-
að um síldveiðtímann. Norð-
menn spyrja talsvert eftir sum-
aratvinnu hjer.
vann
inga 4:1 í
sioari
11
og afla nýrra hljóðfæra, en þeir j og nú, þó útlit sje fyrir að dag-
dr. Páll ísólfsson, Björgvin Guð kaup verkamanna með orlofsfje
lögð á að vanda kirkjusönginn j eríitt með fólksráðningar eins yfirfærslur á kaupi þeirra' hjeð-
an hafa verið að mestu leyti
stöðvaðar.
Jeg tel, að það sje mjög mis-
ráöið að leyfa ekki útlendingum
að vinna hjer að framle.iðslu út-
flutningsvara um síldveiðitím-
ann. Áður en jeg fer ætla jeg
mundsson og S. Birlds hafa gef-
ið út viðbæti við Kirkjusöngbók
ina með fjölda sálmalaga.
Þá gat biskup um margvís-
legt kirkjulegt starf og útgáfu
verði 9 krónur um tímann virka
daga og kr. 18 í helgidagavinnu.
Þetta kaupgjald er um það bil
200% hærra en í Svíþjóð, Dan-
mörku og Noregi. í þessum lönd
kirkjulegra blaða og bóka. Á ár , um er venjulegt verkamanns-|að spyrjast fyrir um það í at-
|
son, Árni Sigurðsson, Helgií
Sveinsson, Stefán ■ Eggertsson,
Sigurjón Árnason, Guðmundur
Einarsson og Helgi Konráðs-
son.
Prestastefnan - gerði þessar
samþykktir:
A, Með tilvísun til sam-
þykktar á síðasta Alþingi í sam
bandi við frumvarp um kirkju-
byggingar, skorar Prestastefna
íslands á kirkjustjórnina, að
undirbúa og leggja fyrir næsta
Alþingi frumvarp til laga, er
tryggji ríflegan styrk, af ríkis-
f je til kirkjubygginga í landinu.
Lítur Prestastefnan svo á, að
það sje söfnuðum landsins fjár-
hagslega ofvaxið, að endur-
byggja kirkjurnar sómasamlega,
án stuðnings frá því opinbera,
enda eigi þjóðkirkjan rjettmæta
sanngirniskröfu til ríkisins um
slíka aðstoð. Telur Prestastefn-
an svo aðkallandi nauðsyn að
fá endanlega skipun á kirkju-
byggingarmáiin í landinu, að
það megi með engu móti drag-
ast lengur, og væntir þess fast-
lega, að næsta Alþingi sjá sjer
fært, að afgreiða lög um þessi
efni, er geri söfnuðunum mögu-
legt að hef jast handa um endur-
byggingar kirknanna, sem
mjög viða þolir ekki lengri bið.
B, Prestastefna íslands tel-
ur, að hin lögákveðnu sóknar-
gjöld sjeu allsendis ófullnægj-
andi til þess að greiða árleg út-
gjöld kirknanna, og skorar á
næsta Alþingi að samþykkja ný
lög, er tryggji lcirkjunum nauð-
synlegar rekstrartekjur. Enn-
fremur lítur Prestastefnan svo
á, að ekki verði lengur við það
unað, að íslenska þjóðkirkjan
hafi ekki árlega eitthvað fje til
umráða til styrktar kirkjuleg-
um málefnum almennt. Mælist
hún því til að Alþingi geri ann-
að tveggja, að veita árlega hæfi
lega upphæð til kirkjunnar í
þessu skyni, eða lögleiði lágan,
almennan kirkjuskatt, er inn-
heimtur verði með sóknargjöld-
unum.
C, Prestastefnan lýsir ó-
ánægju sinni yfir því, að fram-
komið frumvarp um söngskóla
þjóðkirkjunnar skyldi ekki
hljóta fulinaðarafgreiðslu á síð-
asta Alþingi, og skorar fastlega
á ríkisstjórnina að hlutast til
um, að útvega nú í sumar hús-
næði fyrir söngkennslu þjóð-
kirkjunnar, svo að sú kennsla
geti hafist þegar á komandi
hausti.
Á föstudaginn sátu prestarn-
ir ánægjulegt miðdegisverðar-
boð hjá borgarstjóra Reykjavík
ur.
Árnaöaróskir voru. símsendar
til forseta íslands, kirkjumála-
ráðherra og Gísla Sveinssonar,
sendiherra.
Prestastefnan var mjög fjöl-
| sótt, en biskup sleit henni með
hvatningarorðum til prestanna
og bæn í Háskólakapellunni.
Um kvöldið sátu prestarnir
hið rausnarlegasta boð hjá
biskupshjónunum að vanda, en
heimili þeirra mu.n sjálfsagt
vera eitt hið fjölsóttasta, í
ísafirði, mánudag.
Á SUNNUDAG kl. 5 síðdegis
fór fram síðari kappleikurinn
milli meistaraflokks úr Knatt-
spyrnufjelaginu Fram og Isfirð
inga. Fóru leikar þannig, að
Fram vann með 4:1.
Snemma í fyrri hálfleik skor
aði Fram tvö mörk og lauk
þeim hálfleik þannig. í seinni
hálfleik skoraði Fram önnur 2
mörk, en fimta markið, sem
‘■Vorað var í leiknum, skoruðu
- i
Isfirðingar. Domari var Axel,
Andriesson.
Leikurinn fór vel fram og
var töluvert líf í mönnum, j
einkum i seinni hálfleik. Veð- ! Reykjavík. Var setið þar uns
ur var hið ákjósanlegasta og á- , biskupshjónin stigu á skipsfjöl,
horfendur margir. Fram var. en biskupinn verður, ásamt
haldinn kveðjudansleikur um próf. Ásmundi Cuðmundssyni,
kvöldið og munu þeir fara suð- j fulltrúi íslensku þjóðkirkjunnar
ur í dag með flugvjel. I á lútherska kirkjufundinum í
—MBJ Lundi innan fárra daga.